مرحله نخست مجموعه تاریخی دستکند سامن در شهرستان ملایر با حضور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به بهره‌برداری رسید.
ضرغامی افزود: با همکاری دستگاه‌ها اعتبار مستقلی برای این مجموعه در نظر خواهیم گرفت چرا که این شهر زیرزمینی بسیار ویژه است.
معاون گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان گفت: تاکنون رقمی بیش از ۲۵ میلیارد ریال برای کاوش، مرمت، حفاظت، آماده‌سازی، خرید ساختمان، تجهیز و آماده‌سازی مرحله نخست گردشگری و نور پردازی این مجموعه هزینه شده است.
علی خاکسار با بیان اینکه شهر زیرزمینی سامن با توجه به وجود اسکلت‌های انسانی و ساختار سنگی گرانیتی، مجموعه‌ای منحصر به فرد است، افزود: دستکند سامن به عنوان یک پایگاه ملی هر سال بودجه به آن تعلق می‌گیرد.
او با بیان اینکه با توجه به گردشگرپذیر شدن این مجموعه، ۲ کارگاه با ۳۰ اتاق برای بازدید گردشگران آماده شده است، گفت: دستکند سامن در بستر سنگی ایجاد شده است و سه تا پنج هکتار وسعت دارد.
معاون گردشگری میراث فرهنگی استان همدان با بیان اینکه کاوش شهر زیرزمینی سامن به طور رسمی از سال ۱۳۸۶ آغاز شد و تا سال ۱۳۹۴ با ادامه کاوش‌ها ۶ فصل کاوش باستان‌شناسی انجام شد، تصریح کرد: تاکنون مرمت‌های لازم، طرح حفاظت، نورپردازی، احداث ساختمان و ورودی این اثر ارزشمند انجام شده است.
کشف ۶۰ اسکلت انسانی و اشیای تاریخی در مجموعه دستکند سامن
مدیر پایگاه ملی دستکند‌های استان همدان با اشاره به کشف حدود ۶۰ اسکلت انسانی و اشیای تاریخی همچون سفال، ظروف مسی و مهر عقیق در شهر زیرزمینی سامن، تاکید کرد: به دلیل شدت فرسایش اسکلت‌های انسانی، با حضور کارشناس مرمت حفاظت اشیاء در سایت، مطالعه و مستندسازی اسکلت‌ها و توده‌های استخوانی در جای خودش انجام و اسکلت‌ها جمع‌آوری و در میراث فرهنگی نگهداری شد.
او گفت: مرمت، حفاظت و نگهداشت اسکلت‌ها انجام شده و پس از آماده‌سازی سایت، به دستکند برمی‌گردند و داخل ویترین و موزه نگهداری می‌شوند.
خاکسار با اشاره به قدمت این دستکند تصریح کرد: درباره قدمت آن هنوز به قطعیت نرسیده‌ایم، اما اینکه این حجم از فضای معماری دستکند در بستر سنگی ایجاد شده، به طور حتم پیش از دوره اشکانیان بوده و تنها برای دفن اجساد قابل استفاده نبوده است.
معاون گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان با بیان اینکه کارشناسان هسته اولیه شهر را متعلق به پیش از دوره اشکانیان می‌دانند، گفت: کاربری شهر زیرزمینی سامن پیش از اشکانیان برای برگزاری آیین‌های مذهبی و در زمان پیش از اسلام نیز گورستان بوده است.
مجموعه دستکند سامن در سال ۸۴ کشف شد و امروز بعد از ۱۷ سال به بهره‌برداری رسید.