دوران بارداری یکی از پرچالش‌ترین دوران‌های زندگی بانوان را تشکیل می‌دهد، زیرا در این دوران ممکن است فرد دچار مشکلاتی شود که برخی از آن‌ها به سرعت بهبود پیدا کرده و بهبود برخی دیگر نیز مدت بیشتری طول می‌کشد.
ترش کردن و سوزش معده (Burn Heart)
ترش کردن و سوزش معده یک رخداد معمول در اواخر بارداری اســت و اغلب در شــب‌ها روی می‌دهد. بازگشــت اســید معده به مری موجب ســوزش انتهای مری می‌شــود و به دلیل اینکه قســمت انتهایی مری در نزدیک قلب اســت از این حس ســوزش به عنوان (سوزش قلب) یاد می‌شود و این سوزش ربطی به قلب و یا کار آن ندارد. در بیشتر موارد، این مسئله به دلیل بزرگ شدن رحم و فشار آن بر روده‌ها و معده و نیز شل شدن اســفنکتر مری و بازگشــت محتویات معده به داخل مری ایجادشده و باعث احساس سوزش می‌شــود. این عارضه با خوردن غذای زیاد و تشکیل گاز شدت می‌یابد.
توصیه‌های تغذیه‌ای هنگام ترش کردن و سوزش سر دل
- غذا در وعده‌های کوچک و متعدد (هر ۲ تا ۳ ساعت) مصرف شود.
- به جای استفاده از مواد غذایی سرخ کرده، از غذا‌های آب پز و بخار پز و یا کبابی استفاده شود.
- غذا به آرامی و در محیطی با آرامش میل شود.
- از خوردن غذا‌های پرحجم قبل از خواب پرهیز شود.
- از نوشیدن آب و مایعات در حین غذا خودداری و یا بلافاصله پس از اتمام غذا خودداری شــود. آب و مایعات را می‌توان یک تا دو ساعت پس از صرف غذا مصرف کرد.
- بعد از صرف غذا کمی پیاده روی کنید.
- رژیم غذایی باید حاوی پروتئین بالا و بدون قند‌های ساده باشد.
- رژیم غذایی باید کم چرب و حاوی مقادیر کمی از غذا‌های سرخ شده، سس‌های خامه دار، آبگوشت‌های چرب غلیظ، گوشت‌های پرچرب و شیرینی‌ها و مغز‌ها باشد.
- از غذا‌های ادویه دار، به ویژه ادویه تند کمتر اســتفاده شود. هر چه غذا ادویه کمتر و طعم ملایم تری داشــته باشد، ترشح اسید، معده را کمتر تحریک می‌کند.
- مصرف غذا‌های کاهش دهنده فشار اسفنکتر تحتانی مری، نظیر نعناع، پیاز، سیر، چاشنی ها، شکلات، قهوه، چای، نوشابه‌های گازدار و ســایر نوشــیدنی‌های حاوی کافئین را قطع کرده و به جای آن آب نوشیده شود. در صورت مصرف چای، از چای پررنگ پرهیز کرده و به جای آن از چای کمرنگ حداکثر دو تا سه فنجان در روز استفاده شود.
- غذا‌های مایع مثل آش و سوپ مصرف نشود.
- بعد از صرف غذا یا آشامیدن، از دراز کشیدن یا خم شدن به جلو پرهیز کنید.
- در هنگام استراحت زیر سر را بالاتر از سطح بدن قرار دهید.
- پرهیز از دراز کشیدن یک تا دو ساعت بعد از خوردن یا آشامیدن به ویژه قبل از خواب و بلافاصله بعد از غذا.
تهوع و استفراغ
شیوع تهوع و استفراغ بین ۵۰ تا ۷۰ درصد است و اغلب در سه ماهه نخست بارداری رخ می‌دهد و تا هفته ۱۶ بارداری بهبود می‌یابد. از آنجایی که این مشکل در صبح‌ها تشدید می‌شود، بیماری صبحگاه (Sickness Morning) نامیده می‌شود؛ گرچه ممکن اســت در هر ســاعتی از شبانه روز اتفاق بیفتد. تهوع بارداری تنها تهوعی است که با ورود غذا در معده بهبود می‌یابد و تغذیه به عنوان بخشی از درمان در نظر گرفته می‌شود.
توصیه‌های تغذیه‌ای هنگام تهوع و استفراغ بارداری
- معده را خالی نگه ندارید، اما در عین حال از پری و سنگینی معده هم خودداری کنید.
- مقدار غذای کمتری در هر وعده مصرف کنید.
- افزایش تعداد وعده‌های غذایی که ممکن است برحسب تحمل مادر تا ۹ وعده در روز هم برسد.
- استفاده از کربوهیدرات‌های زود هضم و مصرف پروتئین مفید است.
- بیســکوئیت یا نان خشک قبل از برخاســتن از رختخواب مصرف کرده و پس از ۱۵ دقیقه از رختخواب برخاسته و صبحانه را سبک و زود هضم بخورید.
- از مصرف همزمان غذا و مایعات خودداری شود.
- از خوردن غذا‌های پر ادویه، سرخ شده، نفاخ، حجیم و دیر هضم پرهیز شود.
- از آنجایی که غذا‌ها و مایعات سرد بیش از نوع گرم آن‌ها قابل تحمل است، از غذا‌های سرد با دمای یخچال استفاده شود و نیز از غذا‌هایی که بوی محرک دارد، پرهیز شود.
- در صورت مصرف مایعات و غذا‌های سرد با دمای یخچال، مراقب آلودگی‌های میکروبی باشید.
- در زمان آشــپزی، پنجره آشــپزخانه را باز بگذارید تا بوی شــدید و تند غذا آزار دهنده نباشــد و در صورت عدم تحمل توصیه می‌شود غذا از سوی سایر افراد خانواده تهیه شود.
- در صورت بروز ناراحتی معده همراه با تهوع نیز می‌توان یک تکه نان یا بیسکوئیت مصرف کرد.
- به آرامی غذا بخورید.
- به مدت طولانی گرسنه نمانید.
- از رایحه‌های آزار دهنده و بوی تند برخی غذا‌ها و سایر بو‌های آزاردهنده پرهیز کنید.
- مواد غذایی حاوی کربوهیدرات پیچیده نظیر نان برشته، بیسکوییت نمکی (کراکر)، نان خشک یا نان سوخاری مصرف شود.
- در تهوع و استفراغ شدید حمایت روانی مادر از سوی اطرافیان، به ویژه همسر خانم باردار توصیه می‌شود.