معاون حقوق بشر قوه قضائیه گفت: پرونده ترور شهید سلیمانی ۹۴ متهم آمریکایی و ۱۷ متهم عراقی دارد.
مشروح این گفت و گو به شرح زیر است:
حدود سه سال پیش در سیزدهم دی سال ۱۳۹۸ بود که نیروهای تروریست و متجاوز آمریکایی در خاک عراق خودروهای حامل سردار شهید سلیمانی به عنوان فرمانده سپاه قدس و ابومهدی المهندس از فرماندهان حشدالشعبی را با پهپادهای نظامی مورد حمله قرار دادند و سردار دلها را به شهادت رساندند، اکنون سه سال از ترور شهید سلیمانی میگذرد و به رغم ثبت شکایت ایران در مجامع جهانی هنوز دادگاهی در این باره برگزار نشده است. اخیراً هم وزیر امور خارجه از برگزاری سه نشست فنی با دولت عراق برای پیگیری حقوقی پرونده ترور سردار سلیمانی خبر داده و ایشان گفته است که هفته آینده یک نشست با مسئولان عراقی درباره پرونده ترور شهید سلیمانی خواهیم داشت به همین بهانه گفتگوی ویژه خبری امشب را به این موضوع اختصاص دادیم، در استودیو در خدمت آقای عباسعلی کدخدایی رئیس کمیته ویژه پیگیری پرونده ترور شهید سلیمانی هستیم و میهمانانی نیز به صورت تلفنی به جمع ما اضافه خواهند شد.
سؤال: تاکنون از نظر جمع آوری اسناد و مدارک در دو حوزه داخلی و خارجی چه اقداماتی انجام شده است؟
کدخدایی: با گرامیداشت یاد و خاطره همه شهدای انقلاب اسلامی و شهدای راه مقاومت و شهید عزیزمان سردار حاج قاسم سلیمانی؛ پیگیری یک پرونده معمولاً در مسائل حقوقی، زمان طولانی را همراه دارد به ویژه اینکه محل وقوع این جنایت در داخل خاک عراق بود و طبیعتاً ناچار بودیم که همکاریهایی را با همکارانمان در دولت و در قوه قضائیه عراق داشته باشیم، خوشبختانه از همان ابتدا این هماهنگیها انجام و همکاریهای خوبی برقرار شد، مستندات زیادی در این جهت تهیه شده است و عوامل مختلفی هم مورد شناسایی قرار گرفتند و در بعد داخلی و بین المللی پیگیریهایی را انجام دادیم. باید بتوانیم با مستندات، ادعای خود را پیش ببریم، هفته آینده هم هیئتی را از دوستان و همکاران عراقی داریم و همانطور که آقای وزیر محترم اشاره کرد این همکاریها بیشتر شده است و مدارک خوبی را در این جهت بدست آوردیم.
سؤال: درباره ادامه پیگیری حقوقی پرونده شهید سلیمانی را بفرمایید.
کدخدایی: همکارانی از قوه قضائیه عراق قرار است که به ایران تشریف بیاورند و در ادامه نشستهایی که همکاران ما در عراق با این دوستان داشتند عرض کنم که بررسی بیشتر پرونده و راهکارهای احتمالی که ما در حوزه بین المللی داریم رایزنیهایی انجام دهند، دوستان عراقی ما در این جهت همکاری دارند البته باید این را عرض کنم که پرونده در بعد داخلی که اشاره فرمودید از همان ابتدا سعی شد که رسیدگیها صورت بگیرد در دو بعد حقوقی و کیفری در دادگستری تهران موضوع در دست رسیدگی است، خوشبختانه هم در حوزه حقوقی، مراحل نهایی را داریم سپری میکنیم و هم در بعد کیفری که دادسرای تهران متصدی رسیدگی به پرونده است و در موقع خودش اطلاعات بیشتر قضائی را در اختیار مردم علاقمند قرار خواهند داد.
کیفرخواست هم خوشبختانه به مراحل خوبی رسیده است و امیدواریم که بتوانیم در سال آینده اگر این تشریفات به خوبی انجام شود برگزاری دادگاه را در حوزه کیفری داشته باشیم. در حوزه بین الملل، مراجع قضائی مستقلی مثل آنچه که در نظامهای داخلی است وجود ندارد، دو مرجعی که اکنون وجود دارند یکی اصطلاحاً «آی. سی. جِی» دیوان دادگستری بین المللی است و دیگری هم «آی. سی. سی» دیوان کیفری بین المللی هست؛ در حوزه کیفری با توجه به عضو نبودن کشورها فعلاً اقدامی از آن طریق متصور نیست، ولی در آی. سی. جِی احتمال زیاد دارد که این کار انجام بگیرد.
یک سند بین المللی با عنوان کنوانسیون ۱۹۷۳ داریم که بر ضرورت حمایت از مقامات سیاسی و ارشد کشورهای دیگر تأکید دارد؛ اگر بتوانیم مراحل و تشریفات آن را طی کنیم از طریق آن میتوانیم در دیوان دادگستری بین المللی هم طرح دعوا داشته باشیم که مقدمات اولیه و مکاتباتی که با دولت امریکا لازم بود صورت گرفته است و منتظر هستیم که پاسخهای جدیدی را دریافت کنیم و بعد از آن مراحل بعدی را هم پشت سر بگذاریم.
سوال: در خبرها بود که صلاحیت دیوان بین المللی کیفری هنوز پذیرفته نشده است.
کدخدایی: بله عرض کردم دیوان کیفری بین المللی هم عضو نیستیم، امریکا و عراق هم عضو نیستند.
سؤال: با توجه به این موضوع روند به چه صورت خواهد بود؟
کدخدایی: در حوزه کیفری در آی. سی. سی احتمال پیگیری فعلاً وجود ندارد، ولی آنچه که احتمال پیگیری است در آی. سی. جِی است که دیوان دادگستری بین المللی است که به استناد کنوانسیون ۱۹۷۳ کارهای مقدماتی آن صورت گرفته و در حال انجام است.
سؤال: بحث دیگر بحث مسئولیت دولت امریکا شخص ترامپ یا حالا فرماندهان نظامی سنتکام در مشارکت و مباشرت در ترور شهید سلیمانی است چه ادلهای از نظر حقوقی داریم که بتوانیم در محاکم بین المللی برای اثبات محکومیت امریکا پیگیری کنیم؟
کدخدایی: مستحضرید که در پروندههای حقوقی بحث انتساب داریم که آیا یک فعلی در واقع متوجه و منتسب به یک فاعلی است یا خیر؟ کسی که مرتکب یک فعل مجرمانه شده است گاهی اوقات در برخی از این وقایع در همین مرحله انتساب امکان پیشرفت نداریم، اما در قضیه جنایتی که علیه سردار عزیز ما صورت گرفت امریکاییها و شخص ترامپ و مقامات رسمی امریکا مسئولیت را رسماً به عهده گرفتند؛ اگرچه برای تبرئه خودشان توجیهاتی میکردند بنابراین در بعد مسئولیت و انتسابی که متوجه امریکاست، مشکلی نداریم، اما در بعد توجیهاتی که امریکاییها بعد از این حمله داشتند و در برخی رسانهها و برخی از مقاماتشان هم ادعا کردند خوشبختانه خیلی از کارشناسان بین المللی این توجیهات را نپذیرفتند و اعلام رد کردند.
سوال: یعنی در واقع تلاش میکردند با روایتهای مختلف به اقدام خودشان مشروعیت دهند.
کدخدایی: بله. خانم کالاما گزارشگر ویژه حقوق بشر که مقام رسمی در سازمان ملل متحد است، گزارشی را تنظیم کرده است، این گزارش در واقع مستندی است در چارچوبی که حالا خود ایشان تشخیص داده و همه دلایل امریکا را برای این حمله رد کرده و امریکا را متخلف دانسته است، صراحتاً گفته است اقدام دولت امریکا تخلف بین المللی است و توجیهات امریکاییها به هیچ وجه قابل قبول نیست. حتی بعد از انتشار گزارش، امریکاییها خواستند دوباره این اقدام جنایت آمیزشان را توجیه کنند، ولی این خانم چندین مصاحبه دیگر داشت و به صورت جزئی تشریح کرد که هیچ کدام از این ادعای امریکا صحیح و قابل قبول نیست و متخلف است یعنی بر تخلف دولت امریکا و مقامات امریکایی تصریح کرده است.
سؤال: نکته قابل توجه در این گزارشگر سابق حقوق بشر سازمان ملل اینکه این گزارشگر اصلاً مدافع یا حامی ایران هم نیست اتفاقاً الآن میبینیم دارد گزارشهایی را ضد ایران منتشر میکند، ولی در خصوص پرونده ترور شهید سلیمانی صد درصد امریکا را متخلف شناخته است.
کدخدایی:، چون واقعیت این است که بحث شهید سلیمانی یک بحثی بود که از نظر غالب کارشناسان و صاحب نظران قابل توجیه نبود، چون ما اگر در چارچوب بین المللی هم بخواهیم مسأله را بررسی کنیم جمهوری اسلامی ایران یک تعهدات حقوق بشری دارد جمهوری اسلامی ایران در واقع به اسناد بین المللی متعهد است، چند قطعنامه داشتیم در همان اوایلی که داعش آمد و گروههای تکفیری در سوریه و عراق حضور پیدا کردند، شورای امنیت قطعنامههای ۲۲۵۳، ۲۱۷۰ و قطعنامه ۲۲۴۹ را دارد که در همه اینها تأکید کردند دولتها باید با تروریسم مقابله کنند، یعنی یک تعهدات بین المللی برای همه دولتها برای مقابله با گروههای تکفیری مثل داعش ایجاد شده بود. راهبرد جمهوری اسلامی ایران هم در همین جهت تعریف و شناخته میشود، شهید حاج قاسم سلیمانی هم در همین چارچوب در منطقه حضور داشت و در مقابل جنایتهایی که این گروهها مرتکب میشدند مقاومت و مردم منطقه را بسیج کرد وقتی که ما در منطقه و در خانه خودمان هستیم همه اصول و قواعد حقوق بین الملل میگوید که حق با شماست آن کسانی که از بیرون آمدند بیگانگانی که آمدند اینجا حضور نامشروع دارند آنها مسئولیت دارند و نمیتوانند حضور داشته باشند و به ما بگویند شما دفاع نکنید، در واقع اقدامات و مقاومت مردم منطقه نسبت به گروههای تکفیری و نسبت به حضور امریکا مشروع بود و در همین چارچوب هم راهبرد جمهوری اسلامی ایران تعریف میشود بنابراین هیچکدام از ادلهای که امریکاییها مطرح میکردند به نظر کارشناسان بین المللی هم قابل توجیه نیست.
در ادامه این برنامه آقای کاظم غریب آبادی معاون حقوق بشر قوه قضائیه در ارتباط تلفنی به پرسشهای مجری پاسخ داد.
سؤال: آقای غریب آبادی از آخرین اقدامات قوه قضائیه در پیگیری پرونده ترور شهید سلیمانی بفرمایید و اینکه در خبرها داشتیم که مشارکت و توافقنامهای بین قوه قضائیه ایران و عراق انجام شده است در این خصوص هم برای بینندگان لطفاً توضیح بفرمایید.
غریب آبادی: اکنون دو پرونده کیفری در درون نظام قضائی عراق و نظام قضائی جمهوری اسلامی ایران برای رسیدگی به این جنایت مفتوح است؛ در درون جمهوری اسلامی ایران پرونده در دادسرای امور بین الملل تهران مفتوح است، کمیته تحقیق مشترکی را بین دستگاههای قضائی دو کشور در سال گذشته ایجاد کردیم، سه دور نشست این کمیته در بغداد و تهران برگزار شد و هفته قبل تفاهم کردیم که چهارمین دور نشست کمیته را در تهران در اوایل هفته بعد برگزار کنیم، این در واقع در چارچوب کمیته مشترک تبادل اطلاعات و مستندات بسیار خوبی بین دو دستگاه قضائی انجام شد و بر اساس همین مستندات به ویژه به همکاران قضائی ما کمک شد که تحقیقات خودشان را تقریباً به سوی تکمیل ببرند، برداشت و پیش بینی ما این است که بعد از دور چهارم گفتگوها بین ایران و عراق کیفرخواستی که همکاران قضائی ما در چارچوب دادسرای امور بین الملل در حال تهیه هستند به نهایی شدن خواهد رفت و البته چارچوب اصولی و محتوای اصلی کیفرخواست نگارش شده و همکاران قضائی ما مشغول بازبینی و نهایی کردن آن هستند و اینکه دادههایی که از تیم قضائی عراق در هفته بعد دریافت خواهیم کرد در این کیفرخواست مدنظر قرار بگیرد.
غریب آبادی ادامه داد: ان شاء الله هفته آخر دی یا هفته اول بهمن این کیفرخواست به دادستان تهران ارائه خواهد شد و از آن طریق به دادگستری تهران برای رسیدگی و ارجاع به شعبه مورد نظر ارسال خواهد شد؛ در مورد متهمان این پرونده فعلاً کیفرخواست بر متهمان امریکایی تمرکز دارد، این پرونده اکنون ۹۴ متهم دارد از امریکا، تمامی مستندات لازم جمع آوری شده یعنی حداقل سه جلد کامل مستندات کامل راجع به این ۹۴ متهم از طریق تحقیقاتی که هم در داخل و هم از دستگاه قضائی عراق انجام شده، آماده است.
سؤال: آیا همه ۹۴ متهم امریکایی هستند؟
غریب آبادی: بله. فعلاً تمرکز بر این متهمان امریکایی است که ۹۴ نفر هستند؛ البته نفرات اصلی ترامپ، پمپئو و مکنزی هستند، اما هیچ کسی از رسیدگی قضائی مصون نخواهد بود در واقع کیفرخواستی که تنظیم میشود کاملاً اتهامات متوجه ۹۴ نفر و به ویژه آن سه نفر است و دستگاه قضائی به آن رسیدگی خواهد کرد و ما هیچ مانعی را در این زمینه پیش روی خودمان در نظام قضائی نمیبینیم.
معاون حقوق بشر قوه قضائیه افزود: مبانی راجع به مصونیت را جناب آقای دکتر کدخدایی به خوبی توضیح دادند، اما این را هم عرض کنم که نیابتهای قضائی برای هر کشور دیگر هم ارسال شده یعنی این پرونده متهمانش فقط امریکاییها نیستند، متهمان اصلی امریکایی هستند، اما اینها همدست و مباشرانی داشتند از کشورهای دیگر مثلاً از برخی از کشورهای منطقه از دو کشور اروپایی مثل آلمان و انگلستان این نیابتهای قضائی متأسفانه این کشورها تا الآن پاسخ ندادند یعنی سؤالاتی است و درخواست ارسال مستندات و یا انجام تحقیقات که از سوی بازپرس پرونده برای این کشورها ارسال شده از طریق کانال دیپلماتیک و ما البته اخیراً از طریق وزارت امور خارجه فشار بر این کشورها را افزایش دادیم که در هر صورت جوابی به این نیابتها باید بدهند یعنی این پرونده میتواند ادامه پیدا بکند در مورد سایر متهمان از کشورهای دیگر که این در واقع فاز بعدی خواهد بود.
غریب آبادی ادامه داد: نکته سومی هم که خدمت شما عرض کنم درون نظام قضائی عراق است ما احترام قائل هستیم برای همکاران قضائی مان در کشور عراق تا الآن هم، همکاری بسیار خوبی را با ما داشتند پروندهای که تشکیل دادند اخیراً هم خانوادههای شهدای عراقی در واقع اتهاماتی را متوجه پنج نفر دیگر در عراق کردند و اینها را هم نظام قضائی عراق ما اصرار داریم که حتماً باید رسیدگی کنند و درخواستی که از دستگاه قضائی عراق داریم تسریع در فرآیند رسیدگی هست یعنی هر چه سریعتر آنها هم که درخواست خودشان را آماده و فرآیند محاکمه را در چارچوب نظام قضائی عراق آغاز کنند.
غریب آبادی: در ایران هم ما مشخصات و مستندات راجع به نقش ۱۷ نفر از مسئولان و همچنین مسئولان سابق و یا عراقیهای دخیل در این پرونده را به دستگاه قضائی عراق دادیم، در دور چهارم نشست هم مستندات و اطلاعات بیشتری تبادل خواهد شد و همچنین از همکاران قضائی عراق خواستیم و مجدداً میخواهیم که به نقش این ۱۷ نفر هم در رسیدگیهای قضائی خودشان بپردازند. یک نکته دیگر هم خدمتتان عرض بکنم راجع به پیگیریهای بین المللی که جناب آقای کدخدایی هم اشاره کردند ما در چارچوب کنوانسیون ۱۹۷۳ جمهوری اسلامی ایران بالاخره تصمیم گرفت که اولین اقدام خود را انجام دهد چندی قبل نامهای از کانال دیپلماتیک در چارچوب کنوانسیون ۱۹۷۳ برای دولت امریکا رسماً ارسال شد که در آن نامه از مقامات امریکایی خواسته شده که یا این متهمان را به جمهوری اسلامی ایران برای محاکمه مسترد کنند و یا خودشان محاکمه کنند، در مهلتی را هم که برای دولت امریکا در این یادداشت دیپلماتیک مقرر کرده بودیم پاسخی تا الآن ندادند و آن مهلت منقضی شد. مفهوم انقضای این مهلت این هست که جمهوری اسلامی ایران میتواند گامهای بعدی را بر اساس کنوانسیون ۱۹۷۳ بردارد یعنی الآن یک اختلاف کاملاً احراز شده بین دو کشور و مقامات امریکایی هم از اجرای عدالت و همچنین اجرای مفاد کنوانسیون ۱۹۷۳ طفره میروند طبیعتاً گامهای بعدی هم با جدیتی که در درون نظام جمهوری اسلامی ایران است در چارچوب کنوانسیون ۱۹۷۳ برداشته خواهد شد.
در ادامه برنامه گفتگوی ویژه خبری، مجری از آقای دکتر کدخدایی پرسید: یک توافقنامه و قراردادی هم بین امریکاییها و عراقیها بود که هر گونه اقدامی و استفاده از سلاح و خشونت در عراق باید با اجازه شورای امنیت عراق انجام میشد، از این حیث هم تخلف صورت گرفته آیا این هم در پرونده قابل پیگیری است؟
کدخدایی:بله. البته، چون این جنایت در داخل خاک عراق اتفاق افتاده است بخشی از این موارد را باید دولتمردان عراقی ورود و پیگیری کنند و در آن جهت شاید ما دیگه نتوانیم پیگیری کنیم، اما اینکه فراتر از آن نقض حاکمیت عراق صورت گرفته اطلاع رسانی صحیح نکردند مقامات عراقی حتی اگر توافقنامههایی را هم برای همکاری داشته باشند، ولی آن طور که مقامات عراقی بارها گفتند امریکاییها هیچگونه اطلاعات روشنی از این حادثه را قبل از وقوع حادثه به عراق اعلام نکردند و البته از دوستان و همکاران عراقی درخواست کردیم که این پیگیریها را انجام دهند یک بخشی از اینها منوط به رسیدگیهای قضائی در داخل عراق که ممکن است ما نتوانیم از این جهت ورود کنیم، ولی از همکاران عراقی انتظار داریم که این پیگیریها در داخل خاک عراق با توجه به صلاحیت سرزمینی شان پیگیری کنند.
سؤال: امریکاییها در سالهای اخیر در مذاکره به صورت مستقیم یا غیر مستقیم خیلی تلاش داشتند که از ایرانیها تضمین بگیرند که کاری به افرادی که در ترور شهید سلیمانی مشارکت یا مباشرت داشتند نداشته باشند آیا این موضوع وجاهت قانونی دارد؟
کدخدایی: نه. طبیعتاً جمهوری اسلامی ایران دو کار انجام داد یک کار اینکه پیگیری پرونده به هر حال پرونده مفتوح شد در داخل، بر اساس کنوانسیون ۱۹۷۳ هم مقدمات حضور در مجامع بین المللی فراهم شده است و یک کاری هم جمهوری اسلامی ایران در تحریم مقامات امریکایی که در این جنایت نقش داشتند انجام داد؛ بارها اعلام شده است که از سوی دوستانمان در وزارت امور خارجه که امریکاییها بارها این مطلب را بیان کردند مستقیم و غیر مستقیم که جمهوری اسلامی ایران دست از پیگیری پرونده این جنایت بردارد و در این مسیر قرار نگیرد که هر بار از سوی جمهوری اسلامی ایران رد شده و ایران همچنان مصمم است به هر طریق ممکن در این پیگیری پرونده اقدام کند و به هیچ وجه از خون شهدای عزیز نخواهیم گذشت.
سؤال: در گزارشها و خبرهای مختلف میخوانیم غربیها و امریکاییها در روند پرونده سنگ اندازی میکنند، ایران چه برنامهای برای مقابله دارد آیا واقعاً دست ایران در پیگیری بسته است یا اینکه واقعاً طرح و برنامه جدیدی برای تسریع روند پیگیری پرونده دارد؟
کدخدایی: از یک جهت این جنایت آن قدر آشکار و روشن بود که هیچ کس نمیتواند اصل این جنایت را نفی کند امریکاییها طبیعتاً و کشورهای همسو با عنایت به نفوذی که دارند حالا در مجامع بین المللی، در بین کشورهای دیگر، تلاش میکنند که فرار کنند و به هر طریقی کشورها را با خودشان همراه کنند و تلاش میکنند که روایت خودشان را از این جنایت اعلام کنند و طبیعتاً ممکن است دست آنها بیشتر در مجامع بین المللی باز باشد، ولی ما با عنایت به مستنداتی که داریم نباید از این مسئله کوتاه بیاییم و نباید آن را به دلیل اینکه حالا در برخی از مجامع ممکن است با نفوذ امریکاییها و کشورهای همسو مواجه شویم خدای ناکرده بخواهیم به فراموشی بسپاریم، وظیفه همه ماست که در این جهت تلاش کنیم؛ در مجامع بین المللی گزارشی که گزارشگر حقوق بشر اعلام کرد یک سند بسیار روشنی بود برای اینکه تخلف امریکاییها روشن شد و این به نظر ما سند بسیار مؤثری است که میتوانیم در بسیاری از مجامع دیگر به آن استناد کنیم باید تلاش خودمان را انجام دهیم و پیگیری کنیم ولو اینکه مقاومتهایی هم از آن طرف صورت بگیرد.
در ادامه این برنامه مجری در ارتباط تلفنی از آقای علیرضا هاشم زادگان پژوهشگر مسائل حقوقی و رسانهای درباره سانسور رسانهای علیه شهید سلیمانی پرسید: به صورت جدی سانسور علیه شهید سلیمانی را در رسانههای اجتماعی به ویژه اینستاگرام شاهد هستیم که به اعتقاد کارشناسان در دو بعد رسانهای و حقوقی قابل بررسی و پیگیری است از نظر حقوقی سانسور شهید سلیمانی چگونه قابل پیگیری است؟
هاشم زادگان پاسخ داد: سانسوری که در شبکههای اجتماعی در امریکا رخ میدهد عموماً قابل پیگیری نیست به این دلیل که محاکم در امریکا این استدلال را دارند که در امریکا فقط سانسوری ممنوع است که دولت در آن نقش داشته باشد بقیه موارد عموماً حتی دعوایی که ترامپ مطرح کرد به خاطر محدودیتهایی که علیه او اعمال شده بود نتوانستند راهی پیدا کنند در محاکم امریکا، اما خوشبختانه از اقبال ما و حتی میشود گفت گافی که طرف امریکایی و اینستاگرام داده ادله و شواهدی موجود است که نشان میدهد این دولت امریکا بوده که فیس بوک و اینستاگرام را تحت فشار قرار داده و لیستی را به اینها فرستاده بر اساس آن چیزی که دولت امریکا دیکته کرده اینها این سانسور را انجام دادند و انجام میدهند، ما در این ماجرا با یک مورد سانسور دولتی طرف هستیم که در نظام حقوقی امریکا قابل پیگیری است.
سوال: پس یعنی از نظر حقوقی این قابل پیگیری است؟
هاشم زادگان: بله. اما متأسفانه دستگاههای مسئول ما به رغم اینکه تقریباً سه سال و نه ماه از این سانسورها میگذرد هیچ اقدامی در این زمینه انجام ندادند.
کدخدایی در جمع بندی سخنان خودگفت: امریکاییها درصدد هستند که اقدام نامشروع و خلاف قانون خود را توجیه کنند و روایت خودشان را اعلام و جای قاتل و مقتول را عوض کنند، طبیعتاً اینها با نفوذی که در مجامع بین المللی دارند تلاش میکنند اعمال نفوذ و جلوگیری کنند؛ در بخش رسانه هم سعی میکنند که این مسئله از دیدها پنهان شود، یکی از اهدافمان در پیگیری پرونده این است که باید قبح این قضیه در افکار عمومی همچنان زنده باشد یعنی این جنایتی که اتفاق افتاده است ولو اینکه حالا ما به مراحل نهایی ممکن است با موانع مختلف روبرو شویم، ولی باید در مجامع بین المللی حضور داشته باشیم که اقدام جنایت باری که امریکا کرد به هیچ وجه توجیه پذیر نباشد و از تکرار اینها حداقل جلوگیری شود.