کارشناس ارشد زیست بوم دانش بنیان گفت: بر اساس آمار‌های در پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۲۷۵ هزار نفر در شرکت‌های دانش بنیان فعالیت داشتند و این آمار نسبت به ابتدای سال ۹۹ رشد ۲۰ درصدی داشته است. این امر نشان می‌دهد تعداد قابل توجهی از فعالان و نخبگان در بدنه شرکت‌های دانش بنیان فعالیت می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مصطفی عرب، کارشناس ارشد زیست بوم دانش بنیان با اشاره به اینکه گزارش زیست بوم دانش بنیان سومین سالی است که رونمایی می‌شود، تصریح کرد: با توجه به نامگذاری سال با عنوان «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرینی»، چنین گزارش‌هایی جایگاه ویژه‌ای دارد و لازم است تا اطلاعات تحلیلی در خصوص اقتصاد دانش بنیان در دسترس خبرگان و فعالان این حوزه قرار داشته باشند.
مدیر کارگزار اعتبارسنجی صندوق نوآوری و شکوفایی افزود با بیان اینکه گزارش زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان مبتنی بر تحلیل شخصی نیست و پردازش ریز داده‌هاست، تصریح کرد: زیست بوم فناوری کشور از سال ۹۰ به صورت پرشتابی توسعه داده شده است و روند رشد تعداد شرکت‌ها و درآمد و تسهیلات فعال آن‌ها را مفصل در گزارش زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان مورد تحلیل قرار گرفته است. به عنوان نمونه نیمی شرکت‌های دانش‌بنیان بعد از سال ۱۳۹۲ تاسیس شده‌اند. وی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر تعداد شرکت‌های دانش بنیان از حدود یک هزار و ۵۰۰ مورد به حدود هفت هزار و ۵۰۰ شرکت رسیده است، افزود: سال‌های اخیر به طور متوسط هزار شرکت به جمع دانش بنیان‌ها اضافه شده‌اند. علاوه بر این، درآمد شرکت‌های دانش بنیان از سال ۹۶ از حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان به ۱۹۸ میلیارد تومان رسیده است که این امر به معنای رشد ۵ برابری درآمد شرکت‌های دانش بنیان است.
عرب با بیان اینکه ۲۲ درصد از اعضای هیئت مدیره و ۱۲ درصد از مدیران عامل شرکت‌های دانش‌بنیان را زنان تشکیل می‌دهند اضافه کرد: بر اساس آمار‌های در پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۲۷۵ هزار نفر در شرکت‌های دانش بنیان فعالیت داشتند و این آمار نسبت به ابتدای سال ۹۹ رشد ۲۰ درصدی داشته است. این امر نشان می‌دهد تعداد قابل توجهی از فعالان و نخبگان در بدنه شرکت‌های دانش بنیان فعالیت می‌کنند.
عرب اضافه کرد بررسی آمار‌های تحلیلی نشان می‌دهد که از مجموع معافیت مالیاتی مرتبط با محصولات دانش‌بنیان که به شرکت‌های دانش‌بنیان نوع ۱ تعلق می‌گیرد، مجموع معافیت مالیاتی شرکت‌ها برای سال ۱۳۹۹ حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان بوده است و این در حالی است که این عدد تنها معادل ۰.۳ درصد از درآمد مالیاتی دولت در سال ۱۴۰۰ است. همچنین آمار‌ها نشان می‌دهد که مانده بدهی شرکت‌های دانش بنیان به سیستم بانکی در انتهای سال ۱۴۰۰ حدود ۶۸ هزار میلیارد تومان بوده است.
پژوهشگر اقتصادی اقتصاد دانش‌بنیان افزود، جمع‌بندی و تحلیل اطلاعات گزارش زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان نشان می‌دهد که اولا زیست‌بوم فناوری شکل گرفته و به بلوغ نسبی رسیده و سهم مشخصی از اقتصاد کشور را به خود اختصاص داده است. اما وقتی پردازش اطلاعات می‌کنید، ممکن است نتایج تصمیم گیری‌ها در برخی موارد نیاز به آسیب شناسی داشته باشد. بنابراین، رویکرد ما در این گزارش نشان دادن جایگاه اقتصاد دانش بنیان است و سعی کردیم نقاط ضعف و قوت را بیان کنیم تا در تصمیم گیری‌ها مورد بهره برداری قرار گیرد.
مصطفی عرب افزود، آسیب شناسی حوزه دانش بنیان‌ها را به دو قسمت تقسیم کرد و افزود: موضوع نخست که کم‌تر به آن پرداخته می‌شود، آسیب شناسی مبتنی بر فعالیت شرکت‌های دانش بنیان است. آمار‌ها نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از شرکت‌های دانش‌بنیان نتوانسته‌اند فرایند تامین مالی خود را به صورت درستی انجام دهند و به لحاظ الزامات حاکمیت شرکتی یا قانون تجارت دچار ایرادات اساسی هستند، افزود شرکت‌های دانش‌بنیان باید به اهمیت سلامت مالی و موضوعات مرتبط با تجاری سازی کسب و کار خود توجه کنند و به همین دلیل شرکت‌های دانش بنیان در تأمین منابع مالی دچار مشکل شوند.
وی با بیان اینکه شرکت‌های دانش بنیان برای اینکه فرایند تجاری سازی سریع انجام شود نباید صرفا در مسایل فنی و بازاریابی تمرکز کنند، تصریح کرد: شرکت‌های دانش بنیان وقتی رشد می‌کنند که از حالت گلخانه‌ای خارج شوند و تاب آوری لازم برای فعالیت اقتصادی در کشور را داشته‌باشند. بررسی پراکندگی تسهیلات نشان می‌دهد نشان می‌دهد بخش قابل توجهی ازشرکت‌ها نتوانسنتد از منابع وام شرکت دانش بنیان استفاده کنند و این در حالی است که شرکت بزرگ بهتر در سیستم بانکی تأمین مالی شدند. علاوه بر لزوم استاندارد سازی ساختار مالی شرکت‌های دانش‌بنیان به نظر می‌رسد نهاد سیاستگذار این حوزه به سوی ابزار‌های نوین باید برود تا این مشکل برطرف شود و از طرفی تأمین مالی شرکت‌ها نباید به وام محدود شود و می‌توان از سایر روش‌ها همچون سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای شرکت‌های کوچک و تأمین مالی از بورس برای شرکت‌های بزرگ استفاده کرد. همچنین توسعه روش‌های نوین در حوزه‌های اعتبارسنجی اشخاص حقوقی جایگاه کلیدی در تسهیل ارائه خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان دارد.
همچنین یکی از نیازمندی‌ها برای اینکه اقتصاد دانش بنیان به هدف خود برسد و با سرعت بیش از گذشته رشد کند، دقت و توجه به اطلاعات و پردازش آن و بهره گیری از آن توسط سیاست‌گذاران و تصمیم‌ساز است که امیدواریم چنین گزارش‌هایی در این حوزه بتواند مثمرثمر واقع شود.