رئیس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم گفت: ژنتیک و سبک زندگی غلط دو عامل ابتلا به چاقی و اضافه وزن در افراد است که می‌توان با رعایت مسائل تغذیه ای، داشتن فعالیت بدنی و دوری از استرس از عوارض مختلف این بیماری پیشگیری کرد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ دکتر فریدون عزیزی در نشست خبری هشتمین همایش سراسری پیشگیری و درمان چاقی ایران افزود: این همایش سراسری برای بررسی راه‌های پیشگیری و درمان چاقی و اضافه وزن به عنوان شایع‌ترین بیماری غدد درون ریز و متابولیسم کشور از ۲۸ تا ۳۰ دی ۱۴۰۱ در سالن همایش‌های دانشگاه شهید بهشتی برگزار می‌شود.
* ۲ میلیارد نفر از جمعیت جهان مبتلا به چاقی و اضافه وزن هستند
دکتر فریدون عزیزی گفت: از مجموع حدود ۸ میلیارد جمعیت کره زمین حدود ۲ میلیارد نفر دارای اضافه وزن و چاقی هستند در حالی که تا قبل از قرن بیستم چاقی پدیده‌ای نادر و فقط مربوط به ثروتمندان بود و بیشتر افراد بشر دچار سوء تغذیه و لاغری بودند.
رئیس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم افزود: با صنعتی شدن جوامع و افزایش امکانات رفاهی و قدرت خرید مردم برای تهیه غذا‌های مختلف در همه فصول باعث شد وزن افراد رفته رفته افزایش پیدا کند.
* ۸ میلیون نفر از جمعیت ایران؛ گرفتار چاقی یا اضافه وزن
دکتر عزیزی با تأکید بر اینکه حدود ۸ میلیون نفر از جمعیت کشور به بیماری چاقی یا درجاتی از اضافه وزن مبتلا هستند افزود: شیوع اضافه وزن و چاقی در دهه‌های ۴۰ تا ۵۰ کمتر از ۲۰ درصد بود، اما اکنون این آمار در شهر‌های بزرگ و حتی روستا‌های اطراف کلان شهر‌ها به ۷۰ تا ۷۵ درصد رسیده است گرچه در روستا‌های خیلی دور افتاده هنوز مجموع چاقی و اضافه وزن ما کمتر از ۵۰ درصد است.
* آذربایجان شرقی و غربی بیشترین میزان چاقی و استان‌های حاشیه خلیج فارس کمترین میزان چاقی را دارند
دکتر عزیزی در پاسخ به این سؤال که طبق آمار کشوری کدام استانها بیشترین میزان چاقی و اضافه وزن را دارند و علت آن چیست گفت: بیشترین اضافه وزن در کشور مربوط به آذربایجان شرقی و غربی و قسمتی از استان مرکزی و قسمت‌هایی از استان‌های شمالی است و کمترین اضافه وزن مربوط به سیستان و بلوچستان و بعضی از استان‌های حاشیه خلیج فارس و علت اصلی این آمار را می‌توان در فعالیت بدنی بیشتر و مصرف غذای کم انرژی‌تر جستجو کرد.
* ژنتیک و سبک زندگی دو عامل ایجاد چاقی و اضافه وزن
رئیس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم گفت: دو عامل عمده موجب ایجاد چاقی در افراد می‌شود یکی عامل ژنتیکی است که سهم ۴۰، ۵۰ درصدی در چاق شدن افراد دارد و دوم عواملی محیطی نظیر سبک زندگی، تغذیه، فعالیت بدنی و استرس و... است که از آن‌ها به عوامل اپیژنتیک هم نام برده می‌شود یعنی ممکن است ژن چاقی در فردی باشد، اما آنقدر سبک زندگی اش خوب باشد که آن ژن خودش را نشان ندهد و برعکس ممکن است ژن چاقی در فردی خیلی ضعیف باشد، اما به دلیل سبک زندگی غلط فرد را به سمت اضافه وزن و چاقی ببرد.
دکتر عزیزی با بیان اینکه از حدود یک دهه قبل سازمان جهانی بهداشت، یکی از مسائل عمده سلامت انسان‌ها را مسئله چاقی کودکان قلمداد کرده است، افزود: مسئله عمده بشر اکنون چاقی کودکان است، چون که کودکان دیگر مثل قبل فعالیت‌های بدنی ندارند و بیشتر پای تلویزیون، رایانه و موبایل نشسته اند و با در اختیار داشتن مواد غذایی و خوراکی فراوان بیشتر تغذیه هایشان چیپس و پفک و انواع فست فود‌ها شده است.
* آغاز ریشه‌های چاقی کودکان از زمان قبل از لقاح و باروری
رئیس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم با بیان اینکه میان سبک زندگی کودکان تا بالغان و وزن بدن آن‌ها رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد، گفت: ریشه چاقی کودکان از زمان لقاح و بعد در دوران بارداری ایجاد می‌شود یعنی عواملی وجود دارد که باعث می‌شود طفل زن باردار با چاقی یا با استعداد اضافه وزن به دنیا بیاید که در سنین بالا ممکن است تبدیل به فردی چاق شود که به بیماری‌های افزایش قند خون و دیابت، فشار خون و چربی خون و در نهایت عوارض قلبی و عروقی همراه است.
* اضافه وزن بیش از ۸ تا ۱۲ کیلو در دوران باردار می‌تواند موجب چاقی جنین شود
دکتر عزیزی با تأکید بر لزوم توجه به رژیم غذایی مطلوب و کنترل وزن در طول دوران باردای گفت: در دوران بارداری چیزی حدود ۸ تا ۱۲ کیلو گرم ممکن است به وزن زن باردار اضافه شود که مربوط به ماده آمینیوتیک و وزن جنین و... است، ولی اضافه وزن‌های خیلی بیشتر به یقین زمینه ساز مسائل اپیژنتیکی است که بعد‌ها ممکن است در کودک به صورت اضافه وزن چاقی دیابت و سایر بیماری‌های غیر واگیر خودنمایی کند.
* احتمال ابتلا به چاقی در کودکانی که تا ۶ سالگی وزن طبیعی دارد، اندک است.
رئیس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم گفت: طبق تحقیقاتی در ایران و آمریکا، اگر شما کودکی را تا سن ۶ سالگی یا حتی تا هزار روز اول زندگی با وزن طبیعی نگه دارید احتمال اینکه این فرد در سن بلوغ چاق شود، یک پنجم فردی است که شما در سن بلوغ به صورت چاق بار آورده اید، این آموزش‌هایی است که ما باید به جوانانی که در سنین ازدواج و باروری هستند بدهیم و حتی به دختران و پسران مان در مدرسه آموزش بدهیم که به سبک زندگی رژیم غذایی فعالیت بدنی خود توجه ویژه داشته باشند.
* دولت‌ها در افزایش فعالیت بدنی مردم و پیشگیری از بیماری‌ها مؤثرند
دکتر عزیزی با تأکید بر اینکه دولت‌ها به میزان زیادی می‌توانند در پیشگیری از بیماری تأثیر گذار باشند گفت: اینکه چه مقدار وسائل نقلیه عمومی درنظر گرفته شود تا افراد از خودرو شخصی استفاده نکنند، اینکه افراد از ایستگاه‌های مترو یا اتوبوس چه میزان مسافتی را پیاده طی می‌کنند، امکاناتی که باید برای دوچرخه سواری در نظر گرفته شود و حتی فراهم کردن امکانات ورزشی برای زنان باردار، ایجاد امکانات ورزشی برای کارمندان که افراد بتوانند یک ساعتی در روز استفاده کنند، تمام امکاناتی است که دولت‌ها می‌توانند در اختیار مردم بگذارند تا فعالیت بدنی افراد را زیاد کنند.
* میزان کالری تغذیه‌ها و حتی غذای رستوران‌ها باید مشخص باشد
رئیس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم با بیان اینکه دولت‌ها همچنین باید روی محدود کردن میزان چربی و کالری که در اسنک ها، بیسکویت‌ها و کیک‌ها گذاشته می‌شود و حتی تنظیم کالری‌ای که در رستوران‌ها داده می‌شود نظارت کنند و میزان کالری آن مشخص باشد، گفت: گاهی افراد در یک وعده غذایی که در رستوران میل می‌کنند چیزی حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰۰ کالری می‌گیرد که یک فرد در حدود ۷۰ کیلویی باید در کل روز بگیرد.