جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم امروز سیزدهم دی برگزار شد و در آن علاوه بر ارائه گزارش نماینده سازمان پژوهش آموزش و پرورش مبنی بر درج محتوای قرآنی در کتب درسی، کلیات طرح تشکیل شبکه حافظان قرآن صاحب‌نظر نیز تصویب شد.
نماینده سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش در این جلسه گفت: یکی از کار‌های خوبی که بر اساس همکاری آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن صورت گرفت، موضوع توانمندسازی قرآنی مربیان پیش‌دبستانی با رویکرد حفظ بود.
فلاح افزود: برای اجرای دوره توانمندسازی مربیان پیش از دبستان، کارگروه ستاد‌های راهبری تشکیل شد. بند پنجم اهداف برنامه دوره پیش از دبستان که مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش را نیز دارد به انس با قرآن و علاقه به یادگیری آن اشاره شده است، موضوع حفظ قرآن را برگرفته از این بند تدارک دیدم و کار را پیش بردیم. از جمله اهداف برنامه قرآن مصوب شورای عالی آموزش و پرورش در دوره پیش‌دبستان، می‌توان به علاقه به گوش دادن به تلاوت زیبا ، علاقه به حفظ برخی آیات ، آشنایی با برخی آموزه‌های قرآن، علاقه به شنیدن برخی داستان‌های قرآنی و علاقه به خواندن قرآن کریم اشاره کرد.
وی تصریح کرد: ما اعتقاد داریم در آموزش و پرورش باید به فرایند رشدِ شناختی دانش‌آموز احترام بگذاریم و متناسب با شرایط او کار را پیش ببریم. رویکرد ما ایجاد انگیزه و نگرش مطلوب در مربیان پیش‌دبستانی به قرآن در بستر حفظ توأم با درک معنای آیات بوده و هدف اصلی هم حفظ قرآن بوده است.
اجرای طرح توانمندسازی مربیان
وی اظهار داشت : در بحث توانمندسازی، ویژگی‌های مربیان را مدنظر قرار دادیم که این مربیان بعد از حضور در دوره‌ها باید دارای چه مهارت‌ها و صلاحیت‌هایی باشند. رویکرد ما در این توانمندسازی، یادگیری جامع قرآن از سوی مربی بود که شامل روان‌خوانی، درک معنا، حفظ نسبی، تفکر و تدبر و زمینه‌سازی برای عمل به قرآن کریم می‌شود. محتوای ویژه مربیان نیز پیام‌های کوتاه و سوره‌ها و فراز‌های منتخب قرآن بوده است. در این طرح، ۱۱ سوره که باید مربی با کودکان پیش‌دبستانی کار کند مدنظر قرار دادیم و روش کار نیز به صورت برگزاری گارگاه‌های تعاملی بود.
فلاح افزود: قلمرو انس با قرآن در موضوع پیش دبستانی به مواردی همچون شنیدن سوره ، شناخت کلی از قرآن، آموزه‌ها، حفظ نسبی سوره و داستان بود و هر کدام از این‌ها به بخش‌های مختلف دسته‌بندی شد. در ادامه به سراغ آموزش مربیان رفتیم. در این بخش، سرفصل‌هایی همچون خودشناسی مربی، خودتربیتی مربی ، کودک‌شناسی برای انس و یادگیری قرآن، انگیزش کودکان برای انس با قرآن، ارتباط موثر با کودک برای انس و یادگیری قرآن، سبک‌ها و روش‌های آموزش در انس کودکان با قرآن، توانمندسازی قرآنی مربیان، سواد و مهارت آموزش و یادگیری و آموزش حفظ جزء سی‌ام قرآن کریم بوده است.
وی با اشاره به اینکه در این دوره همه مباحث با رویکرد حفظ بوده است، گفت: برای خود مربی دوره حفظ جزء ۳۰ را در نظر گرفتیم به این منظور که خود او هم بهره‌ای از حفظ برده باشد و بداند چگونه با کودک کار کند. در این بخش از محضر اساتید مختلف استفاده کردیم. دوره توانمندسازی ما در سه منطقه شهر تهران، شهرستان‌های استان تهران و استان البرز به صورت آزمایشی اجرا شد و از هر بخش ۳۰ مربی به صورت حضوری از آموزش‌ها بهره‌مند شدند.
نماینده سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش و پرورش تصریح کرد: برای جذابیت‌بخشی به حفظ قرآن از سوی دانش‌آموزان می‌توان کار‌های زیادی انجام داد. ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم می‌تواند در چند موضوع به ما کمک کند. ما بزنگاه‌های خوبی داریم، به عنوان مثال می‌توانیم نماهنگ های کوتاه و جذابی را با موضوع حفظ قرآن آماده و در سرویس ایاب و ذهاب دانش‌آموزان پخش کنیم.
وی در پایان گزارش خود دو پیشنهاد نیز ارائه داد و گفت: در موضوع حفظ قرآن کریم اجبار راهگشا نیست، با توجه به اینکه ما با گستره وسیعی از دانش‌آموزان در کشور مواجه هستیم، پیشنهاد این است که دستگاه‌های مختلف مانند صدا و سیما، ارتباطات و تعاملات خود را با ما داشته باشند و در برنامه‌سازی‌ها با این موضوع از آموزش و پرورش نظرخواهی کنند. پیشنهاد دوم نیز این است که آموزش‌ها را به صورت بازی‌وارسازی پیش ببریم. آموزش و پرورش با کمک ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم مسیر حفظ را از مسیر بازی پیش ببرد. در حال حاضر مرجع دانش‌آموز، گوشی تلفن همراه است ما نمی‌توانیم او را محدود کنیم باید محتوا‌ها را به‌روز کنیم و محتوای جایگزین برای او در نظر بگیریم.
در بخش دیگری از این نشست اعضای جلسه به بیان نظرهای خود درباره گزارش ارائه شده پرداختند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ردپای ستاد حفظ در ورود حفظ قرآن به کتب درسی به خوبی قابل مشاهده است.
در کتاب‌های قرآن و پیام‌های آسمانی شش جزء قرآن آموزش داده می‌شود در حالی که در گذشته اینگونه نبوده است.
ارائه گزارشی از اقدامات صورت گرفته با موضوع حفظ قرآن در کتب درسی لازم است.
ارائه این گزارش به خصوص بعد از موضوع سند ۲۰۳۰ که خانواده‌ها را نگران کرده بود، می‌تواند منجر به رفع این نگرانی‌ها شود.
در حال حاضر ۴۰۵ مهدکودک قرآنی از سوی مؤسسات مردمی فعالیت رسمی دارد که احساس می‌شود نیاز به تعداد بسیار بیشتری از این مهد‌ها هست. اتحادیه مؤسسات با حمایت ستاد حفظ می‌تواند این تعداد را تا چند هزار مهد افزایش دهد.
اکنون که در کتاب‌های آموزشی به حفظ توصیه شده است، یک سری طرح‌ها همچون برگزاری مسابقات قرآن بر اساس آیات آموزش داده شده در کتب درسی طراحی کنیم.
این موضوع می‌تواند منجر به جذب عموم دانش آموزان به قرآن شود.
در ادامه این جلسه محمد خواجوی، ناظر ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم درباره اجرای طرح «دوره‌های توانمندسازی مربیان مهد و پیش‌دبستانی» و «تغییرات کتب درسی» از سوی ستاد راهبری گفت: با توجه به اینکه از ابتدا در جریان این طرح بودم و در ستاد این طرح نیز حضور داشتم، به نظر می‌آید طرح موفقی بوده است. اولین نکته مثبت این است که تعامل خوبی بین ستاد و سازمان پژوهش برقرار شده است. در این طرح در ارتباط با انتخاب آیات و ... ظرفیت کودکان مدنظر بوده است.
وی با اشاره به اینکه در موضوع حفظ قرآن کریم باید ظرفیت کودکان از حیث استعداد و جذابیت و شیرینی محتوا مدنظر قرار داشته باشد، افزود: در مجموع کار خوب، قابل قبول و پسندیده‌ای صورت گرفته است، اما در بحث اجرا باید مواردی لحاظ شود. یکی از این موارد، بحث تولید بسته‌های آموزشی چندرسانه‌ای و ضبط استودیویی کلاس‌های مجازی دوره است. موضوع دوم، ارزشیابی اجرای دوره و موضوع سوم نیز بازنگری و اصلاح برنامه تربیت مربی و بسته آموزشی با نظارت کمیته علمی است. نکته چهارم هم ارائه گزارش تفصیلی طراحی و اجرای دوره به ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کشور است.
در پایان این بخش از جلسه مقرر شد مسئولان سازمان پژوهش آموزش و پرورش طرحی را تهیه کنند و در آن ابعاد اجرایی حفظ قرآن در دانش‌آموزان را ارائه دهند تا ابعاد اجرایی این طرح پس از بررسی و تصویب در ستاد مورد حمایت‌های لازم برای اجرا در سال ۱۴۰۲ قرار بگیرد.
آماده اختصاص بخشی از فضای بقاع به مهد‌های قرآنی هستیم
در بخش دیگری از این جلسه حمید مجیدی مهر، دبیر ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم با اشاره به آمار بقعه‌های متبرکه در کشور، گفت: سازمان اوقاف و امور خیریه این آمادگی را دارد تا بخشی از فضای امامزادهها را برای مهد‌های کودک قرآنی اختصاص دهد، هر کاری که برای تجهیز هم لازم باشد، انجام می‌دهیم. این کار می‌تواند ضمن رعایت استاندارد‌های آموزشی فازبندی شود.
وی افزود: سال آینده به غیر از رویداد‌های پایانی که آن هم هنوز زیرساخت‌ها برای آن فراهم نشده است، تمام رویداد‌های قرآنی خود را در امامزادهها برگزار خواهیم کرد و دیگر هیچ رویدادی نخواهیم داشت که در سالن‌های آمفی‌تئاتر برگزار شود.
در بخش دیگری از این جلسه، طرح «تشکیل شبکه‌ها و مجامع متشکل از حافظان قرآن صاحب‌نظر» به بحث و بررسی گذاشته شد. در این بخش و پس از طرح مباحث مختلف از سوی اعضا مقرر شد اصل این موضوع به تصویب برسد، اما جزئیات آن در کمیته‌های تخصصی مورد بحث و بررسی بیشتر قرار بگیرد.
در بخش دیگری از این جلسه بحث در مورد سهم اتحادیه موسسات قرآنی از اجرای طرح‌هایی که از سوی ستاد به مؤسسات واگذار شده است، بحث و تبادل نظر شد. در این بخش دو پیشنهاد مطرح شد که یکی از آن‌ها کاهش سهم اتحادیه و دیگری واگذاری طرح‌ها به صورت مستقیم به مؤسسات بود.
در نهایت و پس از طرح مباحث مختلف مقرر شد طرح‌های مربوط به حفظ قرآن کریم از سوی ستاد راهبری طرح ملی حفظ از طریق اتحادیه به مؤسسات واگذار شود، اما سهم ۱۲ درصدی آن‌ها از اجرای هر طرح به چهار درصد کاهش یابد.