تأسیس پارکهای علم و فناوری کشاورزی و دهکدهها و مزارع نوآوری را میتوان از اقداماتی دانست که آغازگر تقویت و بهبود زیستبوم فناوریهای حوزه کشاورزی است.
پیشرفت و توسعه بخش کشاورزی، نیازمند اقدامات و سیاستگذاریهای جدی است و یکی از اقداماتی که میتوان انجام داد، زمینهسازی و ایجاد بستر مناسب برای رسوخ و ورود فناوری به این حوزه است.
ورود فناوری به حوزه کشاورزی باعث بهبود کیفیت و افزایش کمیت محصولات تولیدی میشود. اهمیت افزایش تولید محصولات غذایی و کشاورزی هنگامی آشکار خواهد شد که بدانیم بیشترین حجم واردات کشور ما را مواد غذایی تشکیل میدهد و استفاده از فناوریهای نوین در این حوزه میتواند موجب صرفهجویی در خروج ارز از کشور شود.
از طرفی، حوزه کشاورزی در ایران بیشترین حجم مصرف آب را نیز به خود اختصاص میدهد و بایستی از دانش و فناوری در جهت کاهش مصرف آب کشاورزی استفاده کرد.
برای ورود فناوری به حوزه کشاورزی، موانع زیادی وجود دارد که گذار کشاورزی سنتی به کشاورزی مدرن را کند میکند؛ از جمله اینکه کشاورزان که تعداد بالایی از آنها را کشاورزان معیشتی و خردهپا تشکیل میدهند، برای قبول فناوریهای نوین با هزینه بالایی روبرو هستند. همچنین فناوران و نوآوران حوزه کشاورزی به دلیل درگیر بودن با شرایط اقلیمی، با خطر و قطعیت نداشتن بسیار بیشتری نسبت به فناوران حوزههای دیگر همراه هستند و حمایت و توجه ویژهای را نیاز دارند.
یکی از اقدامات مثبت که میتواند شرایط ورود فناوری به کشاورزی را تسهیل و تسریع کند، احداث پارکهای فناوری و مراکز رشد مختص این حوزه است. این امر از طرفی شرایط توسعه فناوریهای کشاورزی را فراهم میکند و از طرف دیگر باعث اشتغال متخصصان و نخبگان صنعت و دانش کشاورزی کشور خواهد شد.
ایجاد پارکهای علم و فناوری، دهکده و مزرعه نوآوری در کشور، امری است که در آئیننامههای قانون جهش تولید دانشبنیان به عهده وزارت کشاورزی گذاشته شده است تا بستر ورود فناوری را به حوزه کشاورزی فراهم کند.
در همین راستا، اواخر خردادماه سالی که گذشت، پارک علم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی در استان البرز به همت وزیر کشاورزی دولت سیزدهم افتتاح شد. این پارک در مرحله نخست ۶۰ هکتار و در مرحله دوم ۱۲۰ هکتار زمین را در اختیار دانشبنیانهای حوزه کشاورزی قرار داد.
در آبانماه سال ۱۴۰۱ نیز مجید ولدان، سرپرست پارک علم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی کشور از ارتقای مراکز رشد به دهکده نوآوری در حداقل ۱۰ استان کشور و کسب مجوز تأسیس پارکهای علم و فناوری با ۱۰ هزار هکتار مساحت در چندین استان کشور خبر داد.
ایجاد پارکهای علم و فناوری کشاورزی شرایط استقرار شرکتهای دانشبنیان و استارتآپهای حوزه کشاورزی را مهیا خواهد کرد. از طرفی به دلیل وجود مشوقهای مالیاتی، زمین کشت مناسب و ارزان و امکانات مناسب، زمینه را برای گسترش و تقویت شرکتهای دانشبنیان حوزه کشاورزی فراهم خواهد کرد.
در شکلگیری و تقویت زیستبوم فناوری و نظام نوآوری کشاورزی، اقدامات دیگری نیز لازم است؛ از جمله اینکه بایستی سند جامع و راهبردی مبتنی بر نیازسنجی و اولویتبندی موضـوعات تدوین شود تا مسیر توسعه فناوری و ورود آن به کاربرد بخش کشاورزی هموار شود.
از طرفی همانند دیگر حوزههای فناوری، نیاز به ورود سرمایه خصوصی و تسهیل سرمایهگذاری در این زمینه وجود دارد تا خطر استفاده از فناوریهای نو کاهش یابد.
انتظار می رود در سال ۱۴۰۲ معاونت علمی و فناوری، وزارت کشاورزی و سایر متولیان توسعه فناوری در کشور، شرایط تقویت و بهبود زنجیره فناوری تا بازار را برای حوزه کشاورزی فراهم کنند و در نهایت شاهد جبران کمبودها در زیستبوم فناوری و نوآوری بخش کشاورزی باشیم.