درک بهتر ژنتیک و رفتار انسان باستانی به کمک حساسیت بویایی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، نئاندرتال‌ها در سراسر اروپا و برخی از آسیا زندگی می‌کردند، در حالی که دنیسووا‌ها در سراسر روسیه و تا جنوب شرقی آسیا زندگی می‌کردند.

هنوز چیز‌های زیادی در مورد نحوه زندگی این گونه‌های باستانی نمی‌دانیم، اما سرنخ‌هایی می‌توانند در ژن‌های آن‌ها نهفته باشند؛ بنابراین برای مطالعه جدید، محققان دانشگاه ساکلای پاریس و دانشگاه دوک گیرنده‌های بوی نئاندرتال‌ها و دنیسووان‌ها را در ظروف آزمایشگاهی پرورش دادند، آن‌ها را در معرض بو‌های مختلف قرار دادند و حساسیت آن‌ها را در مقایسه با بوی خودمان اندازه‌گیری کردند.

این تیم با بررسی پایگاه داده‌های ژنوم گونه‌های مختلف، از جمله ژنوم‌هایی که توسط برنده جایزه نوبل سال گذشته، سوانت پابو، جمع‌آوری شده بود، شروع به کار کردند. آن‌ها سپس می‌توانند ژن‌های گیرنده بوی خاص را با ژن‌های موجود در انسان امروزی مقایسه کنند تا بفهمند که هر کدام چقدر با هم تفاوت دارند.  آن‌ها سپس ۳۰ گیرنده بو را از هر هومینین رشد دادند، آن‌ها را در معرض بو‌های مختلف قرار دادند و پاسخ آن‌ها را اندازه گرفتند.

آنان دریافتند که گیرنده‌ها عمدتاً بو‌های یکسانی را در سراسر صفحه تشخیص می‌دهند، اما از نظر حساسیت به بو‌های مختلف تفاوت زیادی دارند. به نظر می‌رسد که نئاندرتال‌ها تقریباً همان شنود‌هایی را داشته‌اند که ما اکنون داریم، با تنها چند ژن متفاوت و برخلاف آنچه ممکن است انتظار داشته باشید، این تغییرات عمدتاً بدتر بوده است.

گیرنده‌های خاص نئاندرتال‌ها (انسان‌های اولیه) نسبت به انسان‌های امروزی به طور قابل توجهی نسبت به بو‌های تند، شیرین، نعناع و گل حساس‌تر بودند. از طرفی، آن‌ها همچنین نسبت به بوی عرق و ادرار حساسیت کمتری داشتند، که بدون شک در دنیایی قبل از رعایت بهداشت روزانه مفید خواهد بود.

از سوی دیگر، دنیسووا‌ها در واکنش‌های بویایی خود تفاوت‌های گسترده‌تری داشتند. آن‌ها نسبت به رایحه‌های گل حساسیت کمتری داشتند، اما چهار برابر بهتر از ما در دریافت بو‌های گوگردی و سه برابر بیشتر به رایحه‌های بالزامیک، بوی غلیظ و شیرین مانند وانیل و شکلات حساس بودند، آن‌ها همچنین به بوی عسل واکنش خوبی نشان دادند، که تیم فرض می‌کند با توجه به سرشار بودن از انرژی، ممکن است غذای مورد علاقه آن‌ها بوده باشد.

هیرواکی ماتسونامی، یکی از نویسندگان این مطالعه گفت: ما نمی‌دانیم دنیسووا‌ها چه خورده‌اند، اما دلایلی وجود دارد که چرا این گیرنده باید حساس باشد. هر گونه باید گیرنده‌های بویایی را تکامل دهد تا آمادگی خود را برای یافتن غذا به حداکثر برساند.

این مطالعه نه تنها می‌تواند به ما در درک بهتر ژنتیک و رفتار انسان باستانی کمک کند، بلکه این تیم می‌گوید آزمایش‌کننده بوی سلولی آن‌ها می‌تواند به مطالعه تنوع ژنتیکی در حساسیت بو در بین افراد در انسان‌های امروزی نیز کمک کند.