توسعه گلخانه ها

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ آقای دکتر تقوی، مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی، میهمان رادیو اقتصاد در برنامه مجله کشاورزی بودند که مشروح گفتگو به این شرح است؛

مجری: آقای دکتر یکی از محصولاتی که در گلخانه ها در واقع تولید و بیرون می آید شاخه های گل های هست که آمارش هم آمار کمی نیست. 5/2 میلیون شاخه گل و 3.2 گل و گیاه گلدانی عنوان شده بود که در واقع از طریق گلخانه ها تولید می شوند. ما در برنامه امروز می خواهیم به مشکلات و موانع گلخانه ها را بپردازیم و میزان تولید گلخان های کشور را هم اگر شما آمار دقیق تری دارید در حیطه خودتان از زبان خودتان شنونده هستیم ولی تمرکز اصلی ما بر روی موانع و راه حل هایی است که می تواند کمک کند به توسعه گلخانه ها در خدمتتان هستیم.

آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی: برای شروع بحث و مقدمه اصلاح بکنم اولا که اصلاح بکنم ما در آستانه رسیدن به 25 هزار هکتار توسعه گلخانه چه در حال ساخت، چه در واقع زیر بار تولید هستیم که حدودا 19 هزار هکتار آن زیر بار تولید است و با توجه به این که تناوبی در راه اندازی در طول سال وجود دارد امیدواریم که تا پایان امسال ما به حداقل به 23 تا 24 هزار هکتار زیر بار تولید برسیم. از این مقدار در واقع 19 هزار هکتار حدودا سه هزار و پانصد هکتارش مربوط به  انواع گل و گیاهان زینتی است با تولید حدودا سه و نیم میلیارد و از مابقی آن هم ما در حوزه گلخانه ای سبزی صیفی را داریم که تولید ما در اینجا بیش از سه میلیون تن است. در حوزه گل و گیاه عملکرد ما تولید ما در واقع حدود 4 و نیم میلیارد هست که حدودا سه میلیارد از این مقدار تولید مربوط به گل های شاخه بریده است بنابراین آماری که شما فرمایش کردین دو نیم میلیون اصلاح می کنم حدودا سه میلیارد شاخه گل هست.

مجری: ممنون که آمار را اصلاح کردین من آخرین خبری که داشتیم از شرکت شهرک های کشاورزی بود که حالا شما کمک کردین

آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی: آن واحدش باید میلیارد باشد.

مجری: در مورد مشکلات بفرمایید به هر حال ما در گلخانه ها دارای مشکلاتی هستیم به هر حال عمده ترینش گفته شده بود که همان سرمایه در گردش است که راه حلش هم مشخص است.  از طریق  ارائه تسهیلات بانکی  در واقع این مشکل برطرف شود و در کنارش مشکلات دیگری هم بود ما موانع و مشکلات را هم از زبان حضرتعالی بشنویم و بپردازیم به راه کارهایی که می تواند کمک کند به حل این مشکلات و در ادامه توسعه گلخانه ها در کشور

آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی: خب برای اینکه من سوال شما را بدهم ارجاع بدهیم به یک کارعلمی که اخیرا دفتر ما انجام داد و من این را در کنگره بین المللی گل و گیاه زینتی ارائه کردیم تحت عنوان رازهای موفقیت توسعه صادرات کشور هلند و تطبیق و مقایسه آن با ایران در این مطالعه ما 16 آیتم را استخراج و ارزیابی کردیم، ارزش گذاری کردیم مشخص شد که از این 16 تا آیتم موثر که موجب توسعه صادرات در کشور هلند شده در واقع کشور هلند امتیاز 98 را اخذ کرذد  و کشور ایران رتبه 19.8 اخذ کردیم و اتفاقا در این آیتم ها عمدتا در مواردی که مربوط به دانش فنی است و انتقال تکنولوژی هست از رتبه خوبی برخودار نبودیم و نشان می دهد که اولین گام این است که باید اولین گام را در حوزه دانش فنی و گلخانه ها توسعه پیدا کند. یکی دیگر از آیتم هایی که بسیار اهمیت داشت و در واقع کشور هلند که با آن ظرفیت و جمعیتی که دارد برابر با استان مازندران و گیلان  و بخشی از استان گلستان جمعیت و وسعتش را کنار هم بگذاریم برابر با هلند خواهد بود آمایش سرزمین خواهد بود خوب ما در کشوری مثل هلند اغلب سطوح گلخانه ها در منطقه ای می بینیم در صورتی که در حوزه گل و گیاه ما در کشور خودمان درهر 32 استان ما این پراکنش وجود دارد و ما بایستی تجمیع شود و امروزه ما در واقع برنامه ریزی و سیاست گذاریمان در این است که از اقلیم مناسب برای تولید هزینه کم استفاده بکنیم. بحث دیگری که مهم و از آیتم های مهم است، سطح زیر کشت و میزان  تولید وعملکرد تولید است. خب باز در این آیتم کشوری مثل هلند حداقل دو هکتار سطح اندازه اقتصادی هر واحد برای تولید کننده است به صورتی که این مقدار، این سطح در کشور ما سطح و اندازه به زیر 5 هزار متر می رسد و تفاوت های دیگری که ما اگر قرار هست که صادرات ما توسعه پیدا بکند و به سمت صادرات برویم که اساسا تولید گل و گیاه در کشور هم صادرات محور است و اگر قرار باشد برای خودمان تولید بکنیم و به خودمان بفروشیم. خب این یک چرخه محدودی دارد و اقتصاد را دچار مشکل می کند بحث دیگری که وجود دارد بحث نوسان قیمت است که سالهاست که در کشور هلند این نوسان قیمت در حداقل خودش توقف کرده ولی ما این نوسان را به دلیل بحث نهاده ها و هم افزایش هزینه های کارگری و هم بحث سختی در انتقال تبادل ارزی و همه موارد رو به رشد هستیم و این موجب شده که نتوانیم آن جایگاه اقتصادی را و صادراتی خودمان را پیدا کنیم.

مجری: آقای دکتر بیشتر این مواردی که عنوان می کنید در واقع به صورت کلی است حالا فارغ از بحث گلخانه ها تولید گل و گیاه زینتی با هدف  بازارهای صادراتی

آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی: نمی کند این به طور کلی

مجری: مطرح شده و قیاسی که با کشوری که در این حوزه در واقع فعالیت می کند و بازار بسیار خوبی را برای صادارت محصولات خودش دارد آقای دکتر تقوی اشاره کردین به بحث نوسان قیمت، بازار و همیشه بازار یکی از دغدغه های اصلی برای تولید محصولات کشاورزی بوده که به نظر می رسد همین اتفاق برای گل و گیاهان زینتی کماکان یک دغدغه است و  امیدواریم که انشالا این برطرف شود. می خواهم ببینم که آیا وزارت جهاد کشاورزی در مورد تولیدات گلخانه ای سیاست گذاری خاصی دارد؟ یعنی توسعه می شود به گلخانه داران به شهرک های گلخانه ای که چه محصولی را تولید بکنند با توجه به تجربیاتی که در سال های قبلش با آن بوده یا اینکه نه ما سیاست گذاری و برنامه ریزی خاصی نداریم و صرفا دنبال توسعه گلخانه ها هستیم و اینکه این توسعه گلخانه ها در واقع با چه تولید محصولی روبه رو می شود در اختیارات یا برنامه ریزی های وزارت جهاد کشاورزی نیست.

آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی: در بحث توسعه گلخانه ها خب ما اساساً خود گلخانه کمتر از 30 سال قدمت کار دارد اگر چه خیلی سالهای پیش چیزی به نام شاستی یا گرم خانه گلخانه ای زینتی داشتیم آنها را ما الان جزو آمار نمی دانیم ولی گلخانه ای که تحت عنوان تولید خارج از فصل برای سبزی صیفی مد نظر است جوان تر از این حرف هاست و حدودا تا 30 سال قدمت دارد سن دارد. خب این می طلبد که ما یک نگاه ویژه ای این موضوع را بررسی کنیم. خب از دوره اول تقریبا از سال 95 که بحث توسعه گلخانه ها به صورت جدی شروع شد، بیشتر بحث کمی مطرح بود اگر چه هم در وزارت خانه، هم در بخش خصوصی عمدتا موضوعاتی را که مرتبط می کردیم تولید را به کیفیت و اهیمت می داد، به اینکه در بازارهای صادراتی جایگاه پیدا کنند، همیشه مد نظر بوده اما در دوم که در سال 1401 هست برنامه است که به صورت کیفی سازی حرکت کرده استاندارد سازی محصولات با توجه به اهمیت این محصول سالم در بحث صادرات مخصوصا کشورهایی که مثل کشور روسیه که بسیار تاکید در این موضوع دارند جزو برنامه های اصلی و اساسی قرار گرفتند.

مجری: یعنی رویکردمان تغییر کرده است از حالت کمی که حالا برایش داشتیم برنامه ریزی می کردیم  رویکرد کیفی هم به آن اضافه کردیم.

آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی: بنابراین ما بحث کمی را فراموش نکردیم وادامه خواهیم داد و همچنان ادامه دارد. اما یک لایه ای از برنامه هایی که منجر به افزایش کیفیت می شود روی این لایه قبلی خواهد نشست.

مجری: اشاره کردید که د رواقع از امسال داریم این نگاه کیفی را

آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی: بله از اواسط 1400 شروع شد و بعد از آن جریانی که مربوط به توقف صادارت به کشور روسیه شد این برنامه مدون شده و در حال اجراست و الان بحث کیو آر کد در گلخانه ها مطرح است تقریبا بالای حدودا سه هزار کیو آر کد صادر شده .

مجری: و تاثیری داشته در میزان صادرات ما آقای دکتر تقوی؟

آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی: بله بله

مجری: یا اینکه باید زمان بدهیم در سال های پیش رو

جناب آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی: الان شروع صادرات ما در واقع هست می توانم بگویم که در بحث گوجه فرنگی یک چیزی حول و هوش 17 هزار تن. الان در حال حاضر در این سه ماه اخیر صادرات داشتیم که نشان میدهد با توجه به این که یک ماه دوماه از آن پیکش به آن پیک نرسیدیم نشان میدهد که ما نسبت به سال گذشته باید پیشرفتی داشته باشیم و مستحضر هم هستید که فقط محصولات گوجه فرنگی گلخانه ای از تعرفه معاف است و می تواند صادر شود واگرنه گوجه فرنگی زمینی هنوز اجازه صادرات ندارد.

مجری: البته اجازه صادرات که دارد اما تعرفه اش به گونه ای است که مقرون به صرفه نیست

آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی: بله صد در صد به تعرفه می خورند ولی معاف از تعرفه، ما در برنامه ای که برای توسعه در حوزه گل خانه ها مد نظر است، این است که در واقع استان های مرزی ما به دلیل کاهش هزینه حمل ونقل نسبت به  مقاصد صادراتی در اولویت هستند برای توسعه وهمچنین استان هایی که می توانند به صورت طبیعی با یک هزینه بسیار کمتر خارج از فصل تولید کنند. می دانید در بحث گلخانه ها بحران انرژی یکی از چالش های ماست و باید در برنامه توسعه همیشه پیوست استفاده بهینه از انرژی صرفه جویی از انرژی را از سوخت و سایر موارد را داشته باشیم بنابراین این دو تا به عنوان دو بال اصلی برای پرواز و جهش حوزه گلخانه ها در نظر گرفته می شود. تولید محصول سالم اصلی ترین مساله در بحث کیفی سازی است و تطبیق با استاندارهای کشورهای هدف جزو برنامه هایی است که برش دارد و برش استانی دارد و اینها در قالب مصادیقی مثل کیوآر کد و یا شناسه فنی تولید و بر سرای تولید در حال اجرا هست حتما تولید کنندگان ما این تفاوت را نسبت به سال های گذشته هم احساس می کنند و تاکید می کنند انشالا امیدواریم در سالهای نه چندان دور حداقل برای سال 1402 در بازار داخل هم ما محصولات گلخانه ای داشته باشیم که روی پاکت ها یا کارتن ها خود محصول شناسه فنی و شناسه سلامت در واقع درج شده باشد که قابلیت رد یابی باشد.

مجری: متشکرم از توضیحات خوبتان جناب آقای دکتر تقوی مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی