بلاتکلفی واگذاری دو خودرو ساز سایپا و ایران خودرو

به گزارش خبرگزاری صداوسیما برنامه فرامتن شبکه افق با حضورحسین امیر رحیمی سرپرست شرکت‌ها و آماده سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی سازی کشوربه موضوع بلاتکلفی واگذاری دو خودرو ساز سایپا و ایران خودرو پرداخت.

مجری: بفرمایید واقعاً واگذاری این دو خودروساز همچنان بلاتکلیف مانده و تو این سال‌ها انجام نشده با وجود اینکه هم کارشناسان میگویند و همه مسئولین رویش تاکید می‌کنند
میهمان برنامه: حسین امیر رحیمی سرپرست شرکت‌ها و آماده سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی سازی کشور: واگذاری برای این دو خودروساز یک مشکل عملیاتی و اجرایی دارد وآن بحث توثیق سهام است که توسط بانک‌ها و موسسات دیگری انجام شده است.
مجری: پس در حال حاضر مشکل اصلیی که وجود دارد بحث سهام
میهمان برنامه: حسین امیر رحیمی سرپرست شرکت‌ها و آماده سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی سازی کشور: برای سهام دولت در این دو تا خودروساز مشکل فعلی بحث توثیق هست البته اقدامات بسیار خوبی در یک ماه اخیر انجام شده مصوبه‌ای از شورای عالیه بورس گرفته شده برای این موضوع که سازمان خصوصی سازی بتواند سهام دیگری را جایگزین این دوتا سهام خودرو ساز بکند و  آزاد سازی را برای واگذاری انجام بشود یک مشکل دیگر که وجود دارد پیچیدگی و سهام تو در تو ‏ در مصوبه و یا دستوری که ریاست محترم جمهور هم داشتند رفع این و باز کردن گره خود سهامداری به عهده سازمان صنعت و معدن و تجارت مجری: اشاره جنابعالی به شرکت‌های زیر مجموعه این دو خودروساز هست که در واقع زیر مجموعه آن شرکت مادر هستند و آمدن سهام شرکت را گرفتند
میهمان برنامه:  حسین امیر رحیمی سرپرست شرکت‌ها و آماده سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی سازی کشور: این هم مسئله دیگری هست که پیچیده‌تر از موضوع اول هست که عملاً این دو باعث شد که جلسات متعددی در سازمان خصوصی سازی، سازمان گسترش و نوسازی صنایع برگزار شود و در نهایت به دستور وزیر محترم اقتصاد ۳ جلسه با دانشگاهیان و صاحب نظران صنعت خودرو برگزار شده و جلسه آخرش هم که در دانشگاه صنعتی امیرکبیر پنج شنبه گذشته برگزار شد الان دیگه دولت جمع بندی اش را آماده کرده فکر می‌کنم که تا پایان این هفته بتوانیم آن چارچوبی را که برای واگذاری این سهام چه سهام تو دلی چه سهام متعلق به خود دولت در این دوتا شرکت رو بخواهیم برنامه ریزی کنیم آماده بشود و دیگر برای اجرایش قدم‌های بعدی رو برداریم
مجری: عرض شود ا که اگر بخواهیم که سهام تو دلی رو یا در واقع شرکت‌های زیر مجموعه این دو خودروساز رو احتساب کنیم سهم در واقع دولت در دو خودروساز بیشتر از ۱۷ درصد و ۵ درصد اولی هست که رسما اعلام شده درست است؟ یعنی تا ۴۰، ۵۰ درصد برسد
میهمان برنامه: حسین امیر رحیمی سرپرست شرکت‌ها و آماده سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی سازی کشور: مثلاً در شرکت سایپا بیش از ۴۰ درصد می‌شود در شرکت ایران خودرو با محاسباتی که انجام شد و حدود ۲۵ درصد، ولی باز هر دو بسیار بیشتر از این سهمی است که دولت در اختیارش الان هست
مجری: خوب حالا که به فرموده شما موانع بخشی قرار است که مرتفع شود حل بشود فکر می‌کنید که چقدر زمان نیاز داریم تا واگذاری کامل انجام بشود در واقع رها بشود این دو شرکت از سایه دولت
میهمان برنامه:  حسین امیر رحیمی سرپرست شرکت‌ها و آماده سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی سازی کشور: ببینید ما یک قانون در واقع تنظیم گری قبل از واگذاری نیاز داریم هم در بحث اهلیتی که قرار است شناسایی بشود چه برای سرمایه گذار کردن این موضوع و سرمایهگذاری که قرار است بیاید البته این قسمتش وجود دارد چه برای مدیرانی که توسط خریدار می‌خواهد در این شرکت‌ها منصوب شود البته با این درصدی که الان می‌خواهیم واگذار کنیم ما ما کنترل شرکت نیست یک درصدی زیر ۵۰ درصد است که متناسب با آن دولت هم اتفاق بیفتد یک خواسته دیگری که هم صنعتگر‌ها هم دانشگاهیان به طور کلی هر فردی که در اقتصاد یک الفبایی رو مطالعه کرده باشد و یک خواسته‌ای رو دقیق و درستی هست باید از قیمت گذاری از تعرفه بندی از مواردی که خلل ایجاد میکند در ایجاد رقابت در بازار حتماً دولت باید دست بردارد و این موضوعی است که باید اتفاق بیفتد در زمان بندی که اتفاق افتاده است ما بعید می‌دانم تا پایان سال بیشتر طول بکشد این واگذاری
مجری: آقای علی نبوی ایشان معاون وزیر صمت هستند و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران سلام شب شما بخیر خیلی خوش آمدین رئیس جمهور اعلام کرده بودند که باید ظرف ۶ ماه این واگذاری صورت بگیرد و در واقع سایه دولت برداشته بشود از روی این دو خودروساز هنوز می‌دانیم که انجام نشده حالا به برخی از مشکلات اش آقای امیر رحیمی اشاره کردند چرا واقعاً جنابعالی این واگذاری انجام نشده خوب است که عقیده شما را هم بدانیم
علی نبوی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران: اولا دستور مکتوبی که ابلاغی که آقای دکتر رئیسی و وزارت صمت داشتند واگذاری مدیریت دولتی شرکت‌های خودروسازی ایران خودرو و سایپا به بخش غیر دولتی است سریع تعیین و تکلیف شود این متن ابلاغیه هستش که آقای رئیس جمهور به ما ابلاغ کردند حالا شش ماه طبق فرمایش شما و رسانه‌ها جزوه درخواست‌های بود که از همان ابتدا مطرح شده بود که هر چه زودتر این اتفاق بیفتد ما هم برنامه ریزی‌ها را انجام دادیم، ولی خوب همین جور که توضیح دادند به هر حال یک سری ملاحظات در فرایند واگذاری وجود دارد و الزاما هم واگذاری مدیریت دولتی شرکت‌ها معنیش این نیست که واگذاری سهام اتفاق بیفتد از آن راه نیست ما بحث واگذاری مدیریت بخش خصوصی را به طور جدی پیگیری کردیم جلسات متعددی رو با عزیزان وزارت اقتصاد و سایر ذینفعان برگزار کردیم در این جلسات سعی شد که جمع بندی ما این باشد که به چه ترتیبی چه گام‌هایی اجرایی رو تعریف کنیم که با بهترین شیوه بتوانیم این واگذاری و این انتقال حاکمیت اتفاق بیفتد
مجری: آقای نبوی شما اشاره کردید به ملاحظاتی که وجود داشت و اینکه باید بهش بیشتر فکر می‌شد آن‌ها دقیقاً چی‌ها بودند خوبه که آن‌ها اشاره کنید
 علی نبوی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران: تجربه خصوصی سازی‌هایی نا موفقی که داشتیم واحد‌های واگذار کردیم و مشخصا از خریداران یا نمایندگان بخش خصوصی دولت و حاکمیت مشخص نکرده که چه می‌خواهد اگر ما یک شرکتی را واگذار کردیم بخش خصوصی شرکت‌های دیگر را دارم عرض می‌کنم رفته مثلاً واحد را تعطیل کرده و زمینش را فروخته آیا این خصوصی سازی موفقی بوده یا نبوده در خودرو سازی یعنی قطعاً یک مشکلاتی وجود دارد یعنی به هر حال این انتظاری که وجود دارد هم از لحاظ حجم گردش مالی، رزنجیره تامین بسیار وسیعی که دارد و حجم اشتغالی که در آنجا وجود دارد به هرحال باید خیلی دقیق این موضوعات بررسی بشود آقا کسی که می‌آید و می‌خرد الان بحث اهلیت خریداران را آقای امیر رحیمی اشاره کردند به هر حال هر کسی که پول داشته باشد که نمی‌تواند بیاید الزاماً این مدیر موفقی برای بخش صنعت می‌باشد مثلاً باید یک مدیر صنعتی باشد که سابقه درخشانی داشته باشد این خریداران کسانی باشند که این اتفاق را داشته باشند و این ملاحظه که ما به هر حال مطالبه در سطح کلان جامعه از ارشدترین مقام کشور تا پایین‌ترین مصرف کنندگان وجود دارد که
مجری: آقای نبوی با همه این توضیحاتی که شما فرمود این تضمین وجود دارد که این خصوصی سازی مثل تجربه‌های ناموفق دیگر نشود و اینکه باز هم به بن بست نرسد این موضوع یعنی ما داشتیم به هر حال بخش‌هایی که خصوصی شده اند برخی کارشناسان معتقدند که دولت بیشتر به دنبال درآمد زایی است از خودروسازی تا این که در واقع موضوع سامان بخشیدن به این دو خودرو ساز
علی نبوی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران: درآمدزایی رو من متوجه نمیشم نظرتون چی هست اگر درآمدزایی بحث فروش سهام باشه این دوتا سهام دولت در این دو تا شرکت یک ۵.۷ دهم درصد در ایران خودرو و یک ۱۷ درصد در سایپا مجموعا در بهترین حالت بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان نخواهد شد
مجری: اگر آن شرکت‌های تو دلی را هم بخواهیم حساب کنیم جناب آقای امیر رحیمی هم اشاره کردند می‌رسد به ۴۵ درصد برای سایپا و حدود ۲۵ درصد برای ایران خودرو
علی نبوی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران: آن‌ها هیچ کدام از این منابع درآمد ایشان به حساب دولت نخواهد آمد و اتفاقاً می‌رود اصلاح ساختار مالکیتی این دوتا شرکت را انجام می‌دهد و ما دنبال این هستیم تا زمانی که دولت آنجا نفوذ و کنترلی دارد این اصلاح ساختار اتفاق بیفتد و این نقدینگی دوباره برمی گردد برای خود شرکت‌ها یعنی برای دولت درآمدی ایجاد نخواهد کرد الان دولت در بهترین حالت در بالاترین قیمت‌ها اگر بتواند بفروشد ۲۰هزار میلیارد تومان بتواند از این فروش سهام به دست بیاورد که گرچه در جلسات همین اجماع وجود دارد در دنیا تجربیات متعددی وجود دارد الزاماً معنیش این نیست که دولت حضور در هیئت مدیره نداشته باشد یا سهامدار نباشد تجربیاتی در دنیا وجود دارد که شرکت‌های متعدد بین المللی می‌شود نام برد که دولت در حد ۲۰ درصد سهام دارد، اما کنترل و مدیریت در سازمان خصوصی سازی هست
مجری: خوب راجع به این هیئت مدیره با جنابعالی صحبت خواهم کرد به تنظیم گری که به هرحال دولت مدعی است که میخواهد تنظیم گری بکند این موضوع رو اجازه بدهید نظر آقای امیر رحیمی رو در مورد صحبت‌های شما بدانیم
میهمان برنامه: حسین امیر رحیمی سرپرست شرکت‌ها و آماده سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی سازی کشور: بله من ابتدای صحبت هایم گفتم آقای دکتر نبوی هم به درستی اشاره کردند که سهام تودلی اگر واگذار شود منابعش به خود شرکت ایران خودرو و سایپا بر خواهد گشت و ساختار درست انجام می‌شود با این اتفاق ارزش سهام حداقلی که الان دولت دارد ۵ درصد ۱۷ درصد بهینه خواهد شد همین که در واقع دولت به طور کامل بر مبنای درصد سهمی که دارد مدیریتش را در شرکت‌ها ادامه خواهد داد
مجری: آقای نبوی عرض شود که موضوع حالا هیئت مدیره که شما اشاره فرمودید آیا اگر این واگذاری‌ها اتفاق بیفتد و در واقع دولت بیرون بیاید از این دو خودرو ساز و سهمش را بیرون بکشد آیا باز هم در خصوص هیئت مدیره و سیستم مدیریتی این دو خودروساز اعمال نفوذ و نظر خواهد کرد و اینکه نظر تایید آن‌ها با نظر دولت باشد یا اینکه نه آن هم کاملاً واگذار می‌شود
علی نبوی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران: خیر ببینید به هر حال یک اصلی وجود دارد که آن هم قانون تجارت است انتظار ما این است که طبق قانون تجارت و انتظاری که از ما وجود دارد سهامداران یک شرکت دور یک میز بنشینند و در مجمع تصمیم بگیرند که مدیران چه کسانی باشد و در همه شرکت‌های بورسی هم این اتفاق میافتد
مجری: پس شما تضمین می‌دهید که اگر این اتفاق افتاد دولت هیچ نقشی در هیئت مدیره این دو خودروساز نخواهد داشت
علی نبوی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران: دولت که به اندازه سهمش باید بنشیند در مجمع صحبت می‌کند این که کنترل که تا الان وجود داشته
مجری:طبق قانون می‌تواند داشته باشد
 علی نبوی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران:خیر ببینید الزاماتی وجود دارد در قوانین بورسی الان خیلی از شرکت‌های بورسی از لحاظ شکلی هم خصوصی هستند اگر من بخواهم خیلی صریح و شفاف عرض کنم به هر حال نهاد‌های مختلف حاکمیتی نمی‌گویم دولت به تنهایی، قوه مجریه نه نهاد‌های حاکمیتی در شرکت‌های مهم و اثر گذار کشور که می‌تواند تبعات سیاسی و اجتماعی داشته باشد و اقتصادی داشته باشد
عمیق باشد اتفاقاتی که در شرکت‌ها میافتد حتماً یکسری نظارت‌هایی رو دارند ببینید من از کلمه نظارت استفاده می‌کنم و نه دخالت یا به اصطلاح کنترل مدیریتی در مورد این هم عرض می‌کنم به هر حال طبیعتاً صاحبان سهام باید بیایند بنشیند این تصمیم گیری را بکنند ما به این نتیجه رسیدیم که صاحبان سهام می‌توانند آن جور که توضیح دادند آقای امیر رحیمی ۴۰ درصد و ۲۴ سهامدار مشخصا برای خود شرکت هستند و شرکت‌های تودلی سهامدار هستند که ترکیب سهامداری را از لحاظ
مجری: خوب ظاهراً ارتباطمون قطع شد با جناب آقای علی نبوی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران فکر می‌کنم که دیگر توضیحاتشان را ایشان دادند و کامل شد
مجری: آقای امیر رحیمی می‌خواهم بدونم نظر شما را در مورد همین بحث هیئت مدیره که دولت باز هم میتواند نقش داشته باشد با وجود واگذاری به لحاظ قانونی
میهمان برنامه:  حسین امیر رحیمی سرپرست شرکت‌ها و آماده سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی سازی کشور: ببینید دوتا منظر هست ایران خودرو و سایپا است و حضور این‌ها در بورس و اصلاً مباحث قانونی آن‌ها به خصوص قانون تجارت که هم در داخل ایران و هم در کلا اقتصاد‌هایی که بالاخره مبنای رقابت اقتصادشان رو تنظیم گری رو انجام می‌دهد هر شرکتی به اندازه سهامی که ذینفعان دارند می‌توانند در مجمع دخالت کنند کنترل آن را در اختیار بگیرد به علاوه اینکه موضوع مهم تری که در اقتصاد ایران متاسفانه کاملاً معکوس دارد برای اکثر شرکت‌های که مطالعه داشتم رخ داده این هست که وقتی ما سهام خزانه سهام تودلی سهام چرخشی سهام چرخه ای، سهام غیر مستقیم هر عنوانی بدهیم که سهمی را از خود شرکت یکی از مجموعه‌های تابعه شرکت خریداری کرده باشد این سهم در هیچ مرجعی قابلیت دخالت در مدیریت را ندارد، چون عملاً با منابع خود شرکت گرفته شده و نه به آورده سرمایه گذاران این در اقتصاد ایران حالا هم معمول حالا هم سازمان بورس با وجود اینکه آیین نامه‌هایی دارد، ولی به صورت غیررسمی دیگر امکانات کنترل وجود نداره که ما در سهام غیر مستقیم مان هم اعمال حقوق مالکانه و سهامداری می‌کنیم این هم موضوعی که بشدت مطالبه اصلی صاحب نظران صنعت و دانشگاهیان بود که باید رفع شود یک جمله هم راجع به بحث علاوه بر اینکه دولت باید سهام را واگذار کند و از مدیریت خارج بشود باید این دغدغه‌ای که وجود داره راجع به قیمت گذاری راجع به طرفه بندی واردات راجع به سیاست‌های غیر قیمتی نحوه توزیع اینکه گروه‌های خاصی منتفع بشوند یا محدود بشود نوع مالکیت آن‌ها و در نهایت سیاست‌هایی که برای سوخت در کشور ما وجود دارد قیمت گذاری آن حتی در یک بستر رقابتی باشد که انتظار داشته باشیم که بخش خصوصی هم تو این حوزه بیاید و موفق عمل کند
مجری: آقای نبوی رو ارتباط ما برقرار شده می‌توانیم فقط خداحافظی بکنیم با شما در حد ۲۰، ۳۰ ثانیه
علی نبوی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران:در تکمیل فرمایش‌های آقای امیر رحیمی ما یک سند تعهدات متقابل که خریداران چه تعهداتی در قابل دولت و حاکمیت خواهند داشت و حاکمیت چه اختیاراتی رو به سهامداران و خریداران جدید خواهد داد این رو تنظیم کردیم تقریباً نهایی هست به هر حال وقتی که واگذاری اتفاق میافتد مطمئن بشویم که چی می‌خواهیم از آن خریداران و این خریداران و مدیران جدید چه تعهداتی رو باید انجام بدهند این رو داریم پیگیری می‌گوییم انشالله این دستور آقای رئیس جمهور را به زودی به سرانجام خواهیم رساند
مجری: همین که شما به هر حال به عنوان یک مقام رسمی و معاون وزیر صمت در واقع دارید اعلام می‌فرمایید که دولت نقش خودش را کم خواهد کرد در این دو خودروساز برای ما و برای مردم یک تضمین محسوب می‌شود و امیدواریم که یک اتفاق خوبی برای این دو خودروساز بیفتد و در واقع بتواند بخش خصوصی در این حوزه موفق عمل بکند و سایه دخالت دولت کمرنگ بشود