گفتگو با آذرشب: در خصوص امکان خرید خودرو از بورس کالا، با توجه به شفافیتی که در معاملات بورس کالا وجود دارد هم عرضه کننده مشخص است هم خریدارها کاملا مشخص می باشند
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ آقای آذرشب - کارشناس مسئول نظارت در بازار بورس کالای ایران، میهمان برنامه روزی نو در رادیو اقتصاد، درباره بایدها و نبایدهای عرضه خودرو در بورس کالا گفتگو کرد. مشروح گفتگو را در ذیل بخوانید:
سوال: سوال یکی از شنوندگان را بپرسیم این تفاوت پولی که از فروش قیمت واقعی خودرو برای مثال، با آنچه که در بورس به دست میآید بعنوان نقطه معاملاتی به جیب چه کسی میرود؟
آذرشب: من اجازه میخواهم گزارش مختصری از معاملات خودرو در بورس کالا عرض کنم، و به این نکته هم بپزدازم
سوال: به این گزارش هم میپردازیم، این پول میرود کارخانه درست است؟
آذرشب: این یک سود دو طرفه است، صنعت خودرو طی سالهای اخیر با آفت قیمت گذاری دستوری مواجه بوده است. قیمت گذاری دستوری موجب شده از یک طرف تولید کننده نتواند تولیدش را متناسب با نیاز بازار افزایش بدهد، از طرفی با رشد این فاصله بین قیمت دستوری و قیمت بازار روز به روز تقاضای دلالی و واسطه گری خودرو افزایش پیدا کرده است و در واقع به دید یک کالای سرمایهای به خودرو نگاه شده است. این وسط هم تولید کننده متضرر شده، هم مصرف کننده نهایی، چون مصرف کننده نهایی عمدتا نتوانستند با آن قیمت دستوری، با آن قیمت کارخانه خرید خودشان را انجام بدهند مجبور شدند نهایتا بیایند در بازار از واسطه با قیمت خیلی بیشتر کالایشان را خریداری کنند.
سوال: چرا؟
آذرشب: طی یک فرآیند قرعه کشی یکسری روشهای به این شکل فروش انجام شده، یک تقاضای بسیار بالا و یک عرضه پایین، که نتوانسته نیاز بازار را تامین کند و روز به روز هم اختلاف قیمت کارخانه و قیمت بازار رو به افزایش بوده که نتیجه آن نارضایتی هم مصرف کننده واقعی و نهایی محصول و هم تولید کننده محصول بوده است. حالا بحث عرضه در بورس را فرمودید که این اختلاف قیمتی برای چه کسی سودآور است؟ جواب من این است که برای هر دو طرف معامله سود دارد. من مثال میزنم این که گفتم بحث گزارش معاملات خودرو، چون در خلال آن میخواستم همین موضوع را خدمت شما مطرح کنم، ما آخرین عرضهای که داشتیم من خودروی پرتیراژ و پرطرفدار را مثال میزنم، پژو ۲۰۷ اتوماتیک سقف فلزی در بورس کالا طی هفته اخیر ۵۴۹ میلیون تومان قیمت نهایی شد و پژو ۲۰۷ اتوماتیک سقف شیشهای ۵۷۷ میلیون تومان. در خصوص تارا هم تارای دنده دستی ۴۶۲ میلیون تومان و تارای دنده اتوماتیک ۵۸۰ میلیون تومان که شما قیمتهای بازار را که رصد کنید میبینید که حدودا صد میلیون تومان منفعتی بوده که مصرف کننده از خرید خودرو در بستر بورس کالا عایدش شده است و این قیمتها هم که خدمت شما عرض کردم قیمت نهایی محصول است یعنی همه هزینههای جانبی در آن لحاظ شده است.
سوال: و قیمت کارخانه چی؟ فاصله اش خیلی زیاد است. یک سوالی را ما نتوانستیم جوابش را پیدا کنیم. خود این که شما میفرمایید که عدهای نمیتوانند در بازار خرید بکنند بخاطر این است که یک جای دیگری اقتصاد اشکال دارد آنجا مردم ناچارند که برای این که دارایی شان افت نکند، میآیند به سمت کالاهایی مثل ماشین و ارز و طلا و مسکن و از این دست کالاها. بورس خیلی راحتتر میتوانست به تولید کنندگان. مگر ما تنها کارخانه تولید کننده در جهانیم؟ ... نه. مگر ما تنها بازاریم؟ ولی ما اطلاعات خاص خودمان را پیدا کردیم. الان من شهروند نگاه میکنم که قیمت کارخانه یک چیزی است میپرسم که آنهایی که قیمت کارخانه را اینطور نگه داشتند و به عبارتی قیمت واقعی خودرو را خفه کردند اینها چه کسانی هستند؟ مصاحبه هم البته نمیکنند؟ ما از شورای رقابت تقاضا کردیم که شما بیا و مصاحبه کن برای چه اختیار را از تولید کننده گرفتی و او را دارای صلاحیت نمیدانی محصولی که طراحی و تولید و با خون دل میسازد مسئولش نیست و در بورس ما حالا میگردیم که این را گران بفروشیم یا یک قیمت واقعی باصطلاح پیدا کنیم. به نظر میرسد یک چیزی این وسط با هم نمیخواند.
آذرشب: من متوجه منظور شما هستم،
سوال: این منظور مردم است
آذرشب: بله خود ما هم با آن مواجهیم
سوال:، ولی سوال شنونده را نگفتید که این پول کجا میرود؟
آذرشب: من عرض کردم. اختلافی که بین قیمت کشف شده در بورس است با قیمتی که مصوب بوده، منفعت تولید کننده میشود، اختلافی که با قیمت بازار هست، قیمتی هست که واسطه میخواهد به مصرف کننده نهایی بفروشد با قیمتی که کشف شده در بورس منفعتی است که نصیب مصرف کننده نهایی میشود. ببینید ما در سالهای اخیر دو تا چرخه بوده است میتوانسته منفی باشد میتواند مثبت باشد، چرخه منفی این که قیمت سرکوب شود، توان تولید کننده برای تولید پایین بیاید تقاضای بازار پاسخ داده نشود، روز به روز به قیمت واسطه گری اضافه شود، مصرف کننده نهایی هم متضرر شود. حالا برعکس این موضوع میتواند اتفاق بیفتد، قیمت واقعی معامله شود، توان تولید کننده برای تولید محصولاتش بالا برود، عرضه محصولات را بیشتر کند و روز به روز بازار به یک قیمت تعادلی نزدیکتر شود تا مصرف کننده هم از آن بتواند بیشتر بهره ببرد که این مستلزم گذر زمان و عرضه روزافزون محصولات است که من الان هم خدمت شما عرض کنم تا به امروز ۱۳ هزار و ۷۶۶ خودرو در بورس کالا معامله شده که حدودا ۱۲ هزار تای آن مربوط به دو ماه اخیر است یعنی روند یک روند رو به رشد است که ما امیدوریم با ادامه این روند رو به رشد به آن نقطه تعادلی نزدیک شویم کما این که این را هم قبول میکنم تلاطمهای بازار و نرخ ارز به هر حال تاثیر خودش را در قیمتها نشان میدهد. گریز ناپذیر است نمیتوانیم این موضوع را کتمان کنیم.
سوال: بله، بهرحال ارز ۳۹ هزار و ۷۰۰ تومانی و درهم ۱۰ هزار و ۸۰۰ی و وجود ۴-۵ نرخی در نشست اتاق بازرگانی دیدیم امروز هم در مطبوعات موضع دارد و گفته شده که ۴ نرخ رسمی ما الان داریم، به این شکل نمیشود از یک گزاره دیگر خواندیم که ۵ نرخ رسمی، تیتر یکی از روزنامههای اقتصادی امروز بود تفاوت الان به ۱۱ هزار تومان رسیده بین ارز بازار و آنچه که در سامانه هست.
"سوال صدای ضبط شده شنونده ۱: این مکانیزمی را که خودروسازها برای قیمت گذاری در بورس کالا در پیش گرفتند به نظرم منطقی به نظر نمیرسد قیمت واقعی خودرو و مصرف کننده واقعی خودرو زمانی مشخص میشود که عرضه و تقاضا بالانس شود و بعد هم این که ما یک نگاهی به خودروسازیهایی که در دنیا وجود دارد و مکانیزمی که برای عرضه وجود دارد آنها را ملاک خودمان قرا ربدهیم کاری که آنها انجام میدهند ما هم بیاییم آنها را در جامعه خودمان انجام بدهیم و این که مسئله بعدی هم تورم هست تا زمانی که تورم وجود دارد در جامعه، شاید بتوان گفت که مصرف کننده واقعی هم وجود ندارد بیشتر مردم الان که تمایل دارند برای خرید خودرو صرفا بیشتر بابت تبدیل سرمایه هست اگر این موارد در نظر گرفته شود شاید قیمت واقعی خودرو مشخص شود و عرضه متعادلتر شود.
سوال ۲: آیا امکان این موضوع وجود دارد که مثلا خودروسازها دستگاهی را به صورت سفارشی در بازار بورس بفرستند و قیمتها را کنترل شده به قیمتهای پیشنهادی بالا برسانند تا به این شکل بتوانند قیمت فروش خودشان را بالا ببرند؟ "
سوال: آقای آذرشب از تلفن دوم شروع کنید.
آذرشب: در خصوص امکان خرید از بورس کالا، با توجه به شفافیتی که در معاملات بورس کالا وجود دارد هم عرضه کننده مشخص است هم خریدارها و مشخصاتشان کاملا مشخص است ضمن این که کمیته بازاری که وجود دارد در پایان روز معاملاتی به دقت رصد میشود و نظارت اتفاق میافتد روی این شکل از معامله خودرو، عملا امکان قیمت سازی از طریق خودروساز یا اشخاص دیگری وجود ندارد، احتمالش بسیار کم و تقریبا غیرممکن است. این سوال دوست دوممان، حالا در خصوص سوال اول هم من عرض کنم آن قسمتی که مربوط به بورس کالا میشود ما همه تلاشمان بر این است که با برنامه ریزی مناسب، عرضهها را توسعه بدهیم، ضمن این که با رشد عرضهها سعی مان بر این است هم یک برنامه عرضه منظمی اعلام شود که همه مشتریها بدانند در چه روزهایی دقیقا، چه نوع خودروهایی معامله میشود، با یک برنامه زمانی بلند مدت بتوانند اقدام به خرید کنند یکی دیگر هم این است ما در تلاش هستیم سامانه برخطی ایجاد شود که مشتریان خودشان بتوانند خرید شان را انجام بدهند، چون الان خرید توسط کارگزار انجام می شود، ولی با توجه به تماسهایی که داشتیم و صحبتی که بوده الان به دنبال این هستیم که جهت تسهیل فرآیند خرید و فروش یک سامانه برخطی ایجاد شود
سوال: و این هم شدنی است هم کشف قیمت خواهد داشت و هم شدنی است. امیدواریم به یک تعادل برسیم و میدانید در این موارد یکی از بهترین شیوهها این است که هیجانی نشویم این قدر به نگرانیها دامن نزنیم ما با واقعیتی روبرو هستیم که میتواند کمک کند که ما به یک وضعیت بسیار بهتری دست پیدا کنیم.
پایان