دکتر تاج بخش: دستکاری در محیط زیست کشور و پدیده تغییر اقلیم، باعث شده کشور ما از لحاظ تاب آوری در برابر مخاطرات جوّی و اقلیمی، وضعیت بسیار شکننده ای داشته باشد؛ ممکن است با هر بارش کم یا وزش باد نه چندان قابل ملاحظه ای، با مخاطرات جدی روبرو شویم.
رئیس سازمان هواشناسی کشور با حضور در برنامه صف اول سیما، در خصوص عملکرد سازمان هواشناسی از پیش بینی وضع هوا و
خانم دکتر سحر تاج بخش درباره بارندگی های اخیر گفت: اگرچه در استان های بوشهر، فارس، کهگیلویه و بویر احمد، یزد، اصفهان، حتی کرمان و هرمزگان بارش هایی داشتیم، اما اولاً این مقدار بارش هنوز کمتر از حد نرمال است و ثانیاً توزیع بارش ها در کشور مناسب نبوده است.
ایشان تصریح کرد: به لحاظ بارشی در نیمه شمالی کشور اوضاع رو به راهی نداریم؛ استان های تهران، قم، قزوین، همدان، زنجان، سمنان، خراسان رضوی، آذربایجان های شرقی و غربی، حتی استان های ساحلی گیلان و مازندران شرایط بارشی خوبی نداشتند.
رئیس سازمان هواشناسی افزود: در بخش های شمالی کشور شرایط رو به راه نیست؛ بنابراین برای هموطنانی که در شمال کشور کار کشاورزی انجام می دهند، پیش بینی های خوبی نداریم اما در استان های جنوبی به خصوص بوشهر شرایط بسیار مساعد شده است.
تاج بخش در مورد احتمال بارندگی در هفته ها و ماه های پیش رو گفت: قطعاً بارش خواهیم داشت، اما پیش بینی می شود همچنان تمرکز بارش ها بر استان های جنوبی کشور باشد.
وی یادآور شد: تا نیمه اردیبهشت ماه در نیمه جنوبی کشور بارش ها نرمال با گرایش به سمت بالاتر از نرمال و در نیمه شمالی، بارش ها نرمال با گرایش به حد زیر نرمال خواهد بود.
رئیس سازمان هواشناسی خاطرنشان کرد: در هفته های پیش رو هم یک یا دو سیستم جوّی خواهیم داشت که تمرکز آنها بر استان های حاشیه زاگرس و بخش های جنوبی کشور است.
تاج بخش ادامه داد: در هفته های پیش رو در کل کشور روند افزایش دما را خواهیم داشت و الگوهای هواشناسی نشان نمی دهند که موج سرمایی وارد کشور شود.
وی پیش بینی کرد در روزهای دوشنبه و سه شنبه در استان های واقع در البرز مرکزی به ویژه تهران، شاهد بارش های نسبتاً خوبی باشیم و شاید در شمال تهران برف را هم تجربه کنیم.
رئیس سازمان هواشناسی درباره خدمات کاربردی این سازمان گفت: سازمان هواشناسی ارتباط تنگاتنگی با حوزه حمل و نقل هوایی و هوانوردی، حمل و نقل دریایی، سازمان محیط زیست، وزارت نیرو به خصوص در حوزه مدیریت منابع آب (چه در زمان بارش ها و چه در خشکسالی ها)، وزارت جهاد کشاورزی (برای پیش بینی سرمازدگی محصولات زراعی) وزارت بهداشت (در خصوص آلودگی هوا) و ... دارد و بسیاری از تصمیماتی که در این حوزه ها گرفته می شود بر اساس پیش بینی های سازمان هواشناسی است.
تاج بخش اضافه کرد: ذخایر انرژی کشور در امواج سرمایی اخیر، با هشدارهای سازمان هواشناسی، به گونه ای مدیریت شد که استان های متأثر از سرما، به بهترین شکل پوشش داده شوند.
وی درخصوص برخی مغایرت ها میان پیش بینی های هواشناسی با آنچه که عیناً مشاهده می شود گفت: گاهی در حریم و بستر رودخانه ها، با بستن مسیر آب رودخانه یا هدایت آن به سمت دیگر، ساخت و سازهایی صورت گرفته است؛ در این حالت ممکن است بارش حتی شش میلی متر باران، تبدیل به سیلاب شود؛ مانند سیلابی که دو سال پیش در جاده قم و اراک اتفاق افتاد که ایستگاه هواشناسی شش میلی متر باران را ثبت کرده بود اما منجر به رخداد سیلاب در جاده شد.
ایشان در مورد وضعیت ادوات سنجش و سامانه های پایشی سازمان هواشناسی گفت: ما با استانداردهای جهانی مقداری فاصله داریم؛ ضروری است شبکه دیدبانی سازمان هواشناسی کشور منسجم تر شود و توسعه یابد.
رئیس سازمان هواشناسی بیان داشت: مرکز پژوهش های مجلس در پاییز سال ۱۴۰۱، مقایسه ای میان اعتبارات سازمان هواشناسی ایران با سایر کشورهای دنیا انجام و نشان داد اعتبارات ما حدود یک دهم عربستان، یک بیستم آلمان، یک دویستم چین و یک سیصدم آمریکا است.
تاج بخش با اشاره به تحریم های ظالمانه یادآوری کرد: بعضی تجهیزات مثل تجهیزات فرودگاهی و رادارهای هواشناسی به سختی بسیار، با دور زدن تحریم ها، در زمان های بسیار طولانی تر، با قیمت های چند برابر و خیلی کندتر از روال عادی تأمین می شوند.
ایشان در بخش دیگری از صحبت های خود به موضوع تغییر اقلیم اشاره و اضافه کرد: کشور ما هم مثل سایر کشورهای دنیا متأثر از تغییرات آب و هوایی شده؛ کمااینکه در سال های گذشته روند افزایش دما، کاهش بارش ها و افزایش تبخیر و تعرق را سبب و باعث شده در کشور خشکسالی خزنده ای رخ دهد، ضمن این که تنش آبی قابل ملاحظه هم در ایران وجود دارد.
وی ادامه داد: افزایش دما و تصاعد تبخیر و تعرق در حوزه کشاورزی، در موجودیت منابع آب بسیار تأثیرگذار است، این افزایش دما سبب بالا آمدن سطح آب دریاها و اقیانوس ها می شود و از طرف دیگر با کاهش شدید PH اقیانوس ها، خاصیت اسیدی شدن آنها نیز افزایش می یابد و زندگی موجودات دریایی و اکوسیستم های دریایی هم کاملاً به خطر می افتد. در نتیجه یک اتفاق جهانی در تمام مقیاس ها و ابعاد زندگی بشر در شرف وقوع است.
رئیس سازمان هواشناسی خاطرنشان کرد: تمام این سناریوها به میزان مصرف گازهای گلخانه ای بستگی دارد؛ یعنی اگر کشورها تولید گازهای گلخانه ای را کنترل کنند قطعاً دما بالاتر نخواهد رفت.
تاج بخش یادآور شد: اگر کشورها برای کاهش گازهای گلخانه ای اقدام کنند، طبیعتاً شرایط جوی، اقیانوسی و تمام اکوسیستم های روی کره زمین قابل کنترل تر خواهند شد اما هر چه دما بالاتر برود، شرایط نامساعدتر خواهد شد.
وی درباره افزایش روزهای آلودگی هوا گفت: در تهران بلندمرتبه سازی ها باعث شده که کریدورهای جریان های هوایی که از غرب وارد تهران و از شرق خارج می شد، بسته شوند؛ همچنین بلندمرتبه سازی ها در شمال تهران سبب شده که امواج هوایی که در طول شبانه روز از سمت دشت تهران به سمت ارتفاعات شمال و بالعکس جریان داشتند مختل شود؛ بنابراین تهویه هوا و چرخش جریان هوا در شهرهایی مثل تهران به شدت تحت تأثیر قرار گرفته اند.
رئیس سازمان هواشناسی اضافه کرد: این عوامل در کنار افزایش آلاینده های جوّی، منجر به افزایش روزهای آلوده به خصوص در کلان شهرها شده است. چراکه هر آلودگی در نزدیک سطح زمین تولید می شود، همان جا باقی می ماند و نمی تواند به لایه های بالای جو صعود کند.
ایشان برای تابستان و بهار ۱۴۰۲ نیز خیزش گرد و خاک را پیش بینی کرد و گفت: از آنجا که مدیریت ناصحیح و همچنین تغییر اقلیم و خشکسالی های مکرر سبب خشک شدن تالاب ها شده اند، الان با کمترین وزش باد شاهد خیزش گرد و خاک خواهیم بود و حتی تالاب های اطراف تهران نیز در تشدید گرد و خاک منطقه بسیار تأثیر گذارند.
تاج بخش در پایان به درخشش سازمان هواشناسی ایران در فعالیت های بین المللی اشاره و تأکید کرد: ما علاوه بر عضویت در کارگروه های بین المللی در سطح منطقه آسیا و در سازمان جهانی هواشناسی، توانستیم با رایزنی در سازمان هواشناسی جهانی و برگزاری جلسات در سطح مدیریتی منطقه دو آسیا، تهران را به عنوان اولین مرکز منطقه ای اقلیم در غرب آسیا مطرح کنیم.