اکبری : یوز ایرانی همچنان هست

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،  اکبری معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در برنامه پارک پردیسان رادیو تهران درباره علت تلف شدن پیروز گفتگو کرد . 
سئوال: آقای دکتر چند سئوال دارم اولین مورد که بسیار برای مردم احساسات برانگیزاننده بود و خیلی تاثیر داشت روی عواطف عمومی مسئله پیروز بود و گفته‌های متفاوتی جسته و گریخته از اطراف گوش می‌رسد از منابع رسمی و غیر رسمی بعضی‌ها می‌گویند مشکل ژنتیکی بوده بعضی‌ها میگویند تغذیه مناسب نبوده بعضی‌ها می‌گویند نگهداری مسئله بوده بعضی‌ها می‌گویند سازمان در واقع درست هزینه نکرده بعضی‌ها می‌گویند که کار‌ها اصولی و استاندارد نبوده خواهش می‌کنم به صورت شفاف هر چقدر که لازم می‌دانید در این مورد برای مردم صحبت بفرمائید؟
اکبری: از اینجا شروع کنم که در گذشته هم بار‌ها این مسئله را توضیح دادیم که ما هدفمان از تلاش‌هایی که برای نجات یوز آسیایی یا همان یوزپلنگ ایرانی بهتر است بگوییم انجام می‌شود بر این محور است که بتوانیم یوزپلنگ را در طبیعت حفظ کنیم اون ارزشمند است اون بسیار مهم است و رسالت ما هست تمام متخصصین، اکولوژیست‌ها اون‌هایی که متخصص و حرفه‌ای این کار هستند توصیه هایشان و رویکردشان این است که یوزپلنگ در طبیعت حفظ شود، اما چون جمعیتش در طبیعت کم شده از ظرفیت‌هایی که به ناچاری و اجتناب ناپذیر در اختیار ما قرار می‌گیرد استفاده می‌کنیم ببینید ایران در حقیقت توله یوزی بود که چند سال پیش توسط افرادی زنده گیری شده بود حالا با هدف قاچاق و با هدف نگهداری در منزل یا به هر شکل دیگری کشف شد و در اختیار سازمان قرار گرفت و یک فرصت اجتناب ناپذیری بود و وقتی یوز از طبیعت جدا می‌شود در طولی دیگر قابل به طبیعتی که تعارضات زیادی دارد و ناملایمات زیادی پیش روی آن است قابل برگشت به اون طبیعت نیست میاد در اسارت این قبل از سال‌ها قبل این در اختیار سازمان قرار گرفته بود فضایی در محدوده توران راه اندازی شده بود و این به آنجا منتقل شده بود اگرچه برخی از متخصصین همین مسائل را هم زیر سئوال می‌برند که چرا ما به سمت در اسارت رفتیم چرا به اون سمت هزینه می‌کنیم چرا سایت تکثیر را یوز فوران بردیم که بعضی از ایراد‌هایی هم که می‌گیرند واقعاً درست است ما باید بیشتر انرژیمان صرف طبیعت شود، اما به هر حال همه بر این باور هستند که از این ظرفیتی که در اسارت به وجود آمده باید استفاده کنیم خوب این اتفاق افتاد اولین تجربه یک کار تکثیر و پرورش در کشور بود که خوشبختانه در یک فرآیند کاملاً طبیعی اتفاق افتادتا مرحله زایمان، ببینید زایمان به شکل سزارین اتفاق افتاد از همان ابتدا متخصصان خارجی هم به ما می‌گفتند که توله‌های یوز که به شکل سزارین متولد می‌شوند نگهداریشان بسیار بسیار دشوار است و غالبا ًاز عهده این کار برنمیاییم خوب به این کار به ناچار به هر شکل شروع کردیم توله‌ها را دستی بزرگ کردن اولین توله واقعاً مشکل داشت گزارش‌های متخصصین است مشکل نارسایی ریه داشت و در حقیقت چسبندگی ریه داشت همان روز‌های اول تلف شد سایت طوری جانمایی شده بود با این نگاه که توله‌ها بیشتر احتمالاً طبیعی به دنیا می‌آیند، چون سابقه این کار کم بوده همان متخصص خارجی که به کمک ما آمد عنوان می‌کرد که از ۷۰۰ توله یوز که در آن مرکزی که داشتند در آفریقای جنوبی بزرگ کردند از شاید چند صد زایمان فقط دو مورد مجبور به سزارین شدند و از این دو مورد یک مورد توانستند توله‌ها را به مادر برگردانند بزرگ کند و در مورد بعدی مجبور شدند دستی یک مدتی اون‌ها را توانستند نگهداری کنند بنابراین ببینید سزارین در گونه‌ای مثل یوز پدیده خیلی کمی است حالا شانس ما این مورد به دلایل شرایطی که ایران داشت به اجبار سزارین انجام شده از آن دو توله در حقیقت یک مدتی در توران نگهداری شدند مشکل دفع سیستم گوارشی پیدا کردند شیرخشکی که مصرف می‌کردند سازگارشان نبود و مشکلاتی پیدا کردند بنا به تشخیص دامپزشک سعی کردیم اون‌ها را به تهران منتقل کنیم تا امکانات درمانی بهتری باشد در مسیر همان ابتدای مسیر یکی از اون‌ها تلف شده که باز گزارشش منتشر شد بیشترین مشکلی که همین دو تا توله از همان ابتدا داشتند این بود که با هیچ نوع شیرخشکی سازگار نبودند حتی پیروز زمانی که به تهران آمد در پردیسان شیرخشکی که مخصوص توله یوز در آفریقا طراحی شده بود ک پیترکالبرت اون‌ها را آورد باز اون هم سازگارش نبود بنابراین در طول مدتی که شیرخوار بود با مشکلات عدیده‌ای مواجه بود به طوری که نسخه خاصی برای اون پیچیده شده تغذیه اون را به اندازه‌ای کم کرد پیتر کاربرت که فقط زنده بماند وقتی یوزپلنگ در همچین شرایطی بزرگ می‌شود بسیار آسیب پذیر است انواع بیماری‌ها روی آن تاثیر می‌گذارد و شما می‌بینید هم پوکی استخوان هم رشد ناکافی هم وزن ناکافی هم مشکل کلیه و هم مشکل شدید دستگاه گوارش حتی در آخرین مرحله که به بیمارستان منتقل شد و باز هم تلف شد باز هم مشکل اصلی با مشکل دفع شروع شد یعنی حیوان امکان دفع نداشت و ادرار و مدفوع زیادی در بدنش انباشته شده بود بعد منتقل شد به بیمارستان ببینید دامپزشکان ما روی این کار بررسی تکمیلی و مستندسازی کاملی انجام دادند و من گفته ام تمام مستنداتی که هست را حتماً نشر بدهند درسته تا حالا رویه این نبوده که هر بیماری و یا هر دارویی که استفاده می‌شود ما بیاییم اطلاع رسانی کنیم کار درستی هم نیست آخه این همه مسائل حیات وحش کشور مسائل مهم مسائل زیستگاه درست نیست که ما هر مسئله در واقع درمانی پیروز یا فرض کنید بیماری پیروز را بخواهیم بیماییم اطلاع رسانی کنیم که الان بعضی از دوستان متاسفانه قبل از اینکه اثبات بشود که فرض کنید یک دامپزشک کوتاهی کرده می‌آیند و در رسانه‌ها این قضاوت‌ها را می‌کنند این کار دست نیست بله ما حتماً نتایج پاتولوژی و روند درمانی را در اختیار مراجع ذیصلاح قرار می‌دهیم بررسی‌ها کامل انجام می‌شود این نکته راهم خدمتتان بگویم که شاید شنیدنش خالی از لطف نباشد وقتی منتقل شد به تهران عموماً دامپزشک‌های کمی را داشتیم که حاضر باشند کار درمانی اش را انجام بدهند الان صحبت می‌شود، ولی اون موقع عزیزانی پای کار آمدند که واقعاً ریسک این کار را پذیرفتند یعنی ممکن بود هر خطا و هر مشکلی برای پیروز به وجود بیاد حجمه‌ای علیه اون‌ها درست شود و ممکن است دامپزشکان در شرایط خاصی تصمیمات خاصی گرفته باشند اون‌ها باید بیایند در مجامع علمی از خودشان دفاع کنند و ما حق نداریم اثبات نشده در حقیقت دانش دامپزشکان که حالا به هر حال وابسته به سازمان ما هم نیستند غالباً دامپزشکان بیرون از سازمان را زیر سئوال ببریم، ولی این نکته آخر را هم بگویم به هر حال پیروز به عنوان یک نمادی که مردم بهش در حقیقت علاقمند بودند ما را هم خیلی نگران کرد، ولی این قطعاً به این مفهوم نیست که ما سرمایه‌های کشور را از دست داده باشیم و انقراض یوز اتفاق افتاده باشد سال ۱۴۰۱ یکی از پویاترین سال‌ها از نظر یوز‌های در طبیعت بود ۷ قلاده یوز ماده در توران سمنان ما رصد کردیم با سه خانواده و این ما را بسیار امیدوار می‌کند یوز ایرانی همچنان هست و ایشالا با کمک مردم با این حساسیتی که مردم نسبت به این داشته‌های زیستی دارند و ایشالا یک مقدار توجه بیشتر دستگاه‌های متولی توسعه، راه سازی، معدن و کشاورزی و سایر دستگاه‌ها بتوانیم ایشالا این گونه را در طبیعت به عنوان نماد حیات وحش ایران حفظ کنیم.
سئوال: آقای دکتر درنا‌ها وضعیتشان چطور است رویا و امید را عرض می‌کنم؟
اکبری: ببینید فعلاً خوب هستند خوشبختانه سازگاری خیلی خوبی با هم داشتند ما نگران این بودیم که همدیگر را نپذیرند و با هم همراه نشوند، ولی تا حالا همه چیز خوب پیش رفته و امیدواریم ایشالا مهاجرت هم اتفاق بیفتد و امید از تنهایی بیرون بیاد و هم ایشالا این مسیر مهاجرت را بتوانیم حفظ کنیم تا حالا همه چیز خوب پیش رفته تلاش‌هایی که شده برای اینکه این‌ها بتوانند با زیستگاه فعلی ما سازگار بشود این رویا و این امید را بپذیرد با هم همراه بشوند و تغذیه کنند.

اکبری: چرا این اتفاق افتاده ما نگران این بودیم که همدیگر را نپذیرند و با هم پرواز نکنند شب با هم یک جا نمانند این مسئله‌ای بود که نگرانش بودیم شب‌های اول یکی دو شب با هم نبودند و بعد همدیگر را پذیرفتند و پرواز می‌کنند و تغذیه می‌کنند ایشالا مهاجرتشان هم با همدیگر اتفاق بیفتد.
پایان