افزایش مصرف سوخت

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، آقای مهندس نژاد علی مدیرکل شرکت پخش فرآروده‌های نفتی در گفتگو با برنامه صبح بخیر ایران در شبکه یک به موضوع افزایش مصرف سوخت پرداخت . این گفتگو به شرح ذیل است :

مجری: دلیل افزایشی مصرف سوخت که شاهد بودیم و در خبر‌ها هم به آن خیلی‌ها پرداختند البته منوط به این یک هفته نیست متناوب تو ماه‌های گذشته هم از رقم بالای مصرف گفتند، دلیل این افزایش مصرف چیست ؟

میهمان برنامه :اگر اجازه بفرمایید من چارچوب شرکت خودمان را در حوزه توزیع و تامین خدمت بینندگان عزیز عرض کنم، در انتها هم  از مردم عزیز ایران در ارتباط با بحث مصرف و مدیریت فرآورده‌های نفتی خواهشی دارم خوب شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در ۳۷ منطقه عملیاتی مستقر است یعنی گستردگی در نقاط مختلف کشور داریم و تقسیمات کشوری به صورت استان و شهرستان است، اما تقسیمات ما به صورت منطقه و ناحیه‌ای است ما در کل کشور ۳۷ تا منطقه عملیاتی و ۲۳۲ تا ناحیه داریم  . تقریبا ما به ازای شهرستان‌های استانی کشور داریم همکاران من در مناطق و شهرستان‌ها و نواحی فعالیت و تامین و توزیع سوخت فرآورده‌های نفتی ایران را انجام می‌دهند بخش زنجیره تامین د رحوزه ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران برگرفته از تولیدات فرآورده‌های نفتی توسط پالایشگاه‌های کشور است خوب ما پالایشگاه‌های ده گانه در نقاط مختلف کشور داریم که این فرآورده‌های تولیدی شان تحویل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی ایران می‌شود ما تحویل فرآورده‌ها را از طریق خطوط انتقال ریلی و خطوط لوله فرآورده‌های نفتی و همچنین از طریق نفت کش‌های جاده پیما به انبار‌های نفت مان که انبار‌های ۸۷ گانه در این ۳۷ منطقه قرار دارند منتقل می‌کنیم و از آنجا هم  این فرآورده‌ها را  به نقاط مصرفمان انتقال می دهیم ، مصرف کنندگانی که حوزه‌های مختلف از جمله جایگاه‌های عرضه سوخت که امروز بحث بنزین را می‌خواهیم دنبال بکنیم منتقل می‌کنیم .تقریبا ۴۲۰۰ جایگاه عرضه سوخت در کل کشور داریم که تعدادی از این جایگاه‌ها منحصراً توزیع کننده بنزین هستند حدود ۱۳۰۰ جایگاه داریم که عرضه بنزین را در کشور انجام می‌دهد منحصرا، و ۵۰ جایگاه عرضه سوخت داریم که نفت گاز را به صورت تک فرآورده در جایگاه عرضه می‌کنند و ۲۸۵۰ جایگاه داریم که هم بنزین و هم نفت گاز در جایگاه‌ها تحویل مردم عزیز ایران می‌شود. آن چیزی که مشخص است ما تقریبا از اسفند ماه سال ۹۸ کشور درگیر ویروس کرونا شد و تقریبا تا پایان سال ۱۴۰۰ که بحث این ویروس کرونا در کشور مطرح بود مسافرت‌ها خیلی محدود بود وعملا تردد‌های جاده‌ای  و مسافرت‌ها محدود شده بود در سال ۱۴۰۱ با توجه به گذشت دو سال و اندی از وضعیت کاهش تردد مردم به یکباره این تردد جاده‌ای و مسافرت‌های مردم زیاد شدخصوصا در تابستان امسال به میزان قابل توجهی آمار تردد خیلی بیشتر از دوران قبل از سال ۹۸ که مردم به رویه عادی مسافرت می‌رفتند ادامه پیدا کرد .این باعث افزایش مصرف سوخت می‌شد از جایگاه عرضه ما و عدد بسیار بزرگی را از برداشت سوخت که ما را  به بالاترین رقمی که طی این چندین ساله عرضه فرآورده‌های نفتی در کشور داریم رساند، بالغ بر ۱۰۰ میلیون لیتر در روز ما توزیع فرآورده‌های نفتی در مجاری عرضه مان داشتیم که این‌ها را باید توسط همین نفت کش‌های جاده پیما به جایگاه‌های عرضه در اقصی نقاط کشور می‌رساندیم که کار بسیار سختی بوده که همکاران من در اقصی نقاط کشور در مناطق مختلف بحث انتقال فرآورده را پایش و رصد می کردند که مشکل خاصی در حوزه توزیع فرآورده به وجود نیاید.

مجری: الان نکته اینست که یک منظومه از این شریان‌های سوخت رسانی کشورمان گفتید که همین جا هم خدا قوت می‌گویم به همه دست اندرکاران این حوزه واقعا کار مهمی انجام می‌دهند مثل آب برای زندگی روزمره سوخت هم فوق العاده اهمیت دارد و یک لحظه اگر قطع باشد می‌بینیم که مشکل ایجاد می‌کند که به همت شما و دوستانتان لحظه‌ای فرآیند سوخت رسانی قطع نمی‌شوداما سوال اولم را تکرار می‌کنم آقای مهندس چه شد که این اتفاق افتاده یعنی فقط به خاطر کرونا که یک کم به خاطر واکسیناسیون فروکش کرد مصرف بنزین بالا رفت یا عامل دیگری هم دارد یعنی مثلا خودرو‌هایی که باید اسقاط می‌شدند ،نشدند. همچنان خودرو‌های ما برخی هایشان حتی صفر کیلومترش بیش از صدی 11-10 لیتر می‌سوزاند که اصلا در دنیا معمول نیست که خودروی صفری که با  فناوری‌های جدید  تولید می شود این طور باشد وجای  سوال هست خودتان از مقامی کارشناسی بخواهید نگاه کنید چه شده که این اتفاق افتاده است؟

میهمان برنامه :در واقع جهش مصرف بنزین تا سال ۱۴۰۱ مد نظر جنابعالی بود من هم توضیح دادم این جهش به واسطه در واقع همین افزایش تردد‌ها بود، ولی بحث مصرف بالای خودرو‌های داخل کشور همه  استحضار دارند بالاخره ما خودرو‌های داخل مان نسبت به خودرو‌های خارجی مصرفشان بالاتر هست این قبل از سال ۹۸-۹۷ وسنوات قبلش هم وجود داشته است، ولی افزایش تعداد خودرو‌ها در هر دوره یعنی از ۹۸ به ۹۹ بالاخره ما یک درصدی افزایش خودرو داشتیم که افزایش مصرف را به دنبال خودش داشت  و این بحث تردد‌ها هم  به یکباره باعث شد که ما رشد ۲۲ درصدی توزیع بنزین را نسبت به سال ۱۴۰۰  در جایگاه‌های کشور داشته باشیم.عدد خیلی بزرگی بود می‌طلبید هم دست اندرکاران  حوزه صنعت خودرو سازی و ملت عزیزمان در بحث مدیریت مصرف این فرآیند را دنبال کنند که ما افزایش مصرف مان به حالتی  افسار گسیخته نشود. خدمت ملت عزیز ایران عرض بکنم که بزرگ‌ترین افتخار ما این بود که ما تقریبا از اواسط دهه ۸۰ به این طرف دیگر واردات بنزین نداشتیم  این افتخار بزرگی بود با تلاش وکوشش‌هایی که انجام شد با ایجاد بحث‌های مرتبط با ابزار‌های کنترلی و ابزار‌های غیر قیمتی شرکت ملی پخش فرآورده نفتی و وزارت نفت به دنبال کاهش و مدیریت مصرف سوخت رفت که اگر خاطرتا باشد ما تقریبا در اواسط دهه ۸۰ یعنی سال ۸۵ رشد فزاینده‌ای در حوزه بنزین داشتیم یک چیزی نزدیک به ۲۷ میلیون لیتر در روز ما مجبور بودیم واردات بنزین از کشور‌های خارج داشته باشیم که بتوانیم سوخت کشور را تامین کنیم . اما به یکباره در سال ۱۳۸۶ نه تنها ما واردات مان به صفر رسید بلکه توانستیم با رشد منفی ۵/۱۲ درصد رشد مصرف را مهار بکنیم و این مهار کردن باعث شد رویه کاهش مصرف ادامه پیدا بکند تا اینکه بالاخره به واسطه افرایش تعداد خودرو‌هایی که در کشور تولید شد و بحث های دیگری که درحوزه توزیع و مصرف فرآورده‌ها ایجاد شد ما مصرفمان رفته رفته افزایش پیدا کرد، ولی قدر مسلم آن چیزی که شاخص است و این جا من می‌خواهم به کارشناسان محترم در ارتباط با بحث بنزین طرح موضوع بکنم و کلا سوخت، ببینید آن چیزی که مشخص است ثابت شده در چند دهه گذشته که ابزار‌های غیر قیمتی تاثیر مثبت تری در بخش مدیریت در افزایش قیمت مصرف دارند .

مجری:ابزار‌های غیر قیمتی به چه معناست؟

میهمان برنامه :توضیح می‌دهم، ببینید ما در تقریبا سال ۸۳ براساس مصوبه‌ای که مجلس محترم به دولت ابلاغ کرد و وزارت نفت مکلف کرد توزیع بنزین و فرآورده‌های نفتی که درجایگاه‌های سوخت عرضه می شود براساس کارت هوشمند سوخت انجام شود. بحث راه اندازی و پیاده سازی سامانه هوشمند سوخت در دستور کار دولت قرار گرفت . تقریبا از تیر سال ۱۳۸۶ پیاده سازی سامانه هوشمند سوخت انجام شد و راه اندازیش شکل گرفت به یکباره از همان دوران ما تقریبا ۱۲ درصد ۵/۱۲ کاهش رشد مصرف داشتیم و مصرف در کشور مهار شد. حالا اگر در دوران‌های مختلف برگردیم به این موضوع نگاه کنیم ما در برنامه‌های پنج ساله مختلف دولت در بخش توسعه اقتصادی و اجتماعی خوب در یک دوره ۵ ساله طرح موضوع می‌شد که قیمت بنزین ثابت باشد و وقتی ابتدای برنامه ۵ ساله با انتهای برنامه ۵ ساله مقایسه می‌کردیم باز روند رشد مصرف ادامه داشت یعنی ما معمولا ۲۳، ۲۴، ۲۰ رشدمصرف داشتیم در بعضی برنامه‌های توسعه تنها ملاک افزایش قیمت بنزین در نظر گرفته  و انجام می‌شد. حالا با افزایش ۱۰ درصد بر میزان قیمت بنزین از سالی به سال دیگر و یا با یک مقدار کمتر و یا بیشتر از این موضوع، ولی در نهایت دولت تجربه کرد که تنها افزایش قیمت نمی‌تواند مصرف را مدیریت کند و میزان آنرا کاهش بدهد . افزایش واردات ما در کل کشور زیاد بود تا اینکه تصمیم عقلایی و بسیار مناسب مجلس محترم که  با همکاری  دولت انجام شد و پیاده سازی این موضوع را به وزارت نفت تکلیف کردند و واقعا وزارت نفت تمام وکمال در پیاده سازی و راه اندازی سامانه هوشمند سوخت که یک طرح کاملا ملی وکامل موثر در مدیریت مصرف سوخت بود و  تیرماه سال ۸۶ به بهره برداری رسید . عرض کردم که ما نه تنها توانستیم بحث مدیریت مصرف را داشته باشیم بلکه واردات بنزین که در واقع هزینه بر بود وارز بری داشت.

مجری:سوال برانگیز بود آن دهه من یادم هست با این سوال شروع شد که کشوری که خودش صادر کننده بزرگ نفت دنیاست چطور می‌تواند وارد کننده بنزین باشد ودر جواب این سوال به صورت گسترده آن همت همگانی انجام شد در بخش‌های مختلف صنعت کشورمان به ویژه صنعت نفت شکل گرفت که خودکفا بشویم حتی صادر کننده یه سوالی است اینجا خیلی می‌پرسند و برای ما پیامک دادند هر بارکه موضوع افزایش مصرف سوخت می‌شود بحث سی ان جی دوباره موضوعش داغ می‌شود، اما این به صورت متناوب است یعنی ما متوالی هیچ وقت ندیدیم که از اواخر دهه ۸۰ که قبلش ال پی چی بودو سی ان جی آمد با یک ساختاری نظامند و هدف‌مند بخواهد جلو برود یا خودروی دوگانه سوز تولید بشود و یا یه دوره‌ای کارگاهی انجام می‌شد یارانه‌ای می‌دادید گاهی رایگان بود بعد گفتید بخشیش همیشه مقطعی است آیا گازسوز کردن خودرو‌ها ها خوب است بد است اگر خوب است چرا کاملا مقطعی بهش نگاه شده است یعنی یه مدتی توجه ویژه رویش می‌شود فراخوان می‌دهند و از رسانه‌ها کمک می‌خواهند.

میهمان برنامه :به بحث خوبی اشاره شد ما به عنوان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران که یک بخش عمده‌ای را در حوزه جایگاه‌های عرضه سی ان جی به ما تکلیف شده و داریم دنبال می‌کنیم .پیاده سازی این جایگاه‌ها در دستور کارمان بوده وهست آن چیزی که مشخص است تقریبا سال ۷۹ براساس مصوبه‌ای که تکلیف شد مقرر شد که  جایگاه‌های ال پی جی جمع آوری شد و راه اندازی جایگاه‌های سی ان جی در دستور کار قرار گرفت .استارت موضوع و شروع کار  پیاده سازی  با سه جایگاه عرضه سوخت در سال ۸۲ شکل گرفت. عملا از سال ۸۳ به بعد این با جدیت دنبال شد ما تقریبا یه چیزی نزدیک به نیم میلیون لیتر کمک بنزین شد . یعنی در همان شروع اولیه کار تقریبا نیم میلیون متر مکعب سی ان جی در جایگاه‌های عرضه‌ای که در سال ۸۳  راه اندازی شده بود مردم مصرف کردند .و خودرو‌های دوگانه سوز افتاد در پروسه‌ای که  تولید خودرو‌های دو گانه سوز افزایش پیدا کند. الان که خدمتتان هستم با توجه به شدت نیاز کشور به بحث همین تراز منفی که ما الان در حوزه بنزین داریم خوب عدد خیلی بزرگی است یعنی ما وقتی با تولیدات پالایشگاه ده گانه کشورمان داریم مقایسه می‌کنیم تا کی می‌توانیم این روند را ادامه بدهیم که به تراز منفی نخوریم و منجر به واردات بنزین نشود به هر حال افزایش تعداد خودرو‌های دو گانه سوز باید کاملا مورد توجه شرکت‌های خودروساز داخلی قرار بگیرد در بین سال ۸۳ و امسال که خدمت شما هستیم طبق فرمایش شما در بعضی از سال‌ها ما به یکباره میزان دوگانه سوز کردن خودروهایمان و میزان تولید کارخانه‌ای خودرو‌های دو گانه سوز افزایش پیدا می‌کرد و به تبع آن نیاز بود جایگاه‌های عرضه سوخت را گسترش بدهیم خوب این کار را هم ما کردیم  و الان تقریبا از آن سه جایگاه عرضه سوخت در سال ۸۳ به ۲۳۳۶ جایگاه عرضه سوخت سی ان جی در کل کشور رسیدیم  و ۵/۲۳ میلیون متر مکعب مصرف سی ان جی در جایگاه عرضه سوختمان است که براساس ارزش حرارتی که این مصرف دارد معادل ۵/۲۳ میلیون لیتر بنزین هست یعنی اگر واقعا این تعداد خودرو‌های سی ان جی سوز نبود تبدیل کارگاهی انجام نمی‌شد تولید خودرو‌های دوگانه سوز نبود و وزارت نفت به دنبال این نبود که به صورت رایگان بیاید الان خودرو‌های عمومی را به صورت در واقع سی ان جی تبدیل بکندو دو گانه سوز بکند ما این ۵/۲۳ میلیون لیتر را باید واردات بنزین را انجام می‌دادیم پس ببینید یک صنعت خیلی مهمی است وزارت نفت هم کاملا واقف است به این قضیه دستگاه‌های دیگر خصوصا در واقع خودروسازان باید در واقع این رغبت را پیدا بکنندو بیایند کمک بکنند.

مجری:یعنی الان شما ظرفیت این که خودروی بیشتری به صورت دوگانه وارد مدار دریافت گاز بشود را دارید؟

میهمان برنامه :بله

مجری:گا‌هی دیده می‌شود که خیلی صف‌های طولانی در برخی نقاط تهران یا برخی حالا استان‌ها کمتر، اما همچنان کسانی که از سی ان جی استفاده می‌کنند عمدتا در کلان شهر‌ها خیلی هایشان کسانی هستند که مسافربر شخصی یا تاکسی هستند گلایه شان این است که برای یک بار سوخت گیری گاز کلی وقت بگذارند.

 میهمان برنامه:تعداد خودرو‌هایی که درواقع دوگانه سوز شدند و تولید کارگاهی وکارخانه‌ای هستند ،عدد قابل توجهی است ما تقریبا سه میلیون خودروی تولید کارخانه‌ای داریم که دو گانه سوز هستند بالغ بر یک میلیون ۲۰۰ خودرو هم داریم که به صورت کارگاهی انجام شده حالا براساس آماری که استخراج شده و در اختیار ما قرار گرفته و اخیرا هم که براساس مصوبه دولت محترم ما یک تعداد خودرو‌های عمومی راهم به حالت دوگانه سوز در آوردیم گسترش جایگاه‌های سی ان جی منوط به اینست که ما بیاییم و این حمایت انجام بشودو برویم به سمت ساخت و احداث جایگاه‌های جدید با همین تجهیزات موجود امکان  افزایش عرضه سی ان جی در جایگاه‌های عرضه سوخت ما حتی از ۵/۲۳ میلیون متر مکعبی که الان دارد انجام می‌شود تا حدود ۳۵ میلیون مکعب قابل افزایش هست خوب این می‌طلبد که اگر این تعداددر واقع خودرو‌های دو گانه سوز افزایش پیدا بکند این پتانسیل در کشور وجود دارد که بدون خللی در روند عرضه سوخت سی ان جی بتواند به تمام این خودرو‌ها سوخت رسانی بکند علاوه بر آن ،این پتانسیل از نظر منابع انسانی و از نظر صنایعی که مرتبط با با حوزه سی ان جی هست د راین دو دهه اخیر در کشور کاملا شکل گرفته است و  می‌تواند یک پتانسیل مثبت و افزایش ظرفیتی باشددر بحث بهره برداری از سی ان جی و کاهش مصرف بنزین در کشور.

مجری: از جناب آقای مهندس نژاد علی مدیرکل شرکت پخش فرآروده‌های نفتی