یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که در سفر سلامتی فرد را تهدید می‌کند بیماری‌های قابل انتقال از آب و غذا است که باید برای پیشگیری از ابتلا به آنها نکاتی را رعایت کرد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز خوزستان ، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به حضور زائران راهیان نور در یادمان‌ها و احتمال بروز بیماری‌های واگیر، گفت: یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که در سفر سلامتی فرد را تهدید می‌کند بیماری‌های منتقله از آب و غذا است که باید برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها نکاتی را رعایت کرد.
دکتر پژمان بختیاری‌نیا با اشاره به حضور زائران راهیان نور در یادمان‌های خوزستان اظهار کرد: همه ساله در ایام تعطیلات نوروزی هزاران نفر از مردم سراسر کشور برای زیارت مناطق عملیاتی و بازدید از یادمان‌های دفاع مقدس به استان خوزستان عزیمت می‌کنند. با توجه به حساسیت و جایگاه اثرگذار حوزه سلامت، معاونت بهداشت در راستای ارائه خدمات بهداشتی با پشتیبانی و به کارگیری مراکز بهداشت شهرستان‌های تحت پوشش به صورت شبانه‌روزی آماده خدمات‌رسانی به زائران راهیان نور هستند.
وی با بیان اینکه برای بهره‌برداری از این ظرفیت حفظ سلامتی زائران اهمیت بسزایی دارد، افزود: گاهی اوقات عدم رعایت بهداشت فردی، بهداشت مواد غذایی و بهداشت محیط می‌تواند موجب بروز بیماری در طول این سفر معنوی شود و آرامش زائر و خانواده‌ها را بر هم بزند. در این سفر معنوی باید با رعایت بهداشت و توصیه‌های بهداشتی، سلامت فرد را تضمین کرد تا سفری پر برکت و خاطره‌انگیز داشته باشد.
بیماری‌های منتقله از آب و غذا؛ شایع‌ترین بیماری‌ها در سفر‌ها
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که در سفر سلامتی فرد را تهدید می‌کند بیماری‌های منتقله از آب و غذا است؛ این بیماری‌ها از طریق خوردن غذا، آب و یا نوشیدنی‌های آلوده منتقل می‌شوند و علائم و نشانه‌های بالینی در اغلب این بیماری‌ها شامل اسهال، تهوع، استفراغ و گرفتگی شکمی است.
بختیاری‌نیا ادامه داد: با رعایت سه اصل استفاده از آب سالم و بهداشتی، مصرف غذا به صورت سالم و بهداشتی و رعایت بهداشت فردی در هر شرایطی، می‌توان از ابتلا به بیماری‌های منتقله از آب و غذا پیشگیری کرد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز بیان کرد: به منظور استفاده از آب آشامیدنی سالم باید از آب لوله‌کشی یا آب بسته‌بندی دارای مشخصات و مجوز بهداشتی استفاده کرد و از آشامیدن آب از مکان‌های فاقد تابلوی آب آشامیدنی و آب‌های مخصوص آبیاری فضای سبز در پارک‌ها، تفریحگاه‌ها و کنار جاده‌ها خودداری کرد. برای خنک کردن آب و سایر نوشیدنی‌ها نیز باید از یخ‌های عرضه شده در محیط‌های بهداشتی استفاده شود.
راه‌های پیشگری از انتقال بیماری‌های منتقله از آب و غذا
بختیاری‌نیا عنوان کرد: برای پیشگیری از بیماری‌های منتقله از غذا، باید غذا را به صورت سالم و بهداشتی مصرف کرد بنابراین باید از خوردن غذا در رستوران‌ها و مراکز عرضه مواد غذایی که موازین بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، خودداری شود.
وی افزود: مواد غذایی پخته شده تازه نیز باید به اندازه مصرف یک بار تهیه و در کوتاه‌ترین فاصله زمانی مصرف شوند. از مصرف غذای مانده در طول سفر خودداری شود و در صورت استفاده مجدد از غذای پخته شده، آن را کاملا گرم و بعد استفاده کرد. بهتر است از لیمو ترش و یا آبلیمو همراه با غذا استفاده کنید.
راه‌های پیشگیری از بیماری کشنده بوتولیسم
وی گفت: بوتولیسم یک بیماری فلج کننده است که عامل ایجادکننده آن سمی است که توسط باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم تولید می‌شود. به منظور پیشگیری از این بیماری کشنده باید کشک مایع را قبل از مصرف به مدت ۵ دقیقه و کنسرو‌ها را قبل از باز کردن به مدت ۲۰ دقیقه (از زمان جوش آمدن آب) جوشاند و از مصرف قوطی‌های کنسرو متورم یا فرو رفته، زنگ زده و مشکوک به فساد خودداری شود.
بختیاری‌نیا افزود: از خرید و مصرف آب میوه، بستنی، انواع شربت، آب زرشک و چنین خوراکی‌هایی که توسط افراد دست‌فروش و دوره‌گرد عرضه می‌شود، خودداری شود.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: رعایت نکردن بهداشت فردی و عمومی و مدیریت نادرست محل‌هایی که به صورت موقت برای اسکان زائران کاروان‌های راهیان نور در نظر گرفته می‌شود، می‌تواند موجب بروز بیماری‌های مختلف شود بنابراین بهتر است برای رعایت بهداشت فردی، در هنگام مسافرت از لیوان‌های یک بار مصرف استفاده شود.
وی افزود: در طول روز دست‌ها بر اثر تماس با محیط اطراف از جمله مواد غذایی خام، وسایل سفر، اسکناس و یا استفاده از دستشویی آلوده می‌شوند و در صورتی که به درستی با آب و صابون شست‌وشو نشوند می‌توانند انواع بیماری‌ها را انتقال دهند که بهترین و موثرترین راه پیشگیری از بیماری‌های قابل انتقال از طریق آب و غذا، شستن صحیح دست‌ها است.
نحوه پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های تنفسی
بختیاری‌نیا عنوان کرد: با توجه به حجم بالای جمعیت حاضر در مراسم راهیان نور و احتمال شیوع بیماری کووید - ۱۹ و آنفلوآنزا توصیه می‌شود زائران نکات بهداشتی پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های تنفسی را رعایت کنند.
وی بیان کرد: ویروس‌های موجود در قطرات تنفسی از طریق سرفه و عطسه منتقل می‌شوند بنابراین رعایت نکات بهداشتی از قبیل شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون، پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه و سرفه اهمیت زیادی در پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها دارد.
وی گفت: چنانچه فردی دچار علائم تنفسی شد باید بلافاصله به پزشک مراجعه و دستور پزشک مانند استراحت کافی، تغذیه مناسب و استفاده از مایعات را رعایت کند و تا زمان بهبودی و رفع علائم از تماس نزدیک با افراد و ورود به اماکن سربسته و شلوغ خودداری شود.
چگونه سالک نگیریم؟
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز بیان کرد: سالک نیز نوعی بیماری پوستی است که به وسیله گزش و خونخواری پشه خاکی (آلوده به نوعی انگل) منتقل می‌شود؛ پشه خاکی قسمت‌های باز و بدون پوشش بدن (دست، پا و صورت) را مورد گزش قرار می‌دهد. ضایعه سالک به صورت یک زخم بدشکل ممکن است برای بیش از یک سال باقی بماند و موجب ایجاد یک ضایعه ماندگار در محل گزش پشه شود.
وی گفت: بیشترین فعالیت پشه خاکی در فصل‌های بهار و تابستان است. حداکثر خونخواری پشه خاکی نیز در غروب آفتاب شروع می‌شود و در طول شب ادامه دارد که در این زمان انتقال بیماری رخ می‌دهد.
بختیاری‌نیا عنوان کرد: پشه خاکی روز‌ها را در جای تاریک و مرطوب به خصوص زیر تخت‌ها، پشت کمدها، شکاف دیوارها، زیر زمین، لانه‌های پرندگان، جوندگان و زیر تخته سنگ‌ها استراحت می‌کند. محل تکثیر پشه خاکی در زباله‌ها، نخاله‌های ساختمانی، کود و فضولات دام‌ها و اماکن مخروبه است بنابراین برای پیشگیری از سالک به خصوص هنگام غروب آفتاب و در طول شب از پشه بند دارای منافذ ریز و آغشته به حشره‌کش استفاده شود.
وی افزود: توصیه می‌شود علاوه بر استفاده از لباس‌های کاملا پوشیده با آستین‌های بلند و شلوار بلند، از پماد‌های دورکننده حشرات استفاده شود و در این فاصله زمانی از محل اسکان بیرون نرفت.
عقرب‌زدگی؛ خطری که در کمین است
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز با اشاره به خطر عقرب‌زدگی بیان کرد: عقرب از بندپایانی است که معمولا در بیابان‌ها و حاشیه شهر‌ها زندگی می‌کند؛ عقرب‌ها شب‌ها فعال هستند و روز‌ها در مکان‌هایی مانند درز و شکاف دیوارها، زیر سنگ‌ها، تنه درختان قدیمی و لابه‌لای خاشاک پنهان می‌شوند.
وی تصریح کرد: باید کلیه عقرب‌ها را خطرناک دانست بنابراین لباس‌ها، کفش، چادر، جوراب، حوله حمام، ملحفه، پتو و زیرانداز، باید قبل از استفاده از نظر وجود عقرب بازبینی شوند. محلی که برای نشستن انتخاب می‌شود نیز به دقت بررسی و قبل از جمع کردن وسایل، آنها را یکی یکی بازبینی کرد. باید از هرگونه تماس تخت و وسایل خواب مانند بالش، تشک، پشه بند با دیوار و تنه یا شاخ و برگ درختان جلوگیری شود. راه‌های احتمالی ورود عقرب به داخل اماکن محل سکونت مانند درب ورودی و چارچوب آن و دور پنجره‌ها بسته شود.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: در صورت مشاهده علائمی مانند اسهال، تهوع، استفراغ، تب، گلو درد و سرفه نیز باید به یکی از پایگاه‌های مراقبت بهداشتی، درمانگاه‌های مستقر در یادمان‌ها یا پایگاه‌های اورژانس جاده‌ای مراجعه شود.