مراسم اختتامیه پانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد عصر امروز در تالار وحدت برگزار شد.
علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در ابتدای این مراسم گفت: امسال بیش ازدو هزار اثر به دبیرخانه جایزه رسیده بود که بعد از ارزیابی‌های اولیه بیست نامزد به بخش نهایی راه یافتند.
وی افزود: آثاری که در این دوره بررسی شد از میان کتاب‌های منتشر شده در سال ۱۴۰۰ بود که این آثار نسب به سال گذشته رشد کمی و کیفی د اشتند.
مدیر عامل خانه کتاب و ادبیات ایران گفت: اتفاق دیگر این دوره برگزاری دوره‌های آموزشی بود که از ۳۱ استان کشور ۱۸۰ نویسنده تعلیم دیدند و با برگزاری اختتامیه جایزه جلال دوره‌های آموزشی آن‌ها نیز به پایان رسید.
مدیرعامل خانه کتاب با اشاره به بخش‌های جنبی این دوره اظهار داشت: به غیر از چهار بخش جایزه جلال این دوره دو بخش ویژه داریم. آثار منتشرشده با موضوع شهید سلیمانی و کرونا و مدافعان سلامت را که در سه سال گذشته منتشر شده است، مورد ارزیابی قرار گرفت و امشب برگزیده این دو بخش معرفی می‌شود. بخش جنبی ویرایش که امسال دومین دوره‌اش را تجربه می‌کند به بهترین ویرایش از میان آثار رسیده تعلق می‌گیرد.
وی در خصوص ناشران شرکت کننده در این دوره بیان کرد: از ناشرانی که در سال ۱۴۰۰ در حوزه‌های مختلف آثاری را منتشر کردند، تشکر می‌کنیم؛ چرا که آنچه توسط ناشران چاپ می‌شود، حاصل تلاش جمعی از افراد است که نویسندگان مهم‌ترین بخش این چرخه هستند. ۸۵۸ ناشر در این دوره شرکت کردند که ۱۴ ناشر به مرحله نهایی رسیدند. چهار خانم نیز به بخش نهایی رسیدند و چهار ناشر غیرتهرانی از سه استان در این جایزه به بخش‌های نهایی راه پیدا کردند.
رمضانی در پایان سخنان خود در خصوص جلال آل احمد گفت: جلال آل احمد سال ۴۱ اثر «غربزدگی» را منتشر کرد و امسال شصتمین سالگرد انتشارش است. وی قطب‌های مهم فکری را دیده بود و بعد از آن اثر غربزدگی را نوشت. فردی که که در دنیا گشته است و اثری را نوشته نشان می‌دهد که بازبینی اثرش لازم است.
در ادامه مراسم اختتامیه جایزه جلال یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه نشر یک هزار و ۵۰۰ رمان در جامعه نشانه نشاط آن جامعه است و ادبیات در قبل و بعد از انقلاب تفاوت‌هایی پیدا کرده است، گفت: نیازمند بازبینی در شیوه‌های برگزاری جایزه جلال برای دوره‌های بعدی هستیم. البته برخی از روش‌ها و روند‌ها به دستمان رسیده است.
وجیهه سامانی، دبیر علمی جایزه جلال نیز در این مراسم در سخنانی که به ارزیابی وضعیت ادبیات در چهار بخش جایزه جلال می‌پرداخت و در قالب بیانیه هیأت داوران این دوره تنظیم شده بود، پرداخت.
سامانی گفت: طبق بیانیه هیأت داوران، بخش نقد ادبی، شاخه کم برگ و بار جایزه جلال است که در مقایسه با دیگر شاخه‌ها رشد کمی و کیفی قابل توجهی نیافته است. نقد‌های این دوره نمایانگر حرکت کند، محتاطانه و قدری انفعالی این شاخه ادبی است و فقر نقد بومی و تاثیرپذیری از نقد غربی بسیار مشهود و محسوس است.
دبیر علمی جایزه جلال ادامه داد: در بخش مستندنگاری در سال‌های اخیر شاهد رشد روزافزون این قالب ادبی و توجه جامعه به این رسته ادبی بودیم. در این دوره با رشد ۹۱ درصدی مواجه بودیم که هم به لحاظ کیفی و هم کمی آثار درخور توجه بوده‌اند. اما نکته مهم اینجاست که برخی نویسندگان مخصوصاً نویسندگان نوقلم تنها در پی علاقه و تعهد شخصی وارد این عرصه شده‌اند و از دانش و آگاهی کافی درباره اصول مستندنگاری مطلع نیستند، لازم است که اقدام‌های لازم برای آموزش این نویسندگان فراهم شود.
وی تصریح کرد: در بخش رمان و داستان بلند شاهد رشد کیفی و کمی آثار نسبت به دوره قبل بودیم، توجه به موضوعات ملی، امنیتی و دینی در رمان‌های این دوره برجسته بود که اتفاقی مبارک و در عین حال ضعیف و حساس است که اگر مبتنی بر تحقیقات صحیح و اشراف اطلاعاتی باشد، نویدبخش خلق آثاری فاخر در آینده نه چندان دور است، اما ارزیابی ما در دوره پانزدهم موید این حقیقت بود که تا رسیدن به آثار شاخص و ماندگار ادبی راه زیادی پیش روست. استفاده از فرم و ساختار خلاقانه بهره‌گیری از فرم ادبی و مضمون متعالی و جذاب باید به صورت جدی مورد توجه نویسندگان به ویژه نویسندگان جوان قرار بگیرد.
وی ادامه داد: بخش داستان کوتاه، هنرمندانه‌ترین و رساترین قالب ادبیات داستانی است و متر و معیار خوبی در ارزیابی هنر و روایت‌گری نویسنده است، اما موضوعات پرداخته شده در داستان‌های این دوره محدود به حال و هوای زندگی شهری بود. موضوعات بومی و اقلیمی و سبک زندگی اقوام ایرانی در مجموعه داستان‌ها کمتر دیده شد و با فقر موضوعی و پیچیده‌گویی کلامی مواجه بودند. پرداختن به ناهنجاری‌های اخلاقی جامعه در این داستان‌ها نمایان بود، بدون اینکه آسیب‌شناسی شود صرفا به شرح آن پرداخته شده بود که این با معنای واقعی ادبیات فاصله دارد.
وی در پایان گفت: از متولیا‌ن دلسوز ادبی می‌خواهیم برای تربیت قلم‌هایی که با استفاده از فرم و ساختار مطلوب به درونمایه و محتوای ارزشمند نیز توجه می‌کنند، همت کنند که حال داستان کوتاه ایران در بیشتر ادوار جایزه جلال خوب نبود و این زنگ خطر بزرگی برای جریان ادبی کشور است.
جایزه ادبی جلال آل احمد به عنوان گران‌ترین جایزه ادبی در بخش ادبیات داستانی شناخته می‌شود.
این جایزه به مناسبت سالروز تولد جلال آل احمد با تصویر شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۸۷ اولین دوره خود را برگزار کرد.