برای تنفس هوای پاک و تازه در خانه ابتدا باید با گسترش درختکاری هوای طبیعت را پالایش کنیم.
بر اساس چندین مطالعه مشخص شد در برخی مناطق شهری هوای داخل ساختمان ها پنج تا ده برابر بدتر از هوای بیرون است. بنابر این مسئله آلایندههای هوا در محیط خانه و در محیط زیست، هر دو چالشهای بزرگ بشر هستند.
برخی از آلایندههای موجود عبارتند از: مونوکسید کربن، ترکیبات آلی فرار، دی اکسید گوگرد، ازن، مواد شیمیایی خانگی (از بهداشتی گرفته تا لوازم آرایشی)، اکسیدهای نیتروژن، رادون و دود سیگار و قلیان.
علاوه بر موارد فوق، قارچ ها، کپک ها، ویروس ها، باکتریها یا موهای حیوانات خانگی میتوانند منبع آلودگی هوای خانه باشند.
یکی از راهکارهای ارائه شده برای تصفیه هوای خانه ها، خرید دستگاه تصفیه هواست. اما این تجهیزات بسته به تنوع مدل، قیمتهای نسبتاً گران دارند. سوال اینجاست. آیا واقعاً روش دیگری برای حذف آلودگیها و تأمین هوای تمیز وجود ندارد؟
ما میتوانیم به جای خرید دستگاه تصفیه گران قیمت، روشهای ساده تری را برای تهویه کردن خانه خود به کار ببریم. پنجرهها (و در صورت لزوم، درب ها) را باز کنید تا هوا در فضای داخلی جا به جا شود. بهترین زمان باز کردن پنجره ها، به شرایط فضای بیرونی بستگی دارد، اما موثرترین کار این است که آنها را چند بار در روز باز کنید و مجدداً ببندید.
یکی دیگر از مسائلی که بر کیفیت هوا تأثیر میگذارد، رطوبت و دما است. هنگامی که هر دو عامل محیطی، بسیار بالا هستند، هوا کیفیت پایین تری دارد، زیرا موجودات زنده مانند ویروس ها، قارچها و کپکها میتوانند در آن شرایط، تکثیر شوند. سیگار کشیدن در داخل ساختمانها میتواند هم دما و هم رطوبت را به شدت بالا ببرد.
درختان علاوه بر بهبود شرایط رفاهی ما، نقش مهمی در پراکندگی و حذف آلایندههایی مانند دی اکسید کربن، دی اکسید نیتروژن و ذرات معلق (PM) از جو دارند. این مزیت هم در سطح محلی و هم در سطح جهانی دیده میشود.
از جنگلهای آمازون گرفته تا جنگلهای بسیار قدیمی در اروپا، درختان با جذب دی اکسید کربن برای فتوسنتز، روند تغییرات آب و هوایی را کاهش میدهند. در سطح جهانی، جنگلها ممکن است تا ۳۰ درصد از کربن منتشر شده ناشی از فعالیتهای انسانی را جذب و ذخیره کنند. سوزاندن چوب درختان باعث آزاد شدن کربن ذخیره شده به جو میشود.
گازهای گلخانهای در سطح جهانی در گردش هستند، بنابراین همه ما طرفدار مزایای درختان برای تنظیم آب و هوا و تصفیه هوا هستیم. البته یکی از مهمترین نگرانیهای زیست محیطی برای درختان، آتش سوزی جنگلها است که هم آلودگی هوا تولید میکند و هم منطقه وسیعی از منابع طبیعی را از بین میبرد.
جای تعجب نیست اگر ما نگران درختان پارکهای محلی و باغها یا جنگلهای اطراف خود باشیم؛ زیرا کیفیت هوایی که تنفس میکنیم مستقیماً به درختان نزدیک به محل زندگی ما مرتبط است. در واقع همین تعادل است که آنها را برای حفاظت از سیاره ما و سلامت ما ضروری جلوه میدهد.
همه درختانی که در خیابانهای شهری و در فضاهای سبز محلی یا حتی جنگلها قرار دارند، علاوه بر جذب دی اکسید کربن، انسانها را در برابر برخی از اثرات آلایندههای هوا، از جمله ازن و دی اکسید نیتروژن محافظت میکنند. این دو گاز از طریق همان منافذ (روزنه ها) که درختان برای استنشاق دی اکسید کربن استفاده میکنند، جذب میشوند. در مورد اوزون باید گفت که نوعی آلاینده مضر در هوا است که بافت درخت را در اثر اکسیداسیون شیمیایی یا "سوزاندن"، از بین میبرد.
اگر درختان میتوانند در خلاص شدن از شر آلودگی هوا بسیار مفید باشند، چرا تعداد بیشتری از آنها را نمیکاریم؟
بله؛ درست است! اگر درختان میتوانند تا این اندازه، آلایندههای هوا را کاهش دهند، چرا نباید هر سال، برنامه ریزی را برای کاشت انواع درختان در مناطق شهری و روستایی و باغات داشته باشیم؟!
کاشت درختان، همیشه و همه جا مثبت بوده است و میتوانند علاوه بر زیبایی و سرسبزی، منابع غذایی را نیز فرآهم سازند. درختان میوه در این راستا، منبع تأمین غذای انسانها و برخی جانوران هستند. برخی درختان، چوب مرغوب تولید میکنند که در صنایع مصنوعات چوبی کاربرد دارند. همه اینها میتوانند آلایندههای هوا را حذف کرده و به تصفیه هوا بسیار کمک کنند.