بد اخلاقی مانند تبری خواهد بود که ریشه همه ارتباط‌ها را قطع می‌کند و باعث تنها ماندن شخص می‌شود. این نوشتار می‌خواهد به چند موارد از اثرات بد اخلاق بپردازد.
بیشتر بخوانید: کسب ثروت های مادی و معنوی از منظر دین + فیلم
انسان با بدخُلقی و خشمی که از خود نشان می‌دهد، دوستان و جامعه و نفوذش را از دست می‌دهد و اعتبار و شخصیتی برای او باقی نمی‌ماند.
یکی از صفت‌های که باعث سقوط شخصیت انسانی می‌شود و زندگی را برای اطرافیان آن شخص سخت خواهد کرد، بد اخلاقی افراد است. فرقی نمی‌کند که شما در چه جایگاهی هستید، اگر اخلاق خوب نداشته باشید هیچ فایده‌ای ندارید. اگر فردی مهم در اجتماع باشید یا اینکه سرمایه دار‌ترین فرد دنیا باشید، اما خوش اخلاقی نداشته باشید، ارزشی برای شما وجود نخواهد داشت.
بد اخلاقی یک گناهی است که صاحب خودش را به هلاکت می‌رساند و پُلی برای انتقال از یک گناهی به گناه دیگر خواهد بود.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند؛ ای علی، هر گناهی توبه‌ای دارد جز بداخلاقی، زیرا هرگاه انسان بداخلاق از گناهی خارج می‌شود (توبه می‌کند)، به گناه دیگری دچار می‌شود. [۱]
زندگی انسانی و رسیدن به کمال انسانیت در گرو نر‌م‌خویی و خوش‌اخلاقی است لکن بد اخلاقی و تندخویی محیط زندگی را مسموم می‌کند و سرانجام نامطلوب دنیوی و اخروی را به همراه خواهد داشت. زندگی کردن با افراد بداخلاق و تندخو هیچ کیفیتی ندارد و باعث اذیت و آزار همنشینان می‌شود.
آیا عبادت تنها کافی است؟
اگر شما دائما در حال عبادت باشید، اما با خانواده خودتان خوش اخلاق نباشید هیچ ارزشی ندارد. فرقی هم ندارد که زن باشید یا مرد باشید. آن چیزی که باعث ارزش انسان می‌شود جنسیت آن‌ها نیست، بلکه اخلاق نیکوی آنهاست. اگر می‌خواهید در بین دیگران محبوب باشید و خداوند با نگاه مهربانه به شما بنگرد باید رفتار خودتان را نیکو نگه دارید. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند؛ فلان زن روز‌ها را روزه می گیرد و شب‌ها را به عبادت مى گذراند، امّا بداخلاق است و همسایگانش را با زبان خود می آزارد، حضرت فرمود: خیری در او نیست، او دوزخی است. [۲]
دقت در انتخاب داماد خوش اخلاق یا بد اخلاق
بداخلاقی و تندخویی آنقدر مذموم و نکوهیده هستند که در احادیث وارد شده است که به آدمی که اخلاق نیکو ندارد دختر ندهید. حسین بن بشار واسطی می‌گوید به امام رضا (علیه السلام) نامه نوشتم و گفتم یکی از خویشانم که بد اخلاق است دخترم را خواستگاری می‌کند، دخترم را به وی بدهم یانه؟ فرمودند: اگر بد اخلاق است دخترت را به وی نده. [۳]
طبق این روایت‌ها معلوم می‌شود که بد اخلاقی دارای افت‌های زیادی هست که این همه مورد نکوهش قرار می‌گیرد.
آثار شوم بد اخلاقی بر زندگی
۱. باعث افتادن در گناه می‌شود
وقتی اخلاق شما نیکو نباشد، ابا ندارید از اینکه دیگران را مورد اذیت و آزار قرار دهید و همین تجری باعث خواهد شد که گناهان شما روز به روز افزوده شود و شما زمانی به خودتان خواهید آمد که در منجلاب گناه غرق شده اید.
توجه؛ اخلاق سوء باعث گناهانی مانند؛ مردم آزاری، تکبر، غرور، دروغ، غیبت و ظلم در حق خویشاوندان…. می‌شود. اما اگر بتوانید اخلاق نیکو را سرلوحه زندگی خود قرار دهید، از بسیاری از این گناهان پیشگیری می‌شود.
۲. باعث از دست دادن دوستان و شخصیت اجتماعی می‌شود
انسان با بدخُلقی و خشمی که از خود نشان می‌دهد، دوستان و جامعه و نفوذش را از دست می‌دهد و اعتبار و شخصیتی برای او باقی نمی‌ماند. مثلا یک فردی که میوه فروشی دارد و قیمت آن ارزان‌تر از جا‌های دیگر است. ولی فروشنده‌ای دارد که اخلاق نیکو ندارد و با عصبانیت نسبت به مشتری‌ها برخورد می‌کند، این مغازه مشتری هایش را از دست می‌دهد. اما همان مغازه بعد از اینکه فروشنده را عوض می‌کند و یک فرد خوش اخلاق را جایگزین او می‌کند، فروش مغازه او بیشتر خواهد شد.
۳. باعث عذاب روحی شخص می‌شود
شما می‌خواهید یک ساختمان بزرگ را آتش بزنید و داخل آن می‌شوید و درب آپارتمان را قفل می‌کنید و کلید آن را پرت می‌کنید بیرون، آن وقت این آپارتمان را آتش می‌زنید. باید بگویم که اولین شخصی که آسیب خواهد دید خود شما هستید. بد اخلاق هم همین گونه است. شما با رفتار سوء و عصبانی، روح خودتان را اسیر مرده و دائما شکنجه می‌کنید.
۴. خوبی‌های شما را از بین می‌برد
شاید شما کار‌های مهم و ارزشمندی برای دیگران انجام داده باشید، اما چون اخلاق نیکو ندارید، دائما منت می‌گذارید و باعث از بین رفتن آثار خوبی‌های انجام داده می‌شوید و شیرینی کار‌های انجام داده را با تلخ کامی عوض می‌کنید.
امام صادق (علیه السلام) می‌فرمایند: بدخویی کردار را تباه می‌سازد همچنان که سرکه عسل را از بین می‌برد. [۴]
توجه: همسر، دوست، فرزند، همکار و آشنایان شما دوست دارند که خصوصیت‌های خوب شما را مشاهده کنند و از بودن در کنار شما احساس لذت کنند. اگر رفتار شما خوب باشد، دور و اطراف شما شلوغ خواهد بود و احساس آرامش و پشت گرمی خواهید کرد. اما اگر رفتار سوء داشته باشید، فردی آن‌ها خواهید شد و احساس افسردگی به سراغ شما خواهد آمد. حضرت علی (علیه السلام) می‌فرمایند: «تندخویی زندگی را مشقت بار و سخت می‌سازد» [۵]
پی نوشت:
[۱]بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۴۸
[۲]بحار الانوار، جلد ۷۱ صفحة ۳۹۴ ح ۶۳. منتخب میزان الحکمة: ۱۸۴
[۳]من لایحضره الفقیه، جلد ۳، صفحه ۴۰۹
[۴]اسماعیلی یزدی، عباس؛ فرهنگ صفات، قم: چاپ اسوه، ۱۳۸۶ ش، چاپ اول، صفحه ۶۴۰
[۵]تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، مطبعة مکتب الاعلام الاسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸ ش، چاپ دوم، صفحه ۲۶۴
منبع: راسخون