بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: بانک مرکزی به عنوان نهاد حاکمیتی که مدیریت بازار ارز یکی از وظایفش تعریف شده است همیشه بازار را رصد می‌کند و هیجاناتی را که وارد بازار میشود معرفی می‌کند.
مجری: در خبر‌ها داشتیم که امروز بانک مرکزی با عاملیت بانک ملی اقدام به انتشار گواهی ارزی کرده است امروز در میز اقتصاد به این موضوع می‌پردازیم که مردم چگونه میتوانند از این اوراق بهره ببرند و چطور میتوانند این اوراق را بخرند و چه کاری را باید انجام دهند. گزارشی که همکاران من در این زمینه آماده کرده اند را ببینیم.
مجری: آقای لامعی چرا بانک مرکزی رفت سراغ استفاده از این ابزار؟ برای چه بود و چه شد که بانک مرکزی به این جمع بندی رسید؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: با سلام، بانک مرکزی به عنوان نهاد حاکمیتی که مدیریت بازار ارز یکی از وظایفش تعریف شده است همیشه دارد بازار را رصد می‌کند و روی این قضیه به ابزار‌هایی که می‌تواند در اختیار مردم قرار دهد که با توجه به سلایقی که عوض میشود وتغییراتی که اتفاق می‌افتد و هیجاناتی که وارد بازار میشود با توجه به این عوامل ابزار‌های جدید را معرفی می‌کند، اوراق گواهی عرضه هم یکی از آن ابزار‌هایی است که بانک مرکزی تشخیص داد هم برای مدیریت بازار ارز و هم برای کنترل هیجانات و هم امکان سرمایه گذاری‌های جدید یعنی معرفی ابزار‌های مالی جدید برای سرمایه گذاری مردم این را معرفی کند ضمن این که همانطور که می‌دانید بازار‌های مالی گردشی با همدیگر دارند جریان نقدینگی بین بازار‌های مالی در نوسان است. سلایق مردم تغییر می‌کند و ابزار‌های جدید همیشه موردنیاز جامعه است بنابراین این ابزار به عنوان یک ابزار مالی که بتواند پاسخگوی این نیاز‌ها باشد را معرفی کرد.
مجری: از کی به این جمع بندی رسیدید؟ یعنی برای چه بازه زمانی میشود؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: بانک مرکزی همیشه این موارد را بررسی و مطالعه می‌کند در کارگروه‌های تخصصی و مراجع تصمیم گیری که در بانک مرکزی تعبیه شده این موارد مطرح میشود مثلا ما در سال ۹۷ هم سپرده ریالی مبتنی بر یورو را داشتیم و اوراق سکه را داشتیم و مواردی از این دست. بانک مرکزی همیشه تلاش می‌کند که متناسب با شرایط بتواند ابزار‌های جدیدی را معرفی کند.
مجری: مهمترین سوالی که این جا پیش می‌آید این که من نوعی برای اینکه حفظ ارزش کنم برای دارایی هایم چرا باید گواهی ارزی بخرم؟ چرا نباید اسکناس بخرم؟ چه فرقی است بین این گواهی که بانک مرکزی به عاملیت بانک ملی منتشر می‌کند و این که من خودم می‌توانم بروم صرافی و ارز بخرم؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: ارز یک ابزاری است برای تسویه مبادلات خارجی کشور است در شرایط اقتصادی که ممکن است ما تورم داشته باشیم و مقداری که مردم برای حفظ ارزش پولشان به روش‌های مختلفی برای سرمایه گذاری فکر می‌کنند، ارز به عنوان یک دارایی مطرح میشود و به سمتش می‌روند به عنوان یکی از ابزار‌هایی که میتوانند در آن قسمت سرمایه گذاری کنند برای حفظ ارزش پولشان، طبیعی است که وقتی ارز چنین کارکردی پیدا می‌کند یعنی از کارکرد اصلی اش که ما تسویه مبادلات خارجی بگذاریم، برای این کارکردش باید فکری کنیم، یکی از ابزار‌هایی که می‌تواند تا حدودی این نیاز مردم را برطرف کند اوراق‌هایی هستند که مدت دار و تضمین شده هستند و میتوانند قسمتی از آن پرتفویشان را به آن اختصاص دهند این مجموع نگاه ما به این مسئله است که اگر مردم نیاز به پوشش نوسانات دارند یا احیانا ابزار مالی جدیدی می‌خواهند به این سمت بروند و این ابزار در اختیارشان باشد.
مجری: مشخصا سوالم این بود که چرا مردم انتخاب کنند که بروند گواهی ارزی بخرند نروند همان جا مراجعه کنند اسکناس بخرند، چه مزایایی برایشان این جا ایجاد شده که آن جا ایجاد نشده است؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: وقتی که شما می‌روید فیزیک ارز می‌خرید اگر از شبکه رسمی خریداری کنید، طبیعتا امنیت خود اسکناس آن جا مخدوش نمی‌شود و اسکناس معتبری تحویل مردم میشود خوب ریسک نگهداری اش یکی از موضوعات مهم است که این را نگهداری کنند یا در صندوق امانات یا جایی باید این را نگهداری کنند همیشه یکی از دغدغه‌های مردم ریسک‌هایی است که متوجه این امر میشود، اوراق چنین ویژگی را دارد که همچین ریسکی را متوجه مردم نمی‌کند، یک سند مالی است که نزد بانک محفوظ است و رکوردهایش هم در سامانه‌ها ثبت شده و همیشه نگهداری و هر موقع هم بخواهد می‌تواند اقدام به بازخرید یا در سررسید اصل یا معادل ریالی اش را دریافت کند.
مجری: از چه تاریخی تا چه تاریخی مردم میتوانند به بانک‌ها مراجعه کنند واین اوراق را خریداری کنند؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: شروع اوراق از ۲۵ آبان است سه ماهه تعریف شده تا ۲۵ بهمن ۱۴۰۱، ما این را در بیست و پنجم ابلاغ کردیم به بانک ملی بعنوان بانک عامل و بانک مرکزی بعنوان بانک ناشر شناخته میشود بانک ملی برای این که این کار را انجام دهد احتیاج داشت یک سری زیرساخت‌ها را در شعب ارزی شان ایجاد کند، بحث‌های حسابداری اش بود، بحث‌های نگهداری اش بود و آمادگی شعب و ابلاغ ضوابط به شعب ارزی بود؛ بنابراین طبیعتا مقداری زمان می‌برد و از روز شنبه ما گذاشته بودیم ۲۸ آبان، امروز مردم در واقع به شعب ارزی بانک ملی مراجعه کنند.
مجری: البته امروز گزارشاتی داشتیم که مشکلاتی وجود داشته برای خرید.
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: بله ما هم پیگیر موضوع بودیم و تعدادی از مردم به شعب مراجعه کرده بودند و بازخوردی که دریافت کرده بودیم بعضی از شعب هنوز آن کاربری‌ها برایشان تعریف نشده بود مقداری آمادگی هایشان لازم بود، حسب استعلامی که از بانک ملی کردیم انشاالله از فردا این کاربری‌ها تعریف شده و شعب آمادگی خدمت رسانی به مردم در این حوزه را دارند.
مجری: از ۲۵/۱۱ به بعد دیگر این اوراق
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: سررسید اوراق است و به این شکل است که شما قبل از سررسید اگر اقدام به مراجعه به بانک کنید اصطلاح بازخرید دارد و براساس نرخ پایانی روز قبل بازار متشکل معاملات ارزی که آن جا اسکناس مورد معامله قرار می‌گیرد مبنای تسویه قرار می‌گیرد و براساس آن ریال به حساب مشتری واریز میشود.
مجری: میتوانند اسکناس هم بگیرند دیگه.
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: نه بازخرید، اسکناس نیست. در زمینه خرید از زمان خرید، مردم باید حساب قرض الحسنه ریالی نزد بانک عامل که بانک ملی ایران است افتتاح کنند این حساب در دو قسمت کاربرد دارد یکی در زمان بازخرید و یکی در زمان سررسید، در سررسید وقتی مردم مراجعه می‌کنند دو حالت برایش متصور است یا درخواست اسکناس را از بانک می‌کند یا اقدام می‌کند می‌گوید من ریالش را می‌خواهم اگر بخواهد اسکناس را دریافت کند یک حق الوکاله‌ای در نظر گرفتیم ۷ درصد برایش در نظر گرفتیم.
اسکناس آوردنش به داخل کشور یک سری هزینه‌ها دارد، هزینه حمل و نقل و بیمه و نگهداری است، هزینه جداسازی اسکناس‌های خوب از بد است و مواردی از این دست، هزینه‌هایی است که مترتب بر آوردن اسکناس به داخل کشور است، چون ما چاپ کننده ارز نیستیم این اسکناس‌ها از خارج کشور وارد کشور میشود و یک سری هزینه‌هایی را از این بابت باید پرداخت کنیم به عنوان هزینه حق الوکاله
مجری: زمان سررسید یعنی
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: در صورتی که فیزیک را بخواهد تحویل بگیرد یعنی اسکناس
مجری: اسکناس بخواهند فقط همان موقع، زودتر بخواهند فقط ریال به آن‌ها تحویل داده میشود. بعد کل این پول‌هایی که الان مردم دارند واریز می‌کنند نزد بانک ملی می‌ماند یا به حساب شما واریز میشود، چون این در دستورالعمل‌ها هم بود.
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی:، چون ناشر این اوراق بانک مرکزی است پس ریال هم مالکیتش متعلق به بانک مرکزی است و طبق رابطه‌ای که ما با بانک عامل داریم این ریال‌ها در سررسید‌های مشخصی وارد حساب‌های بانک مرکزی میشود.
مجری: سوال‌هایی برای مردم ایجاد شده بود این که در دستورالعمل یک سامانه سیما بود که با آن سامانه کاری ندارند پس، درست است؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: نه سامانه سیما سامانه‌ای است که برای اوراق مورد استفاده قرار می‌گیرد رابطه اش بین بانک مرکزی و بانک‌های عامل هستند برای انتشار اوراق، اوراق گواهی ارزی هم از جمله اوراقی است که دراین سامانه گزارش گیری می‌کند و هم یک سری کنترل‌هایی که لازم است در آن سامانه داریم و مردم نیازی به سامانه سیما ندارند، یک رابطه‌ای است بین بانک مرکزی و بانک عامل.
مجری: غیرحضوری هم نمی‌توانند کاری انجام دهند؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: خیر حضوری است، چون مشتری‌ها اشخاص حقیقی ۱۸ سال به بالا هستند اصالتا باید این ارز را با مراجعه حضوری به بانک، کارت ملی ببرند، تنها مدرکی که احراز هویت می‌خواهد کارت ملی است، وکالت و نمایندگی به هیج وجه و حساب ریالی مشتری هم باید نزد بانک ملی ایران باشد.
مجری: پس یعنی بحث کارت ملی فروشی و این‌ها که مثلا بعضا
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: قطعا یکی از اهدافی که بانک مرکزی دارد این است که مردم نیاز نباشد که اگر نیاز ارزی داشته باشند منجر به اجاره کارت ملی یا مواردی که مشاهده می‌شد مراجعه کنند.
مجری: نکته‌ای راجع به آن ۷ درصد حق الوکاله که گفتید اگر کسی به بازار متشکل ارزی که مراجعه کند که این حق الوکاله از او گرفته نمی‌شود، نه؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: خیر بازار متشکل معاملات ارزی که سامانه‌ای معاملاتی است برای خرید و فروش که کسانی که عضو هستند میتوانند با همدیگر خرید و فروش کنند.
مجری: نه منظورم همان صرافی است که بخواهد بگیرد
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: نه به صرافی می‌کنند کارمزدی را بابت اسکناس پرداخت نمی‌کنند.
مجری: پس چرا این جا پرداخت می‌کنند؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: این کارمزدی است که بانک مرکزی، چون بانک مرکزی به خاطر این که ضمانت دهد و تضمین کند این اسکناس به دست مردم می‌رسد باید حتما خودش را تجهیز به اسکناس کند و این تجهیز هزینه دارد.
مجری: تاکید داشتید روی شخصیت حقیقی که باید مراجعه کنند یعنی حقوقی‌ها نمی‌توانند؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: خیر حقوقی‌ها نمی‌توانند.
مجری: یک سوال این که برخی‌ها رفتند ارز توافقی آن ۲ هزار دلار را قبلا گرفتند آیا آن‌هایی که قبلا با کارت ملیشان دلار گرفتند الان هم میتوانند مراجعه کنند و این هزار تا ۴ هزار دلار را بگیرند یا محدودیت وممنوعیتی برایشان وجود دارد؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: خیر هیچ گونه محدودیتی بابت خرید‌های قبلی مردم در سایر سرفصل‌های ارز‌های خدماتی وجود ندارد این یک امر کاملا مستقل از آن است و اگر کسی دو هزارتا را خرید کرده باشد هیچ محدودیتی از این بابت وجود ندارد.
مجری: مالیات چطور؟ آیا از آن‌ها مالیات گرفته میشود یا خیر؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: به موجب قوانین اوراقی که بانک مرکزی منتشر می‌کند معاف از مالیات است و این اوراق هم در شمول آن قرار دارد.
مجری: پس مالیات هم نمی‌پردازند و یک نکته‌ای که خیلی سوال بود این که یارانه کسانی که می‌آیند ارز خرید می‌کنند تاثیری دارد روی یارانه شان، قطع میشود یا رابطه‌ای برقرار نیست
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: ما چنین چیزی نداریم یعنی این اوراق مستقل از هرگونه اطلاع رسانی به سایر سازمان‌های دیگر هم از مالیاتی، اولویت‌ها و معیار‌های سازمان هدفمندی برای پرداخت یا عدم پرداخت یارانه‌ها در زمره قوانین و مقررات بالادستی سازمان مذکور است، این امری متعلق به بانک مرکزی است و رابطه اش بانک مرکزی با مردم است و ما چنین قصدی را نداریم که مبنایی برای قطع
مجری: مثلا اگر الان توافقی ۳۳ هزار تومان است در زمان سررسید که ۲۵/۱۱ باشد ارز شد ۳۰ هزار تومان چه اتفاقی برای این مابه التفاوتش می‌افتد تضمین شده است یا نه؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: خیر تضمین نشده، چون علتش این است که ما ابزار‌های مالی همیشه یک ریسک رویشان است و مثلا یک سهامدار باید این انتظار را داشته باشد که ممکن است سهام در موعدی که می‌خواهد این را تبدیل به وجه نقد کند این سهام قیمتش پایین‌تر آمده باشد و از این بابت عدم نفعی به دست بیاورد، طبیعتا در این اوراق هم همین است، چون خرید و فروش ریسک‌هایی دارد و یکی از این ریسک هایش هم همین موضوع است که به آن اشاره کردید.
مجری: اگر برعکس می‌شد چی؟ قیمتش افزایش پیدا کند.
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: اگر افزایش پیدا کند طبیعتا کسانی که در این قسمت سرمایه گذاری کردند یا با دریافت اسکناس یا با دریافت ریالی که به نرخ روز بازار متشکل در روز سررسید یا بازدهی یا همان چیزی که انتظار داشتند استفاده می‌کنند.
مجری: نیازی نیست که دیگر ما به التفاوتی چیزی پرداخت کنند؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: خیر هیچ چیزی نیاز نیست.
مجری: اگر زودتر در سررسید قیمت ارز افزایش پیدا کرد و مراجعه شد برای این که ریال تحویل بگیرند منجر به افزایش پایه پولی و این جور مسائل نخواهد شد؟ پیش بینی این موضوع هم شده است؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: قطعا در بانک مرکزی زمانی که ابزار‌هایی را معرفی می‌کند همیشه ابزار‌های پشتیبان سیاست پولی هم برایش معرفی میشود. ما در سررسید براساس میزان استقبالی که مردم از این ابزار کنند، نگاهی داریم به ابزار‌های سیاست پولی در آن زمان و انشالله در آن قسمت ما این را مدیریت خواهیم کرد.
مجری: سرجمع چقدر بانک مرکزی چه عددی گذاشته برای کل اوراقی که قرار است منتشر شود؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: بعضی چیز‌ها که تجربه اول است شاید برآوردکردن رویشان سخت باشد، چون این ابزار یک ابزار جدیدی است و میزان استقبال مردم نامشخص است بانک مرکزی فعلا راجع به این مسئله منتظر است ببیند که چه بازخوردی دارد ابزار، انشاالله براساس آن تعیین تکلیف می‌کنیم که این ابزار تا کی ادامه پیدا خواهد کرد.
مجری: ترجمه دیگرش این است که فعلا نمی‌گویید. آخرین سوالم در این حوزه این باشد که اگر کسی در سررسید مراجعه نکرد یعنی ۲۵/۱۱ فردی که صاحب گواهی ارزی است نرفت بانک و نگرفت، چه اتفاقی برای رقمی که پرداخت کرده است می‌افتد؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: هر مشتری که این اوراق را خریداری می‌کند یک حساب قرض الحسنه ریالی نزد بانک ملی افتتاح می‌کند در سررسید بصورت خودکار اگر فرد به هر دلیل مراجعه نکرد، ریال براساس آن نرخ پایه‌ای که گفتم محاسبه میشود و به آن حسابی که نزد بانک عامل باز کرده است واریز میشود.
مجری: آقای دارابی کارشناس بانکی پشت خط ارتباطی است. سلام، شما ارزیابی تان چیست از این ابزار مالی که بانک مرکزی آمده استفاده کرده، فکر می‌کنید چقدر می‌تواند کمک کننده باشد برای این که بازار ارز را مدیریت کند؟
مهدی دارابی کارشناس بانکی: با سلام خدمت شما ومیهمان محترم، یکی از تقاضا‌ها در بازار ارز خصوصا اسکناس تقاضای احتیاطی است و تقاضا‌های احتیاطی هم مشخص است به خاطر نگرانی که مردم بابت ارزش پول خودشان دارند برای جلوگیری از کاهش ارزش پولشان اقدام به خرید ارز و طلا می‌کردند. بطور کلی گواهی سپرده ارزی یک نوع مشتقات ارزی حساب میشود و به طور کلی باید گفت که باید به فال نیک گرفت این کار را و هرچقدر مشتقات ارزی و مشتقات مبتنی بر طلا بیشتر شود، علاوه بر این که می‌تواند تقاضای احتیاطی ارز و طلا را کاهش دهد و یک خوبی دیگری هم که دارد این است که کمک می‌کند که بازار رسمی ما عمیق‌تر شود به نوعی رهبری نرخ ارز در بازار‌های رسمی شکل بگیرد مشتقات الان خیلی خیلی از آن حد مطلوب فاصله دارد و این نوع گواهی‌ها باید بیشتر بشود، ولی در کل قابل تقدیر است که بانک مرکزی به سمت مشتقات ارز و طلا رفته است، اما فارغ از این که این مشتقات در کل ابزار مناسبی هستند و باید از بانک مرکزی تشکر کرد، در خصوص گواهی ارزی فعلی، نکته‌ای که وجود دارد این که هیچ انگیزه‌ای وجود ندارد که یک فرد از صرافی ارز نخرد و برود گواهی ارزی را بخرد. تصور کنید من می‌توانم راحت بروم ۲ هزار دلار از صرافی‌ها ارز بخرم در آن واحدی که من ارز را دارم با قیمت ۳۳ هزار و خورده‌ای می‌خرم می‌توانم با ۲ هزار تومان سود در بازار غیررسمی بفروشم، خوب اسکناس این مزیت بزرگ این چنینی برایش گذاشتیم که یک سود عالی نزدیک به ۴ میلیون تومانی برایش گذاشتیم. از آن طرف خوب یا بد بالاخره یک تجربه بدی از دهه گذشته وجود دارد که این گواهی‌ها یا سپرده‌های ارزی با یک نرخ دستوری به مردم بازپرداخت شد یک خاطره بدی از آن موقع است، ولی خوشبختانه انشاالله که این مشتقات ارزی باعث شود که اعتماد مجدد به مشتقات ارزی بانک مرکزی برگردد.
مجری: برای این نکته‌ای که فرمودید با توجه به اینکه محدودیت وقت داریم، این که بانک مرکزی باید چه کار می‌کرده که نکرده یا باید از این به بعد چه کار کند که جذابیت ایجاد کند برای آن هدفی که شما فرمودید رهبری کند نرخ ارز را بتواند دست خودش بگیرد باید چه کار می‌کرده که نکرده است؟
آقای مهدی دارابی کارشناس بانکی: شما تا زمانی که یک نرخ اسکناس ۲ هزار تومان، ۳ هزار تومان، ۱۵۰۰ تومان پایین‌تر دارید مشخصا در این گواهی سپرده به نظر نمی‌آید که استقبالی از این اوراق شود. این کار هم مشخص است زمانی میشود گفت که می‌توانیم استقبال داشته باشیم که تفاوتی بین اسکناس و این اوراق وجود داشته باشد، ولی این تفاوت وجود ندارد، فقط دوبرابر است که به راحتی میشود با یک کارت ملی دیگر آن دو برابر را به دست آورد و دوم این که ابتدای خرید اسکناس ما یک سود ۴ میلیونی داریم خریدار اسکناس چرا باید سود ۴ میلیونی آنی را رها کند و بیاید اوراق گواهی سپرده‌ای بگیرد که می‌خواهد سه ماه دیگر آیا به او سود دهد یا ندهد، حتما به سمت اسکناس می‌رود و من تصور می‌کنم جذابیتی این اوراق ندارد و بازار ثانویه هم که ندارد.
مجری: باید چه کار می‌کردند، چون از مالیات معاف است این شرایط در نظر گرفته شده باید مبلغش افزایش پیدا می‌کرد، قیمتش باید متغیر می‌بود یا سررسیدش زمانش فرق می‌کرد؟
آقای دارابی کارشناس بانکی: اول اینکه می‌شد این را برد مانند اوراق سکه بازار ثانویه داشته باشد و دومی هم بحث گواهی نیست سیاست بانک مرکزی که دو هزار تومان ارز رایج یا سهمیه‌ای را پایین‌تر از بازار غیررسمی می‌دهد باعث میشود که این اقدامات خوب بانک مرکزی نتیجه بخش نباشد یعنی باید ابتدا آن سیاست را درست کنیم تصور کنید ما با این اسکناس فروشی که در روز داریم باید در سال سه تا چهار میلیارد دلار اسکناس به کف بازار بیاوریم، من نمی‌دانم در این شرایط تحریمی و در این وضعیت اقتصادی چطور میشود توجیه کرد که ما ۳-۴ میلیارد دلار از ارز‌های با کیفیت خوب مثل اسکناس را به بازار بیاوریم و باعث میشود این ابزار هم خنثی شود و فایده‌ای نداشته باشد.
مجری: ممنون از شما، آقای لامعی مهمترین سوال به نظر می‌رسد همین باشد یکی این که در همین شرایط ارزی که داریم شرایط شرایط خاصی است این انتقاد وجود دارد که داریم ارز باکیفیتمان را به قول آقای دارابی داریم همین طوری چوب حراج به آن می‌زنیم.
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: تشکر می‌کنم از آقای دارابی که نکاتی را مطرح کردند خوب شد برای تکمیل صحبت ما، صحبت اول این که ۲ هزار تا را بگیرد ببرد در بازار غیررسمی بفروشد و از آن منفعتی بدست بیاورد همانطور که می‌دانید به موجب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و اصلاحیه آن که در اردیبهشت ماه ابلاغ شده و لازم الاجرا شده هرگونه خرید و فروش ارز خارج از شبکه رسمی کشور، بانک‌ها وصرافی‌ها غیرمجاز و در حکم قاچاق است بنابراین اگر کسی از شبکه رسمی ارز بخرد و ببرد در شبکه غیررسمی آن را بفروشد این یک حرکتی کرده که طبق قانون قاچاق ارز محسوب میشود و هر میزان و هر شکل که در قانون ذکر شده است بنابراین کسانی که می‌آیند ۲ هزار تا را می‌خرند و وارد بازار می‌شوند خودشان را در معرض ریسک قاچاق ارز قرار دادند پس یکی از دلایلی که ما می‌گوییم چرا این اوراق را مطرح کردیم، دوم این که ما ریسک نگهداری داریم کسی هم فرض کنید نمی‌خواهد این را در بازار غیررسمی خرید و فروش کند باید نگهداری کند، کجا باید این را نگهداری کند؟ فرض کنید اگر این را ببرد ارز خانگی یعنی سمت هیچ شبکه بانکی مجاز یا صندوق‌های امانات یا در حساب‌های ارزی نبرد باید نزد خودش در یک جایی این را نگهداری کند و دائما استرس و خودش را در معرض ریسک قرار می‌دهد و این هم دومین نکته‌ای است که چرا مردم باید از این استقبال کنند، سومین نکته‌ای که مطرح کردند این است که چه ترجیحی دارد که ما داریم ۲ هزار تا را می‌دهیم این را هم می‌دهیم نگاه کنید ۲ هزار تا الان یک بخشی اش تقاضای احتیاطی است، تقاضای احتیاطی یعنی شما انتظاراتی آمده نزد یک فرد، براساس آن انتظارات تصمیم می‌گیرد که بخشی از دارایی اش را تبدیل به ارز یا اوراق مشابه کند بر این اساس من می‌گویم که این طبیعت است که مردم بخواهند این ریسک‌ها را پوشش دهند می‌روند سمت این اوراق، دوم این که چرا به مردم دو هزار تا می‌دهیم؟ دو هزارتا فقط برای تقاضای احتیاطی نیست مردم برای نیاز‌های خودشان دارند استفاده می‌کنند برای مسافرت، دانشجویی و درمان استفاده می‌کنند و هر نیازی که مردم احتیاج دارند که ارز را بعنوان یک ابزار تسویه برای خارج از کشور استفاده کنند و اسکناس هم یکی از آن محمل‌ها است سوم این که این ۲ هزارتایی که می‌دهیم همه اش از محل منابع بانک مرکزی نیست ما بازار متشکل را چرا راه انداختیم؟ بازار متشکل برای بحث امکان واردات اسکناس توسط صادرکنندگان برای رفع تعهدات صادراتی شان بود در نتیجه عمده بازار متشکل از محل اسکناسی که صادرکننده‌ها وارد کشور می‌کنند.
مجری: الان از صرافی ارز بخریم، مالیات باید پرداخت کنیم؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: آن حاشیه سود خرید و فروش صرافی مشمول بر مالیات بر ارزش افزوده میشود یک بخش را از مشتری می‌گیرند.
مجری: نظارت شما بر این رویه که دارد انجام میشود چگونه خواهد بود؟ کلا اتفاقی که دارد می‌افتد بانک عامل، حجم خرید و فروش، چون در دستورالعمل یک بخش‌هایی منتشر شده بود که ناظر به فعالیت شما و ارتباط بانک مرکزی با بانک عامل بود که هفتگی به شما اعلام شود. این‌ها به چه صورت است؟ برخط است؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: بله سامانه سیما که گفتم بین بانک مرکزی و بانک عامل است کارکردش همین است که ما بطور مستند می‌بینیم میزان ریال و استقبالی که مردم از این اوراق کردند را بصورت برخط می‌توانیم مشاهده کنیم نکته دیگری که اشاره کنم چرا بازار ثانویه ندارد.
چون ببینید وقتی هرچیزی بازار ثانویه قرار بگیرد یک نرخ ایجاد میشود و نرخ هم می‌تواند پشتش انگیزه‌های سوداگرانه قرار بگیرد هر ابزاری و این انگیزه‌های سوداگرانه و سفته بازی موجب میشود که نرخ جدیدی کشف شود و آن ابزار دچار حباب شود و اگر دچار حباب شود این من فکر می‌کنم تبعاتش خوب نیست.
مجری: نکته‌ای هم اشاره کردید در خصوص مداخلات دولت که اتفاقاتی که در سال‌های گذشته تحت عنوان ارز پاشی و ورود بانک مرکزی در بازار ارز می‌شد که قیمت‌ها تصنعی کاهش پیدا می‌کرد چه تضمینی است که این اتفاقات در زمان سررسید وجود نداشته باشد؟
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: این ارزپاشی نیست این مدیریت بازار ارز است
مجری: نه این را نمی‌گویم، در آن دوره این اتفاق بیفتد و قیمت ارز کاهش یابد بصورت تصنعی در زمان سررسید.
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: برنامه و مبنای ما با مردم اعتماد است، بانک مرکزی اعتماد داشته باشند هیچ موقع بانک مرکزی اعتماد خودش که بین مردم و بانک مرکزی می‌آورد را از دست نخواهد داد این را مطمئن باشند.
مجری: پول چند روزه به حساب برمی گردد یعنی موقعی که سررسید
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: آنی مانند هر ابطال سپرده یا ابطال اوراق بلافاصله به حساب ریالی اش واریز میشود.
مجری: اشاره کردید به سامانه نیما، متشکل اگر آماری در این خصوص بعنوان جمع بندی بفرمائید.
آقای بهزاد لامعی معاون اداره صادرات بانک مرکزی: من میخواستم یک نگاهی داشته باشیم به بازار ارز رسمی کشور ما که تامین کننده نیاز‌های وارداتی ما است نیما که عمده بازار ارز کشور ما در نیما دارد مبادله میشود همین امروز که در خدمت شما هستم تا حالا نزدیک به ۲۹ میلیارد دلار در نیما معامله شده که در مدت مشابه سال قبل در بازار متشکل که بازار اسکناس ما است آن جا تا این زمان یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار آن جا دلار معامله شده است که ۴۲ درصد نسبت به سال گذشته رشد نشان می‌دهد به مدت مشابه سال قبل، اما نکته مهم‌تر تامین ارز نیاز‌های وارداتی کشور است که شامل تمام کالا‌های اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی و ... که ۳۴ درصد رشد نسبت به دوره مشابه قبل ۴۱ میلیارد دلار.
مجری: ممنون از شما و بیننده‌های عزیز.