یک پژوهشگر حوزه آب و قنات گفت لازم است در مدیریت منابع ابی بخش کشاورزی توجه بیشتر شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیماْ محمد حسین پاپلی یزدی با بیان اینکه ضعف بستر‌های قانونی عامل مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی است، اظهار کرد: ضروری است شرکت‌های دانش بنیان داخلی، تجهیزات و ابزار‌های نوین آبیاری را طراحی وبومی‌سازی کرده و کشاورزی کشور را به این سیستم تجهیز کنند.
وی ادامه داد: در این برنامه‌ها آمده است که قسمت اعظم آبیاری باید سیستم تحت فشار باشد، این قانون در بخش‌های خصوصی و درمزارع بزرگ در سطح ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ هکتار در خراسان، مرودشت، آذربایجان و مزارع تحت نظر بنیاد مستضعفان وجانبازان و آستان قدس رضوی اجرایی شد و آبیاری به صورت قطره‌ای، بارانی، سطح زیر کشت انجام گرفت، اما به دلیل سرمایه‌بر بودن، نداشتن متخصص، ابزار و تکنولوژی کافی، این قانون در سطح کلان و در مقیاس گسترده اجرایی نشده است.
این محقق و پژوهشگر با تاکید بر اینکه از آنجا که این تکنولوژی‌های روز دنیا وارداتی است و برای کشور صرفه اقتصادی ندارد؛ گفت: می‌توان از شرکت‌های دانش بنیان بهره گرفت و با بومی‌سازی و بهره‌گیری از دانش داخلی، ابزار و تکنولوژی‌های لازم در داخل کشورطراحی و توسط شرکت‌های صنعتی داخلی با تامین اعتبارات لازم تولید کرد.
پاپلی با اشاره به افزایش تولید محصولات کشاورزی و ایجاد امنیت غذایی به عنوان تکالیف وزارت کشاورزی و حفاظت از منابع آبی به عنوان تکلیف وزارت نیرو گفت: مهمترین و اساسی‌ترین اقدام هماهنگی و تعامل سازنده بین وزارت نیرو و جهاد کشاورزی است تا بتوانندقوانین و تفاهم نامه‌های موجود را به مرحله اجرا درآورند.
وی گفت: ضروری است که شرایط فعلی و ظرفیت‌های آبی موجود کشور به صورت دقیق و شفاف برای مردم و کشاورزان توضیح وبه آن‌ها اطمینان داده شود که با کاهش مصرف، از درآمدشان کاسته نمی‌شود، همچنین ترویج شود که با کاهش مصارف آب، سطح کشترا توسعه مجدد نداده و اقدام به تولید در مقیاس و هکتار بیشتر نکنند.
وی یکی از موانع جدی در این مسیر را شرکت‌های تعاونی روستایی عنوان کرد و گفت: این بخش بدون دانش کافی از بازار فروش، کشاورزان را وادار به تولید بیشتر می‌کنند، اقدامی که بعضا به ایجاد تولیدات مازاد و اتلاف منابع آبی می‌انجامد.
پاپلی فقدان زنجیره تامین، تولید، بازاریابی و ارزش افزوده مواد کشاورزی را ضعف جدی دیگر در مصرف آب بخش کشاورزی دانست و گفت: رویکرد خام فروشی در بازار محصولات کشاورزی دنیا تغییر کرده است و کشور‌ها با استفاده از دانش و تکنولوژی روز محصولات فرآوری شده با ارزش و صرفه اقتصادی بیشتر را به بازار‌ها عرضه می‌کنند، به عنوان مثال به جای فروش گوجه فرنگی به صورت خام باتولید پروتئین هسته گوجه‌فرنگی، بازار‌های بین‌المللی را در اختیار می‌گیرند و آب و خاک را ارزان نمی‌فروشند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا قنات‌ها به عنوان یک ساز و کار کهن در این کشور امروزه می‌توانند مشکل آب در بخش کشاورزی راحل کنند؟ گفت: قنات‌ها به عنوان فرهنگ و تمدن ۱۷۰۰ ساله دیگر نمی‌توانند پاسخگو و تامین‌کننده آب مصرفی جمعیت کنونی کشور باشند، اما می‌توان از الگوی مدیریتی که در استفاده از آب قنات‌ها به کار گرفته می‌شد استفاده بهینه کرد.
این محقق کشاورزی ادامه داد: بهره‌برداری از آب قنات‌ها به‌گونه‌ای بوده که توانسته است ۱۷۰۰ سال در یک سرزمین کم آب با وجود داشتن ۱۲۰۰ شریک آبی با میزان مصرف ۲ دقیقه تا ۶ ساعت مصرف، به بقاء خود ادامه دهند. منابع آب این قنات‌ها توسط ۳ یا ۴ نفر بدون هیچ اختلاف و تاخیری در دوره زمانی ۱۲ روزه، آبیاری مزارع را مدیریت کرده و هزینه‌های بالاسری را کاهش می‌داده است.
وی گفت: نکته مهم و قابل توجه در مورد قنات‌ها نظم و انضباطی است که بین زمان، مکان و سرمایه برقراربوده و ما امروزه می‌توانیم به عنوان یک ساختار مدیریتی دقیق در مدیریت منابع آب به کار گیریم.