به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز گیلان؛ رییس اداره تالابهای گیلان که برای بررسی مشکلات تالاب انزلی به همراه ما به این تالاب آمده بود، با بیان اینکه حوزه آبخیز این تالاب "دریایی – ساحلی" ۳ هزار و ۶۱۰ کیلومترمربع وسعت دارد، گفت: دست کم ۵۰ گونه ماهی در این تالاب شناسایی شده و بیش از ۱۰۰ هزار پرنده مهاجر آبزی، فقط در این تالاب زمستان گذرانی میکنند.
دکترعباس عاشوری با اشاره به اینکه ۳۳ درصد این تالاب حفاظت شده است افزود: این تالاب، رویشگاه نیلوفر آبی و لاله مردابی است که زمان گلدهی آنها بهار و تابستان است.
وی با بیان اینکه ۷۷ درصد تالاب خارج از منطقه حفاظت شده است و جامعه محلی از آن بهره برداری میکنند، گفت: بیش از هزار شکارچی، صیاد و قایقران با داشتن مجوز، رزق و روزی شان را از همین تالاب به دست میآورند.
تالاب بین المللی انزلی با جاذبههای دیدنی فراوان
در حال بازدید از تالاب تورهای ماهیگیری بسیاری و همچنین گردشگران را دیدیدم.
خانم گردشگری از اصفهان که کیکی در دست داشت و به همراه خانواده اش در قایق کرایهای در تالاب، تولدش را جشن میگرفت، گفت: تالاب انزلی را به خاطر زیبایی هایش برای هفدهمین سال تولدم انتخاب کرده ام و به دلیل منحصر به فرد بودنش به ما بسیار خوش گذشته است.
از قایقران درباره کار و کاسبی پرسیدم. خداروشکر کرد و گفت: نگرانی ما فقط خشک شدن تالاب هستیم و هر سال عمق ان کمتر میشود.
تالابی با قدمت چندین هزار ساله که یک بار در دهه ۵۰ خشک شد و در دهه ۷۰هم در روزهای اوج و پر بارش به سر بُرد.
آقای امیدی ۴۵ ساله که در این تالاب صیادی میکند با اشاره به پُل فلزی وسط تالاب گفت: تا آن قسمت از پایه فلزی پل که بخشی از آن زنگ زده، تا همین چند سال پیش آب داشت، اما حالا خشک شده است.
رییس اداره تالابهای گیلان که در بازدید تالاب همراه ما بود، ضمن تایید کم شدن سطح و وسعت آب تالاب گفت: در ۱۰ سال اخیر دست کم ۳ متر از عمق آب این تالاب کم شده است و، چون تالاب انزلی یک "تالاب دریایی- ساحلی" و وابسته به دریای خزر است، این کاهش آب، رابطه مستقیمی با کاهش آب دریای خزر دارد.
دکتر عباس عاشوری افزود: بی شک ساخت موج شکن بندرانزلی در اواخر دهه ۱۳۸۰ در تشدید روند خشک شدن و کاهش عمق تالاب بندرانزلی بی تاثیر نبوده است.
دخیل بودن کشاورزی در کاهش عمق آب تالاب
رییس اداره تالابهای گیلان با بیان اینکه برخیها در بالادست با زهکشی، ایجاد سد و آب بندان در مسیر رودخانهها، از آبی که سهم تالاب است، برای پرورش ماهی، اردک و زراعت برنج استفاده میکنند، گفت: آب تالاب را پمپاژ میکنند و از طرفی آب رودخانههای حوزه آبریز تالاب را هم به طرف زمینها میکشند و عملا آبی در تابستان از حوزه آبریز وارد تالاب انزلی نمیشود؛ این در حالی است که در فصلهای کم بارش، برای جلوگیری از کاهش عمق آب و خشک شدن بخشهایی از تالاب انزلی باید توزیع آب حوزه آبریز آن مدیریت شود.
یک کشاورز صومعه سرایی هم در مصاحبه به ما گفت: در فصل بهار و تابستان آب تالاب با زهکشهایی به داخل رودخانه آمد، اما این راهکار مسئولان برای جلوگیری از خشکی شالیزارها بود و رودخانهها را هم لایروبی کردند.
هر سال به طور میانگین ۱۰۰ هکتار از تالاب انزلی در آتش میسوزد
اگرچه تالاب انزلی در فصل پُر بارش اوضاعش آنقدرها هم بد نیست، اما در فصل کم بارش در تابستان حال بدتری دارد و در مواقعی از فصل کم بارش آتش سوزی هم در آن رخ میدهد.
محمد پورخوش سعادت، فرماندار بندرانزلی با بیان اینکه در فصول و ماههای کم بارش مثل مرداد، شهریور و اسفند بخشی از تالاب کم آب را به آتش میکشند، گفت: این آتش سوزیها در بیشتر منواقع، عمدی است و برای تبدیل زمینهای تالاب به زمینهای کشاورزی آتش میزنند.
گیاه مهاجم وارداتی سنبل آبی
روزگاری، گیاهِ آزولا نفس تالاب را گرفت و حالا هم، گیاه مهاجم وارداتی سنبل آبی در تالاب جولان میدهد.
رییس اداره تالابهای گیلان گفت: گیاه وارداتی سنبل آبی از طریق پسابهای کشاورزی به داخل تالاب آمده و در روند خشک شدن تالاب هم دخیل است.
زباله، عامل دیگر تشدید کم ابی تالاب
قایقران مان که پروانه قایقش در زبالههای بخشی از تالاب گیر کرده بود، گفت: بیش از این امکان رفتن نداریم و مجبوریم دور بزنیم، چون تکه پارچه کهنه زباله دور پروانه قایق پیچیده است.
رییس اداره تالابهای گیلان با بیان اینکه سالانه حدود ۲ میلیاردمترمکعب آب از حوزه آبخیز وارد تالاب انزلی میشود، گفت: بخشی از مدیریت تالاب به داخل آن و بخشی نیز به خارج از تالاب یعنی حوزه آبخیز بر میگردد و نیازمند همکاری دیگر نهادهای اجرایی است.
عباس عاشوری افزود: سالانه حدود ۳۰ میلیون تُن فاضلاب خانگی و فاضلاب صنعتی حدود ۵۰ کارخانه و حدود ۴ هزار لیتر فضولات دامی به همراه پساب حاصل از آبیاری شالیزارهای شهرستانهای انزلی، فومن، صومعه سرا و رشت و رودخانههای زرجوب و گوهر رورد به این تالاب بین المللی سر ریز میشود که شرکت آب و فاضلاب گیلان مسئولیت مدیریت و کنترل آن را برعهده دارد.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب گیلان با بیان اینکه طرحهای ساماندهی فاضلاب در ۴ شهرستان حوزه تالاب انزلی از جمله رشت، فومن، صومعه سرا و بندرانزلی در حال اجرا است، گفت: فاضلاب شهرستان رشت ۵۷ درصد، انزلی ۴۹ درصد، صومعه سرا ۳۶ درصد و فومن ۱۶ درصد پیشرفت کار دارد.
مازیار علیپورافزود: برای تکمیل این پروژهها در مدت ۴ سال حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است که برای سال ۱۴۰۱ در مجموع ۲ هزار میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته که در صورت تخصیص؛ برای انجام کارهای پیش بینی شده امسال کافی است.
وی همچنین به تصفیه خانههای فاضلاب حوزه تالاب انزلی اشاره کرد و گفت: تصفیه خانه فخب رشت از سال ۱۳۸۵ و تصفیه خانه غرب انزلی از سال ۱۳۹۱ فعال است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب گیلان افزود: تصفیه خانه شرق انزلی ۸۵ درصد وصومعه سرا ۳۶ درصد پیشرفت کار دارد و ساخت تصفیه خانه شهرستان فومن هم هنوز شروع نشده است.
رسوب، عامل دیگر تشدید خشکی تالاب انزلی
معاون فنی و آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی گیلان با بیان اینکه سالانه حدود ۶۰۰ هزار تن رسوب وارد تالاب بین المللی انزلی میشود، گفت: از این مقدار رسوب، ۲۴۳ هزار تُن رسوب طبیعی شامل خاک و ۲۶۰ هزار تن هم رسوب غیر طبیعی شامل فاضلاب و شیرابه است.
محمدرضا عبداللهی افزود: برای کنترل رسوب در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۴ میلیارد تومان در بخش آبخیزداری اعتبار اختصاص داده شده است.
وی گفت: برای کنترل رسوب با اعتباراتِ اختصاص داده شده در سطح حدود ۳۷۰ هزار هکتار از عرصههای ملی استان، پوشش گیاهی در مرتع و جنگل، سازههای آبخیزداری و همچنین حفاظت عرصههای جنگلی و جنگل کاری اقدام شده است.
برای حال بد تالاب همه مقصریم
پیش از این هم اجرای طرحهای بایوجمی و جایکا برای شناسایی و رفع تهدیدات تالاب موثر نبود.
در مجموع به قول آقای صیاد امیدی برای حال بد تالاب: همهی ما مقصریم.
اما کنوانسیون رامسر براستفاده خردمندانه از تالابها تاکید کرده است.
رییس اداره تالابهای گیلان معتقد است: وقت آن رسیده که بهره برداری از تالاب شامل صید، شکار و استفاده از آب تالاب را نسبت به گذشته کاهش دهیم و با مراقبت بیشتر از تالاب در جمع آوری سنبل آبی، جلوگیری از رسوب و ریختن زباله و فاضلاب کمک کنیم تا تالاب به روزهای خوبش برگردد.
دکتر عباس عاشوری با تاکید بر اینکه آب تالاب بین المللی انزلی به عنوان یک تالاب دریایی - ساحلی وابسته به آب دریای خزراست، بر توجه بیشتر به دریای خزر هم تاکید کرد.
نسخه درمان تالاب نیازمند حمایت مسئولان
تالاب بین المللی انزلی فصل مشترک مطالبات مردم است و این نسخه برای درمان تالاب قطعا نیازمند حمایت مسئولان و اختصاص اعتباراست؛ مطالبهای مردمی که رییس جمهور هم بارها از جمله در سفر دور نخست هیات دولت سیزدهم به گیلان به احیای آن تاکید کرد.
رییس جمهور، در دور نخست سفر هیات دولت به گیلان، اوایل بهمن سال ۱۴۰۰ در جلسه شورای اداری که در استانداری گیلان برگزار شد، گفت: یک مساله مهم گیلان تالاب انزلی است و برای احیای آن؛ در مدت کوتاهی با ایجاد کارگروه برنامه ریزی انجام و در صورت نیاز، بودجه مصوب شود.
اختصاص اعتبارات ملی برای حل مشکلات تالاب انزلی
استاندار گیلان درباره روند حل مشکلات تالاب بین المللی انزلی براساس مصوبات سفر دور نخست رییس جمهور به استان گفت: تاکید رییس جمهور باعث شد که ما بلافاصله کارگروه و سپس قرارگاه جهادی احیای تالاب را تشکیل دهیم.
دکتر اسدالله عباسی افزود: برای ساماندهی فاضلاب صومعه سرا و بندرانزلی ۳۰۰ میلیارد تومان از مصوبات سفر و ۵ هزار میلیارد تومان اعتبار هم از طریق تهاتر نفت برای حل مشکلات فاضلاب رشت مصوب شد.
وی گفت: برای جمع آوری سنبل آبی از طریق قرارگاه سازندگی سپاه ۵ میلیارد تومان اعتبار اولیه و برای جلوگیری از رسوب رودخانهها از طریق آبخیزداری برای سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ هم ۱۲۰ میلیارد تومان اعتبار گذاشته شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان هم با بیان اینکه در تمام مراحلی که مربوط به تالاب بود نظارت دائمی از دو طریق بومی و اداره کل داریم، گفت: خدا را شکر، کارها به خوبی در حال انجام است و امیدواریم که با اعتبارات ملی که در این حوزه تخصیص داده میشود، روند را تسریع بدهیم.
حمزه عشوری افزود: اعتبارات سفر رییس جمهور به استان در حوزه تالاب تخصیص صددرصدی داشت و اعتبار مرحله اول معادل ۵ میلیارد تومان منجر به جمع آوری سه مرحله گیاه مهاجم سنبل آبی شد و امیدواریم با تخصیص اعتبار ۵ میلیارد تومانی در سال جدید، مناطق بیشتری از تالاب انزلی از این گیاه مهاجم پاکسازی شود.
وی در خصوص موج شکن بندر انزلی به عنوان عاملی در جلوگیری از ورود آب دریای خزر به تالاب و کاهش عمق و خشکی آن هم گفت: بر اساس مصوبات آخرین سفر آقای سلاجقه رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به گیلان قرار شد، یک دستگاه بی طرف و ثالث، مطالعات جامعی درباره اثرات موج شکن انزلی بر تالاب انجام دهد که بر اساس آن درباره اصلاح موج شکن و یا حذف آن تصمیم گرفته شود.
اما بی شک حفظ و احیای تالاب بین المللی انزلی بدون تامین اعتبارات کافی، مدیریت صحیح و همکاری مردم امکان پذیر نیست.
*نویسنده: سیده فهیمه هاشمی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی
بررسی مشکلات تالاب بین المللی انزلی