تیمی از پژوهشگران باستان شناس در مطالعات جدید خود به بررسی مسیرهای مهاجرت انسان‌های باستانی در عصر یخبندان قاره اروپا پرداختند. این یافته‌ها تاریخ ژنومی و تغییر جمعیت‌ها را از دوران پارینه سنگی فوقانی تا نوسنگی روشن می‌کند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما:بر اساس داده‌های باستان شناسی انسان مدرن حدود ۴۵ هزار سال پیش وارد اروپا شد. آن‌ها در هنگام این مهاجرت با رویداد‌های چالش برانگیزی، از جمله آخرین عصر یخبندان (۲۵ هزار تا ۱۹ هزار سال پیش) مواجه شدند. تغییر شرایط آب و هوایی برای این انسان‌ها به عنوان شکارچی – گردآورنده غذا بسیار دشوار بود.
باستان شناسان با مطالعه فرهنگ‌های متمایزی که در این مدت از آثار باستانی به جا مانده، اطلاعات ارزشمندی از این دوره زندگی بشر به دست آورده اند، اما کمبود فسیل‌های انسانی به این معنی است که اطلاعات کمی در مورد مهاجرت ها، اختلاط نژادی و تعاملات این مردم وجود دارد.
طی این پژوهش جدید، دکتر کوزیمو پست و همکارانش ژنوم ۳۵۶ انسان شکارچی – گردآورنده غذای باستانی، از جمله داده‌های ژنومی جدید ۱۱۶ فرد از ۱۴ کشور در اوراسیا غربی و مرکزی را که مربوط به ۳۵ هزار تا ۵ هزار سال پیش است، تجزیه و تحلیل کردند.
آن‌ها یک اصل و نسب ناشناخته را در افرادی از اروپای غربی مرتبط با فرهنگ گراوتین (Gravettian) شناسایی کردند که در طول آخرین دوره اوج یخبندان در میان مردم جنوب غربی اروپا باقی مانده و با گسترش فرهنگ مگدالن (Magdalenian) به سمت شمال شرقی اروپا گسترش یافت. در مقابل، اروپای جنوبی شاهد جایگزینی جمعیت محلی با مهاجرین جدید نسبت به آخرین دوره یخبندان بود، زیرا احتمالا در این دوره اجداد مرتبط با فرهنگ اپی گراوتین (Epigravettian) از بالکان به شبه جزیره ایتالیا وارد شدند. اجداد نزدیک به این جامعه سپس از حدود ۱۴ هزار سال پیش در سراسر اروپا گسترش یافته و تا حد زیادی جایگزین ژن مرتبط با مردم مگدالن شدند.
این مطالعه به حل یک بحث باستان شناسی طولانی مدت در مورد منشأ و گسترش فرهنگ مگدالن در پایان آخرین دوره یخبندان کمک کرده و همچنین نشان می‌دهد که برخی از فرهنگ‌های باستانی ممکن است در واکنش به آمیختگی نژادی بین گروه‌های متفاوت انسانی پدید آمده و برخی دیگر احتمالاً با تغییرات محیطی، با یا بدون چرخش ژنتیکی مرتبط، ظهور یافته اند.
در مطالعاتی موازی، داده‌های ژنومی ۱۶ فرد دیگر از جنوب اسپانیا، از جمله یک مرد ۲۳ هزار ساله مورد بررسی قرار گرفت.
پژوهشگران دریافتند که اجداد ژنتیکی این فرد دارای ارتباط با مردم مگدالن بوده و این ارتباط به آخرین دوره یخبندان مرتبط است. این سناریوی تداوم ژنتیکی در جنوب اسپانیا با ناپیوستگی ژنتیکی در دوران قبل و بعد از یخبندان که تیمی از محققان ایتالیایی به آن اشاره کرده اند، در تضاد بوده و نشان دهنده پویایی جمعیتی متفاوت در سکونتگاه‌های انسانی جنوب اروپا است، زیرا انسان‌های مختلفی با ریشه‌های نژادی متفاوت در آخرین عصر یخبندان در این مناطق زندگی می‌کردند.
شرح کامل این مطالعات در آخرین شماره مجله تخصصی Nature و Nature Ecology & Evolution منتشر شده شده است.