نخستین همایش ملی زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران، با حضور پژوهشگران، متخصصان و میهمانانی از سراسر کشور در فرهنگسرای بیرجند برگزار شد.
احمد لامعیگیو رئیس دانشگاه بیرجند در این مراسم گفت: فرهنگ ملتها از طریق زبان منتقل شده و زبان، اولین نیاز ارتباطی بشر است.
وی با اشاره به تاریخ خراسان جنوبی و شهر بیرجند گفت: این شهر دانشمندان، دین باوران و پژوهشگران بسیاری را پرورش داده و مهد پدران علم بسیاری است.
لامعی گیو افزود: در جهان معاصر نیز اندیشمندانی داریم که راه پیشینیان را در پیش گرفته و در عرصه دین، ادب و دانش فعالیت دارند.
رئیس دانشگاه بیرجند با بیان اینکه تاریخ حوزههای علمیه این دیار به ۸۰۰ سال قبل برمیگردد، افزود: ایده تأسیس دانشگاه بیرجند نیز به سال ۱۳۴۵ برمیگردد و با یک دهه تاخیر در سال ۱۳۵۴ وزارت علوم وقت آن را تایید کرد.
لامعیگیو با اشاره به اینکه این دانشگاه در قالب یک مؤسسه آموزش عالی به ریاست زنده یاد پروفسور محمدحسن گنجی از دانش آموختگان مدرسه شوکتیه و پدر علم جغرافیای نوین ایران تأسیس شد، اظهار کرد: توسعه دانشگاه بیرجند در دوران انقلاب شکل گرفت؛ این دانشگاه که در سال ۵۸ یک مجتمع آموزشی عالی بود، در سال ۷۱ عنوان دانشگاه بیرجند را اخذ کرد.
رئیس دانشگاه بیرجند بیان کرد: اکنون که در آستانه پنجاهمین سال فعالیت این دانشگاه هستیم بیش از ۱۳ هزار و ۳۰۰ دانشجو در آن مشغول به تحصیل هستند و بیش از ۵ هزار دانشجو در رشتههای تحصیلات تکمیلی، ۳۵۲ عضو هیئت علمی، ۵۸۰ کارمند و ۵۸۰ دانشجوی بین الملل در ۴۸ گروه آموزشی در ۱۹۸ رشته و گرایش مشغول به تحصیل و پژوهش میباشند.
وی بیان داشت: دانشگاه بیرجند از منظر دانشجویی در سطح دانشگاههای سطح دو کشور و در زیرساختهای آموزشی، پژوهشی و تحقیقاتی، رفاهی و ورزشی جزء دانشگاههای توسعه یافته کشور است.
رئیس دانشگاه بیرجند با اعلام اینکه این همایش از ابعاد و زوایای مختلفی حائز اهمیت است، گفت: عرصه فرهنگی در این همایش از جایگاه ویژهای برخوردار است.
لامعی با بیان اینکه فرهنگ ملتها از طریق زبان متجلی میشود، گفت: زبان بزرگترین اختراع بشر و اولین نیاز انسان در ارتباط با ملتها و جوامع است. گویشها و لهجههای مختلف مکمل زبان فارسی هستند.
وی با اشاره به اینکه نخستین همایش ملی زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران به همت دانشگاه بیرجند و با همکاری حامیان برگزار میشود، از حمایت استاندار محترم خراسان جنوبی و معاون محترم سیاسی، امنیتی و اجتماعی قدردانی کرد.
در ادامه، متن پیام محمدعلی زلفیگل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به این همایش توسط رئیس دانشگاه بیرجند قرائت شد.
همچنین محمدامین ناصح، دبیر همایش ملی زبان و گویشهای مناطق مرزی ایران، اظهار داشت: ۱۵۰ مقاله به دبیرخانه همایش ارسال شده که از این تعداد ۲۲ مقاله بهصورت حضوری و ۸ مقاله مجازی ارائه میشود.
ناصح افزود: این همایش با هدف تبادل دانش بین صاحبنظران مرتبط و معرفی دستاوردهای پژوهشی استادان و دانشجویان در زمینه زبانها و گویشهای نواحی مرزی ایران به ویژه از منظر تطبیقی با زبانها و گویشهای مرتبط در آن سوی مرز و در سطحی کلان برگزار میشود.
وی با تأکید بر ضرورت حمایت از زبانها و گویشهای رو به زوال در مناطق مرزی اظهار داشت: بومیسازی و کاربردی کردن منابع درسی دانشجویان در زمینه معرفی و ثبت زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران و بررسی کیفی تعامل این زبانها و گویشها با زبان فارسی به عنوان عامل وحدت و انسجام ملی در این همایش مورد نظر است.
سخنرانی محمد دبیرمقدم، چهره ماندگار علمی کشور و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با موضوع توصیف و تحلیل زبان شناختی خراسان دیگر برنامه مراسم افتتاحیه این همایش بود.
تعامل زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران، مطالعات تطبیقی زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران، مطالعات آوایی، ساختواژی و نحویِ زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران، وامگیری زبانی در زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران، دوزبانگی یا چندزبانگی و مسائل زبان آموزی در مناطق مرزی ایران، تماس زبانی و همگرایی فرهنگی در زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران، مهاجرت و تغییر زبانی در زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران، زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران در متون کهن، ملاحظات زبانی و گویشی در بررسی اسناد و مکاتبات تاریخی مناطق مرزی ایران، نقش اشتراکات زبانی و گویشی در رونق گردشگریِ مناطق مرزی ایران و سایر مطالعات مرتبط با زبانها و گویشهای مناطق مرزی ایران از محورهای اصلی این همایش بود.