معاون برنامه ریزی اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی اجرای صحیح الگوی کشت و مردمی سازی سیاست گذاری در اقتصاد کشاورزی را از اولویتهای وزارت جهاد کشاورزی برای تحقق شعار امسال دانست.
سوال: می‌دانیم که در ۱۰ سال گذشته نامگذاری سال‌ها همه و همه در حول و حوش مسائل اقتصادی بوده در عین حال نقصان‌های موجود هم در اقتصاد هم کاملاً روشن و بر کسی پوشیده نیست با تورم بالای ۴۰ درصد و شرایط متلاطم سرمایه گذاری نزدیک به صفر و در عین حال استهلاک فزاینده که در طی ۴ تا ۵ سال گذشته به حوزه صنعت و زیر بنا‌های اقتصادی وارد شده این‌ها همه موارد مهمی هستند که توجه همگان را به خودش جلب میکند که باید کوشید کشاورزی ایران هم یکی از این صحنه‌ها و عرصه‌ها است که مزایای بسیاری دارد هم مزایای جغرافیایی اقلیمی و هم مزایای صنعتی و دانشی و در عین حال اشکالاتی هم در برخی از سیاستگذاری‌ها معتقدیم به طور فزاینده دارند درباره آن هشدار می‌دهند و بار‌ها و بار‌ها هم گفته اند، ولی به هر صورت موقعیت ویژه‌ی اقلیمی ایران که یک موقعیت نیمه خشک است و کم آب با این حال برای حوزه‌ی کشاورزی ممتاز توصیف میشود به خاطر تنوع آب و هوا در محصولات گوناگون و مزیت‌های منحصر به فرد هم وجود دارد که درباره‌ی آن‌ها بسیار گفته شده اجازه بدید در این باره بیشتر صحبت بکنیم و بشنویم که آیا توجه و اصلاح رویه‌ها و دقت نظر در همه‌ی این عرصه‌ها و باز نگری رویه‌ها و سیاست‌ها و برنامه‌ها میتواند نقش مهمی در حوزه شعار امسال ایفا بکند در بخش کشاورزی مملکت این پرسش مهم و اساسی من از معاون محترم برنامه ریزی و اقتصادی وزارت جهاد و کشاورزی، آقای دکتر شاهپور علائی مقدم است در این روز از سال نو و ماه مبارک رمضان. سلام عرض میکنم، سال نو را تبریک میگویم نماز و روزتون هم قبول آقای دکتر.
علائی مقدم:بنده هم سلام و عرض ادب و احترام دارم خدمت جناب عالی و همکارانتون و شنوندگان رادیو اقتصاد و آرزوی قبولی طاعات و عبادات را دارم برای همه‌ی ملت شریف ایران، من سپاسگزارم این فرصت رو در اختیار ما قرار دادید در راستای منویات مقام معظم رهبری که بحث مهار تورم و رونق تولید که امسال نامگذاری شده وزارت جهاد کشاورزی هم برنامه ریزی کرده که بتواند در راستای تامین امنیت غذایی و فراهمی غذا در کشور و دسترسی آسان و ارزان به غذا برنامه ریزی کند به همین دلیل خوب ما چند تا برنامه داریم که به صورت محوری در وزارتخانه شروع شده از سال زراعی گذشته که از سال زراعی ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ بحث اجرای الگوی کشت است که با اجرای صحیح الگوی کشت نیاز‌های داخل کشور و همچنین مزیت‌های صادراتی در فراورده‌ها و محصولات کشاورزی کاملا تنظیم میشود وقتی که محصول فراهم بشود و در دسترس مردم قرار گیرد قطعا با قیمت منطقی و مناسب قرار میگیرد در اختیار مردم که یکی از راهکار‌های ما هم کشت قراردادی و هم اجرای کامل الگوی کشت است که در دستور کار هستند بحث افزایش بهره وری و راندمان در محصولات کشاورزی چه در محصولات دامی و شیلاتی و لبنیات و زراعی و باغی برنامه ریزی خوبی شده که ما هم ضریب و درصد مکانزاسیون را در کشور بالا ببریم وقتی که مکانزاسیون در بخش کشاورزی رونق داشته باشد و ضریب مکانزاسیون برود بالا قطعا هزینه‌های تولید میاید پایین و وقتی که هزینه‌های تولید پایین بیاید کمک میکند به اینکه تورم در کشور بالا نرود و قیمت‌ها افزایش پیدا نکند و موضوع بسیار مهم دیگری که شروع شده از سال گذشته و ما داریم ادامه میدیم و در راستای منویات مقامات معظم رهبری بحث مردمی سازی سیاست گذاری در اقتصاد کشاورزی است. خوب میدونید مردمی‌ترین بخش اقتصاد ایران بخش کشاورزی است، اما یک ابتکار خوبی که وزارت خانه با درایت وزیر محترم به خرج دارد این است که ما از ظرفیت ۶ هزار اتحادیه و تشکل در زمینه‌ی تنظیم بازار و تامین مایحتاج مردم استفاده کردیم و اولین بار است که دولت در تامین مواد غذایی و میوه‌ی شب عید و مایحتاج مردم خودشان مستقیما وارد نمیشود در تنظیم بازار پروتئین در تنظیم بازار میوه ما از ظرفیت تشکلها استفاده کردیم برای اولین بارهم اجازه‌ی صادرات را به آن‌ها دادیم و هم اجازه‌ی واردات و تنظیم بازار را این باعث میشود که خود اتحادیه‌ها و تشکلها هم طرفدار تولید کننده باشند و هم طرفدار مصرف کننده باشند یعنی بازار را با توجه به نیاز کنترل کنند و نکته‌ی مهم دیگر بحث نفوذ شرکت‌های دانش بنیان در بخش کشاورزی است ما ضریب نفوذمان در دانش بنیان قبل از سال ۱۴۰۱ حدود ۴ درصد بود، ولی با هماهنگی که انجام شد و کمیته راهبردی که در این زمینه در سازمان آموزش تحقیقات و همچنین در معاونت برنامه ریزی با کمک همدیگر با کمک همه‌ی سازمان‌ها و معاونت‌های وزارتخانه تشکیل شد فراخوانی را زدیم و بانک اطلاعاتی شرکت‌ها دانش بنیان فعال در بخش کشاورزی هم نهاده‌ها کشاورزی و هم در زمینه‌ی تولیدات کشاورزی و هم در زمینه‌ی تولیدات کشاورزی در زمینه گلخانه‌ها فراخوان زدیم و خدارو شکر این رو به رشد است و روز به روز با مشارکت شرکت‌های دانش بنیان امیدواریم که تحول ایجاد بکنیم در زمینه‌ی بالا بردن عیار امنیتی کشور در زمینه‌ی مواد غذایی و یک کار بسیار ارزشمند و سازنده‌ی دیگری که باز در راستای منویات مقامات معظم رهبری که ما بتونیم بنگاه‌های اقتصادی کوچک را رونق دهیم و شهر‌های مولد کشورزی به صورت الگویی در کنار حوزه‌ی خلیج فارس شروع میشود اول از صید و صیادی شروع میکنیم که شهر‌های مولد هم خانه‌ی آن‌ها آنجا باشد و هم در زمینه‌ی صید و صیادی فعالیت کنند و در زمینه‌ی توسعه‌ی صادرات محصولات شیلاتی کار بکنند که شهر‌های مولد در دستور کار وزارتخانه است، اما من یک نکته‌ی بسیار مهمی را میخواهم عرض کنم در اقتصاد کشور که.
سوال:همانطور که من اشاره کردم به عنوان پرسش شما دارید به همان موضوع میپردازید، اما یک نکته‌ی ظریفی در این موضوع است که به هر حال ما میدونیم که تورم گفته میشود که غارتگر شهروندان است یعنی هر قدر شما بدست میاورید الان آخرین آماری که بانک مرکزی در یکی دو روز گذشته منتشر کرد تورم اسفند ماه را نزدیک ۷۰ درصد اعلام کرد عرضم این است که مزیت‌های نسبی مطلق یعنی از این کله به عمد دارم استفاده میکنم که بیشتر از شما بشنویم و بیاموزیم که این باور درست است مزیت‌های نسبی مطلقی در سرزمین چهار اقلیمی ایران دارد که این‌ها میتواند به ثروت منتهی شود به افزایش اشتقال به زندگی بهتر به آسایش و آرامش خاطر شهروندان و جامعه و این‌ها امروز روشن است که با اقداماتی که صورت گرفته و کمک میکند و درست که به رشد تولید می‌انجامد، اما مهار تورم را هم واقعا دامن بزند؟
علائی مقدم:همچنان که جنابعالی اشاره فرمودید ایران هم تنوع اقلیم دارد هم محدودیت اقلیم دارد محدودیت اقلیمش از این جهت است که بر اساس گزارشی که فائو منتشر کرده کشور‌هایی که زیر ۵۰۰ میلی متر بارندگی داشته باشند کشاورزی در انجا با مشقت و دشواری مواجه میشود، ولی علی رغم این محدودیت خداوند تنوع اقلیمی که به ایارن داده است نور خوب، خاک خوب، کشاورزان بسیار زحمتکش و توانمند حدود ۱۲۵ میلیون تن محصول در کشور ما تولید میشود، اما تورم در کجا صورت میگیرد؟ حالا در بخش کشاورزی و مواد غذایی ما خیلی بررسی کردیم و هم کارشناسان ما هم موسسان پژوهش‌های برنامه ریزی اقتصادی ما کار کردند ما راهی رو نداریم جز این که دلار زدایی شود از اقتصاد ایران مخصوصا در اقتصاد کشاورزی شما اگر توجه داشته باشید در همین یک سال اخیر تمام بخش‌های اقتصادی ایران که در بخش خصوصی دارند فعالیت میکنند تمام مسائل ارتباط با ارز و دلار دارد و این باعث میشود که تورم کاذب و به صورت حباب قیمت‌ها بالا برود و خودشان را با آن تنظیم کنند و این بستگی به این دارد که اقتصاددان‌های ما بانک مرکزی وزارت اقتصاد دارایی و دانشگاه‌های ما بیایند پای کار و راهکار‌هایی که مشابه کشور روسیه است خوب روسیه در ابتدای جنگ با اوکراین با مشکلات عدیده‌ای همه‌ی این پایین اومدن ارزش پولی آن کشور مواجه شه بود، ولی ابتکاری به خرج داد مثلا یک نمونه اش گفت هر گونه واردات و صادرات به کشور روسیه با روبل انجام بشود یک راهکاری بود که رشد پیدا کرد ارزش پولی اش و ما هم در کشورمان به نظر میرسد در زمینه‌ی استراتژی دلار زدایی از فضای اقتصادی کشور مخصوصا در بخش کشاورزی اگر یک چاره اندیشی شود از سمت متخصصین ما فراهمی غذا را داریم یعنی فراهم محصولات کشاورزی را با همین تنوع اقلیم داریم، ولی دلیل اینکه وابستگی در برخی از نهاده‌ها داریم از جمله نهاده‌های دامی ما ۱۶ میلیون تن نهاده‌ی دامی وارد کشور میکنیم و این نیاز ارز دارد و این باعث میشود جهش قیمت در زمینه‌ی گوشت و مرغ و تخم مرغ ایجاد شود و اینکه دانه‌ی ذرت، جو و کنجاله‌ی سویا و کلزا هستیم به دلیل محدویت آب و اقلیم در کشورمان و به همین دلیل بایستی در زمینه‌ی تولید و افزایش تولید در واحد سطح با اجرای الگوی کشت حدود ۱۲ میلیون تن محصولات ما اضافه میشود هم راندمان آبیاری بالا میرود و هم محصولات پر آب بر انتقال داده میشود به محیط‌های کنترل شده مثل گلخانه به همین دلیل هر چقدر ما در زمینه‌ی فراهمی محصول کار کنیم میتواند در مهار تورم میتوانیم اثر گذار باشیم.