روانشناس کودک و نوجوان : با بزرگ شدن فرزندان و ازدواج آنها و ترک خانه، خانواده با سندروم آشیانه خالی مواجه می شود، قطعاً با وجود تنها یک فرزند، پدر و مادر زودتر به این سندروم مبتلا می شوند.
سوال: اهمیت فرزند دوم، برای فرزند اول و همچنین برای والدین چیست؟
زینالی: با بزرگ شدن فرزندان و ازدواج آنها و ترک خانه، خانواده با سندروم آشیانه خالی مواجه می شود، قطعاً با وجود تنها یک فرزند، پدر و مادر زودتر به این سندروم مبتلا می شوند. با وجود فرزند دوم، غیر از اینکه خانواده دیرتر به این سندروم مبتلا میشود، بلکه تولد فرزند دوم، معنای جدیدی به زندگی می بخشد.کودکان با رسیدن به دوران نوجوانی، بیشتر اوقات خود را با همسالان میگذرانند، با وجود فرزند دوم، این خلأ پر میشود و معنایی دوباره در زندگی جاری خواهد بود. در مورد فرزند اول، والدین بیشتر در حال تجربه آموزی هستند و با حضور فرزند دوم، تجربیات به صورت پخته تر عملیاتی می شوند و شور و هیجان بیشتری به خانواده حاکم میشود. دوران سالمندی را دوران اجتناب ناپذیری برای همه والدین است، که مطمئنا در این دوران، نیاز به همراهی فرزندان وجود دارد، در خانواده های تک فرزند، این مسئولیت تنها به گردن یک نفر است، چه بهتر که وظایف بین دو یا تعداد بیشتری فرزند تقسیم شود.
سوال: فرزند دوم چه مزایایی برای فرزند اول دارد؟
زینالی: یکی از مهمترین تاثیرگذاری های فرزند دوم برای فرزند اول، همراهی کردن آنها با یکدیگر است، او یک شریک و هم بازی پیدا می کند که صرف نظر از فاصله سنی بینشان، یک یار و همراه نزدیک یکدیگر خواهند بود، آن ها از یکدیگر شناخت پیدا میکنند و در کنار هم به رشد و تکامل می رسند، خلأهای یکدیگر را پر میکنند و مکمل هم می شوند. وی در خصوص نظریه ترتیب تولد، گفت: فرزند دوم از لحاظ اجتماعی به فرزند اول کمک میکند، چون فرزند دوم حاصل تجربیات فرزند اول است، که منجر به این می گردد: که اعتماد به نفس و عزت نفس کودک اول بالاتر برود. همچنین اضطراب ناشی از شرایط محیطی نیز، در مورد فرزند دوم کمتر است و این باعث میشود فرزند دوم مستقل تر و راحت تر عمل می کند، که این اعتماد به نفس و انگیزه را به فرزند اول منتقل میکند، در واقع فرزند دوم، اهرمی برای اعتماد به نفس فرزند اول محسوب میشود. وقتی خانواده تنها دارای یک فرزند است، احساس فشار بیشتری بر روی این فرزند وجود دارد، زیرا والدین آرزوهای زیادی دارند و کودک مستقیما تحت استرس، فشار و خواسته های آنهاست. با حضور فرزند دوم، نگاه ها از فرزند اول برداشته می شود و سخت گیری ها کاهش میابد.
سوال: فاصله سنی مناسب بین فرزندان چند سال است؟
زینالی: بهترین فاصله سنی بین فرزندان، به شرایط خانواده از جمله: ابعاد عاطفی، اقتصادی و اجتماعی بازمی‌گردد. پژوهش ها نشان داده است که بهترین فاصله سنی بین فرزندان، ۳ تا ۵ سال است که طی این سال‌ها، مادر مهلت بازسازی احساسی، عاطفی و روانی پیدا میکند، البته این فاصله سنی، حکم قطعی نیست و فرزندان با اختلاف سنی بیشتری نیز میتوانند متولد شوند. والدین باید به خصوصیات فرزند اول، از نظر خلق و خو و اینکه تا چه حد پذیرش یک رقیب را دارد، توجه کنند، حضور فرزند دوم بدون آماده‌سازی روحی فرزند اول، گاهی موجب رفتارهایی مانند: شب ادراری، ناخن جویدن و اضطراب های شدید و حتی احساس حقارت در فرزند اول می گردد. او به والدین تک فرزند توصیه کرد: با زمینه سازی های مناسب در اولین فرزند و مشورت گرفتن از یک روانشناس، زمینه ایجاد یک همراه و همیار را برای فرزند اول خود، فراهم کنید.
سوال: خبر بارداری فرزند دوم، چه موقع باید به فرزند اول داده شود؟
زینالی: این خبر باید متناسب با سن کودک انجام پذیرد، اگر کودک زیر ۵ سال باشد، چون تصوری از زمان ندارد و صبر کمتری دارد، زمان مناسب، اواخر بارداری است. برای فرزندان بزرگتر از ۵ سال، گفتگوهایی چون: یکی داره میاد که همراه تو در خوشی ها و مشکلات باشد، او هرگز جای تو و موقعیت‌های تو را نخواهد گرفت و می توانید همه اوقات تان را با هم تقسیم کنید و.....، آمادگی لازم برای ورود فرزند جدید را مهیا کنید.
برنامه مادر کودک همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۹ به صورت زنده از شبکه سلامت سیما پخش می شود.