زمین لرزهای ویرانگر که ساختمانها را در بخشهایی از ترکیه و سوریه ویران کرد، بحثهای طولانی مدت را در مورد ساخت نیروگاه هستهای بزرگ در خط ساحلی مدیترانه جنوبی ترکیه احیا کرده است.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، سایت نیروگاه در آکویو که در ۳۹۴ کیلومتری غرب کانون زمین لرزههای اخیر واقع شده است، برای تحمل لرزشهای قوی طراحی شده و هیچ آسیبی ندیده یا تهدید شدیدی را تجربه نکرده است. اما اندازه این زمین لرزه به عنوان مرگبارترین زمین لرزه در تاریخ مدرن ترکیه، نگرانیهای موجود در مورد تاسیسات در حال ساخت در لبه یک خط گسل اصلی را تشدید کرده است.
روس اتم (Rosatom) شرکت دولتی روسیه که مسئول انجام این پروژه است، میگوید که این نیروگاه برای مقاومت در برابر تأثیرات شدید خارجی ناشی از یک زلزله ۹ ریشتری طراحی شده است. در ساخت نیروگاه هسته ای، نیروگاهها به گونهای طراحی میشوند که از لرزشهایی که شدیدتر از آنچه قبلاً در منطقهای که در آن قرار دارند، جان سالم به در برند. روس اتم هفته گذشته اعلام کرد، احتمال وقوع یک زلزله ۹ ریشتری در مجاورت راکتور آکویو تقریبا هر ۱۰ هزار سال یک بار است.
یکی از مقامات وزارت انرژی ترکیه به شرط ناشناس ماندن در این باره گفت که هیچ برنامه فوری برای ارزیابی مجدد پروژه وجود ندارد. با این حال، برخی از فعالان همچنان میگویند این پروژه یک تهدید است.
در این رابطه، اندرو ویتاکر (Andrew Whittaker) استاد مهندسی عمران در دانشگاه بوفالو که متخصص مهندسی زلزله و سازههای هستهای است، میگوید تأسیسات هستهای از بتن بسیار تقویت شده ساخته شده اند و بسیار مقاومتر از ساختمانهای تجاری در برابر لرزشهای شدید هستند.
ویتاکر افزود، این واقعیت که محل ساخت این تاسیسات در انتهای غربی گسل آناتولی شرقی قرار دارد و با لرزش قدرتمند هفته گذشته مرتبط بود، نشان میدهد که در مرحله طراحی، لرزشهای قابل توجه منطقه بررسی شده اند. با این حال، ویتاکر گفت که ارزیابی مجدد محاسبات خطر لرزهای در منطقه برای همه زیرساختها از جمله نیروگاه، عاقلانه خواهد بود.
او افزود: هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد، اما همیشه دلیلی برای محتاط بودن وجود دارد. برخی فعالان در ترکیه و طرف قبرس، خواستار لغو پروژه شده اند و گفتند که زلزله ویرانگر دلیل روشنی بر وجود خطر بزرگ یک نیروگاه هستهای در نزدیکی خطوط گسل لرزهای است.
در بیانیهای توسط گروه ضد هستهای قبرس، ائتلافی متشکل از بیش از ۵۰ گروه از اتحادیههای کارگری و احزاب سیاسی قبرس شمالی و جنوبی اعلام کردند که از همه احزاب سیاسی، سازمانهای علمی و زیست محیطی و جامعه مدنی میخواهند برای پیوستن به تلاشها و تحت فشار قرار دادن دولت ترکیه برای پایان دادن به برنامههای خود برای راهاندازی نیروگاه هستهای آکویو اقدام کنند.
نیروگاههای هستهای در سرتاسر جهان برای مقاومت در برابر زلزله طراحی شده اند و در صورت لرزشهای عظیم زمین به طور ایمن خاموش میشوند. طبق اعلام انجمن جهانی انرژی هسته ای، حدود ۲۰ درصد از راکتورهای هستهای در مناطقی با فعالیت لرزهای قابل توجه کار میکنند.
به گفته شرکت روس اتم، مطالعات دفتر پیشگیری و رفع شرایط اضطراری ترکیه نشان میدهد که سایت آکویو که در حدود ۹۵ کیلومتر از خط ساحلی شمالی قبرس واقع شده است، در منطقه زلزله درجه ۵ قرار دارد که امنترین منطقه از نظر زلزله محسوب میشود.
این شرکت همچنین گفت که طراحی این تاسیسات شامل یک دیوار بتنی مسلح خارجی و پوسته محافظ داخلی ساخته شده از بتن پیش تنیده است که کابلهای فلزی در داخل پوسته بتنی کشیده شده تا استحکام بیشتری به سازه بدهد. درضمن طراحی مدرن راکتور VVER-۱۲۰۰ روسیه، شامل یک ویژگی ایمنی اضافی است و دارای یک مخروط فولادی ۱۴۴ تنی به نام هسته گیر است که در مواقع اضطراری، مواد رادیواکتیو مذاب را به دام انداخته و خنک میکند. این شرکت تاکید کرد که واحدهای نیرو با راکتورهای VVER-۱۲۰۰ با الزامات آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از فوکوشیما مطابقت دارند.
این نیروگاه که قرار است اولین راکتور از چهار رآکتور آن اواخر امسال به صورت آنلاین راه اندازی شود، ظرفیت کلی ۴۸۰۰ مگاوات برق خواهد داشت که حدود ۱۰ درصد از برق مورد نیاز ترکیه را تامین میکند و هزینه ساخت آن ۲۰ میلیارد دلار برآورد شده است.