یک تیم تحقیقاتی ژنوم ۳۵۶ انسان ماقبل تاریخ را از فرهنگ‌های باستان شناسی مختلف از جمله مجموعه داده‌های جدید ۱۱۶ فرد از ۱۴ کشور مختلف اروپایی و آسیای مرکزی تجزیه و تحلیل کرد.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، انسان‌های مدرن حدود ۴۵ هزار سال پیش شروع به گسترش در سراسر اوراسیا کردند، اما تحقیقات قبلی نشان داده که اولین انسان‌های مدرنی که وارد اروپا شدند، به جمعیت‌های بعدی کمک نکردند. این مطالعه روی افرادی متمرکز است که بین ۳۵ هزار تا ۵ هزار سال پیش زندگی می‌کردند و حداقل تا حدی اجداد جمعیت کنونی اوراسیا غربی هستند.
با کمال تعجب، تیم تحقیقاتی دریافتند:جمعیت‌های مناطق مختلف مرتبط با فرهنگ گراوتی که بین ۳۲ هزار تا ۲۴ هزار سال پیش در سراسر قاره اروپا گسترده بود، ارتباط نزدیکی با یکدیگر نداشتند. آن‌ها توسط یک فرهنگ باستان شناسی مشترک به هم مرتبط بودند: آن‌ها از سلاح‌های مشابه استفاده می‌کردند. با این حال، از نظر ژنتیکی، جمعیت اروپای غربی و جنوب غربی با جمعیت‌های همزمان اروپای مرکزی و جنوبی متفاوت بود.
علاوه بر این، استخر ژنی جمعیت‌های گراوتیان غربی به طور پیوسته برای حداقل ۲۰ هزار سال یافت می‌شود که فرزندان آن‌ها که با فرهنگ‌های Solutrean و Magdalenian مرتبط هستند و در سردترین دوره آخرین عصر یخبندان در جنوب غربی اروپا ماندند و بعداً به سمت شمال شرقی به بقیه اروپا گسترش یافتند.
کوزیمو پست (Cosimo Posth) محقق ارشد این مطالعات می‌گوید: با این یافته ها، ما برای اولین بار می‌توانیم مستقیماً از این فرضیه حمایت کنیم که در طول آخرین حداکثر یخبندان، مردم در منطقه مطلوب‌تر از نظر اقلیمی جنوب غربی اروپا پناه گرفتند.
شبه جزیره ایتالیا قبلا به عنوان پناهگاه آب و هوایی دیگری برای انسان در طول آخرین حداکثر یخبندان در نظر گرفته می‌شد. با این حال، تیم تحقیقاتی هیچ مدرکی برای این موضوع پیدا نکرد. به جای آن، افرادی با یک استخر ژنی جدید در این مناطق مستقر شدند.
هی یو (He Yu) یکی دیگر از پژوهشگران این مطالعه می‌گوید: ما متوجه شدیم که افراد مرتبط با فرهنگ متأخر، یعنی Epigravettian، از نظر ژنتیکی از ساکنان قبلی منطقه متمایز هستند. احتمالاً، این افراد از بالکان آمده بودند، ابتدا در حوالی زمان حداکثر یخبندان به شمال ایتالیا رسیده و از جنوب تا سیسیل پخش شدند.
ژنوم‌های تجزیه و تحلیل شده همچنین نشان می‌دهد که نوادگان این ساکنان Epigravettian شبه جزیره ایتالیا در حدود ۱۴ هزار سال پیش در سراسر اروپا پخش شده و جایگزین جمعیت‌های مرتبط با فرهنگ Magdalenian شدند.
تیم تحقیقاتی یک جایگزین ژنتیکی در مقیاس بزرگ را توصیف می‌کند که ممکن است تا حدی ناشی از تغییرات آب و هوایی باشد که مردم را مجبور به مهاجرت کرد: در آن زمان، آب و هوا به سرعت و به میزان قابل توجهی گرم شد و جنگل‌ها در سراسر قاره اروپا گسترش یافتند.
علاوه بر این، یافته‌ها نشان می‌دهد که برای بیش از ۶ هزار سال هیچ تبادل ژنتیکی بین جمعیت‌های شکارچی-گردآورنده همزمان در اروپای غربی و شرقی وجود نداشته است. تعامل بین مردم اروپای مرکزی و شرقی فقط از ۸ هزار سال پیش قابل تشخیص است. هی یو می‌گوید: در آن زمان، شکارچیان با اجداد و ظاهر مشخص شروع به مخلوط شدن با یکدیگر کردند. آن‌ها در بسیاری از جنبه‌ها از جمله رنگ پوست و چشمشان متفاوت بودند.
پست خلاصه می‌کند: داده‌هایی که ما از این مطالعه به‌دست آوردیم، بینش‌های دقیق و شگفت‌آوری را در مورد تحولات و رویارویی‌های گروه‌های شکارچی-گردآورنده غرب اوراسیا به ما ارائه می‌دهد. تحقیقات میان رشته‌ای بیشتر روشن خواهد کرد که کدام فرآیند‌های دقیق مسئول جایگزینی ژنتیکی کل جمعیت‌های عصر یخبندان بوده اند.
شرح کامل این مطالعه در مجله تخصصی Nature منتشر شده است.