بر اساس اعلام رئیس مرکز توسعه حل اختلاف استان تهران در ۶ ماهه نخست سالجاری میزان ایجاد سازش در پرونده‌ها در شهر تهران به حدود ۵۵ درصد و در شهرستان‌های تابعه به ۴۲.۲۹ درصد افزایش پیدا کرده است.
قضازدایی از اصول و سیاست‌های مهم نظام‌های حقوقی به منظور جلوگیری از ورود برخی از پرونده‌ها به مراجع قضایی است که برای تحقق آن هر کشور نسبت به سیستم «حاکمیتی، حقوقی، فرهنگ، رسوم واعتقادات جامعه» خود نهاد‌هایی خارج از دادگستری و یا روش‌های جایگزین حل و فصل اختلافات را در این خصوص تاسیس می‌کند.
تاسیس شورا‌های حل اختلاف به عنوان یک مرجع شبه قضایی از ابتکارات هوشمندانه دستگاه قضا در ۲ دهه اخیر بوده است، زیرا شورا‌های حل اختلاف با استفاده از ظرفیت‌های مردمی، امور غیر ترافعی و دعاوی کم اهمیت و ساده اشخاص را حل و فصل کرده و موجب می‌شوند تا احقاق حق مردم سریعتر، ارازنتر و در نتیجه عادلانه‌تر انجام شود و از همه مهمتر موجب کاهش ورودی پرونده به دستگاه قضایی و تراکم پرونده در دادگستری‌ها شده و بر اساس آمار از بدو تاسیس تاکنون شورا‌های حل اختلاف در راستای قضازدایی وکاهش ورودی پرونده به محاکم در دستگاه قضا عملکرد مثبتی داشته اند.
بر همین اساس توسعه حل اختلاف استان تهران در زمینه‌های «قضازدایی، ایجاد و توسعه صلح و سازش بین مردم و در نتیجه کاهش ورودی پرونده به دادگستری‌ها» عملکرد قابل توجه و رشدافزایی داشته است، در این گزارش بطور مختصر به برخی از اقدامات شورا‌های حل اختلاف استان تهران در سالجاری که منجر به قضازدایی نیز شده، اشاره می‌شود.
در گذشته شاید به دلیل این تفکر که ایجاد سازش در استان تهران امکان پذیر نیست؛ در یک بازه زمانی طولانی درصد ایجاد صلح و سازش استان کمتر از ۱۰ درصد بود، بنابراین استان تهران در این زمینه همواره در رتبه آخر استان‌های کشور قرار داشت.
با تلاش مضاعف اعضا و کارکنان شورا‌های حل اختلاف استان تهران در ۲ سال اخیر برای افزایش ایجاد صلح و سازش در پرونده‌ها، راهکار‌های موثری در راستای توسعه میزان ایجاد صلح و سازش در استان به دست آمده است و اعضا شورا‌های حل اختلاف استان به این باور رسیده‌اند که در این استان بیشتر می‌توان مردم را به صلح و سازش دعوت کرد، چرا که فلسفه وجودی شورا‌های حل اختلاف بر مبنای ایجاد صلح وسازش است.
سازش ۴۹.۶ درصدی در استان تهران
بر همین اساس در ۳ ماهه نخست سالجاری با همت اعضا در ۳۲ مجتمع حل اختلاف شهر تهران میانگین ایجاد سازش به ۴۹.۶ درصد و در شهرستان‌های تابعه به ۳۹.۷۶ درصد افزایش پیدا کرد که ارتقا و تحقق سازش ۵۰ درصدی در ۳ ماهه دوم از اهداف مرکز توسعه حل اختلاف استان تهران بوده است.
همچنین در راستای قضازدایی از ۲ سال پیش تاکنون با تلاش و همت مرکز توسعه حل اختلاف استان تهران و به منظور کاهش ورودی پرونده به محاکم و مراجع قضایی استان در کنار مجتمع‌های شورا‌های حل اختلاف تعدادی شعب ویژه صلح و سازش در کنار دادسراها، برخی از مجتمع‌های قضایی و محاکم شهر تهران و شهرستان‌های تابعه استان تهران مستقر شده و فعالیت می‌کنند.
استقرار شعبات ویژه حل اختلاف در کنار مراجع قضایی
استقرار ۵۹ شعبه ویژه صلح و سازش در دادسرا‌های شهر تهران شامل «۲۲ شعبه مختص رسیدگی به پرونده‌های حوادث رانندگی و ۲۷ شعبه در مجتمع‌های قضایی شهر تهران» و همچنین ۱۶ شعبه ویژه صلح و سازش در زندان‌های استان تهران، ۲۸ شعبه ویژه حل اختلاف در اتحادیه‌ها، اصناف و بقعه امامزادگان شهر تهران، استقرار شعبات ویژه حل اختلاف در شهرستان‌های تابعه استان تهران و ۵۱ شعبه ویژه صلحی، ۵۵ شعبه صلح و سازش حقوقی و ۲۹ شعبه ویژه رسیدگی به پرونده حوادث رانندگی از اقدامات اخیر مرکز توسعه حل اختلاف استان در راستای قضا زدایی است.
این شعبات ویژه استان تهران در کنار شعبات رایی حل اختلاف استان فعالیت می‌کنند و وظیفه آن‌ها تنها ایجاد صلح و سازش در پرونده‌ها و بین طرفین دعوی است که تاثیر بسزایی در کاهش ورودی پرونده به محاکم مراجع قضایی استان و قضا زدایی دارند.
مختومه شدن حدود ۱۰۰ درصد پرونده‌های تصادفات در شعبات ویژه شورا‌های حل اختلاف
شعبات ویژه تصادفات شورا‌های حل اختلاف استان تهران یکی از این شعبات ویژه حل اختلاف است که در راستای ایجاد سازش فعالیت چشمگیری داشته است، زیرا تمامی پرونده‌های حوادث رانندگی که در ۳ ماهه نخست سالجاری به شعبات ویژه تصادفات شورا‌های حل اختلاف استان تهران ارجاع شده با صدور گزارش اصلاحی و پرداخت دیه به مصدومان مختومه شده‌اند.
با مراجعه طرفین دعوی، در شعب ویژه حل اختلاف تصادفات گزارش اصلاحی برای پرونده‌ها صادر می‌شود که با ارسال این گزارشات به شرکت‌های بیمه مربوطه بدون نیاز به ورود پرونده به مراجع قضایی و صدور رای در کمترین زمان ممکن دیه به شخص صدمه دیده پرداخت شده و پرونده مختومه می‌شود.
آزادی ۸۷۵ زندانی در ۴ ماهه نخست سالجاری
همچنین با تلاش شورا‌های حل اختلاف و بویژه شورا‌های مستقر در زندان‌های استان تهران و با جلب رضایت شکات، از ابتدا تا ۱۵ تیرماه سال جاری، ۸۷۵ زندانی جرایم مالی و غیرعمد از بند زندان رهایی یافتهاند و در همین بازه زمانی ۳۰ هزار و ۷۶۱ فقره پرونده اعم از جرایم مالی که در صلاحیت شورا‌های حل اختلاف نبوده و صرفا به دلیل داشتن جنبه سازشی از محاکم و دادسرا‌های استان به شورا‌های حل اختلاف استان ارجاع شده بودند با تلاش و همت اعضا و کارکنان شورا‌های حل اختلاف استان تهران با ایجاد صلح و سازش مختومه شده است.