نخستین حرکات نوزادان برای جا به جایی " سینه خیز رفتن" است و معمولا نوزادان در یک برحه زمانی اقدام به سینه خیز رفتن میکنند، اما علت سینه خیز نرفتن برخی کودکان چیست؟
زمان سینه خیز رفتن کودک:
کودکان بین ۶ ماهگی تا ۹ ماهگی یاد میگیرند که سینه خیز بروند، اما برخی از کودکان سینه خیز نمیروند و سعی میکنند با گرفتن اشیا برخیزند و سپس راه بروند.
مراحل یادگیری سینه خیز کردن در کودکان
۲ تا ۳ ماهگی:غلت زدن
نوزاد از ۲ تا ۳ ماهگی غلت زدن را تجربه میکند. او با حرکت مداوم دستها و پاهایش به اطراف اگر قدرت بدنی خوبی داشته باشد غلت خوردن را یاد میگیرد. در این مرحله همواره باید مراقب کودک باشید. غلت زدن از پشت به شکم تا ۵ ماهگی طول میکشد، زیرا به هماهنگی بیشتری بین اعضای بدن نیاز دارد. در این کار به کودک کمک نکنید فقط مراقب او باشید.
مراحل یادگیری سینه خیز کردن
۶ ماهگی تا ۷ ماهگی
در ۶ ماهگی تا ۷ ماهگی کودک بعد از یادگیری غلت زدن، روی شکم خود قرار میگیرد و به تدریج با تقویت عضلات شکم یاد میگیرد که سینه خیز برود. در ۶ ماهگی کودک با قرار گیری روی شکم، سر و شانهها را بالا نگه میدارد و از بازوی خود به عنوان پشتیبان کمک میگیرد و سپس با نیروی عضلات بازوها، خود را به جلو کشیده و میخزد. سپس یاد میگیرد که شکم خود را از زمین فاصله دهد و چهار دست و پا برود.
چگونگی چهار دست و پا رفتن کودک:
سینه خیز رفتن یکی از مهمترین قدمها در راه استقلال حرکتی کودک است. وقتی نوزاد را روی شکم قرار میدهید و گردنش را بالا میگیرد رفلاکس تونیک گردن باعث میشود او به صورت غریزی و برای پاسخ به این حالت دست هایش را صاف کند و زانو هایش را خم کرده و چهار دست و پا شود.
چنانچه بخش نوزاد در نمناک اشاره میکند سپس برای تقویت ماهیچهها و عضلاتش سعی میکند این وضعیت را حفظ کند و گیرندههای عضلانی را با تکرار مداوم به صورت آماده باش در آورد. ممکن است کودک شما مدتی خودش را به جلو و عقب تاب بدهد، زیرا تعادل کافی برای جلو رفتن و ایجاد هماهنگی بین دستها و پاها را ندارد. با وارد عمل شدن کانالهای تعادلی گوش داخلی هماهنگی بین دست و پا ایجاد خواهد شد و کودک شما قادر به حرکت به صورت چهار دست و پا میشود.
سینه خیز رفتن اولین گام در آماده سازی مغز برای یادگیری حرکات پیچیدهتر است، زیرا به کودک شما کمک میکند تا بتواند گردن، دستها و پا هایش را با هم تکان دهد.
چهار دست و پا رفتن در ۸ ماهگی تا ۱۰ ماهگی
در حدود ۸ تا ۱۰ ماهگی کودک بدون کمک والدین و تکیه گاه بنشیند. او با یادگیری نشستن و قوی شدن عضلات بازو، پاها و پشت استفاده از دستها و زانوها برای جابجایی از حالت نشسته به سینه خیز استفاده میکند. جابجایی با استفاده از زانوها یعنی چهار دست و پا رفتن به او قدرت و سرعتی که برای جابجایی نیاز دارد میبخشد. او به تدریج یاد میگیرد که چگونه از موقعیت سینه خیز به موقعیت نشستن جابجا شود.
چهار دست و پا رفتن در یک سالگی
در یک سالگی کودک حرکت چهار دست و پا را میآموزد و مهارت لازم را برای این کار پیدا میکند و حتی اینگونه از پلکان بالا میرود بنابراین در این سن باید کاملا مراقب کودک بود، زیرا ممکن است کارهای خطرناک انجام دهد.
بعد از چهار دست و پا راه رفتن چه اتفاقی میافتد؟
پس از آنکه حرکت چهار دست و پا نوبت به راه رفتن میرسد و کودک به همه چیز مثل میز نهارخوری، مبلها و یا حتی به پاهای خود شما آویزان میشود تا بایستد. پس از تمرین این کار او توانایی پیدا میکند تا در موقعیت ایستاده با نگهداشتن خود به اسباب و اثاثیه جابجا شود. سپس بدون گرفتن وسایل سعی در حرکت کردن میکند و راه میرود.
چگونگی تشویق کودک به سینه خیز رفتن
بهتر است کودکتان را روی شکمش قرار دهید و او را تشویق به قرار گرفتن روی شکم کنید. اما کودک خود را نباید زمان زیادی در این حالت قرار دهید، زیرا به گردن و کمر او آسیب میرسد.
مراقب عبور کودکتان از پلکانها باشید و تا ۱۸ ماهگی مسیر عبور کودک به سمت پلکانها و سایر جاهای خطرنک را مسدود کنید.
اگر خانه تان سرامیک است، سطح خانه را با قالی، قالیچه یا موکت بپوشانید.
علت سینه خیز نرفتن کودک
پاهایی با انحنای به سمت داخل:
بدلیل جمع شدن بدن نوزادان در رحم، ممکن است که پای نوزاد به سمت داخل انحنا داشته باشد و برای صاف شدن پا به طور کامل به کمی زمان نیاز است. اگر این پدیدهی طبیعی تا وقتی که نوزاد بتواند روی شکم خود بخوابد رخ ندهد، موجب جلوگیری از حرکات نوزاد مثل چهار دست و پا خزیدن میشود. نمناک توصیه میکند که نوزاد را برای معاینه میزان خمیدگی نزد متخصص کودکان ببرید.
کف پای صاف:
صافی کف پای نوزاد روی تواناییش در راه رفتن تاثیر میگذارد. داشتن پای صاف چهار دست و پا خزیدن را عقب میاندازد، زیرا باعث شود مچ پا به سمت داخل خم شود. پای نو پایان معمولا بعد از سه سالگی شروع به گرفتن انحنای خود میکند.
زمان کافی روی شکم سپری نشده:
یکی از اصلیترین دلایل برای تاخیر در خزیدن نگذراندن زمان کافی کودک به روی شکم به دلیل ترس والدین از رخ دادن اتفاقات نا گواراست. این ترس سبب میشود که نوزادان از حالت خوابیده به طور مستقیم به حالت نشسته در بیایند و زمانی برای خزیدن نداشته باشند. پس در طی روز نوزاد خود را روی شکم قرار دهید.
فرصتی برای امتحان وجود نداشته:
گاهی والدین یا اقوام نوزادان را بیش از حد معمول در آغوش میگیرند به همین علت این نوزادان زمان کمی برای آشنایی با حرکت ماهیچههای خود خواهند داشت.
به حالات دیگری حرکت میکنند:
اگر کودکتان حرکات دیگری به جز خزیدن مانند غلت زدن، نشستن، از جلو یا عقب افتادن یا با دست خود را به جلو کشیدن انجام میدهند، نیازی به نگرانی نیست، اما اگر فرزندتان کم تحرک است، آرام دستها و پا هایش را بکشید و به او در نشستن کمک کنید.
نشانههایی که باید موجب نگرانی شما شود
۱ ـ گرفتگی عضلات
۲ ـ عضلات پای ضعیف
۳ ـ تاخیر در دیگر مراحل رشد