رفلاکس معده نوعی رفلاکس اسیدی مزمن است که در صورت عدم درمان میتواند عوارض جدی ایجاد کند.
اگر بیش از دو بار در هفته علائمی از ریفلاکس اسید معده داشته باشید، ممکن است به بیماری برگشت اسید معده یا GERD مبتلا شده باشید. بنابراین بهتر است به لیست بهترین پزشک گوارش مراجعه کنید.
بیماری رفلاکس معده حدود 20 درصد از مردم را درگیر کرده است. این مشکل در صورت عدم درمان، می تواند عوارض جدی در پی داشته باشد.
علائم ریفلاکس اسید معده
ریفلاکس اسید معده می تواند احساس سوزش ناراحت کنندهای در سینه ایجاد کند که ممکن است تا گردن هم منتشر شود. این احساس اغلب به عنوان سوزش سر دل شناخته می شود.
اگر ریفلاکس اسید معده دارید، ممکن است طعم ترش یا تلخی در قسمت پشت دهان احساس کنید. همچنین امکان برگشت مواد غذایی یا مایع از معده به دهان وجود دارد. در بعضی موارد، رفلاکس معده می تواند منجر به مشکلاتی در بلع یا تنفس مانند سرفه مزمن یا آسم شود.
راسفنکتر تحتانی مری (LES) عضلهای حلقوی در انتهای مری است. این عضله در حالت طبیعی، هنگام بلع شل و باز می شود. سپس سفت شده و بعد از آن دوباره بسته می شود.
ریفلاکس اسید هنگامی اتفاق می افتد که LES به درستی بسته نشود. این امر به مایعات گوارشی و سایر محتویات معده اجازه می دهد تا به داخل مری برگردند.
درمان اسید بالای معده
برای پیشگیری و تسکین علائم رفلاکس معده، پزشک ممکن است در عادات غذایی یا سایر رفتارهای بیمار تغییراتی را توصیه کند. همچنین پزشکان به بیمارانی که مشکل ریفلاکس اسید معده دارند، داروهای بدون نسخهای مانند داروهای زیر را تجویز میکنند:
آنتی اسیدها،مسدود کنندههای گیرنده ، مهار کنندههای پمپ پروتون (PPI)،البته در بعضی موارد، ممکن است مسدود کنندههای گیرنده H2 یا PPI قویتری نیز تجویز کنند. اگر رفلاکس معده شدید باشد و به سایر درمانها پاسخی ندهد، احتمال نیاز به عمل جراحی وجود دارد. لازم به ذکر است که برخی از داروهای بدون نسخه و تجویزی نیز می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند.
جراحی برای درمان رفلاکس معده
در بیشتر موارد، تغییر داروها و سبک زندگی برای پیشگیری و تسکین علائم رفلاکس معده کافی است. اما گاهی اوقات، جراحی نیز لازم است. در صورت موثر نبودن تغییر در شیوه زندگی و داروها به تنهایی و یا بروز عوارض رفلاکس معده، ممکن است عمل جراحی توصیه شود. انواع مختلفی از جراحیها برای معالجه رفلاکس معده وجود دارد.
اگر پزشک فوق تخصص گوارش با معاینه بیمار مشکوک به رفلاکس معده باشد، در ابتدا معاینه فیزیکی را انجام می دهد و در مورد علائمی که تجربه کردهاید سؤال می کند. سپس ممکن است از یک یا چند روش زیر برای تأیید، تشخیص یا بررسی عوارض رفلاکس معده استفاده کند:
بلع باریم
پس از نوشیدن محلول باریم، از تصویربرداری با اشعه X برای بررسی دستگاه گوارش فوقانی استفاده می شود.
آندوسکوپی فوقانی
یک لوله انعطاف پذیر با دوربین کوچک به مری وارد می شود تا آن را بررسی کرده و در صورت لزوم نمونهای از بافت (بیوپسی) جمع آوری شود.
فشارسنج مری
یک لوله انعطاف پذیر برای اندازه گیری قدرت عضلات مری می باشد.
بررسی pH مری
یک مانیتور در مری قرار داده میشود تا متوجه شود که اسید معده چه زمانی وارد آن می شود.
چه عواملی خطر ابتلا به اسید بالای معده را افزایش میدهند؟
برخی شرایط می توانند احتمال ابتلا به رفلاکس معده را افزایش دهند، از جمله این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
چاقی،بارداری،فتق هیاتال،اختلالات بافت همبند
داشتن برخی از رفتارها در سبک زندگی نیز می تواند این خطر را افزایش دهد، برخی از این عوامل عبارتند از :
استعمال سیگار، خوردن وعده های غذایی سنگین، دراز کشیدن یا خوابیدن بلافاصله بعد از غذا خوردن،خوردن انواع خاصی از غذاها مانند غذاهای سرخ شده یا تند
عوارض احتمالی ریفلاکس اسید معده
در بیشتر افراد، رفلاکس معده عوارض جدی ایجاد نمی کند. اما در موارد نادر، می تواند منجر به مشکلات جدی یا حتی تهدید کننده زندگی شود.
عوارض احتمالی ریفلاکس شامل:
ازوفاژیت یا التهاب مری.
تنگی مری که در صورت باریک شدن یا سفت شدن مری اتفاق می افتد.
مری بارت که شامل تغییرات دائمی در پوشش مری است.
سرطان مری که بخش کوچکی از افراد مبتلا به مری بارت را مبتلا می کند.
فرسایش مینای دندان، بیماری لثه یا سایر مشکلات دندانی
تاثیر رژیم غذایی در رفلاکس معده
در برخی افراد، انواع خاصی از غذاها و نوشیدنی ها علائم رفلاکس معده را تحریک می کنند. محرک های غذایی معمول شامل موارد زیر است:
غذاهای پرچرب، غذاهای ادویه دار،شکلات، مرکبات، آناناس، گوجه فرنگی، پیاز، سیر، نعناع، الکل، قهوه، چای، نوشابه
البته توجه به این نکته الزامی است که عوامل تغذیه ای می توانند از شخصی به شخص دیگر متفاوت باشند.
چندین تغییر در شیوه زندگی و درمانهای خانگی وجود دارد که در تسکین علائم رفلاکس معده موثر هستند. از جمله این روشها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ترک سیگار، کاهش وزن، کاهش حجم وعده های غذایی،جویدن آدامس پس از صرف غذا،خودداری از دراز کشیدن بلافاصله ،بعد از غذا خوردن، خودداری از مصرف غذاها و نوشیدنی های محرک علائم، خودداری از پوشیدن لباس تنگ، تمرین روش های آرام سازی، استفاده از برخی از داروهای گیاهی نیز ممکن است باعث تسکین شوند.
گیاهانی که معمولاً برای رفلاکس معده استفاده می شوند عبارتند از:بابونه، ریشه شیرین بیان، ریشه گل ختمی، نارون آمریکایی.
اگرچه هنوز تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، اما برخی از افراد ادعا کردهاند که پس از مصرف مکملها، تنتورها یا چایهای حاوی این گیاهان، از ریفلاکس اسید رهایی یافتهاند. اما لازم به ذکر است که در برخی موارد، داروهای گیاهی عوارض جانبی به همراه داشته یا مکانیسم داروهای خاصی را مختل می کنند.
نقش اضطراب در ریفلاکس اسید معده
اضطراب ممکن است برخی از علائم رفلاکس معده را بدتر کند. اگر شک دارید که اضطراب علائم شما را بدتر می کند، در مورد راهکارهای تسکین آن با پزشک فوق تخصص گوارش صحبت کنید. برخی از کارهایی که می توانید برای کاهش اضطراب انجام دهید عبارتند از:
ارتباطات خود را با تجربیات، افراد و مکان هایی که باعث اضطراب شما می شوند، محدود کنید
روشهای تمدد اعصاب مانند مراقبه یا تمرینات تنفسی عمیق انجام دهید.
عادات خواب، ورزش روزمره یا سایر رفتارهای زندگی خود را سامان دهید.
اگر پزشک مشکوک به وجود اختلال اضطراب در بیمار باشد، ممکن است بیمار را برای تشخیص و درمان به یک متخصص بهداشت روان ارجاع دهد. درمان اختلال اضطرابی می تواند شامل دارو ، گفتار درمانی یا ترکیبی از هر دو باشد.
بارداری و اسید معده
بارداری می تواند شانس ریفلاکس اسید را افزایش دهد. اگر قبل از بارداری به رفلاکس معده مبتلا شده باشید، علائم شما حین حاملگی بدتر می شود. تغییرات هورمونی در دوران بارداری می تواند باعث شل شدن بیشتر عضلات مری شود. جنین در حال رشد نیز به معده فشار وارد می کند که با افزایش خطر ورود اسید معده به مری همراه است.
مصرف بسیاری از داروهایی که برای درمان ریفلاکس اسید استفاده می شود در دوران بارداری بی خطر است. اما در بعضی موارد به شما توصیه خواهد شد که از مصرف برخی داروهای ضد اسید یا سایر روش های درمانی خودداری کنید.
آسم و رفلاکس معده
طبق آمار به دست آمده، بیش از 75 درصد افراد مبتلا به آسم، رفلاکس معده را نیز تجربه می کنند. برای درک دقیق رابطه بین آسم و رفلاکس معده، تحقیقات بیشتری لازم است. ممکن است رفلاکس معده علائم آسم را بدتر کند یا آسم و برخی از داروهای آن خطر ابتلا به رفلاکس معده را افزایش دهند. بنابراین اگر آسم و ریفلاکس دارید، مهم است که هر دو بیماری را کنترل کنید.
ارتباط بین IBS و رفلاکس معده
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) بیماری است که می تواند روده بزرگ را تحت تأثیر قرار دهد. علائم شایع عبارتند از:
شکم درد، نفخ شکم، یبوست، اسهال
طبق بررسیهای اخیر، علائم مربوط به رفلاکس معده در افراد مبتلا به IBS بیشتر از جمعیت عمومی است. اگر علائم IBS و رفلاکس معده دارید، با پزشک متخصص گوارش خود تماس بگیرید. پزشک ممکن است تغییراتی در رژیم غذایی، داروها یا سایر روشهای درمانی را پیشنهاد دهد.
مصرف الکل و اسید بالای معده
در برخی از افراد مبتلا به رفلاکس معده، برخی از غذاها و نوشیدنیها میتوانند علائم را بدتر کنند. این عوامل محرک غذایی ممکن است شامل نوشیدنیهای الکلی باشد.
تفاوت بین رفلاکس معده و سوزش سر دل
سوزش سر دل یکی از علائم رایج رفلاکس معده است. اکثر مردم هر از چندگاهی آن را تجربه می کنند و به طور کلی وقوع گاه به گاه آن باعث نگرانی نمیشود. اما اگر بیش از دو بار در هفته سوزش سر دل دارید، ممکن است مبتلا به رفلاکس معده باشید.منبع :سایت درمانکده