هاشمی: با توجه به تورم سالانه کشور و افزایش هزینه ها، افزایش قیمت لوازم خانگی طبیعی است و از ابتدای امسال هم در تولیدات داخلی تغییر قیمت نداشتیم.
مجری: ما از همه میهمانانی که از شنبه تا الان در حوزه لوازم خانگی اینجا میهمان ما بودند پرسیدیم که آیا به نظر شما قیمت لوازم خانگی بالا هست یا نه؟
هاشمی: قطعا با توجه به معیشت مردم و میزان درآمد متوسط قشر جامعه به نظر قیمت‌ها بالا می‌آید، چون در واقع قیمت بالا نیست شاید معیشت خیلی پایین است و قدرت خرید مردم پایین است، چون هیچ کالایی را شما الان دیگر با توجه به مسائل تورم سالانه کشور، نرخ ارز، افزایش هزینه‌های تولید، وقتی با همه این‌ها به جمع بندی می‌رسیم این قیمت‌ها به نظر من طبیعی است و این میزان متوسط درآمد مردم است که پایین است و باید تقویت شود.
سوال: اگر بخواهیم مقایسه کنیم با نمونه‌های خارجی که می‌گوییم واردات نیست و شاید به صورت قاچاق دارند وارد می‌شوند از مبادی مختلف در کشور و در بازار می‌بینیم که از لباسشویی که هم ایرانی هست و هم برند‌های مختلف خارجی هم می‌شود پیدا کرد در مقایسه با مشابه خارجی شان ایرانی‌ها گران‌تر است یا خارجی گران‌تر است؟
هاشمی: با این نرخ ارز قطعا خارجی گران‌تر در می‌آید، ولیکن قیمت‌های تمام شده محصولات ایرانی قاعدتا باید پایین‌تر از این باشد مشروط بر این که آن فضای حاکم بر تولید و هزینه‌های مترتب بر تولید هم دیده شود و مساعدت شود این بهبود فضای کسب و کار صورت بگیرد، هزینه‌های سربار کنترل شود، تمام این‌ها را قطعا قابل کاهش هست، مشروط بر این که شما الان، من مثال بزنم، قیمت مواد اولیه داخلی ما چه شامل فولاد، مس، آلومینیوم، محصولات پتروشیمی، تمام این‌ها مورد مصرف صنعت لوازم خانگی کشور هستند، تمام این‌ها مستحضر هستید که با نرخ دلار روز ضربدر قیمت‌های جهانی به اضافه حاشیه رقابت هم در بورس اتفاق می‌افتد، یعنی مزیتی صنعت لوازم خانگی در دریافت مواد اولیه خودش ندارد. این عملا با قیمت‌های جهانی و تازه بعضی‌ها بالاتر از آن، عرضه می‌شود به تولید کننده لوازم خانگی، حالا اضافه کنید این را افزایش هزینه‌های تولید را، شما همین اول امسال هزینه‌های حمل و نقل، سازمان حمایت با معاونت حمل و نقل وزارت راه ۳۰ درصد افزایش حمل و نقل داشت یا نرخ ارز را خدمت شما عرض کردم که دقیقا تاثیر می‌گذارد روی مواد اولیه داخلی، چون تماما با نرخ ارز روز محاسبه می‌شود، بنابراین یا سایر دستمزد‌ها اول سال استحضار دارید که دستمزد‌ها افزایش بالای ۳۰-۳۵ درصدی داشته است، بنابراین واقعا نه تنها لوازم خانگی، سایر محصولات را هم شما اگر در نظر بگیرید، وقتی که سالانه تورم رسمی ما حدود ۴۲-۴۳ درصد است، این قیمت‌ها طبیعی است. عرض کردم باید یک طوری دولت کمک کند و کارت‌های اعتباری، خرید‌های مدت دار، ما راهکار‌هایی هم برای تولیدکنندگان مواد اولیه کشور دادیم، از جمله مثلا فروش‌های اعتباری، مدت دار بدهند به واحد‌های تولیدی.
سوال: عرضه ورق‌های فولادی در بورس و خرید تولید کنندگان لوازم خانگی از بورس نتوانست در کنترل قیمت ... کمک کننده باشد؟
هاشمی: بدتر هم شد، چون واقعیت این است که قبلا مثلا خود فولاد مبارکه با تعاملی که خودشان با مشتریانشان داشت به صورت سه ماهه اعتباری فروش می‌کرد، اما الان باید در بورس نقدی باید خرید کند، با سیاست‌های انقباضی بانک‌ها، محدودیت‌های منابع ریالی، محدودیت‌های درآمد‌های ارزی، تمام این‌ها را وقتی کنار هم می‌گذاریم قطعا هیچ محصولی در کشور نمی‌تواند آن قیمتی را که متناسب با درآمد معیشتی مردم باشد، قطعا این هماهنگی نخواهد بود.
سوال: قیمت گذاری همچنان از سوی سازمان حمایت برای لوازم خانگی انجام می‌شود؟
هاشمی: متاسفانه بله
سوال: در ۱۴۰۱ تا الان چندبار تغییر قیمت داشتید؟
هاشمی: تغییر قیمت نداشتیم، ما همان اول سال که نه شاید اواخر برج دو و یا اوایل برج سه امسال بود، ستاد تنظیم بازار ۵ تا کالای لوازم خانگی را که مشمول قیمت گذاری کرده بود، موافقت کرد با ۱۰ درصد افزایش کالا‌های سفید، شامل یخچال، فریزر و لباسشویی و ظرفشویی و ۱۵ درصد هم با تلویزیون، که اصلا این قطعا عرض کردم با توجه به فقط افزایش قیمت‌های مواد اولیه، فارغ از سایر مسائل، این قطعا جوابگو نیست ولیکن تولید کنندگان دارند تولید می‌کنند و عرضه می‌کنند، خطرات هم هست که اگر بخواهد واقعا این سیاست ادامه پیدا کند ما پیشنهادی هم دادیم که اولا مکانیزم عرضه و تقاضا بهترین روش و مدرن‌ترین روشی است که به صورت دانش محورانه در تمام کشور‌های دنیا ثابت شده و ادامه دارد. اگر به لحاظ وضعیت درآمدی جامعه، قرار است که کنترلی باشد ما نظارت پسینی را پیشنهاد دادیم که تا الان سازمان حمایت جاری بوده است، ولی متاسفانه در ستاد تنظیم بازار این را به صورت نظارت پیشینی دارد انجام می‌دهد و این معضلات بسیار زیادی را برای واحد‌های تولیدی ایجاد کرده است.
سوال: معتقدید که اگر آزادسازی قیمت صورت بگیرد خود تولید کنندگان داخلی می‌توانند با کنترل عرضه و تقاضا و رقابتی که بین شان شکل می‌گیرد برای جلب مشتری بازار را کنترل کنند؟
هاشمی: قطعا همین طوراست، چون که ما در صنعت لوازم خانگی چیزی به نام انحصار وجود ندارد. ما در هر گروه کالایی نزدیک یا بالغ بر شاید ۲۵ تا تولید کننده حداقل داریم، این یک فاکتورش است و فاکتور دوم این است که نظارت بر استمرار عرضه مواد اولیه در کشور باشد با قیمت‌های مناسب، از جمله مثلا الان محدودیت واقعا پتروشیمی، واحد‌های تولیدی را بسیار اذیت می‌کند، فارغ از این که مس و آلومینیوم و فولاد هم هست، ولی پتروشیمی یک مقدار حادتر است الان برای واحد‌های صنعتی ما؛ به هرشکل این‌ها مسائلی است که باید تماما یک جا دیده شود واقعا آن‌ها را ندیده به صورت یک پکیج نمی‌شود گفت که قیمت چرا گران است و یا چرا ارزان است؟
سوال: الان چه حمایت‌های دولتی از صنعت لوازم خانگی دارد انجام می‌شود؟ ما وقتی که با دوستان در وزارت صمت صحبت می‌کنیم و البته سازمان حمایت، می‌گویند که کارت اعتباری بدهم به زوج‌های جوان ایرانی که قدرت خرید داشته باشند، من داشتم فکر می‌کردم که آیا می‌شود این اعتباری که شما می‌خواهید به مشتری پرداخت کنید را برگردید یک مرحله عقب‌تر به سمت تولید کننده و آن قیمت تمام شده را بشود کم کرد که حالا همه بتوانند خرید کنند، دیگر صرفا همه زیر بار این وام و تسهیلات و این طور چیز‌ها نروند.
هاشمی: کارت‌های اعتباری یا کردیت کارت‌ها چیزی است که در دنیا جاری است من نمی‌دانم این کارت‌های اعتباری که صحبتش هست که داده می‌شود و یا قرار است که انجام شود با چه نرخ سود تسهیلاتی هست؟ عرضم این است که اگر واقعا بحث آزادسازی هست، بحث مکانیزم عرضه و تقاضا هست، که خب طبیعی است و قیمت‌ها هم باید با هم رقابت کنند، آن قیمتی که تمام شده است بالاخره بر اساس ضوابط جاری سازمان حمایت، تولید کننده قاعدتا می‌تواند ۱۷ درصد سود کند، اما وقتی ستاد تنظیم بازار می‌آید می‌گوید ده درصد باید سود کنید، قطعا به نظرم این را‌ای کاش نظارت بشود اول بر مواد اولیه یعنی بورس الان به نظر من ساز و کار‌های کاملی ندارد، و در نتیجه این یک حاشیه رقابتی ایجاد می‌شود، به نوعی که واحد‌های تولیدی شاید به طور تقریبی خدمت شما عرض کنم، نزدیک شاید ۵۰ درصد مواد اولیه خودشان را از بازار آزاد می‌خرند، خب این قیمت‌ها طبیعی است که تاثیر گذار است.
سوال: فروشندگان بازار لوازم خانگی هم این موضوع را تایید کردند که برخی از اقلام لوازم خانگی مدل خارجی اش و یا مشابه خارجی اش ارزان‌تر از نمونه ایرانی و تولید داخل در می‌آید یا تقریبا یک قیمت یکسانی دارند که شاید خریدار بر اساس ذائقه‌ای که دارد و سلیقه‌ای که دارد برود و مدل خارجی را انتخاب کند، تایید می‌کنید شما هم؟ البته اولین سوال من از شما این بود، اما خب تقریبا چیزی مغایر با صحبت‌های فروشندگان گفتید.
هاشمی: در بعضی کالا‌ها شاید به هرحال نرخ‌ها برابر باشد یا به هر شکل تفاوت‌هایی این قیمت‌ها داشته باشند، ولی واقعیت این است که اولا تولید کننده خارجی در آن اتمسفری که دارد تولید می‌کند باید مقایسه کنیم با ایران. واقعا ببینیم تسهیلات بانکی که آنجا می‌گیرد در تمام دنیا، به طور متوسط چند درصد نرخ سود تسهیلات است؟ شاید دو درصد یا دو و نیم درصد. در ایران چند درصد است؟ نرخ سود تسهیلات اولا سیاست‌ها انقباضی است، محدودیت منابع ریالی هست، تامین همین سرمایه‌های ثابت یا در گردش با نرخ سود اسما ۱۸ درصد شروع می‌شود، ولی شما بعید می‌دانم تولید کننده‌ای را پیدا کنید که زیر ۲۵-۲۶ درصد نرخ سود تسهیلات بانکی اش باشد. هزینه‌های پنهانی که تحمیل شده است، بروکراسی بسیار شدیدی که در فضای دستگاه‌های مرتبط با تولید، از گمرکات گرفته و سایر دستگاه‌های ناظر بر مسائل تولید گرفته است تمام این‌ها هزینه‌های پنهانی است که واقعا تحمیل می‌شود و یا هزینه‌های آشکاری که وجود دارد، عرض کردم قیمت مواد اولیه اش، تمام این‌ها یعنی مزیتی وجود ندارد واقعا در دریافت مواد اولیه اولا؛ دوم در بحث تسهیلات بانکی به مراتب ما شاید نزدیک به ۱۰-۱۵ برابر عقب‌تر از آن‌ها هستیم.
سوال: علل و عواملی که به عنوان معضلات و مشکلات بحث تولید از آن‌ها نام برده می‌شود، این می‌تواند در تولید خیلی از کالا‌های دیگر هم باشد نه صرفا مربوط به لوازم خانگی
هاشمی: دقیقا، مستحضر هستید که الان کدام کالای ایرانی یعنی واقعا قیمت هایش افزایش پیدا نکرده است؟ ببخشید وقتی تورم عرض کردم رسمی ۴۲-۴۳ درصد اعلام می‌شود، آیا چه انتظاری هست که مثلا تولید کننده چه کار باید بکند معجزه که نمی‌تواند بکند.
سوال: البته این را تایید می‌توانید بکنید که حمایت‌های بیشتری هم نسبت به کالا‌های دیگر در حوزه لوازم خانگی انجام شد از جمله ممنوعیت واردات؟
هاشمی: بله درست می‌فرمایید، ولی شما الان حداقل ۳۰-۳۵ درصد قاچاق است ازکجا دارد می‌آید؟ اسما ممنوع شده، ولی عملا توسط به هرحال سهمیه‌هایی که وجود دارد مثل ته لنجی، ملوانی، پیله وری، بازارچه‌های مرزی، مناطق آزاد و الی آخر
سوال: که به آن‌ها قاچاق گفته نمی‌شود، اما خب مبادی است که بهرحال کالای خارجی وارد می‌شود.
هاشمی: بله قاچاق گفته نمی‌شود به هیچ عنوان، چون این‌ها سهمیه‌هایی است که قانونی دیده شده است، ولی آیا نظارتی بر این سهمیه‌ها هست؟ شاید اگر نظارت دقیقی اتفاق می‌افتاد شاید الان مثلا آن سهمیه‌ها شاید ۵ درصد، ۴ درصد سهم بازار لوازم خانگی را تشکیل می‌داد، ولی.
سوال: الان می‌گویید از بازار لوازم خانگی ۳۵ درصدش نمونه‌های خارجی هستند؟
هاشمی: حول و حوش ۳۰-۳۵ درصد کالا‌های پراکنده خارجی، ناشناس، قاچاق یعنی شما الان در شبکه‌های مجازی و روی گوشی‌های تلفن همراه می‌آید از بانه، از این ور و آن ور مدام. پس بنابراین ..
سوال: واردات نباشد به طور کلی به نفع تولید کننده است؟
هاشمی: ما این را تایید نمی‌کنیم من این را اینجا با قطعیت عرض می‌کنم خدمت هموطنان عزیز، انجمن صنایع لوازم خانگی ایران بعنوان بزرگترین تشکل ملی در صنعت لوازم خانگی کشور که حدود ۸۵ درصد، ۹۰ درصد سهم بازار را دارد با نزدیک به ۲۸۵ واحد صنعتی هیچکدام از تولید کنندگان دنبال این نیستند که برای طولانی مدت ما ممنوعیت یا محدودیت واردات داشته باشیم و اصلا مضر است برای کشور این سیاست بخواهد ادامه دار باشد.
سوال: اگر آزاد شود آن ۳۵ درصد سهم بازار شاید ۵۰ درصد شود یا بیشتر؟
هاشمی: نمی‌شود ما در شرایط طبیعی هم ...
سوال: پس آن نکته اصلی چیست چه اتفاقی می‌افتد برای ایرانی و خارجی؟
هاشمی: ما الان در واقع یک عدم اتصال سیستماتیک به شبکه ارزش جهانی تولید و تجارت داریم متاسفانه، و این عدم اتصال سیستماتیک بسیار بسیار هزینه‌های تولید کنندگان را بالا برده است، من عرضم این است که در یک حالت طبیعی اصولا وقتی واردات بعد از یک مدت ممنوعیت یا محدودیتی که اعمال می‌شود موجب تقویت تولید کنندگان داخلی می‌شود در یک شرایط عادی، ما الان متاسفانه همزمان تحریم‌ها را داریم، یعنی صرف ممنوعیت واقعا نه تنها حالا شاید بگویم کارساز نباشد این تحریم‌ها، خیلی از مسائل را برای تولید کنندگان سخت‌تر کرده است، بنابراین در یک شرایط عادی بعد از یک مدت محدودی که ممنوعیت محدودیت ایجاد می‌شود و همزمان تولید کنندگان داخلی خودشان را ارتقا می‌دهند چه در بخش قطعه سازی، چه در بخش محصول، تولید کنندگان محصولات، بعد آن بایستی این تبدیل شود به بحث حمایت‌های منطقی و موثر تعرفه‌ای، این اتفاق خواهد افتاد قطعا در دراز مدت ما ممنوعیت را هیچ کس طالبش نیست.
سوال: می‌خواهم یک سوال بپرسم به صورت تخمینی شاید بتوانید به ما جوابش را بدهید. الان اگر کسی بخواهد یکسری جهیزیه کاملا ایرانی از لوازم خانگی تهیه کند چقدر باید هزینه کند؟ مدل‌های خیلی لوکس تولید داخل هم نه، مدلی که مصرفی باشد بتوانند از آن استفاده کنند؟
هاشمی: بستگی به گستردگی آن جهیزیه دارد، ولی .. اقلام لازم را اگر در نظر بگیریم به طور مثال یک اجاق گاز و یک یخچال فریزر مثلا کمبی و .. تقریبا شاید مثلا با ۱۴۰-۱۵۰ میلیون تومان.
سوال: این رقمی که شما می‌گویید قابل تامل است، چون دیروز دوستانی که از وزارت صمت آمده بودند اشاره کردند دیگر نهایت با یکسری جهیزیه ایرانی اقتصادی با ۵۰ میلیون می‌شود جمعش کرد.
هاشمی: عرض کردم بستگی به گستردگی آن جهیزیه دارد.
سوال: خب نه می‌شود با ۵۰ میلیون می‌شود خرید؟ همین یخچال و گاز و جاروبرقی و ...
هاشمی: خیلی اقتصادی‌تر می‌شود.
پایان