بیبیسی رسانهای است که نمیتوان از نقش بیبدیلش در فتنهانگیزی و خیانت در ایران چشمپوشی کرد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خوزستان، بیبیسی رسانهای است که تاریخ ایران شاهد خباثتهایش بوده و با مرور تاریخ میتوان فهمید که روش این رسانه در ضدیت با مردم ایران، از سال ۱۳۲۰ تاکنون هیچ تغییری نکرده است.
این بنگاه دروغپراکنی، در جریانهای گوناگون تلاش کرده نقش بازدارنده خود را ایفا کند، بنابراین از «تاریخ» باید «عبرت» گرفت.
تاریخ به ما میگوید که BBC هیچگاه به نفع مردم ایران نقش آفرینی نکرده است، این رسانه همانطور که در ماجرای کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مقابل خواسته قانونی مردم ایران وارد عمل شد، در جریان انقلاب نیز کوشید تا مبارزههای مردم ایران علیه دیکتاتوری پهلوی را مورد تاثیر قرار دهد، ولی هرگز موفق نشد.
رادیو بیبیسی در آستانه اشغال ایران توسط متفقین
در سالهای منتهی به اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰، شوروی و انگلستان براساس رویه رقابتآمیز همیشگی خود در ایران به منظور پیگیری سیاستهای تبلیغاتی خود در طول جنگ جهانی دوم به رسانه برتر روز یعنی رادیو روی آوردند و هر کدام به فاصله اندکی از همدیگر در برنامه های رادیویی برونمرزی خود بخش فارسی تاسیس کردند.
ابتدا شوروی و به فاصله حدود یک سال انگلیس رادیویی به زبان فارسی راهاندازی کردند، آلمان هیتلری نیز برای بهره گیری از سلاح تبلیغات، رادیو برلین را پایهریزی کرده بود تا افکار عمومی ایرانیان را به سود کشور متبوع خود سوق دهد، بنابراین در سالهای پایانی عصر رضاشاه رادیو مهمترین رسانه تاثیرگذار در حیات سیاسی و اجتماعی ایران و جهان به شمار می رفت، این مسئله درست مقطعی بود که تنها ۲۲ سال از ورود رادیو به ایران سپری شده بود.
برنامههای گسترش رادیو که یک سال و اندی از عمر آن میگذشت با اشغال ایران با مشکل روبرو شد، در این میان «دایره سانسور» نیز با فشار شوروی و انگلستان در اسفند ۱۳۲۰ با حضور نمایندگان این دو کشور، برای سانسور در رادیو و مطبوعات ایران و متحدین شکل گرفت.
آغاز به کار بی بیسی فارسی با بودجه وزارت خارجه انگلیس
بی بیسی فارسی که به رادیو لندن نیز معروف است، از قدیمیترین بخشهای این رسانه به زبانی غیرانگلیسی است که در دی ۱۳۱۹، دسامبر ۱۹۴۰ با بودجه وزارت خارجه انگلیس آغاز به کار کرد.
توجه به اهمیت راهبردی ایران و نقش تبلیغات در این بخش از جهان، عمده ترین ماموریتهای آن، این بود که ضمن خنثی سازی تبلیغات رادیو برلین، برنامههایی به منظور سیاستهای جنگی دولت بریتانیا و متفقین سازمان دهد و ذهن ایرانیان را آماده برکناری رضاشاه و اشغال ایران کند.
رادیو لندن با پخش مطالبی ضد رضاشاه زمینه اشغال ایران را فراهم میکرد و روسها نیز با اعلامیههای فارسی که توسط هواپیماهای جنگنده روی شهرهای شمالی میریختند، وی را مورد انتقاد قرار می دادند، در مجموع اهداف و محورهای برنامه های بخش فارسی رادیو بی بیسی را در ایام اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰ می توان به شرح زیر جمع بندی کرد:
تلاش برای نشان دادن خود به عنوان رسانه بیطرف در رویدادهای داخلی ایران در حوزههای مختلف
رادیو بی بیسی توانست با مهندسی افکار عمومی ایرانیان در شهریور ۱۳۲۰، با شایعه سازی و درهم آمیختن برخی واقعیتها با ادعاهای غیرواقعی، موفق به شکلدهی یک واقعیت تاریخی یعنی پایان سلطنت رضاشاه شد.
به این ترتیب که این رادیو نقش عمدهای در کنار سایر عوامل در تخریب چهره رضاشاه ایفا کرد تا حدی که آن شایعهها به واقعیتهای تاریخی بدل شد و تا سالها بر اذهان ایرانیان سنگینی کرد.
همصدایی رادیو دهلی و سایر رادیوهای اقماری انگلیس با رادیو لندن
بی بیسی توانست با شگردهای جنگ روانی و تبلیغاتی، مقاومت ایرانیان را در برابر قوای اشغالگر بشکند و ذهن آنان را آماده پذیرش اشغال کشورشان از سوی متفقین کند.
غیر از رادیو لندن که مرتب از رضاشاه انتقاد و افکار عمومی ایران را علیه او تحریک میکرد، رادیو دهلی و سایر رادیوهای اقماری انگلیس نیز با رادیو لندن همصدا شده و بستر مناسب و قابل پذیرشی برای برکناری و تبعید رضاشاه فراهم آوردند.
بیبیسی مسئول فراهم سازی شرایط برکناری رضاشاه
در جریان جنگ دوم جهانی رضاشاه با چرخش به سمت آلمان، در مقابل متفقین قرار گرفت، بنابراین انگلستان تلاش کرد تا این مهره سوخته را کنار بگذارد.
در این حین بیبیسی مسئول اولیه آماده کردن شرایط برکناری رضا شاه و تحول اوضاع سیاسی به جانشین او شد.
در کنار این نقش مهم، بی بی سی نقش حامی محمد رضا را داشت، چرا که انگلیسیها بقای او را در رابطه با سیاستهای خود میدیدند، بنابراین این رسانه انگلیسی چشم خود را بر روی همه کارهای محمدرضا شاه جز در مقاطعی که انگلستان قصد امتیازگیری از ایران را داشت، بسته بود، یعنی در شرایطی از پهلوی حمایت میکرد که بتواند منافع استعماری خود را در ایران پیش ببرد و بتواند از منابع غنی ایران بهرممند شود، به عنوان مثال در شکلدهی به امارات متحده عربی و قائلهسازی در خصوص جزایر سهگانه ایران دیده میشود.
نقش بی بی سی در کودتای ۲۸ مرداد و غارت نفت ایران
در جریان ملی شدن نفت، انگلستان که بیشترین زیان را دیده بود تلاش کرد تا بار دیگر نفت ایران را در اختیار خود بگیرد. در سال ۱۳۳۰ در ابتدای ورود هریمن نماینده آمریکا به ایران، انگلیس سعی داشت از طریق حزب توده در خیابانهای تهران آشوب ایجاد کند.
این آشوب در ۲۳ تیر به وجود آمد که طی آن عدهای کشته و زخمی شدند، روز ۲۴ تیر رادیو بیبیسی در تفسیر وقایع ایران گفت: فاجعه روز یکشنبه نشان داد که دکتر مصدق حاکم و مسلط بر اوضاع نیست و کمونیستها در کمین هستند که ایران را ببلعند و اگر انگلستان پای خود را کنار بکشد کار ایران تمام خواهد شد. این تبلیغات سوء بر بستر زمینه سیاسی ایران تا زمان سقوط دولت ادامه داشت.
وظایف مهم و سرنوشت ساز بی بی سی
در این زمان بیبیسی ۳ وظیفه مهم و سرنوشتساز برعهده داشت:
برهمین اساس در لندن داربی شر و وودهاوس ترتیبی دادند که برنامه اخبار بیبیسی که همیشه با عبارت «اکنون نیمه شب به وقت لندن است» آغاز میشد، با عبارت «اکنون دقیقاً نیمه شب است» آغاز شود، این علامت رمزی بود برای شاه که انگلیسیها از او حمایت خواهند کرد.
رادیوی بیبیسی فارسی در فاصله ۲۵ تا ۲۸ مرداد همچنان به پخش و انتشار «گفتنیهای لازم» مشغول بود و در شب ۲۸ مرداد در پایان برنامهای که بر ضد مصدق پخش کرد، بار دیگر همان شعر فردوسی را یاد کرد که در شب ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ آورده بود: چو فردا برآید بلند آفتاب/من و گرز و میدان و افراسیاب
نقش بی بی سی در جدایی غیرقانونی بحرین از ایران
در تابستان ۱۳۵۰ با فشار انگلستان، بحرین در یک رفراندوم ساختگی و غیرقانونی از ایران جدا شد و بخش وسیعی از تبلیغات در این رابطه بر عهده بیبیسی بود.
این شبکه که یکی از عوامل شکل دهنده ۲۸ مرداد بود، در جریان جدایی بحرین از ایران با خیانت به ملت ایران شاه را نیز فریب داد.
این شبکه در برنامههای خود در مورد مطالبات ایران در خلیج فارس، مقابل ایران و به سود اعراب و در واقع به نفع منافع استعماری خود وارد عمل شد.
پخش برنامههای بی بی سی در این رویداد ننگین به صورت ویژهای جریان داشت، طوری به صورت مستمر و مداوم در راستای آماده سازی زمینههای فکری ایرانیان برنامه سازی و تبلیغ میشد. بی بی سی فرایند فریب دادن افکار عمومی در ایران را طوری با موفقیت انجام داد که بعد از این اقدام هیچ اعتراضی صورت نگرفت.
تلاش بیبیسی برای تضعیف مبانی انقلاب اسلامی
در جریان انقلاب اسلامی ایران، بنگاه سخنپراکنی بیبیسی با زیرکی خاصی همواره درصدد تضعیف مبانی انقلاب بود. این شبکه با به راه انداختن جنگ روانی علیه نیروهای انقلابی سعی میکرد تا از پیروزی انقلاب جلوگیری کرده و حکومت شاه را تداوم بخشد.
بیبیسی با تفسیر وارونه رویدادها و انتشار اخبار دروغین تلاش میکرد تا میان نیروهای انقلابی اختلاف ایجاد کند، ارتش را علیه نیروهای انقلابی تحریک کند، با قدرتمند جلوه دادن رژیم پهلوی انقلابیون را از ادامه کار مایوس کند، تشکیل حکومت اسلامی را زیر سوال ببرد، حرکت تکاملی مردم را حرکت به سوی هرج و مرج جلوه دهد و با بینتیجه جلوه دادن انقلاب مردم را از شرکت در راهپیمایی بترساند.
بیبیسی در آستانه ورود امام خمینی (ره) دست به یک جنگ تمام عیار روانی علیه انقلاب زد و در دهم بهمن گفت که هرج و مرج در ایران حاکم شده است.
این شبکه با دگرگون کردن واقعیت، ایران را در آستانه یک جنگ داخلی نشان میداد و انقلابیون را از حضور در تظاهرات ضد رژیم باز میداشت.
در جریان انقلاب اسلامی بیبیسی هرگز نتوانست ضدیت خود با انقلاب اسلامی را مخفی نگاه دارد، به همین جهت مصاحبه شوندگان آن اکثرا عناصر مخالف و ناخرسند از انقلاب بودند.
از شهریور ۲۰ تا آغاز نهضت ملی شدن صنعت نفت، سیاست انگلیس بر آن بود تا دولت قوی در ایران روی کار نیاید. به همین دلیل، در ۱۱ سال، ۱۹ کابینه طلوع و غروب کردند، همچنین دیکتاتوری متمرکز که موجب گسترش اعتراضها شده بود.
گروه فدائیان اسلام، خنثی کننده تهدیدهای انگلیس در ایران
در چنین فضایی که تهدید و ارعاب عوامل انگلیسی، مانع از هرگونه اقدامی به منظور حفظ مصالح ملی میشد، تنها جریانی که توانست با برخورداری از پشتوانه مردمی، استبداد حاکم شده بر کشور توسط این گروهها را خنثی کند، گروه فدائیان اسلام بود.
بیبیسی در این بخش نه از ماهیت هژیر سخنی به میان میآورد و نه از گروهی که این عنصر سد راه برگزاری انتخابات آزاد را از میان برداشت، در حالی که به گفته سنجابی با وجود چنین مجری قدرتمندی که مانع جدی شکلگیری مشارکت مردم در اراده امور جامعه بود، امکان راهیابی افراد غیروابسته به مجلس وجود نداشت، سیاست ضدمردمی انگلیس را به خوبی میتوانیم از نوع عملکرد افراد شاخص وابسته به این کشور دریابیم.
بی بی سی و تطهیر فرقه ضاله بهائیت
بنای بنگاه خبر پراکنی بیبیسی فارسی از همان ابتدا با بکارگیری افرادی از فرقه ضاله بهائیت گذاشته شده است؛ موقر بالیوزی که یکی از سرشناسترین چهرههای بهائیت در ایران بود، در ابتدا رادیو بیبیسی را بنا نهاد و افرادی همچون باقر معین، شاداب وجدی، لطفعلی خنجی و ... را در بدنه اصلی بیبیسی فارسی به کار گماشت و بهروز آفاق (عنصر بهایی که نقش عمدهای در بهایی کردن کارکنان بیبیسی فارسی داشتهاست) اوایل سال ۲۰۱۱ بود که سایت بیبیسی فارسی را با همکاری اعضای این فرقه انگلیسی ساخته وارد فضای مجازی کرد و با آغاز به کار تلویزیون بیبیسی فارسی به تلویزیون آمد تا برخی از اعضای تیم بهایی مستقر در سایت بی بی سی فارسی به همراه عناصر جدید بهایی به تلویزیون بی بی سی نقل مکان کنند.
با راهاندازی شبکه تلوزیونی بیبیسی فارسی، سنت تبلیغ فرقه ضاله بهائیت در این رسانه ادامه یافت، بیبیسی فارسی با اعزام خبرنگاران خود به سرزمینهای اشغالی، سعی کرد تا با توسل به ترفندهای مختلف، چهره بهائیت را تطهیر کند.
بی بی سی در جریانها گوناگون، چون فتنه ۸۸، قضایای کودی دانشگاه، اعتراضات مردمی، انتخابات و ... تلاش کرده نقش بازدارنده خود را ایفا کند. از «تاریخ» باید «عبرت» گرفت؛ تاریخ به ما میگوید که رسانه BBC هیچگاه به نفع مردم ایران نقش آفرینی نکرده است. این رسانه همانطور که در ماجرای کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ علیه خواسته قانونی مردم ایران وارد عمل شد، در جریان انقلاب نیز کوشید تا مبارزات مردم ایران علیه دیکتاتوری پهلوی را مورد تاثیر قرار دهد که هرگز موفق نشد.
منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی