دولت الکترونیک پس از یک دهه وارد فاز عملیاتی شد

به گزارش خبرگزاری صداوسيما به نقل از پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، "حمید بنائیان" درخصوص مفهوم ارزش آفرینی دیجیتال در نظام بانکی و نتایج آن براقتصاد، اظهار داشت:در نگاه کلان، تامین خدمات دیجیتال برای جامعه را می‌توان تحت عنوان «فراگیری مالی» توصیف کرد. دراین دیدگاه، یکی از شاخص‌های دستیابی به عدالت اقتصادی از طریق فراهم کردن دسترسی یکپارچه، یکسان، آسان و بهینه برای آحاد جامعه به خدمات مالی در نظر گرفته می‌شود و اجرایی شدن آن مستلزم توسعه خدمات دیجیتال است.
بنائیان ادامه داد: بهبود تجربه کاربری مشتری، ارتقا کیفیت و دقت ارائه خدمات و هدایت صحیح کاربر، جلوگیری از بروز اشتباه یا تخلفات مالی کاربران با استفاده از فن آوری، تسهیل ارتباط بین بستر‌ها و بوم‌های کسب و کار، زنجیره ارزش و تامین اعتبار خدمات پولی و ده‌ها دستاورد دیگر از نتایجی است که ارزش آفرینی دیجیتال برای یک اقتصاد پویا در هزاره سوم به ارمغان می‌اورد.
این مقام مسئول در حوزه بانکداری الکترونیک، عملکرد نظام پولی کشور در حوزه ارزش آفرینی دیجیتال را طی ده سال گذشته، مطلوب ارزیابی و تصریح کرد: در مقایسه با ابتدای دهه ۹۰، امروزه فراگیری خدمات در قالب بستر‌های دیجیتال به مراتب بیشتر، متنوع‌تر و در عین حال امن‌تر است. امروز به جرات می‌توان گفت کاربران تجربه بهتری از نظر کمی و کیفی در این رابطه دارند و اگر در ابتدای دهه ۹۰ استراتژی ارزش آفرینی دیجیتال بر توسعه اینترنت بانک، موبایل بانک و خدمات غیر حضوری متمرکز نبود، امروز شاهد گسترش ساز و کارهایی، چون نئو بانک، لنتک و خدمات اوپن بنکینگ با قابلیت یکپارچه شدن با ابزار‌های‌ای آر پی و سامانه‌های مالی کسب و کار‌ها نبودیم و توسعه هوش تجاری وهوش مصنوعی در خدمات بانکی کشور در اولویت قرار نداشت. این رویه حاکی از آغاز بلوغ اولیه در نظام اقتصادی، پولی و بانکی کشور است و می‌توان آن را گام‌های مهم و سرونوشت ساز در مسیر ارزش آفرینی دیجیتال دانست.
بنائیان در خصوص زیرساخت‌ها و فن آوری‌های نوین در تحقق ارزش آفرینی دیجیتال، اظهار داشت: زیرساخت‌ها را می‌توان به دو بخش سخت و نرم دسته بندی کرد؛ زیرساخت‌های سخت افزاری اعم از دسترسی به اینترنت پرسرعت درحد استاندار‌های ممکن، کیفیت شبکه اینترنتی، دسترسی غالب مردم به موبایل‌های هوشمند به ویژه در پنج سال اخیر و سیستم‌های کامپیوتری به روز نقش کلیدی در توسعه خدمات دیجیتال داشته اند. بیش از ۹۵ درصد از افراد جامعه با هر سطح، پوشش و توان اقتصادی به موبایل‌های هوشمند دسترسی دارند و این شرایط نشان می‌دهد به لحاظ سخت افزاری آمادگی مطلوبی در کشور برای بهره مندی از خدمات دیجیتال وجود دارد. از بعد زیرساخت نرم هم فرهنگ سازی، توانمندی و دانش توسعه نیز طی دهه اخیر رشد و توسعه قابل ملاحظه‌ای داشته است. نکته مهم و حائز اهمیت، ضرورت حفظ و نگهداری این دو دسته از زیرساخت هاست؛ فرسودگی تکنولوژی در شبکه تاثیر مستقیم بر کیفیت خدمات دهی و سطح سرویس دهی شبکه دارد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، حفظ سرمایه انسانی نیز چالش جدی است غفلت از آن به ویژه در حوزه فن آوری و زیرساخت خطر بزرگی را متوجه فرایند توسعه دیجیتال می‌سازد. واقعیت این است که منابع انسانی، بخش مهم و حیاتی برای حفظ و نگهداری زیرساخت فناوری‌های نوین محسوب می‌شود و سیل مهاجرت نخبگان به خارج از کشور، به ویژه سرمایه‌هایی که به صورت آکادمیک برای تکمیل کادر فنی حوزه دیجیتال پرورش داده ایم بسیار خطرناک است. فناوری­‌هایی مانند پردازش تصویر، استفاده ازهوش مصنوعی در صحت سنجی به ویژه در حوزه احراز هویت و احراز هویت الکترونیک در کشور، از فن آوری‌های کلیدی هستند که نقش مهمی در فرایند دیجیتالی شدن در نظام پولی بازی می‌کنند.
این مقام مسئول در حوزه بانکداری الکترونیک ادامه داد: خوشبختانه طی سه سال اخیر، در بخش پردازش داده و اطلاعات خوب عمل شده و تاکید می‌کنم که برای ادامه این روند، نیازمند به روزرسانی، حفظ و نگهداری و پوشش مقرراتی لازم هستیم.
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا ارزش آفزینی دیجیتال درانواع بانکداری مانند بانکداری شرکتی یا بانکداری باز حائز اهمیت است؟، خاطر نشان کرد: ارزش آفرینی در انواع بانکداری یک نقطه اتکا و وجه ممیزه است که می‌تواند شرط موفقیت و یا حتی عدم موفقیت در این حوزه باشد. بانکداری جامع شامل زیر مجموعه‌ای از بانکداری خرد، بانکداری تجاری، بانکداری شرکتی و حتی بانکداری سرمایه گذاری است و ارزش آفرینی دیجیتال ابزاری در اختیار بانک است که بواسطه آن استراتژی ویژه خود را در تعامل با مشتریان به کار می‌بندد. در واقع خدمات دیجیتال در بانکداری خرد، شرکتی و تجاری در جذب، نگهداری و ارزش آفرینی برای مشتریان و توسعه سبد کارمزدی و درآمدی بانک‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد و در بانکداری سرمایه گذاری، تمرکز بانک‌ها در مسیر ارزش آفرینی دیجیتال، دسترسی به فرصت‌های سرمایه گذاری و سبد سرمایه گذاری است.
بنائیان در ادامه در پاسخ به این پرسش که با توجه به سرعت بالای رشد کسب و کار دیجیتال، بانک‌ها توانسته اند مشتریان خود را راضی نگه دارند، اظهار داشت: بخشی از نظام بانکی به این موضوع به عنوان یک فرصت و در عین حال تهدید واکنش جدی نشان داده اند، اما در بخش بانکداری سنتی به ویژه بانکداری دولتی کمتر به این موضوع پرداخته شده است. در حالیکه باید در این موارد به طور جدی توجه و فعالانه اقدام شود یک واقعیت در شبکه بانکی وجود دارد که اگر بانک‌ها خود را متعهد به تغییر در انطباق با تحولات کسب و کارندانند جایگاهی در آینده نخواهند داشت و شاید در آینده شاهد حذف بانک‌هایی باشیم که به این سمت نمی‌روند. در تجربه بین المللی هم با ورودفین تک‌ها در حوزه خدمات پولی و مالی این خطر کاملا درک شده و اگر مشارکت فین تک‌ها و سرمایه گذاری در این حوزه را رصد کنیم متوجه می‌شویم که بانک‌ها می‌دانند آینده در دست کسانی است که به خوبی در حوزه خدمات دیجیتال و فین تک و ارزش آفرینی دیجیتال حرکت کرده اند و بانکی هم که غفلت کند توسط هویت‌های جدید حذف می‌شوند.
به گفته وی، در حوزه‌هایی مانند بلاک چین و رمزارز‌ها و رمزارز دیجیتال بانک مرکزی اگر ورود موثر و جدی نداشته باشیم مهاجرت دارایی‌ها و سرمایه‌ها اتفاق می‌افتد و سهم بازار را از دست می‌دهیم و جایگزین کردن آن راحت نخواهد بود. مساله زمان ورود به موقع به فضای دیجیتال و ارزش آفرینی، بسیار با اهمیت است. وقتی کسب و کار‌ها به پلتفرم‌های بیگانه اعتماد کنند به سختی می‌توان آن‌ها را دوباره به پلتفرم‌های بومی متمایل کرد تغییر رفتار در این حوزه زمانبر است.
وی درباره کارآمدی تجربه‌های داخلی در حوزه خدمات دیجیتال و ارزش آفرین کارآمد، گفت: اهراز هویت الکترونیک در حال حاضر بستری مناسب فراهم کرده که مشتریان می‌توانند از طریق آن نسبت به افتتاح سپرده به صورت غیر حضوری، دریافت کارت بانکی و فعال سازی درگاه‌های غیر حضوری اقدام کنند. توسعه پلتفرم‌های لند تک نیز از دیگر زیرساخت‌هایی است که دسترسی به تسهیلات خرد را برای آحاد جامعه تسهیل کرده است. در شرایطی که اولویت کشور تحقق و استقرارعدالت اجتماعی است این پلتفرم‌ها بستری را فراهم کرده که هر فرد در هر نقطه از کشور می‌تواند بدون نیاز به شبکه فیزیکی بانکی با رعایت ضوابطی، چون احراز هویت، امضای دیجیتال و وثیقه الکترونیکی خدمات دریافت کند. باید بپذیریم که عمده نوآوری‌هایی که در کشور اتفاق می‌افتد، الگوبرداری از نمونه‌های خارجی است؛ بانک‌های پیشرو در جهان در پلتفرم هایی، چون مونزو، آمازون، متاورس و دیگر زیرساخت‌های نوین شعبه‌های مجازی تاسیس کرده اند و به نیاز مشتریان خود پاسخ می‌دهند. برخی بانک‌های داخلی نیز به این موضوع واکنش نشان داده اند و تمایل دارند و به این حوزه‌ها ورود کرده اند.
این مقام مسئول در حوزه بانکداری الکترونیک در خصوص چشم اندار بانکداری دیجیتال، گفت: این مسیری است که شروع شده و با سرعت بالا رشد خود را طی می‌کند. واقعیت این است که تکنولوژی و فن آوری خود را به کسب و کار‌ها تحمیل خواهد کرد و اقتصاد ایران نیز نشان داده که پذیرای ارزش آفرینی دیجیتال است؛ موضوع دولت الکترونیک پس از یک دهه وارد فاز عملیاتی شده و بسیاری از خدمات دولتی در لایه دولت و مردم به صورت دیجیتالی به مردم ارائه می‌شود. همچنین نظام پولی کشور با تزریق اعتبارات خرد، امکان افتتاح حساب غیر حضوری و دریافت تسهیلات بدون نیاز به حضور در شعب فیزیکی را برای مردم فراهم کرده است. بر این باورم که با توسعه خدمات مبتنی بر هوش تجاری و مصنوعی، پردازش داده‌ها و ایجاد پایگاه‌های داده‌ای که بر اساس توسعه داده در کشور تشکیل شده چشم انداز روشنی را در حوزه ارزش آفرینی دیجیتال خواهیم داشت به شرط حفظ و توسعه زیرساخت‌های نرم افزاری و سخت افزاری که به آن پرداخته شد.
یادآور می‌شود، نهمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با موضوع ارزش‌آفرینی دیجیتال در روز‌های ۱ و ۲ اسفند سال جاری در مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد تهران برگزار خواهد شد. در این همایش به موازات سخنرانی‌ها، میزگرد‌ها و کارگاه‌های علمی، جشنواره دکتر نوربخش جهت انتخاب و معرفی نوآوری‌های برتر بانک‌ها و شرکت‌های فعال در حوزه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت و همچنین نمایشگاهی تخصصـی جهت معرفی جدیدترین دستاورد‌های بانک‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های ارائه‌دهنده خدمات مرتبط برگزار می‌شود.