معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: دارو یک کالای استراتژیک است و تجویز آن باید مبتنی بر بار بیماری باشد.
وی با اشاره به ضرورت برنامه ریزی اصولی از سوی وزارت بهداشت در حوزه دارو، گفت: با وجود اینکه سازمان غذا و دارو متولی امور دارویی است؛ ولی اگر با نگاه علمی و مبتنی بر شواهد به موضوع نگاه کنیم، می‌بینیم که معاونت آموزش می‌تواند در تجویز منطقی و مصرف دارو نقش داشته باشد.
پناهی افزود: معاونت آموزشی می‌تواند کمک کند ما در حوزه تجویز دارو، شواهد معقول و منطقی داشته باشیم. همچنین در زمینه مصرف دارو، همه بیمارستانها و مراکز درمانی در اختیار معاونت درمان هستند و این معاونت هم می‌تواند در مصرف تجویز منطقی دارو کمک کند. ضمن اینکه بخشی از این موضوع نیز به معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت برمی‌گردد.
بررسی بار بیماری نشان دهنده تغییر رفتار بیماری‌هاست
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان اینکه یکی از جدی‌ترین موضوعاتی که در دنیا برای تصمیم‌گیری در حوزه سلامت انجام می‌شود، توجه به بار بیماری‌ها است، گفت: از سال۱۹۹۰ تا ۲۰۱۷ مقایسه‌ای انجام شده و بررسی‌ها نشان داده که رفتار بیماری‌ها در این مدت به شدت تغییر کرده است. بیماری‌های قلبی عروقی، نورولوژی ، سرطان و ... با این مدل تغییر داشته اند. برای مثال در حال حاضر سرطان سومین علت مرگ و میر در ایران است در حالی که در سال ۱۹۹۰ هشتمین علت بود. این نشان میدهد که لازم است سازمان و غذا و دارو باید بر مبنای بار بیماری‌ها سیاست گذاری داشته باشد.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان این که برنامه ما در وزارت بهداشت ظرفیت سنجی هریک از معاونت‌های این وزارتخانه است، خاطرنشان کرد: ما در کشور بیشتر از ۹۰۰ مرکز تحقیقات داریم، ۸۳۰ مجوز داریم ۱۰۰ مرکز هم در دانشگاه‌های علوم پزشکی منتظر گرفتن مجوز هستند. همچنین مرکز تحقیقات غیر دولتی، پژوهشکده، شبکه‌های تحقیقاتی و غیره نیز مشغول فعالیت هستند. همچنین ۱۳ مرکز تحقیقات در حوزه دارو، ۱۳ مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، مراکز تحقیقاتی مقاومت آنتی بیوتیکی نیز وجود دارند و این‌ها زیر ساخت‌های ما هستند و می‌توانند به سیاست‌گذاری‌ها کمک کنند.
فرهنگ روی بار بیماری‌ها اثر می‌گذارد
پناهی نسخه یکسان پیچیدن برای همه کشور را اقدامی نامناسب دانست و توضیح داد: اینکه یک تصمیم‌گیری کلی از بالا انجام شود، اقدامی از مد افتاده است. چون شرایط هر استان، فرهنگ، بار بیماری‌ها و غیره در استان‌های مختلف متفاوت است. برای مثال در برخی استانها اشکال تزریقی دارو یا شیاف‌ها و ... خیلی طرفدار ندارد. بنابراین نمی‌توان در پایتخت برای همه استانها تصمیم‌گیری کرد.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت تاکید کرد: مردم و همه ذی‌نفعان و سیاست‌گذاران در حوزه مسائل مربوط به داروسازی درگیر شوند.
تحقیق و توسعه در همه بخش‌های دارو
وی افزود: ما درحوزه دارو دنبال این هستیم که تحقیق و توسعه در همه بخش‌های دارو انجام شود. برای مثال زیرساخت‌های ما برای جمعیت ۲۰، ۳۰ میلیونی دیده شده، اما الان ۸۰ میلیون هستیم. یا عمر افراد ۵۰ سال بود، الان خوشبختانه ۷۰، ۸۰ سال است. همینطور با افزایش سن سرطان‌ها افزایش پیدا کرده. بنابراین تحقیق و توسعه در همه بخش‌ها باشد.
وی افزود: در دنیا درمان‌ها به سمت ژن درمانی و درمان‌های پیشرفته رفته‌اند که اثربخشی آنها بیشتر بوده است. بنابراین باید به این سمت حرکت شود.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان اینکه واقعیت این است که تحقیقات و فناوری، باید دیده‌بان باشد، گفت: باید این حوزه و به مسئولین گرا بدهد که از چه مسیری بروند. تحقیقات در سلامت دیده‌بان است و یافته‌ها را در اختیار سیاست‌گذاران قرار دهد.
مراکز تحقیقاتی باید اولویت‌بندی کنند و جامع نگری باشند
پناهی خاطر نشان کرد: ما به مراکز تحقیقاتی مجوز می‌دهیم که به حل مشکلات و رفع نیازها کمک کنند. اینکه تحقیقات انجام شود، مقاله نوشته شود و به افزایش تعداد دانشمندان یک درصد و دو درصد و ... بیانجامد در جای خود ارزشمند است ولی مراکز تحقیقات باید به ما اطلاعات بدهند، اولویت‌بندی کنند و جامع‌نگر باشند .
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به بحث ضایعات دارویی گفت: این حجم بزرگ دارو، در کشور مصرف می‌شود ولی در دنیا دارو به همین راحتی در اختیار بیمار قرار نمی‌گیرد. چون نگهداری و نحوه مصرف دارو و غیره اهمیت زیادی دارد.
توزیع دارو بر اساس بار بیماری
وی به اهمیت بار بیماری‌ها اشاره کرد و گفت: حتی توزیع دارو در کشور هم باید بر اساس بار دارو باشد. بار بیماری حتی در استان‌های مختلف هم بررسی شده که توزیع بیماری‌ها در کدام استان کدام بیماری بیشتر است. این برای سیاستگذار هم خیلی مهم است.
از مگا پروژه‌های تجویز و مصرف دارو حمایت می‌شود
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در پایان ضمن دعوت از پژوهشگران، اعلام کرد: در صورتی که مگا پروژه‌ای در حوزه تجویز و مصرف منطقی دارو ارائه شود، از آن حمایت می‌شود. همچنین مطالعاتی که بتوانند منجر به کاهش بار بیماری‌ها شوند و طرح‌هایی که جنبه‌های مختلف مصرف دارو را بررسی کنند نیز حمایت می‌شوند.
در ادامه این همایش دکتر ابوالفضل باقری‌فرد معاون آموزش وزارت بهداشت در خصوص نقش آموزش در مصرف منطقی داروها، دکتر سیدحیدر محمدی معاون غذا و دارو وزارت بهداشت در خصوص برنامه‌های سازمان غذا و دارو در مصرف منطقی دارو و دکتر بخشنده نماینده معاون درمان وزارتخانه در خصوص نقش گایدلاین‌ها در مصرف منطقی دارو به ارائه سخنرانی پرداختند.
نخستین سمینار تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد علمی با عنوان چالش‌های دارویی در اقتصاد سلامت و ارائه راهکارها برای آن پنجشنبه ۲۶ آبان ماه در محل دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار شد.