بسیاری از افراد اعتقاد دارند که ظروف نامناسب میتوانند احتمال ابتلا به سرطان و آلزایمر را افزایش دهند؛ اما کارشناسان با این نظر مخالفند.
آیا چنین ادعاهایی از لحاظ علمی صحت دارند؟ و تا چه حد باید نگران جنس ظروف مورد استفاده در آشپزی باشیم؟
ظروف نچسب از محبوبیت بالایی برخوردار هستند؛ زیرا مواد غذایی حین آشپزی چندان آسان به آنها نمیچسبد و در نتیجه به روغن کمتری حین پختوپز نیاز خواهد بود.
همچنین شستن آنها در مقایسه با دیگر ظروف، راحتتر است. اغلب این ظرفها، با پوششی از تفلون در سطح داخلی همراه هستند؛ اما محصولات جدید و گرانتر از سطوح سرامیکی بهره میبرند.
نگرانیها پیرامون موارد مورد استفاده در ساخت آنها طی دهههای اخیر شدت یافته است و معمولاً گفته میشود که به بروز بیماریهای مختلف مثل آسیب کبدی و ابتلا به سرطان در ارتباط هستند.
البته ظروف تفلون در واقعیت چندان برای سلامت، خطر جدی محسوب نمیشوند و مواد شیمیایی مرتبط با آنها مثل PFTE تاثیر خیلی زیادی روی بدن انسان نمیگذارند.
همچنین برخی مواد سمیتر مثل PFOA برای سالها است که از چرخه ساخت تفلون خارج شدهاند و در ظروف جدید مورد استفاده قرار نمیگیرند.
سایر مواد شیمیایی موجود در تفلون (مانند PFTE) به آسانی آزاد نخواهند شد و در دماهای بالا (حدود ۲۶۰ درجه سانتیگراد) وارد غذا یا هوا میشوند؛ در نتیجه پایداری دمایی نسبتاً مناسب آن در کنار غلظت پایین مواد مضر، موجب شده است تا به گزینه مطلوب و ایمنی برای ظروف آشپزی تبدیل شوند.
دانشمندان در سال ۱۹۶۵ متوجه شدند که تغذیه خرگوشها با رژیم دارای مقادیر بالای آلومینیوم میتواند به تغییراتی در مغز منتهی شود که در نهایت بروز آلزایمر را تشدید میکند؛ اما تاکنون ارتباط مستقیم بین در معرض آلومینیوم قرار گرفتن و ابتلا به فراموشی در انسان پیدا نشده است.
همچنین تحقیق مرتبط با خرگوشها هم در ادامه توسط سایر پژوهشگران رد شد و نتایج آن باطل گردید. اخبار و مطالب نادرست از این دست، موجب شده است تا برخی افراد نسبت به استفاده از ظروف آلومینیومی مردد باشند؛ ولی تا به امروز دلیل محکمی برای عدم استفاده از این ظروف یافت نشده است. نباید فراموش کرد که آلومینیوم بسیار ارزانتر از سایر فلزات است و ظروف ساخته شده از آن هم وزن کمتری دارند. البته توصیه میشود از ریختن مواد غذایی اسیدی یا بازی در آلومینیوم خودداری کنید و ظروف آنودایز شده را خریداری نمایید.
ظروف مسی، یکی دیگر از گزینههای جایگزین در آشپزخانه به شمار میروند که از جذابیت بصری بالایی هم برخوردار هستند. چنین ظروفی از رسانش گرمایی بالایی بهره میبرند؛ در نتیجه میتوانند دما را به شکل یکنواخت در تمامی قسمتها پخش کنند و به همین دلیل گزینه مورد علاقه آشپزهای حرفهای محسوب میشوند.
تحقیقات نشان داده است که ورود مقادیر بالای مس به غذا میتواند با بروز علائمی مثل حالت تهوع و استفراغ در کنار آسیب کبدی در افراد همراه باشد؛ اما این اتفاق بسیار نادر است و اغلب اوقات۷ مس اندکی از طریق ظروف وارد غذا میشود.
همچنین بیشتر ظروف مسی استاندارد، به پوششهای غیر واکنشدهنده مثل استیل ضدزنگ آغشته میشوند تا احتمال مسمومیت با آنها کاهش پیدا کند.
در نهایت باید گفت که احتمال افزایش ابتلا به سرطان و آلزایمر از طریق ظروف مورد استفاده در آشپزی بسیار کم است و سایر منابع آلاینده مثل آلودگی هوا، میتوانند تهدید بسیار جدیتری برای سلامت انسان تلقی شوند.
همچنین گفته میشود که بیماریهایی مثل سرطان و آلزایمر ارتباط مستقیمی با زمینههای ژنتیکی دارند و نمیتوان آنها را تنها به عوامل محیطی، محدود ساخت.