گروهی از بیماریها را که در آن بدن انسولین کافی نمیسازد یا نمیتواند از انسولین تولید شده به درستی استفاده کند، دیابت مینامند.
گلوکز، نوعی قند است که در خون یافت میشود و یکی از منابع اصلی انرژی بدن است. اگر انسولین بدن کم باشد یا بدن نتواند از انسولین خود استفاده کند، قند در خون انباشته میشود. این مسئله، مشکلاتی جدی را ایجاد میکند.
انواع دیابت
دیابت را به سه نوع اصلی تقسیم میکنند
دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۲
دیابت بارداری
علت ابتلا به بیماری دیابت چیست؟
دیابت نوع ۱
به باور متخصصان، دیابت نوع ۱ نوعی بیماری خودایمنی است، بدین معنی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلولهای بتای لوزالمعده (که مسئول تولید انسولین هستند) حمله میکند و آنها را نابود میسازد. این صدمه دائمی است.
هنوز مشخص نیست که چه چیزی موجب این حمله میشود. ممکن است دلایل ژنتیک و محیطی در این امر دخیل باشند. هرچند، به نظر نمیرسد عوامل مرتبط با سبک زندگی در این بیماری نقشی داشته باشند..
دیابت نوع ۲
دیابت نوع ۲ با مقاومت به انسولین شروع میشود. در این بیماری بدن نمیتواند به طور مؤثری از انسولین موجود استفاده کند. این مسئله لوزالمعده را تحریک میکند که انسولین بیشتری بسازد تا وقتی که دیگر نمیتواند به این حجم تقاضا پاسخ دهد. در این صورت، تولید انسولین کاهش مییابد و قند خون بالا میرود.
علت دقیق دیابت نوع ۲ ناشناخته است، اما عوامل زیر ممکن است در آن دخیل باشند:
ژنتیک
عدم تحرک
اضافه وزن
البته متخصصان میگویند، شرایط محیطی و عوامل دیگری نیز ممکن است سبب بروز دیابت نوع ۲ شوند
دیابت بارداری
در دوران بارداری، هورمونهای مهارکنندهی انسولین در بدن زنان تولید میشود، به همین دلیل، ممکن است زنان باردار به دیابت مبتلا شوند. این بیماری فقط در دوران بارداری رخ میدهد
علائم دیابت
گرسنگی و تشنگی بیش از حد
تکرر ادرار
خستگی یا خواب آلودگی
خشکی و خارش پوست
تاری دید
کندی ترمیم زخم
گاهی، لکههای تیرهای در چینهای پوستی گردن یا زیربغل مبتلایان دیابت نوع ۲ ایجاد میشود. از آنجا که معمولاً تشخیص دیابت نوع ۲ نسبت به سایر انواع دیابت بیشتر طول میکشد، ممکن است تا زمان تشخیص نشانههایی مانند درد یا بی حسی را در پای خود احساس کنید
دیابت نوع ۱ اغلب با سرعت بیشتری رشد میکند. این بیماری ممکن است با نشانههایی مانند کاهش وزن یا شرایطی به نام کتواسیدوز دیابتی همراه باشد. در کتواسیدوز دیابتی قند خون بسیار بالاست، اما انسولین بدن خیلی کم است
علائم دیابت نوع ۲ و ۱ ممکن است در هر سنی ظاهر شود، ولی دیابت نوع ۱ در کودکان و جوانان بیشتر دیده میشود. دیابت نوع ۲ نیز در سنین بالای ۴۵ شایع است، اما این روزها، به دلیل سبک زندگی کم تحرک و افزایش وزن، بروز دیابت نوع ۲ در افراد جوانتر افزایش یافته است.
احتمال ابتلا به دیابت در صورت وجود سابقهی خانوادگی این بیماری بیشتر میشود. سایر عوامل خطر دیابت نوع ۲ عبارتند از
سبک زندگی کم تحرک یا پشت میز نشینی
چاقی و اضافه وزن
ابتلا به دیابت بارداری یا پیش دیابت
عوارض احتمالی قند خون بالا چیست؟
عوارض دیابت اغلب در طول زمان ایجاد میشود. عدم کنترل صحیح قند خون، خطر مشکلات جدی و کشندهی مرتبط با این بیماری را افزایش میدهد. برخی عوارض مزمن ناشی از انواع دیابت عبارتند از::
بیماریهای عروقیای که به حملهی قلبی یا سکتهی مغزی منجر میشود
مشکلات بینایی، با عنوان رتینوپاتی (retinopathy)
عفونت یا مشکلات پوستی
آسیب عصبی یا نوروپاتی (neuropathy)
آسیب کلیوی یا نفروپاتی (nephropathy)
قطع عضو به دلیل نوروپاتی یا بیماری عروقی
دیابت نوع ۲ ممکن است ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر را نیز افزایش دهد، به خصوص اگر قند خون به خوبی کنترل نشود
چگونه از دیابت پیشگیری کنیم؟
شکر و کربوهیدراتهای تصفیه شده را از رژیم غذایی خود حذف کنید
خوردن غذاهایی که شکر و کربوهیدراتهای تصفیه شده دارند، میتوانند ریسک و خطر ابتلا به دیابت را بیشتر کنند. بدن به سرعت این غذاها را به مولکولهای کوچک شکر تبدیل میکند و به جریان خون شما جذب میشود.
افزایش قند خون، پانکراس را تحریک میکند تا انسولین تولید کند. در کل خوردن غذاهای پر شکر و کربوهیدراتهای تصفیه شده و قند موجب افزایش قند خون و میزان انسولین میشود که در طول زمان ممکن است دیابت را ایجاد کند. اجتناب از این غذاها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک کند.
برای پیشگیری از دیابت به طور منظم کار و فعالیت کنید
انجام فعالیتهای بدنی منظم میتواند به جلوگیری از دیابت کمک کند. ورزش و فعالیت، حساسیت سلولهای شما را نسبت به انسولین افزایش میدهد؛ بنابراین زمانی که ورزش میکنید، انسولین کمتری برای کنترل قند خونتان مصرف میشود.
برای پیشگیری از دیابت آب زیادی بنوشید
آب، طبیعیترین و بهترین نوشیدنی است که شما میتوانید مصرف کنید. نوشیدن زیاد آب باعث میشود که شما از نوشیدنیهایی که حاوی قند بالا، مواد نگهدارنده و سایر مواد مضر هستند، اجتناب کنید.
آب آشامیدنی را جایگزین سایر نوشیدنیهای دیگر کنید، چرا که به کنترل قند خون و انسولین کمک میکند.
اگر اضافه وزن دارید یا کمی چاق هستید، وزنتان را کم کنید
اگر چه افرادی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند، اضافه وزن یا چاقی ندارند، اما در کل افرادی که دارای دیابت هستند، بیشتر وزنشان در ناحیه کمر و شکم جمع میشوند و به عنوان چربی شناخته میشود.
حمل چربی بیش از حد به ویژه در ناحیه شکم، احتمال ابتلا به دیابت را افزایش میدهد. کم کردن وزن ممکن است خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد.
میزان کشیدن سیگار را کم کنید و تا حد ممکن ترک کنید
تحقیقات بسیار زیادی نشان داده اند که سیگار کشیدن باعث ایجاد بسیاری از بیماریهای جدی از جمله بیماریهای قلبی، آمفیز، سرطان ریه، پستان، پروستات و دستگاه گوارش میشود.
همچنین نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض دود سیگار میزان ابتلا به دیابت را افزایش میدهد. ثابت شده است که ترک سیگار در طول زمان، باعث کاهش علائم دیابت میشود.
داشتن یک رژیم غذایی بسیار کم کربوهیدرات
داشتن چنین رژیم غذایی میتواند به شما در جلوگیری از دیابت کمک کند. اگرچه بسیاری از روشهایی وجود دارد که موجب کاهش وزن میشود، اما رژیمهای غذایی بسیار کم کربوهیدرات از همه موثرتر هستند، که میتواند قند خون و سطح انسولین را کنترل کند و خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد.
همچنین تحقیقات نشان میدهند که خوردن بیش از حد غذا در یک زمان، موجب افزایش قند خون و انسولین میشود و خطر ابتلا به دیابت راافزایش میدهد.
اجتناب از رفتارهای بیهوده برای پیشگیری از دیابت
اگر میخواهید به جلوگیری از دیابت کمک کنید، از تنبلی و یک جا نشستن پرهیز کنید.
رژیم غذایی با فیبر بالا را انتخاب کنید
دریافت مقدار زیادی فیبر برای سلامتی روده و مدیریت وزنتان و مفید است. مصرف یک منبع عالی از فیبر، در هر وعده غذایی میتواند به جلوگیری از افزایش میزان قند خون و انسولین کمک کند و در نتیجه خطر ابتلا به دیابت را کاهش میدهد.
مقدار کافی ویتامین D مصرف کنید
ویتامین D برای کنترل قند خون بسیار مهم است. مصرف مکملهای ویتامین D یا خوردن غذاهایی با ویتامین D ابتلا به دیابت را کاهش دهد
غذاهای فرآوری شده را از رژیم غذایی خود حذف کنید
برای برداشتن یک گام به سمت سلامتی و جلوگیری از دیابت بهتر است که مصرف غذاهای فرآوری شده خود را به حداقل برسانید. آنها باعث بسیاری از مشکلات سلامتی مانند بیماریهای قلبی، چاقی و دیابت میشوند.
برای پیشگیری از دیابت چای و قهوه بنوشید
اگرچه آب باید جزو نوشیدنی اصلی شما باشد، اما تحقیقات نشان میدهد که خوردن قهوه و چای ممکن است به شما برای جلوگیری از دیابت کمک کند. نوشیدن قهوه یا چای، میزان سطح قند خون را کاهش میدهد و حساسیت بدن نسبت به انسولین را بالا میبرد در نتیجه خطر ابتلا به دیابت را کم میکند
برخی گیاهان طبیعی را در برنامه روزانه تان بگنجانید
کورکومین:این گیاه جز زردچوبه است و یکی از مواد اصلی موجود در کره میباشد. دارای خواص ضد التهابی قوی است و قرنها است که برای جلوگیری از دیابت و یا درمان آن استفاده میشود.
بربرین:بربرین، در بسیاری از گیاهان یافت شده است و در طب سنتی چینی هزاران سال است که مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از مطالعات نشان داده است که به مبارزه با التهاب و کاهش کلسترول و سایر نشانههای بیماری قلبی نیز کمک میکند.
برای پیشگیری از دیابت به اندازه کافی و با کیفیت بخوابید
میزان خواب بین ۶ تا ۸ ساعت کافی است. خواب طولانی بیش از ۸ ساعت و خواب کوتاه کمتر از ۵ ساعت خطر ابتلا به دیابت را زیاد میکند.
دور فست فودها و غذاهای اماده را خط بکشید
از غذاهای آماده و فست فودها بپرهیزید چرا که این دسته از غذاها تاثیر بسزایی در ابتلا به دیابت دارند
برای پیشگیری از دیابت گوشت قرمز کم مصرف کنید
برخلاف گوشت سفید گوشت قرمز به بیماران دیابتی توصیه نمیشود، همینطور افرادی که برنامه غذایی خود را روی محور پیشگیری از دیابت تنظیم کرده اند بایستی در مصرف گوشت قرمز زیاده روی نکنند.
برای پیشگیری از دیابت دارچین مصرف کنید و از استرس دوری کنید.
در غذاهای خود از ادویه جات به ویژه دارچین استفاده کنید و سعی کنید از اضطراب و فشارهای روحی و عصبی بپرهیزید.