کارشناسان کشاورزی بر حفاظت از خاک به عنوان بستر امنیت غذایی تاکید میکنند.
به گفته پرستار، وضعیت خاک طی دهههای گذشته مغفول مانده، بنابراین ایجاد دفتر خاک در معاونت آب و خاک و پیگیری ردیف اعتباری برای احیای آن از جمله تلاشهاست.
به گفته پرستار ۹۵ درصد مواد غذایی انسان وابسته به خاک و بر این اساس پرهیز از تخریب مزارع و زمین و لزوم حفظ بقایای گیاهی در اراضی کشاورزی ضروری است.
ضرورت حفظ خاک به قدری مهم است که ۵ دسامبر را به عنوان روز جهانی خاک نامگذاری کرده اند که در ایران این روز مصادف با ۱۴ آذرماه است.
بر اساس گزارش فائو، خاک و تغذیه خاک حیاتی است و با توجه به افزایش جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ ظرفیت غذا باید تا ۶۰ درصد افزایش یابد. این در حالی است که یک سوم خاکهای دنیا تخریب یا توان تولیدی آنها کاهش یافته است. در نتیجه حدود ۲ میلیارد جمعیت جهان از گرسنگی و سو تغذیه رنج میبرد. به همین دلیل خاک از اهمیت خاصی برای جوامع بشری برخوردار است.
فریبرز عباسی سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی میگوید: هدف اصلی از برگزاری روز جهانی خاک، فرهنگسازی و توجه به مقوله مدیریت و حفاظت از منابع خاک است.
به گفته عباسی با پیگیریهای صورت گرفته در حوزه خاک، قانون حفاظت خاک در سال ۹۸ تصویب و ابلاغ شد، ولی در حال حاضر تشکیلات دفتر امور خاک در معاونت مصوب نشده و ساختار و نیروی انسانی متخصص و اعتبار لازم دراین بخش وجود ندارد.
در راستای حفظ خاک کارشناسان کشاورزی از پوشش گیاهی وآبخیزداری به عنوان دو اقدام مهم یاد میکنند و در این راستا فریبرز عباسی میگوید دولت سیزدهم برای حفاظت از خاک دو برنامه کاشت یک میلیارد نهال و آبخیزداری را در دستور کار قرار داده است.
این مقام مسوول با بیان اینکه عملیات آبخیزداری و کاشت نهال از مهمترین اقدامات برای حفاظت از خاک است گفت وزارت جهاد کشاورزی در این راستا برنامه کاشت حدود یک میلیارد نهال و سالانه حدود ده میلیون هکتار طرحهای آبخیزداری وآبخوان داری را در دستور کار دارد.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی همچنین در باره مهمترین چالشهایی که موجب تخریب خاک میشود گفت خرد شدن اراضی، تغییر کاربری اراضی و همینطور کمبود مواد آلی خاک از مهمترین این چالش هاست و تمام بحرانهای محیط زیستی مانند خشکسالی، سیل و مهاجرت به تخریب خاک و در نتیجه کاهش عملکرد و کیفیت محصولات تولیدی بر میگردد.
"قرمز چشمه" عضو هیات علمی پژوهشکده خاک و آبخیزداری مهمترین علت افزایش وقوع سیل را نابودی پوشش گیاهی به شکلهای مختلف و تعرض به حریم رودخانه عنوان کرده است.
تغییر کاربری زمینهای کشاورزی نیز یکی دیگر از عوامل مهم نابودی خاک است کامبیز بازرگان رئیس انجمن علوم خاک ایران ضمن تاکید بر حفاظت شدید از اراضی کشاورزی میگوید نباید این اراضی به توسعه مسکن اختصاص یابد و تبدیل به اراضی شهری شود.
رئیس موسسه تحقیقات آب و خاک کشور نیز میگوید: در خوشبینانهترین حالت ممکن هر ساعت ۱.۲ هکتار از اراضی کشور تغییر کاربری پیدا میکند یعنی در سال بیش از ۱۰ هزار هکتار از اراضی ما تغییر کاربری مییابد.
در بار میزان کمیتی خسارت ازبین رفتن خاک محمد شرافتی معاون دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور میگوید فرسایش خاک سالانه ۵۵ میلیارد دلار خسارت به بار میاورد.