دبیر چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر: تئاتر یک هنر حمایتی است در کشور‌های توسعه یافته اروپا، امریکا این دولت‌ها هستند که از تئاتر حمایت می‌کنند و شهرداری‌ها بیشتر از دولت، ولی در کشور ما متأسفانه این اتفاق نمی‌افتد. امیدواریم این هنر فرهیخته و اندیشمند و اندیشه ساز مورد حمایت بیشتری قرار بگیرد.
مجری: سلام عرض می‌کنم خدمت شما و وقت شما بخیر.
مهمان برنامه: بنده هم سلام عرض می‌کنم خدمت شما و همکاران محترمتان.
سؤال: چه خبر دقیقاً شرح دهید که امسال چه اتفاقاتی قرار است بیفتد؟
آقای زارعی: ما امسال یک تغییراتی در شکل برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر فجر ایجاد کرده ایم و بعد از ۹ سال که جشنواره تئاتر منطقه‌ای فجر تعطیل شده بود به لطف خدا و همکاری دوستان در اداره کل هنر‌های نمایشی وزارت ارشاد، ما جشنواره منطقه‌ای را دوباره راه اندازی کرده ایم که باعث خرسندی و خوشحالی هنرمندان تئاتر شهرستان شد. در ۴ استان کرمانشاه، بوشهر، فارس و مازندران این جشنواره‌ها را برگزار کردیم در هر منطقه، ۹ استان از هر استان ۲ نمایش در این رویداد حضور داشتند و بهترین‌های تئاتر استانها از طریق جشنواره استانی و منطقه‌ای به چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجرمعرفی شده اند. در واقع یک شکل دیگری که گروه‌های تئاتری کشور چه در تهران و چه در شهرستان به جشنواره راه پیدا کرده اند، ارسال مستقیم آثار بود به این شکل که متن‌های خودشان را به دبیرخانه ارسال کردند هیئت داوران انتخاب پس از بازخوانی نمایشنامه‌ها ۷۳ اثر برای بازبینی در سراسر کشور انتخاب کردند. هیئت بازبین ما پس از این هم نزدیک به ده سال شاید بیشتر که فیلم می‌فرستادند و فیلم بازبینی می‌کردند اینبار به شکل زنده به تمام کشور سفر کردند و کار‌ها را زنده بازبینی کردند و از بین آن‌ها آثار بخش مسابقه بزرگ تئاتر ایران را انتخاب کردند که این بخش ارسال مستقیم و منطقه ای‌ها که بالغ بر ۶۴ اثر صحنه‌ای بود انتخاب شد و از امروز ...
سؤال: ما الان ۶۴ گروه داریم؟
آقای زارعی: ۶۴ گروه نمایشی در بخش صحنه یعنی مسابقه بین الملل که گروه‌های ایرانی و خارجی با هم به رقابت می‌پردازند. مسابقه برزگ تئاتر ایران این آثار و ۶۴ اثر از یکم تا دهم به رقابت می‌پردازند درکنار این‌ها بخش مسابقه تئاتر خیابانی هم که ۳۵ اثر از گروه‌های تئاتر خیابانی است درکنار این ۶۴ اثر به رقابت خواهند پرداخت.
سؤال: بعضاً هم مغفول می‌ماند این بخش خیابانی کار؟
آقای زارعی: بله سعی کرده ایم امسال پر و پیمان‌تر برگزار کنیم. یعنی ما نزدیک به ۳۵ اثر خیابانی، ۳۵ اثر صحنه‌ای و ۲۳ اثر در بخش مسابقه بین الملل با هم به رقابت خواهند پرداخت. اما جشنواره با رادیو تئاتر از ۲۵ شروع کرده ایم به این دلیل که این بخش جذاب وقتی کار صحنه‌ای شروع می‌شد مغفول واقع می‌شد. ما خواستیم این بخش رادیو تئاتر که ۱۳ اثر از سراسر کشور که اکثرشان هم همکاران شما بودند مراکز استانی خیلی در این رویداد پررنگ بودند و امروز اختتامیه بخش مسابقه رادیو تئاتر اختتامیه بخش مسابقه نمایشنامه نویسی و بخش پژوهش برگزار می‌شود در مراسم افتتاحیه و زنگ آغاز کار‌های صحنه‌ای امروز به صدا درخواهد آمد و از بعد از مراسم افتتاحیه یعنی از ساعت ۵ و نیم به بعد و ساعت ۶ با نمایش طلحت و رحمت کار عراق در سالن اصلی تئاتر شهر کار‌های صحنه‌ای کار خودشان را آغاز می‌کنند.
سؤال: شما یک مقدار بیشتر، ۲۵ رادیو نمایش را شروع کرده اید نمایشنامه نویسی را داشتید و اختتامیه آن بخش در افتتاحیه است. چرا با هم همزمان برگزار نشد فکر نمی‌کنید شاید نشاط جشنواره بیشتر می‌شد، نمایش‌های رادیویی واقعاً طرفدار‌های خودش را دارد.
آقای زارعی: بله این را هم بگویم که رادیو تئاتر همزمان که روی صحنه بچه‌ها داشتند اجرا می‌کردند رادیو نمایش به شکل زنده برای سراسر ایران و مردم علاقمند پخش می‌شد. به دلیل اینکه یک ما این جشنواره این بخش را خوب بُلدش کنیم و مردم ببینند و هم اینکه بار اختتامیه را کم کنیم. بعضاً در سال‌های گذشته اختتامیه نزدیک به ۳ ساعت و نیم طول می‌کشید که این خیلی خسته کننده و کسالت بار بود. ما این بخش‌ها را از ۲۵ بهمن شروع کرده ایم تا ۳۰ بهمن که اختتامیه این‌ها را در یکم برگزار کنیم و همین افتتاحیه و اختتامیه امروز که ساعت ۳ و نیم در تالار وحدت برگزار می‌شود، سیم برنامه را وقتی چیدند نزدیک به ۲ ساعت و ربع به طول می‌انجامد شما حساب کنید ما اگر بخواهیم دو ساعت هم در اختتامیه داشته باشیم اختتامیه به ۴ ساعت می‌انجامید که خسته کننده می‌شد. به هر حال هنرمندان هم می‌خواهند که در اختتامیه زود جوایز را بدهند و بی تاب این هستند که ببینند چه کار کرده اند کدام استانها کدام روه هنری برنده شده است در رشته‌های مختلف و اینجوری یک مقدار ما بار اختتامیه را کم کرده ایم امروز در مراسم افتتاحیه ما از دو هنرمند فقید تجلیل خواهند کرد و نکوداشت علی سلیمانی عزیز را داریم بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون که از ایشان و خانواده ایشان تجلیل می‌شود و جناب آقای سعید تشکری از درام نویسان و نمایشنامه نویسان بزرگ کشورمان که امسال به رحمت خدا رفته اند در این جشنواره تجلیل خواهیم کرد.
سؤال: این‌ها کار پسندیده‌ای است. ما در خبر‌ها داشتیم که به گیشه ۷ بتوانند دوستان مراجعه کنند کسانی که علاقمند هستند یک مقدار هم عدد‌ها و رقم‌ها هم محل بحث بود. ۸۰ هزار تا بخش داخلی و ۲۰ هزارتا هم بخش بین الملل. هم استقبال گروه‌هایی که در داخل و خارج برای حضور در جشنواره شرکت کردند هم خرید بلیت را شما چطور پیش بینی می‌کنید از حضور مردم برای دیدن تئاتر؟
آقای زارعی: به هر حال جشنواره تئاتر فجر همیشه مورد استقبال مردم قرار گرفته است مخصوصاً امسال، ما همیشه در این چند سال اخیر جشنواره را از دوازدهم تا بیست و دوم همراه با جشنواره فیلم برگزار می‌کردیم اینجوری تئاتر با اینکه محجور بود، ولی باز مردم می‌آمدند تداخل این دو جشنواره، ما امسال تلاش کرده ایم که جشنواره بین المللی فیلم فجر و جشنواره تئاتر فجر که خواسته هنرمندان، اصحاب رسانه بود که این‌ها با هم همزمان برگزار نشود به همین دلیل از یکم تا دوازدهم، قبلاً هم همین تاریخ بود و قطعاً، چون حالا این تداخل بین تئاتر و فیلم نیست، استقبال بیشتر خواهد شد انشاالله.
سؤال: همیشه مسئله‌ای که مهم است می‌گویند در هر جشنواره‌ای که در هر کشوری برگزارمی شود مسئله زیرساخت و کیفیت برگزاری و اینکه آن سالن آن پلاتویی که قرار است اتفاق بیفتد محل و مکان مناسبی باشد برای این رویداد و جمع خیلی مشتاقی که دوست دارند بیایند ببینند از کیفیت برگزاری راضی باشند. می‌فرمایید منطقه‌ای هم، چون دارد برگزار می‌شود استان‌هایی که دخیل هستند بخشی از این اتفاق هستند. فکر می‌کنید چقدر ما الان با آن نظم و انتظام معیار و استانداری که باید باشد در تهران و شهر‌هایی که برگزار می‌کنیم در کشور آن تناسب استاندارد را دارد بخصوص گروه‌های بین المللی که وارد کشور می‌شوند.
آقای زارعی: ما در استانها زیرساخت لازم و حرفه‌ای نداریم و خواهش من از مسئولین این است که حتماً برای استانها و شهرستان‌های ما فکری کنند و زیرساخت‌های تئاتری ما را بتوانند انسجام بدهند، اما در تهران مرکز برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر فجر همیشه مجموعه تئاتر بوده است تالار وحدت است مجموعه ایران شهر است که این سالن‌ها سالن‌های حرفه‌ای پایتخت هستند و قطعاً در طول سال اگر مشکلی داشته باشند چه به لحاظ فنی و چه به لحاظ صندلی پروژکتور و تجهیزات دیگر، چون مرکز حرفه است و مرتب تماشاگر در آن رفت و آمد می‌کند باید تجهیزش کنند باید برطرف کنند. طبیعتاً در جشنواره فجر هم وقتی آغاز شود این نکات انجام می‌شود و نواقص فنی اگر داشته باشد برطرف می‌شود. الحمدلله تالار وحدت هم یک سالن ملی ما است و همیشه باید سرپا باشد بخاطر اینکه برنامه‌های فرهنگی و هنری متعددی ازجمله گالری ازجمله برگزاری موسیقی‌ها و کنسرت‌ها و ارکستر‌هایی که آنجا برگزار می‌شود بانضمام نمایش‌های تئاتر‌هایی که روی صحنه می‌رود بعنوان یک تالار فاخر ملی همیشه آنجا روبه راه است و همیشه نواقص آن برطرف می‌شود و مشکلی ندارد الحمدلله همه سالن‌هایی که امسال جشنواره برگزار می‌شود هیچ مشکل خاصی ندارد و می‌رویم که امروز بعدازظهر اجرا‌ها را پرتوان و پرشور و با تماشاگران فراوان برگزار کنیم.
سؤال: بعضی‌ها معتقد هستند که تئاتر فجر امسال یک جورایی با مشکل نبود حامی مالی روبرو است پاسخ شما چه است؟
آقای زارعی: مشکلات مالی داریم نه اینکه نداریم همیشه بوده است، ولی به گونه‌ای تدبیر کرده ایم به لطف خدا که جشنواره متوقف نشود مشکلات مالی ما را با مشکل مواجه نکند به هر حال تئاتر یک هنر حمایتی است در تمام دنیا، شما در کشور‌های توسعه یافته اروپا، امریکا این دولت‌ها هستند که از تئاتر حمایت می‌کنند و شهرداری‌ها بیشتر از دولت، ولی در کشور ما متأسفانه این اتفاق نمی‌افتد یعنی در تمام اروپا تئاتر، اپرا، باله، موسیقی، مورد حمایت شهرداری‌ها هستند آن‌ها بیشتر از دولت حمایت می‌کنند. کاش این اتفاق در کشور ما هم بیفتد و این هنر فرهیخته و اندیشمند و اندیشه ساز مورد حمایت بیشتری قرار بگیرد به هرحال در تئاتر مثل سینما نیست در تئاتر شما گفتگوی زنده بین هنرمند و مخاطب قرار بگیرد به هرحال در تئاتر، تئاتر مثل سینما نیست در تئاتر شما گفتگوی زنده بین هنرمند و مخاطب اتفاق می‌افتد تعامل هم نفسی مشارکت مخصوصاً تئاتر امروز تماشاگر مشارکت در اجرا دارد و این مشارکت می‌تواند به تعالی اندیشه در جامعه کمک کند. امسال هم با شرایط و مشکلات مالی و ناآرامی‌هایی که در کشور رخ داد، خیلی از همکاران و دوستان و هم صنفان ما گفتند کار نکنید کار بکنید نروید در جشنواره حضور پیدا نکنید، اما با تمام مشکلات با تمام مشکلات مالی که داشتیم ما ۱۱۰ گروه نمایشی به اجرای برنامه خواهند پرداخت. هم در بخش خیابانی هم در بخش مسابقه بین الملل که رقابت بین ایرانی‌ها و خارجی‌ها است و هم در بخش مسابقه تئاتر ایران و این می‌تواند برای خودش یک رکوردی باشد که ۱۱۰ گروه نمایشی و ۱۳ نمایش رادیو تئاتر اتفاق مبارکی باشد ما هزار و ۸۰۰ گروه نمایشی از ۴۵ کشور دنیا متقاضی حضور بودند که ما ۱۲ گروه نمایشی انتخاب کرده ایم و از امروز اجراهای آن‌ها شروع می‌شود.
سؤال: می‌خواستم بگویم بچه‌های تئاتر دیدم یک مقدار کم لطفی است و باید بگویم هنرمندان فرهیخته تئاتر، چون اینقدر فضای خاصی دارد و اینقدر بی ادعا کار می‌کنند این هنرمندان عزیز علی رغم مسائل مالی واقعاً در عین توان ناب هنری که دارند دارند کار خودشان را انجام می‌دهند بدون تمانا‌های مالی. بعضاً نمی‌دانند درست است یا نیست، ولی با سینما هم خیلی مقایسه می‌شود و بعضاً مسائلی را مطرح می‌کنند که باید به آن توجه بیشتری کرد که بعضاً تفاوت‌ها ایجاد می‌شود فردی را می‌شناسم از بچه‌های تئاتر که شبانه روز تلاش می‌کرد و خیلی پخته شد و بعد وقتی وارد تلویزیون و سینما شد آن ارزش گذاری و ارزش مداری و آن نجابتی که بچه‌های تئاتر دارند همیشه برای او مثال زدنی بود که چقدر تلاش کردم و چقدر زحمت کشیدم که بیایم کارم دیده شود. بحث مالی هم خیلی مهم است اینجا بحث معیشت هم مطرح می‌شود این نکته‌ای است که نباید مغفول بماند.
آقای زارعی: بچه‌های تئاتر خیلی شریف هستند و نجیب هستند، چون برای تعالی اندیشه انسان، من مسئولیت در حوزه هنری دارم من مسئول مرکز هنر‌های نمایشی هنری کشور هستم. خیلی بچه‌های تئاتر در مضیقه هستند مخصوصاً این دو سال کرونا خیلی‌ها مشکل کرایه خانه داشتند مشکل اقتصادی شدید برای زندگی داشتند و شما نمی‌دانید این بچه‌ها چه جوری دو سال سخت را پشت سر گذاشتند و اینقدر نجیب بودند که تحمل کردند و حرف نزدند و اعتراض نکردند.