شاید بیشتر از هر زمانی عبارت آخرالزمان را میشنویم حتی این عبارت به فیلمهای هالیودی هم راه پیدا کرده است آیا واقعا ظهور نزدیک است؟
باید گفت:شرط آمدن حضرت حجت(ع) آن است که پذیرش با رغبت وجود داشته باشد.
حال باید دید که چهقدر این شرایط فراهم است. اتفاق خطرناکی است که برخی علائم را به طور قطعی به ظهور تطبیق میکنند.
با این مساله که آیا ظهور نزدیک است یا نیست سه گونه میتوان برخورد کرد. نخست از طریق پیامها و نکاتی که از سوی عرفا و برخی بزرگان به ما رسیده، برای مثال آنان در مکاشفات امام زمان(عج) را دیده اند و حضرت(عج) فرمودهاند، ظهور نزدیک است.
در مورد روش مذکور و اینکه موثر و موثق است دو اشکال را میتوان مطرح کرد، نخست آنکه کلام آن بزرگ و عارف ممکن است به واسطهها بخورد و یک کلاغ و چهل کلاغ و کم و زیاد میشود.
خاطره ای از آیت الله مجتهدی تهرانی
آیتالله مجتهدی تهرانی تعریف میکرد: زمانی در مسجد امین الدوله مرحوم آیتالله «حجت کوه کمره ای» مسالهای پیش آمد و ما اعلام کردیم که به فتوای آیتالله حجت میتوانید نماز را اینگونه بخوانید. این کلام پخش شد و بعد از چند روز شنیدیم که میگویند: در مسجد امین الدوله در فلان شب نماز را پشت سر حضرت حجت خوانده اند!!
وی افزود: وقتی که یک کلاغ چهل کلاغ شود چنین اتفاقاتی میافتد، لذا برخی پیام ها که از سوی اولیا و عرفا به ما میرسد به دلیل آنکه نقل قولها چندان دقیق نیست قابل اعتماد نیستند.
اشکال دوم آن است که آن بزرگ خدمت امام زمان(عج) رسیده است اما او که کلامش برای ما حجت نیست چون معصوم نیست که برای ما حجت باشد بلکه برای خودش حجت است اما برای ما یقین نمی آورد.
انسان نمی تواند در مورد مسایل دینی به هر چیزی تکیه کند
پس این راه دو اشکال را دارد، نخست آنکه نقل قولها درست نقل نمیشود و بعد آنکه حجیت ندارد.
علائم ظهور
دومین راهی که انسان میتواند زمان ظهور امام زمان(عج) و نزدیک و دوری آن را تشخیص دهد برخی علامتهای ظهور است، مثل کشتارهای وسیعی در منطقه شامات در آخرالزمان یعنی همین منطقه فلسطین و اردن و سوریه و لبنان، یا مثلا آن روایتی که بسیار در این پیامکها پخش و بعد از مرگ ملک عبدالله پادشاه عربستان بیان شد.
چراکه در روایتی از امام صادق(ع) است: «هر کسی مرگ عبدالله را به من ضمانت کند من به او ضمانت ظهور را میدهم». پس از آن حضرت(ع) فرمود: اختلافات فراوانی رخ میدهد و دیگر حکومتها سالیان طولانی برقرار نخواهد بود و حکومتها زود به زود ساقط می شوند. حال سوال آن است که به این راه چه قدر میتوان اعتماد کرد.
اشکالات راه اثبات علائم ظهور از روایات
این راه سه اشکال دارد. اول آنکه برخی از این روایات از نظر سند قوی نیست، انسان به هر روایتی نمیتواند تکیه کند، مثلا همین روایت در مورد مرگ عبدالله که در موردش چندین روایت وجود دارد اما فقط یکی از آنها سند خوبی دارد و باقی از سند ضعیفی برخوردارند، ثانیا دلالت آنها واضح نیست، درست است که گفته مرگ عبدالله اما آیا همان عبدالله است؟ آیا مقصود عبدالله در عربستان است؟ در حال حاضر در اردن هم عبدالله است.
آیا آن کشتارهایی که نزدیک ظهور رخ میدهد همین کشتارهایی است که اکنون رخ داده است؟
نکته دیگر تجاوزاتی است که در منطقه شامات رخ میدهد، سئوال آن است آیا آن کشتارهایی که نزدیک ظهور رخ میدهد همین کشتارهایی است که اکنون رخ داده است؟ واقعا چنین نیست، برادر مرحوم علامه حلی مطرح کرد که این عبدالله که در روایت آمده و امام صادق(ع) به او اشاره کردند در واقع عبدالله، آخرین خلیفه عباسی است. پس اشکال دوم دلالت برخی روایات است که شفاف نیست. این اتفاق خطرناکی است که برخی علایم را به طور قطعی تطبیق می کنند.
نشانه ها فقط احتمالات هستند
تطبیق قطعی به این و آن بسیار کار خطرناکی است. ای بسا بسیاری از آنها با اعتقادات مردم بازی کند. لذا اگر هم می خواهیم این علایم را تطبیق دهیم فقط در حد یک احتمال است اما قطعی نیست، این هم اشکال دوم است که دلالتاش واضح نیست و بیش از یک احتمال همراهش نیست.
در اینجا تکلیف ما چیست؟
بیشتر بخوانید:ظهور امام عصر (عج) چه زمانی است؟
بررسی شرایط ظهور
راه سومی هم در مورد زمان ظهور وجود دارد و آن راه بررسی شرایط ظهور است. آن شرایط را باید بررسی کرد. این بسیار اهمیت دارد. در دعای سلامتی امام زمان(عج): «اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الحُجَهِ بنِ الحَسَن...» که میان ما به دعای فرج معروف شده در حالی که دعای «الهی عظم البلا...» دعای فرج است، می خوانیم « حَتَّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ» یعنی تا زمانی که او را در زمین ساکن کنی در حالی که مردم با رغبت او را پذیرفتهاند، یعنی شرط آمدن حضرت(ع) آن است که پذیرش با رغبت وجود داشته باشد. حال باید دید که چهقدر این شرایط فراهم است.
در اصول کافی از امام باقر(ع) روایت است که: قرار بود دولت ما اهل بیت و فرجمان در سال 70 هجری رخ دهد، اما وقتی که اباعبدالله(ع) در سال ۶۰ به شهادت رسید و آن فاجعه رخ داد و مسلمین آن قدر در انجام وظیفه کوتاهی کردند، دولت ما اهل بیت(ع) عقب افتاد و مقدرات تغییر یافت و به سال ۱۴۰ هجری افتاد. در سال ۱۴۰ نیز وقتی شیعیان کوتاهی کردند و سِرّ ما را فاش کردند فرج ما تا وقتی نامعلوم به تاخیر افتاد. این نشان میدهد که باید به شرایط توجه داشته باشیم.
چرا میگوییم ظهور نزدیک است
حضرت آیتالله العظمی بهجت(ره) در کتاب «ورقهای آسمانی؛ به پرسشها درباره امام زمان(عج) پاسخ گفته است.
*چرا بزرگان و برخی از علما ظهور امام زمان(عج) را نزدیک میشمارند؟ از خود حضرتعالی هم نقل شده که ظهور نزدیک است؟
-از هر کس درباره وقت ظهور سؤال شده، پاسخ داده که ظهور آن حضرت نزدیک است، البته نزدیکی وسعت دارد، لذا قیامت و ساعت هم قریب شمرده شده و نیز گفته شده است: «کلُّ آتٍ قریبُ»؛ هر آیندهای، نزدیک است، لذا اگر بزرگان فرمودهاند: «فلان سال» حمل بر مجاز یا توریه میشود «لمصلحة»؛ (برای مصلحتی)، زیرا شیعه طاقت طول مدت غیبت را ندارد.
یکی از آقایان معتقد بود که فرج نزدیک است، ولی نقل میکرد که کسی از طریق علم جفر اطلاعاتی دارد که میگوید: فلان قدر است؟ ولی اگر بگوید، شاید طاقت شنیدنش را نداشته باشید، در واقع میتوان گفت: فرج به زمانیات موقت است، نه به نفس زمان.
*اگر فرضاً تشرف به محضر امام زمان(عج) حاصل شد، به نظر حضرتعالی چه باید از آن جناب پرسید؟
-مهم این است که در وقت تشرف از آن حضرت سؤال کنید که اولاً: آیا ظهور و فرج عمومی آن حضرت دور است یا نزدیک؟ اگر دور باشد تسلیم باشیم، و اگر نزدیک باشد به افراد با صلاح بگوییم که مهیا باشند، ثانیاً: به فرض دور بودن فرج از آن حضرت بخواهیم که آیا راهی برای ارتباط با آن حضرت با بیسیم هست تا مؤمن صالح با آن بیسیم کور باطن نباشد و ارتباط داشته باشد؟ ما به کسانی که برای سفر حج با ما خداحافظی کردهاند، این تذکر را دادهایم که اگر عینک بزنید ممکن است به خدمت آن حضرت برسید و ملاقات حاصل شود منابع: خبرگزاری شبستان، خبرگزاری فارس
سخنان حجت الاسلام صفایی درباره زمان ظهور