رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم گفت: ارتقاء کیفیت و توجه به مقوله بهره‌وری در موسسات آموزش عالی اعم از دولتی و غیر دولتی هدف اصلی این مرکز در دوره جدید است و ارزیابی و گزارش‌گیری‌ها با هدف کمک به موسسات آموزش عالی برای ارتقای کیفیت صورت می‌گیرد.
وی افزود: انقلاب اسلامی علاوه بر اینکه مبتنی بر یک شور سازنده بود بر پایه مبانی معرفتی و دانشی قوی که برگرفته از مبانی دینی ما بود پایه گذاری شد و به همین جهت از بدو انقلاب توجه به موضوع آموزش موضوع دانش و توسعه تحقیقات و فناوری مورد توجه قرار گرفت.
گزارش رشد آموزش عالی پس از انقلاب اسلامی
رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: شاید تعداد دانشجویان کشور در بدو انقلاب اسلامی حدود ۱۶۰ هزار نفر در همه زیرنظام‌ها بود، اما امروز بالغ بر سه میلیون و ۳۰۰ هزار دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی داریم.
رازینی همچنین گفت: تعداد اعضای هیات علمی در همه مجموعه‌های آموزش عالی قبل از انقلاب به ۱۰ هزار نفر نمی‌رسید، اما امروز فقط تعداد اعضای هیات علمی تمام وقت ۸۰ هزار نفر هستند.
وی افزود: در قبل از انقلاب اسلامی تعداد پذیرفته شدگان در موسسات آموزش عالی حدود پنج تا ۶ هزار نفر بود، اما امروز فقط در حوزه تحصیلات تکمیلی نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر در سال پذیرش داریم یعنی مجموع دانشجویان تحصیلات تکمیلی ما قبل از انقلاب حدود ۱۸ هزار نفر بود و در حالی که امروز در هر سال حدود ۱۵۰ هزار نفر در تحصیلات تکمیلی پذیرش داریم.
رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم با بیان اینکه به صورت نسبی این شاخص ها، شاخص‌های خوبی است، گفت: شاید گفته شود این عدد با رشد جمعیت اتفاق افتاده است، اما باید گفت ما قبل از انقلاب به ازای هر هزار نفر حدود چهار و نیم نفر دانشجو داشتیم، اما امروز به ازای هر هزار نفر جمعیت که شاخص نسبی است، این عدد حدود ۳۸ نفر است.
رازینی ادامه داد: مجموعه موسسات و واحد‌های دانشگاهی به همراه شعب آن‌ها قبل از انقلاب حدود ۲۵۰ واحد دانشگاهی و موسسه اعم از دولتی و غیر دولتی بود، اما امروز با شعب دانشگاه‌ها و با در نظر گرفتن شعبه دانشگاه‌های شعبه دار، مجموعه واحد‌های حوزه علوم تحقیقات و فناوری که شامل دانشگاه‌ها و موسسات غیر انتفاعی و پژوهشگاه‌ها و پارک‌ها است نزدیک به ۲۸۰۰ واحد است.
وی با یادآوری اینکه آمار رشد کمی آموزش عالی کشور را نشان می‌دهد، افزود: در حوزه رشد کیفی هم اتفاقات مبارکی رقم خورده است. امروز کشور در برخی از رتبه‌بندی‌های بین‌المللی رتبه ۱۵ در دنیا را کسب کرده است که رشد قابل ملاحظه‌ای در این زمینه محسوب می‌شود؛ در بسیاری از رشته‌ها به طور خاص رتبه‌های تک رقمی را داریم و سال‌ها است که این رتبه‌ها در حوزه شیمی و نانو حفظ شده است.
رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم تصریح کرد: در طول این سال‌ها بخش کمی آموزش عالی کشور رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است و امروز هر فردی که بخواهد در مقطع تحصیلات تکمیلی ادامه تحصیل داشته باشد و وارد دانشگاه شود، این امکان به طرق مختلف و در سطوح مختلف و در زیر نظام‌های مختلف فراهم است و دسترسی برای یک قشر خاص نیست همه اقشار جامعه امکان ادامه تحصیل را دارند.
تشکیل شبکه نظارت در همه استانها با مشارکت ۳۵۰ عضو هیئت علمی
رازینی در ادامه این نشست خبری با تشریح فعالیت‌های نظارتی این مرکز گفت: به تعداد استانها در کشور هیات نظارت تشکیل شده است که ۳۵۰ نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها عضو شبکه تصمیم گیر مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم هستند.
وی یادآور شد: در ۶ ماهه گذشته ۸۵۰ موسسه در کل کشور از جمله دانشگاه‌های دولتی، دانشگاه پیام نور، دانشگاه‌های آزاد، پژوهشگاه ها، پارک‌های علم و فناوری و همه زیرنظام‌های آموزش عالی مورد نظارت و ارزیابی قرار گرفتند.
ارتقای کیفیت در آموزش عالی را مورد توجه قرار دهیم
رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همچنین اظهار داشت: برای اینکه یک رویکرد فعال و آینده نگران داشته باشیم باید یک نهضت کیفیت در آموزش عالی را رقم بزنیم و به صورت جدی موضوع کیفیت و ارتقای کیفیت را در آموزش عالی مورد توجه قرار دهیم.
رازینی افزود: آنچه که در وزارت علوم به لحاظ ساختاری در نظر گرفته شده است مرکز نظارت ارزیابی و تضمین کیفیت است. بر همین اساس برای اطمینان از کیفیت موسسات به طور مستمر ارزیابی‌های دوره‌ای انجام می‌شود.
وی افزود: به لحاظ ساختاری در هر استان دانشگاه منتخب آن استان نماینده مجموعه نظارت است و هیات نظارت در آنجا شکل می‌گیرد که متولی نظارت است. در واقع دانشگاه‌ها به عنوان یک شبکه استانی به پهنای کشور هستند. بیش از ۳۵۰ عضو هیات علمی عضو هیات‌های نظارت هستند و به نمایندگی از وزارت علوم رصد، نظارت، ارزیابی و روند فعالیت بخش آموزش عالی را بر عهده دارند.
رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم یادآور شد: به تعداد استانها در تمام کشور هر استان یک هیات نظارت وجود دارد که در این هیات‌ها بیش از ۳۵۰ عضو هیات علمی دانشگاه‌ها رسما مسوولیت نظارت و ارزیابی دارند البته به غیر از این ۳۵۰ نفر عضو هیات علمی که عضو شبکه نظارتی هستند، شبکه نظارتی وزارت از دیگر اعضای هیات علمی هم استفاده می‌کنند چرا که آن‌ها مسوولیت نظارت و ارزیابی استان خود را برعهده دارند و راهبری این توسط مرکز نظارت ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم انجام می‌شود.
رازینی با بیان اینکه این روند در سال‌های گذشته وجود داشته است، گفت: با دانشگاه آزاد در دوره جدید تعاملات خوبی شکل گرفته است البته این دانشگاه مجموعه نظارتی مستقل دارد، اما در دور جدید با آن‌ها تفاهم کردیم که از اعضای دانشگاه آزاد در هیات‌های نظارت حضور داشته باشند و ما هم به حوزه نظارتی آن‌ها ورود داشته باشیم.
وی ادامه داد: به هرحال دامنه و میزان نفوذ نظارتی مرکز نظارت در زیر نظام‌های مختلف متفاوت است، اینگونه نیست که ما همه زیر نظام‌ها را به یک سطح امکان یا ابزار نظارتی داشته باشیم، اما تمام زیر نظام‌های آموزش عالی مشمول نظارت و رصد مرکز نظارت هستند و بودند پیش از این هم این گونه بوده است.
سفر‌های کیفیت
رئیس مرکز نظارت وزارت علوم گفت: سفر‌هایی برای بررسی کیفیت آموزشی موسسات از سوی وزارت علوم انجام شده و این فرایند ادامه دارد. مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم در قالب اعزام هیئت‌هایی به استانها برای رصد موسسات و دانشگاه‌ها برنامه‌ریزی کرده است و اولین سفر به استان قم بود و در سفر دوم به استان یزد می‌رویم. سفر کیفیت در واژه‌های مدیریتی استفاده می‌شود که برای تحقق آن گام برداریم. بخشی از برنامه موضوع آموزش و توانمندسازی کارشناسان آموزش است.
وی افزود: موضوع آمایش و توسعه آموزش عالی باید مبتنی بر اقتضائات بومی باشد و باید رشته‌های فاقد نیاز را شناسایی کرده و چالش‌ها را بازخورد دهیم.
دکتر رازینی درباره بحث حل مسائل موردی در استانها گفت: علاوه بر اینکه مسائل را به صورت مستقیم رصد کنیم، در تلاش هستیم که چالش‌های موسسات در امر کیفیت را شناسایی و تدابیر لازم را اتخاذ کنیم.
ارزیابی مدیران آموزش عالی، روسای دانشگاه‌ها و معرفی الگو‌های برتر
دکتر رازینی درباره ارزیابی روسای موسسات آموزش عالی گفت: دولت درباره توجه و رصد جدی مدیران وعده داده است که این موضوع نیز در کانون توجه وزرات علوم نیز قرار گرفته است. این موضوع به صورت رسمی در اجلاس اخیر روسای دانشگاه ابلاغ شد که در نشست بعدی به معرفی مدیران و اعلام نتیجه ارزیابی خواهیم پرداخت. هدف از این کار، توبیخ افراد بر اساس عملکرد نیست بلکه هدف استفاده از تجربیات افراد موفق است.
ایجاد جایزه کیفیت در آموزش عالی
دکتر رازینی درباره محور‌های حاکم بر ارزیابی گفت: شروع و راه‌اندازی جایزه کیفیت موسسات علمی است. وزارت علوم طی همکاری که با سازمان اداری و استخدامی داشته است که بر اساس این همکاری، موسسات برتر در جشنواره "شهید رجایی" انتخاب می‌شوند. نقش موسسات آموزش عالی طی سال‌های گذشته در این جشنواره کمرنگ بود، اما در سال آتی، نقش موسسات افزایش خواهد یافت.
وی با بیان اینکه شاخص"بهره‌وری"در کانون توجه قرار دارد، اظهار کرد: رییس‌جمهور در دیدار با دانشگاهیان بر موضوع بهره‌وری تاکید کرد. همچنین وزیر علوم بر ارتقاء بهره‌وری تاکید دارد. شاخص‌های ارتقاء بهره‌وری استخراج شده است و برای این موضوع با سازمان ملی بهره‌وری تعامل داریم.
لغو مجوز موسسات غیر دولتی با کیفیت پایین در راستای حمایت از موسسات توانمند
رئیس مرکز نظارت و ارزیابی آموزش عالی با اعلام اینکه ۷۰ موسسه آموزش عالی طی ۱۵ سال لغو مجوز شده‌اند. مرکز نظارت نمی‌تواند درباره لغو مجوز یک موسسه تصمیم‌گیری کند، اما گزارش‌هایی به مسئول تصمیم‌گیری درباره لغو مجوز ارائه می‌دهد. برخی از موسسه‌ها نیز با محدودیت در فعالیت‌ها مواجه شده‌اند و جذب دانشجو در این موسسات محدود شده است.
وی درباره محدودیت فعالیت برخی موسسات گفت: کمیسیون ماده ۹ وزارت علوم هر ۲ هفته یکبار تشکیل می‌شود. جنس و ماهیت محدودیت‌ها متفاوت است ما نقش نظارتی بر عهده داریم و تصمیم در خصوص موسسات به عهده کمیسیون ماده ۹ است.
رازینی ادامه داد: در مجموع، تعداد موسسات غیرانتفاعی که در سراسر کشور فعال هستند به ۳۰۰ مورد نمی‌رسد که ۷۰ مورد از این موسسات در ۱۵ سال اخیر لغو مجوز شده‌اند و نقش نظارتی در چند سال اخیر افزایش یافته است. طی چند سال اخیر، توجه به مسائل و چالش‌های این موسسات بیشتر شده است. این موسسات با چالش‌های گوناگونی مواجه هستند که به حد نصاب نرسیدن تعداد اعضای هیئت علمی برای ایجاد یک رشته جدید از شاخص‌ترین این چالش‌ها است.
توجه مرکز نظارت و ارزیابی به گزارش‌های کلان
رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم با اشاره به اینکه این مرکز علاوه بر بازرسی و نظارت تک به تک موسسات آموزش عالی، گزارش کلی از وضعیت آموزش عالی هر استان و هر زیر نظام را تهیه می‌کند گفت: پیش از این فقط کارگروه ارزیابی موسسات آموزش عالی در مرکز فعال بود، ولی در دوره اخیر کارگروه ارزیابی سیاست‌های راهبردی هم ایجاد شده است که مباحث کلی آموزش عالی و انطباق آن را با نیاز‌های کشور بررسی می‌کند.