مطالعات جدید پژوهشگران نشان میدهد؛ فورانهای آتشفشانی بزرگ میتواند مقادیر قابل توجهی دی اکسید کربن را به جو وارد کند.
یکی از واضحترین نمونههای این موضوع، فوران کوه تامبورا در سال ۱۸۱۵ بود. مطالعات انجام شده نشان میدهد این رویداد انفجاری باعث کاهش ۱ درجه سانتی گرادی در دمای زمین شد. این فوران به حدی پرانرژی بود که گازهای آتشفشانی به لایه استراتوسفر، لایهای از جو که بین ۱۰ تا ۵۰ کیلومتر بالاتر از سطح زمین قرار دارد، تزریق شد.
این ورود ناگهانی گازهای آتشفشفانی به اتمسفر زمین باعث شد که ورودی نور خورشید مسدود شده و کمتر به زمین بتابد. به این ترتیب شاهد کاهش دمای کلی سیاره شدیم.
باید در نظر داشت در حالی که برخی آتشفشانهای انفجاری بیشتر باعث خنک شدن جهانی بیشتر میشوند، اما شرایط همیشه اینطور نیست. تاثیر آتش فشانها در روند گرمایش زمین بستگی به گازهای پرتاب شده از سوی انها به استراتوسفر و سیستمهای باد موجود در آن منطقه در زمان فوران دارد. برای نمونه آتش فشان کوه سنت هلن، اگر چه یکی از خشنترین فورانهای دوران مدرن محسوب میشود، اما به دلیل عدم ورود گازهای مورد نظر در استراتوسفر، تاثیر خاصی در دمای کره زمین نداشت.
در این میان سوالی که از سوی برخی محققان مطرح میشود این است که آیا فورانهای آتشفشانی میتوانند دمای افزایش یافته ناشی از تغییرات آب و هوایی را در سیاره ما کاهش دهند؟
بنا بر اعلام وبگاه ساینس فکس (sciencefocus)، متاسفانه یافتههای جدید نشان میدهد پاسخ به این سوال منفی است، زیرا فورانهای آتشفشانی در طول تاریخ رخ داده اند و جزء طبیعی جو ما هستند. از سوی دیگر علاوه بر غیر قابل پیش بینی بودن این فورانها و فواصل زیاد بین این فعالیت ها، اثر آنها نیز کوتاه مدت محسوب میشود در حالی که گرم شدن زمین ناشی از انتشار بیش از حد دی اکسید کربن توسط فعالیتهای انسانی بوده و پدیدهای دائمی و طولانی مدت است.