یکی از مواد مغذی ضروری در دوران بارداری دریافت اسیدهای چرب از جمله امگا ۳ برای رشد و تکامل عصبی است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، تغذیه نقش مهمی در سلامت باروری و بارداری دارد.
انواع اسید چرب اشباع نشده مورد نیاز بدن، اسیدهای چرب امگا ۳، امگا ۶ و امگا ۹ هستند. به طور کلی از هریک از این اسیدهای چرب اشباع نشده باید به میزان کافی دریافت شود، اما نوع رژیم غذایی به شکلی است که بیشتر اسیدهای چرب امگا ۶ را دریافت و امگا ۳ کمتر دریافت میشود.
اسیدهای چرب ضروری برای تنظیم فعالیتهای بدن انسان ضروری هستند؛ اما در بدن ساخته نمیشوند.
امگا ۳ نوعی چربی پلی غیراشباع و جزو اسیدهای چرب ضروری برای سلامتی است که در بدن ساخته نمیشوند؛ بنابراین این مواد از طریق رژیم غذایی دریافت میشوند. امگا ۳ نقش مهمی در بدن از جمله کنترل التهاب، سلامت قلب و کارکرد مغز دارد و کمبود آن با کاهش هوش، افسردگی، بیماری قلبی، آرتروز، سرطان و سایر بیماریها ارتباط دارد.
اسیدهای چرب امگا ۳، چربیهای ضروری هستند که فواید و مزیتهای فراوانی برای سلامتی دارند. از بین ۱۱ نوع اسید چرب امگا ۳، ۳ نوع آن شامل EPA، ALA و DHA مهم هستند. ALA غالبا در گیاهان یافت میشود. EPA و DHA در غذاهای دریایی مثل ماهی چرب یافت میشود.
۱-ALA آلفا-لینولنیک اسید
ALA معمولترین اسید چرب امگا ۳ در رژیم غذایی است. این نوع اسید چرب در غذاهای گیاهی یافت میشود و قبل از آنکه در بدن مورد استفاده قرار گیرد، باید به EPA یا DHA تبدیل شود. این فرایند تبدیل در انسانها کاربردی و موثر نیست و فقط درصد کوچکی از ALA به EPA و حتی مقدار اندکی به DHA تبدیل میشود.. ALA در سبزیجاتی مثل اسفناج، کلم پیچ، خرفه، سویا، گردو و دانههای چیا، بذرک و شاهدانه یافت میشود. روغن برخی دانهها مثل روغن دانه کتان و روغن هسته انگور (کانولا) غنی از ALA هستند.
-EPA ایکوساپنتانوئیک اسید
این اسید چرب، التهاب را کاهش میدهد. مطالعات نشان میدهند که روغن ماهی که غنی از EPA و DHA است، میتواند علایم افسردگی را کاهش دهد. یکی از مطالعات که روی زنان یائسه انجام شد، نشان داد که EPA میتواند دفعات گرگرفتگی دوران یائسگی را کاهش دهد.
EPA و DHA در غذاهای دریایی مثل ماهی چرب و جلبک یافت میشود. به همین دلیل به این اسیدهای چرب، امگا ۳ دریایی گفته میشود. بیشترین مقدار EPA در ماهی سالمون، شاه ماهی، مارماهی و میگو یافت میشود. محصولات و فرآوردههای حیوانی که با علف تغذیه شده اند، مثل لبنیات و گوشت نیز حاوی مقداری EPA هستند.
-DHA دوکوزاهگزانوئیک اسید
DHA یکی از اجزای تشکیل دهنده پوست و شبکیه چشم است و برای رشد و کارکرد مغز در کودکان و بزرگسالان حیاتی و مهم است. کاهش سطح DHA در بزرگسالان و سالمندان با آسیب به کارکرد مغز و شروع بیماری آلزایمر ارتباط دارد. DHA میتواند اثرات مثبتی بر بیماریهای آرتروز، فشار خون بالا، دیابت نوع ۲ و برخی سرطانها داشته و با پایین آوردن سطح تری گلیسرید و کلسترول بد یا LDL میتواند سلامت قلب را تقویت کند. DHA به مقادیر زیاد در غذاهای دریایی مثل ماهی چرب و جلبک یافت میشود.
اسیدهای چرب و بارداری:
اسیدهای چرب ضروری در طول بارداری، برای رشد مغز، چشم و قلب نوزاد مهم هستند و از زایمان زودرس پیشگیری میکنند. EPA برای رشد سیستم گردش خون سالم ضروری است. DHA برای سیستم عصبی مرکزی سالم مهم است.
اسیدهای چرب ضروری با تنظیم هورمونهای بدن و افزایش تخمک گذاری به باروری کمک میکند. سطوح پایین DHA با افسردگی و سایر اختلالات و مشکلات سلامت ذهنی در ارتباط است. در طول بارداری کمبود DHA ممکن است با تولد نوزاد نارس، وزن نگرفتن جنین و بیش فعالی در کودکان در ارتباط باشد.
در مطالعهای که در مجله Human Reproduction (ژانویه ۲۰۲۲) منتشر شد، به بررسی تاثیر مکمل امگا ۳ بر توانایی باروری زنان پرداخت. این مطالعه آینده نگر بر روی ۹۰۰ زن ۴۴-۳۰ سالهای که بیش از سه ماه برای بارداری تلاش کردند، اما باردار نشدند صورت گرفت. یافتههای حاکی از آن بود که مکمل امگا ۳ میتواند یک عامل امکان پذیر و ارزان قیمت برای درمان ناباروری باشد و احتمال باردار شدن یک زن را افزایش دهد.