رئیس شورای عالی استانها گفت: تصدی خدمات شهری به تدریج و باتوجه به امکانات و زیرساخت‌های هر شهر باید در قالب مدیریت یکپارچه شهری صورت گیرد.
مشروح گفتگو:
سوال: شورای عالی استانها که به نوعی مجمع برگزیده از نمایندگان شورا‌های استانی است از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است به دلیل این که اعضای این شوراها مستقیماً با آراء مردم شریف ایران انتخاب می‌شوند و نقش مهم و بسزایی می‌توانند داشته باشند در ایجاد هر چه بهتر خدمات رفاهی و رفع تبعیض و همچنین ایجاد عدالت در سراسر کشور از کلانشهر‌ها و شهر‌های کوچکتر تا روستاها. با توجه به اهمیت کارکرد شورای عالی استانها و وظایفی که بر عهده دارد امشب دعوت کردیم از رئیس شورای عالی استانها که البته نایب رئیس شورای اسلامی شهر تهران هم هستند. از همین جا سؤالاتم را آغاز می‌کنم؛ در حال حاضر چه مقدار از ظرفیت عظیم شوراها بهره برداری می‌شود. در این مدتی که حضرت عالی تصدی شورای عالی استانها را به عهده داشتید، این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنید؟ شورای عالی استانها چه کارنامه‌ای دارد در بهره برداری از این قابلیت‌ها و ظرفیت ها؟
سروری: تشکر می‌کنم. از زاویه خوبی وارد بحث شدیم. ما یک ظرفیت عظیمی در کشور داریم به نام شوراها که نماد مردم سالاری دینی هستند. بیش از ۱۲۰ هزار نفر، افرادی هستند که از مردم رأی گرفتند از روستاها، بخش ها، شهر‌ها و شهرستان‌ها و این نماد بزرگی است از این که مردم تصمیم گیرنده و تصمیم ساز در عرصه‌های مختلف هستند. این همان چیزی است که امام و قانون اساسی و قوانین متعدد ما به آن اشاره کرده، اما ما از این ظرفیت چه استفاده‌ای می‌کنیم؟ این ظرفیت را یک بار باهم مروری کنیم؛ ما ۱۴۱۰ شهر داریم که الزاماً باید شهرداری داشته باشند. ما ۳۳۸ هزار و ۳۰ روستا داریم که این‌ها غالباً باید دهداری داشته باشند و باز ۱۲۰ هزار نفر اعضای شورای شهر را داریم. ۷۵ درصد ظرفیت جمعیتی کشور در شهر‌ها و ۲۵ درصد در روستاها مستقر هستند. شما این‌ها را در نظر بگیرید. ببینید موضوع چقدر ظریف است. ما در ۹ شهر کشور ۳۷ درصد جمعیت کشور را داریم و کلان شهر‌ها را. در شهر‌های حدود ۲۰۰ هزار تا یک میلیون نفر نیز ما حدود ۲۳ درصد جمعیت را داریم، یعنی کلان شهر‌ها و شهر‌های بالای ۲۰۰ هزار تا یک میلیون نفر می‌شوند ۴۸ شهر که ۶۰ درصد ظرفیت جمعیت کشور را به خود اختصاص داده اند و اگر بتوانیم با یک مکانیزم درستی مشکلات این ۴۸ شهر را حل کنیم یعنی مشکلات ۶۰ درصد جمعیت کشور را حل کردیم و این به نظرم زمینه پرداختن به تمرکز زدایی است. یعنی ما باید بپذیریم اداره شهر‌ها امروز به صورتی که امروز انجام می‌دهیم امکان پذیر نیست. کشور‌های پیشرفته، شهر‌های پیشرفته، شهر‌هایی هستند که توانستند مدیریت یکپارچه شهری را محقق کنند. این خبر خوش را عرض کنم که ریاست محترم جمهور در همین اجلاسیه اخیری که ما داشتیم به طور مشخص دستور دادند به دولت که کارگروه مشخصی بین ما و دولت به ویژه وزارت کشور تشکیل شود و زمینه‌های مدیریت یکپارچه شهری فراهم شود.
سوال: این نکته‌ای که می‌فرمایید بر می‌گردد به همان ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها که شما اشاره کردید و خوب است باز هم آن را مرور کنیم. این که می‌گوییم مدیریت یکپارچه شهری؛ مقصود چیست؟ ما چرا نقش پررنگ شوراها و مشخصاً شوای عالی استانها را در ساماندهی امور شهری نمی‌بینیم. کمتر است؛ آن چه بیشتر می‌بینیم طرح گلایه هاست. گفته می‌شود بیشتر شوراها مربوط به شهرداری هستند و در روستا شوراها بیشتر مربوط به دهداری‌ها هستند که یک بودجه‌ای تصویب کنند و نظارت کنند بر عملکرد شهرداری و نقش آفرینی که بتواند بیایند خدمات رفاهی را گسترش دهند، در حوزه عمران نقش آفرینی کنند، ایجاد عدالت، آن چه که در قانون اساسی به عنوان جزئی‌ترین نهاد‌های مردم پایه تا کلان آن که شورای عالی استانها می‌شود برای آن‌ها جایگاه در نظر گرفته شده، چرا این را نمی‌بینیم؟ منظور از مدیریت یکپارچه شهری چیست؟
سروری: نکته ظریفی است. ما در قانون اساسی؛ در قوانین عادی هیچ جا شورای شهرداری نداریم. همه جا گفتند شورای شهر. شورای شهر یعنی این که همه خدماتی که به نوعی در زندگی روزمره مردم نقش اساسی دارد باید منتقل شود به مدیریت شهری تا دولت، چابک و سرحال بتواند به اموری که مستقیماً به او مربوط می‌شود بپردازد. وقتی دولت می‌خواهد در همه حوزه‌های ریز و درشت دست داشته باشد عملاًَ به آن وظایف اصلی اش نمی‌تواند بپردازد. به همین دلیل قانون می‌گوید شورای شهر، یعنی هر موضوعی که به شهر مربوط است باید در اختیار شورای شهر قرار داده شود. البته من می‌پذیریم که ما باید توان یابی کنیم. نکته مثبتی که می‌خواهم عرض کنم این که؛ ما در جلسه اخیری که در شورا با وزیر کشور داشتیم ایشان تصریحاً فرمودند که ما غفلت کردیم از این موضوع و باید مدیریت یکپارچه شهری را مد نظر بگیریم. من می‌خواهم عرض کنم بر خلاف دولت‌های گذشته که به یک شکلی تقابل می‌کردند برای این موضوع، چه رئیس جمهور، چه وزیرکشور و چه وزرای دیگری که در اجلاسیه شورای عالی حضور پیدا می‌کنند مشخص است که این به اصطلاح موضوع برای آن‌ها اولویت پیدا کرده و به همین دلیل ما الان موضوع مهمی را تحت عنوان مردمی سازی حکمرانی در مجلس داریم که دارد بررسی می‌شود. قسمت عمده‌ای از این؛ همین بحث مدیریت یکپارچه شهری است.
سوال: مدیریت یکپارچه شهری چه مؤلفه‌هایی دارد؟
سروری: همان موضوعاتی که عرض کردم مثل آب، برق، گاز و موضوعاتی که به نوعی به خدمات شهری مربوط می‌شود.
سوال: یعنی این‌ها باید متمرکز شود در شوراها؟
سروری: بله، متمرکز و مدیریت شود مثل کشور‌های پیشرفته که این کار را دارند انجام می‌دهند. این به یک شکلی حضور مردم در عرصه‌های تصمیم سازی و تصمیم گیری است و مداخله در زندگی خودشان.
سوال: این به نوعی بر هم زدن یک ساختار‌های مرسوم هم هست. مثلاً فرض بفرمایید سازمان‌های خدمت رسان بخواهند آن متولی گری شان و حداقل نظارت بر آن متولی گری را بسپارند به شورای شهر. این آمادگی در دولت وجود دارد؟ اصلاً این زیرساخت تغییر ساختار را شما می‌بینید؟
سروری: دقیقاً نکته عدم اجرایی شدن این موضوع در مطلبی است که شما می‌فرمایید. ما یک آرزو داریم، یک ظرفیت‌های واقعی داریم که در کشور وجود دارد. بین آرزو‌ها و واقعیت‌ها گاهی تناسب وجود ندارد. ما حرف مان این است که نمی‌خواهیم در کل کشور مدیریت یکپارچه شهری را انجام دهیم. باید یک کارگروه مشترکی بین ما و وزارت کشور تشکیل شود که ریاست جمهور آن را فرمودند. موضوعات را توان یابی کنیم. بگوییم مثلاً تهران این ظرفیت را دارد که این امور را تحت اختیار بگیرد. ما معتقدیم که در خیلی از مراکز استان ها، کلانشهر‌ها و شهر‌های بزرگ این امکان در بعضی از خدمات وجود دارد. ما می‌توانیم با دولت بنشینیم و درباره این موضوع به یک نظر مشترکی برسیم. در جا‌هایی که این آمادگی هست کار را شروع کنیم. نمی‌گویم تمام کشور را باهم انجام دهیم می‌توانیم از قسمت‌های آماده که زیرساخت هایش آماده است انجام دهیم، فکر می‌کنم مجلس هم با این موضوع موافق است؛ بسیاری از نمایندگانی که با آن‌ها رایزنی کردیم به شدت با این نگاه موافق هستند که ما یک دفعه زیر بار یک کار سنگین نرویم. چون واقعاً همان طور که شما گفتید بعضی جا‌ها زیرساختش آماده نیست و اگر این کار انجام شود مردم با مشکل مواجه می‌شوند. ما می‌خواهیم مردم راحت‌تر و روانتر بتوانند با خدمات ارتباط برقرار کنند.