سال گذشته وزارت جهاد کشاورزی چهار اقدام کلیدی را در دستور کار قرار داد که اگر به درستی اجرا شود، می‌تواند امنیت غذایی کشور را تضمین و قیمت محصولات کشاورزی را به ثبات برساند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، در گزارش ذیل به مهمترین اقداماتی که وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم در سال 1401 انجام داده است، مروری می کنیم .
پیگیری و اجرای کشاورزی قراردادی
وزارت جهاد کشاورزی در سال 1401 میزان 4.2 میلیون هکتار زمین کشاورزی را با ستاد اجرایی فرمان امام (ره) قرارداد بسته که به روش کشاورزی قراردادی تولید شود، یعنی ستاد با کشاورزان قرارداد می بندد و نیاز‌های نقدینگی، نهاده‌ای و سایر نیاز‌های آنها را تامین می‌کند و در زمان برداشت از آنها خریداری می‌کند، این قرارداد پنج ساله است.
مشکل دیرینه کشاورزان کشور که عمدتا خرده‌پا هستند کمبود نقدینگی برای تامین نهاده و ادوات کشاورزی بود و نتیجه آن کاهش تولیدات کشاورزی یا افتادن در دام دلالان بود، استفاده به موقع از نهاده، تولید محصول را افزایش می‌دهد، این طرح قرار است مشکلات کشاورزان را برطرف کند.
سرپرست مجری طرح گندم درباره جزئیات کشت قراردادی گندم، می‌گوید: در سال زراعی جاری ۲۶۰ هزار هکتار از اراضی گندم کشور تحت کشت قراردادی قرار می‌گیرد، شرکت‌هایی که برای کشت قراردادی با کشاورزان وارد مذاکره می‌شوند فقط بخش‌‌های خصوصی نیستند بلکه شرکت‌‌های دولتی و زیر نظر وزارتخانه هم مشارکت دارند.
اصلاح ارز 4200 تومانی کالاهای اساسی
طرح هدفمندی یارانه‌ها که اردیبهشت سال گذشته اجرا شد نقطه عطف در اقتصاد کشور بود، اقلامی که یارانه آنها حذف شد جزو تولیدات بخش کشاورزی بود و به همین دلیل تنش‌‌های آن در این بخش بیشتر بود، ارز دولتی 4200 تومانی محصولات اساسی وارداتی حذف و قرار شد وزارت جهاد کشاورزی آنها را با ارز نیمایی وارد کند.
روغن، محصولات لبنی، مرغ، تخم مرغ و نهاده‌ها محصولاتی بودند که با حذف ارز دولتی، قیمت‌ها آنها در بازار افزایش یافت، چون نهاده 70 درصد هزینه تولید محصولات پروتئینی و لبنی را دربرمی‌گیرد هرگونه نوسان روی قیمت نهاده قیمت این محصولات را افزایش می‌دهد.
حذف ارز 4200 تومانی قیمت نهاده‌‌های دامی که عمدتا وارداتی است را پنج برابر کرد و موجب شد قیمت مرغ، گوشت و سایر محصولات پروتئنی بالا برود و این افزایش قیمت‌ها در مقاطعی وزارت جهاد کشاورزی را با چالش‌‌های جدی مواجه کرد و وزارتخانه مسئول تولید و اخیرا تنظیم بازار را تحت فشار قرار داد.
اجرای طرح الگوی کشت
بیش از یک دهه بود که اجرای الگوی کشت معطل مانده بود، سال قبل وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم اعلام کرد که این طرح را اجرا می‌کند و از مهر ماه دستورالعمل آنرا به استان ها ابلاغ کرد.
این طرح می‌گوید کشاورز در هر منطقه چه محصولی را به چه میزان بکارد، می‌توان گفت این طرح اگر به خوبی اجرا شود پایانی خواهد بود بر سریال تولید سیب زمینی و پیاز که یک سال تولید بیش از اندازه انجام می‌شد و افت قیمت داشت و سال دیگر بر عکس می‌شد، البته تردیدهایی درباره اجرای دقیق و کامل این طرح وجود دارد، آنجا که وزیر جهاد کشاورزی می‌گوید: این طرح فراوزارتخانه‌ای است و باید همه نهادها و وزارتخانه‌‌های مرتبط همکاری کنند، علاوه بر آن 132 هزار میلیارد تومان برای اجرای این طرح نیاز است که باید تکمیل شود.
طرح جهش تولید در دیمزارها
میانگین بارندگی کل کشور 230 میلی متر است که موجب شده بخش اعظمی از زمین‌‌های کشاورزی آب نداشته باشد حال اگر بتوان این زمین‌ها را دیم کاشت، ظرفیت بزرگی را به تولیدات کشاورزی کشور اضافه خواهد کرد.
اما نظر کارشناسی وجود دارد که می‌گوید کشت دیم در مناطقی که کمتر از 250 میلی متر بارش دارد توصیه نمی شود، وزارت جهاد کشاورزی می‌خواهد در مناطقی که بیشتر از این میزان بارش دارد و با تکیه بر علوم و فناوری های جدید و الگوبرداری از طرح‌های جهانی، دیمکاری در کشور را توسعه دهد و تمرکز تولید روی محصولات اساسی مانند گندم و نهاده دامی و روغنی خواهد بود.
در این چارچوب وزارت جهاد قراردادی را با ستاد اجرایی فرمان امام (ره) منعقد کرده و معتقد است که این طرح 5 میلیون تن به تولید محصولات اساسی کشور می‌افزاید بر اساس این طرح قرار شد که 6 میلیون هکتار از اراضی دیم در پنج سال زیر کشت برود و 11 کالای مهم و اساسی جزو برنامه‌‌های تولید در دیمزارها است.