بررسی توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی کلان شهرها و شهرهای کوچک

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، شبکه یک، برنامه صبح بخیر ایران، آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور گفتگو داشتند که مشروح آن در ذیل آمده است؛

مجری: در روزهای اخیر همان طور که مطلع شدید در کلان شهر تهران 200 دستگاه اتوبوس تزریق شد به ناوگان حمل و نقل عمومی به خصوص دراین ایام که با سرد شدن هوا، بحث وارونگی و بحث آلودگی هوا را جدی تر داریم و از الان کم کم که به پایان سال می رویم، متاسفانه این ماجرا خیلی جدی تر می شود. بحث حمل ونقل عمومی که همواره مطالبه رسانه ملی بوده و سایر رسانه ها و از آن طرف دستگاه های مسئول قول و وعده هایی دارند در خصوص توسعه ناوگان ، آنچه که خود مسئولان شهرداری تهران و مدیریت شهری تهران اعلام کردند که 4 هزار دستگاه اتوبوس برای تهران نیاز است به جزآن 200 دستگاه که تزریق شده قطعا تعداد بیشتری مورد نیاز است. با توجه به حجم حمل ونقل  تهران، برنامه خود وزارت کشور چه هست؟ 4 هزار دستگاه اتوبوس برای تهران و 8هزار دستگاه اتوبوس برای سایر کلان شهرها. حالا قرار است با آقای دکتر جمالی نژاد معاون عمرانی وزارت کشور صحبت کنیم.

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: مستحضر هستید که از بحث هایی که شهرهای بزرگ ما دارند، کلان شهرهایمان دارند، بحث آلودگی هواست. فصل زمستان که می شود همیشه این بحث داغ می شود. در ماده 9و 10 قانون هوای پاک دو تا تکلیف را برای وزارت کشور تعیین کرده. من عرض بکنم قانون هوای پاک دوتا ماموریت وزارت کشور دارد، یک سری ماموریت هایش به عنوان دستگاه میان دار، دستگاه میان بخشی و یک وزارت خانه فرانگر بایستی یک سری اقدامات بین دستگاه های مختلف پیگیری بکند، حساب کشی بکند و دنبال بکند، یک سری وظایف هم جزو ماموریتهای خود وزارت کشور هست که خب همین در واقع نوسازی و بازسای ناوگان حمل ونقل یکی از آن وظایف هست که برای شهرهای بزرگ و کلان شهرهایمان بیشتر مد نظر شهرهای میانی و شهرهای کوچکمان، کمتر ما از این هزار و چهارصد اندی شهر که داریم شهرهای کوچک و میانی زیاد هستن، ولی کلان شهرهایمان 9 تاهستند. بیشتر مشکل ما همین 9 تا کلان شهر هست، ما نزدیک شاید مثلا یک دهه و اندی است متاسفانه در حوزه حمل ونقل نتوانسته بودیم کار شاخصی را انجام بدهیم. ما دو تا تنش در بحث حمل ونقل عمومی بود. یکی سال 98 بحث سهمیه بندی بنزین؛ خب می دانید یک جمع زیادی شهروندان عزیزان رفتند به سمت استفاده از حمل ونقل عمومی. آنجا خب لابد بودند شهرداری های ما که بتوانند تمام ناوگان را در کلان شهر نوسازی بکنند و بازسازی بکنند. خب شرایط سخت بود، نشد این کار را بکنند، یکی هم بحث کرونا بود. می دانید وقتی که بحث کرونا را داشتیم بحث فاصله گذاری اجتماعی بود، می گفتند در هر اتوبوسی هر ردیفی، خب باز نیاز بود این نوسازی و بازسازی ناوگان را داشته باشیم ولی متاسفانه می دانید به دلیل اینکه شهرداری ها یک مشکلاتی داشتند تامین ریال مالی خود وزارت کشور به همچنین بعضی از خودروسازهای داخلی داشتند به همین دلیل خیلی سخت توانستیم مشکلات را رفع بکنیم. خوشبختانه سال گذشته یک خیز بزرگی را برداشتیم در این عرصه هم علی رغم مشکلاتی که تاکید کردند باز یک اتفاق بزرگش همین امسال بود. با این قراردادهایی که بستیم در اواخر سال گذشته که خب فرمودین 200 دستگاه به شهرداری تهران دادیم و قرار هست به کلان شهرهایمان به ویژه در اولویت اول و الویت دوم شهرهای مراکز استان ها و شهرهای کوچک تخصیص داشته باشد.

مجری: یعنی امسال الان بفرمایید که تا پایان سال ما چه تعداد دیگر قرار است ناوگان اضافه شود در کلان شهرهای دیگر

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: من عرض بکنم که ماده 10 قانون هوای پاک وزارت کشور ما از محل درآمد عمومی خودش و همچنین محل در آمد شهرداری تهران 50 -50

مجری: آیا 80 به 20 نبود؟

آقای دکتر جمالی نژاد معاون عمرانی وزارت کشور: ناوگان عمومی را به میزان 5 درصد سالیانه چکار بکند افزایش بدهد این قانونی است که  به هر حال تکلیف است و همه مان باید انجام دهیم. حالا ماده 9 هم توضیح می دهم در این ماده 10 در واقع تکلیف هم شهرداری ها و هم وزارت کشور هر دو ، خب خوشبختانه ما حالا چون صبح هم هست خبرهای خوب بدهم؛ با توجه به اینکه دیدیم شهرداری هایمان شرایطشان سخت است ما در بحث حمل ونقل عمومی، دستگاه های سازمان های اتوبوسرانی و تاکسیرانی خیلی از این دستگاه های متولی این قضیه هستند، اکثرا زیان ده هستند شاید به اون صورت سودی ندارند به این دلیل از سال های گذشته می آمدیم می گفتیم به این دلیل که اتوبوسرانی هایمان  در واقع روان باشند و کارشان چابک و پویا باشد. یک سوم بلیط عنوان می کردند یک سوم آن را شهروند، یک سوم آن را دولت و یک سوم هم را شهرداری پرداخت می کند. دولت در این قالب آمد یارانه بلیط بعضا پرداخت می کرد که خب الان هم پرداخت می کنیم و سال های گذشته هم به همچنین هم در بحث نوسازی ناوگان آمدیم گفتیم چند تا قرارداد می بندیم که کمک بکنیم به این عزیزان و به همین شکل که فرمودین که 80درصد دولت اواخر گذشته 2 هزار دستگاه را قرارداد بستیم که با این 2 هزار دستگاه می توانیم 9 تا کلان شهرمان را به نوعی پوشش بدهیم.

مجری: زمان تحویلش کی هست؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: دیگر از شهریور ماه امسال شروع می شود. از همان 200 دستگاهی که فرمودین ما شروع کردیم. انشالا به مرور ماههای مختلف بقیه اش را خواهیم داشت. این بسته به آن که آن خودروسازهای داخلی مان که قرارداد بستن، آن را تسریع بکند که خوشبختانه یک مقدار از پول های نقدش هم پرداخت شده که دست این عزیزان هم باز باشد، چون بالاخره آنها هم مشکل خودشان را دارند. از این طرف یک قراردادی اخیرا بستیم که این قرارداد هم خیلی ارزش دارد سرجمع خدمتتان عرض کنیم حجم زیادی از اتوبوس های نو وارد ناوگان میشود.  این ناوگان پیر ما جوان می شود اولویت اصلی مان هم پایتخت است تهران، چون استقبال از حمل ونقلی عمومی بیشتره و هم متاسفانه ناوگانش فرسوده تر است، بعد از آن شهرهای دیگر و بعد از آن مراکز استان مان جالب است که خدمتتان عرض بکنم اولین بار هست که ما شهرهای کوچک و میانی را هم ما نادیده نگرفتیم. در کنار اینکه برای شهرهای بزرگمان پیش بینی کردیم برای شهرهای بزرگ  و حتی شهرهای کوچکمان  آمدیم هم اتوبوس هم مینی بوس و ون در نظر گرفتیم. شما می دانید یک قرارداد 5 هزار دستگاهی برای شهرهای کوچکمان در نظر گرفتیم که خب در برخی از استانهایمان یک سری سازمان هایی که داریم که اینه منظومه ای کار می کنند یعنی یک سری شهرهای پیرامونی و روستاهای اطرافشان یک منظومه شدند مثلا یک سازمان حمل ونقل جمعی راه انداختند این اتوبوس هایی که می دهیم به اینجا هم شهرهای کوچک را پوشش می دهند هم روستاهای اطراف را و یک شبکه ناوگان گسترده ای را در کشور بازسازی ونوسازی کنیم.

مجری: پس آن 8هزار تا اتوبوسی که  برنامه وزارت کشور است می شود 5 هزار تا ون

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: نه اون ون ها جداست.

مجری: آهان پس جدا هستند.

جناب آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: آنها صرفها اتوبوس هستند.

مجری: دو تا نکته الان بدهی دولت به شهرداری ها چه قدر است؟ حتی در همین بحث یارانه بلیط که الان اشاره کردید و به تفکیک بفرمایید بحث مالیات بر ارزش افروده و خود عوارض آلایندگی که خود این ها می تواند محل های درآمدی خوبی برای شهرداری ها باشد و بعضا گلایه هایشان از شهرداری هاست یعنی اگر دولت همون بدهی هایش را بدهد ما می توانیم مسیر را هموار کنیم و برویم به سمت توسعه ناوگان

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: یک توضیحی عرض بکنم تو بحث حمل ونقل عمومی خب شرایط هم سخت بود از لحاظ اقتصادی ولی اتفاقات میمون و مبارکی هم افتاده مثلا با ورود 281 هزار ناوگان مترویی داشتیم برای شهرها مثلا اگه بخواهیم خود تهران را بگوییم 171 دستگاه مثلا خود مشهد 70 تا شیراز 25 تا، اصفهان و تبریز هم به همچنین مثلا عقد قرارداد 630 دستگاه واگن را داشتیم برای کلان شهرها.

مجری: واگن ها خرید داخلی هست؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: خیر، مشارکتی هست یا مثلا فرض بفرمایید ما قرارداد 305 دستگاه را داشتیم یا خرید 1200 دستگاه اتوبوس اخیر داشتیم همین یکی دوسال گذشته از اوراق مشارک می دانید که ما در واقع سالیانه در بودجه کل کشور یک اوراقی را می گذارند به نام اوراق مشارکت که اینها را ما هم تو بحث حمل ونقل عمومی می گذاریم در بحث حمل ونقل انبوه، برای خرید واگن و حمل ونقل مترویی وهم برای اتوبوس که خب کار ارزشمندی است که هم سال گذشته داشتیم هم امسال ، سال گذشته 8 هزار میلیارد تومان بوده امسال 12 هزار میلیارد تومان یا مثلا نوسازی 92 هزار تاکسی را داشتیم در این دو سه سال اخیر می خواهم بگویم یک اتفاقات خوبی افتاده علی رغم اینکه عرض کردم شاید شرایط سخت شهرداری را داشتیم در بحث های اقتصادی همچنین این نبوده که متوقف بشود در بحث مطالبات شهرداریها. باید خدمتتان عرض بکنم که شهرداری ها هر ساله ما از بودجه کل کشور یک مبلغی را می گذاشتیم برای تهاتر این بدهی هایشان و خوشبختانه در طول این سالهای گذشته شهرهای بزرگمان و کلان شهرهای ما اکثرا مطالب خودشان را گرفتند یعنی مثلا می گویم یادم هست همین سال گذشته شهرداری مشهد 4 هزار میلیارد تومان مطالباتش را دولت گرفت مثلا شهرداری قم 700میلیارد شهرداری های مختلف در سال های مختلف در این دو سه سال اخیر مطالبات خودشان را گرفتند، کما اینکه این مطالبات به مرور شاید پیش بیاید و در بودجه کل کشور دیده بشود، یقینا در لایحه که دولت تنظیم می کنیم امسال به همچنین و چیزی که تصمیمش است برای سال آینده سعی می کنیم این را ببینیم که انشالا بتوانیم تهاتر را داشته باشیم ولی در کنار این بدهی که داده می شود وداده شده خیلی از آن با یک سری موضوعات است که می تواند شهرداری ها را کمک کند مثلا عوارض آلایندگی عرض بکنم که سال گذشته و امسال باز اتفاقات خیلی ارزشمندی افتاده. همین امسال یکی از اتفاقات بسیار خوبی که افتاد که کمتر جایی گفته شده که این هم ازمظلومیت اقدامات دولت هست که انجام می شود ولی بعضی جاها گفته نمی شود مثلا همین امسال تو بحث استان خوزستان می دانید که از استان هایی که عوارض آلایندگی آن فوق العاده زیاد و بایستی حتما کمک بشود به شهرداری های آن استان بالاخص چون شهرداری ها هم اکثرا کمتر برخودار هستند، همین عوارض آلایندگی است چون خیلی از آلاینده ها در خود استانند مثلا همین امسال حدود 5هزار میلیارد تومان از عوارض آلایندگی این عزیزان پرداخت شده مابقی آن هم قرار است پرداخت بشود که یقینا در ماه های آینده  انجام خواهد شد. در استان های دیگر هم به همچنین می خواهم خدمتتان عرض کنم که  بحث مالیات برارزش افروده اتفاق بسیار خوبی افتاده، من این را عرض کنم خدمتتان من چون خودم سالهای سال شهردار بودم حدود 26  و 27 سال در حوزه مدیریت شهری دارم کار می کنم سال 62 با اوج گرفتن جنگ تحمیلی  و دفاع مقدس عنوان شد که شهرداری ها باید کاملا خودکفا بشوند ودولت هیچ  کمکی به آنها نمی کند.

مجری: بروند به سمت درآمدهای پایدار؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: بله، قرار بود که دولت ظرف 6 ماه دولت که می گویم یعنی خود وزارت  کشور قرار بود که وزارت کشور لایحه ای را تنظیم بکند، بدهد به دولت و دولت هم بدهد به مجلس و این در واقع جبران بکند آن عدم پرداخت پول از طرف دولت به شهرداری ها. این 6 ماه شد 39 سال، همین سال گذشته این اتفاق مبارک افتاد ما این کار را آماده کردیم بردیم مجلس و تصویب شد و قانون درآمد پایدار یک تحولی را در شهرداری ها ایجاد کرد، می دانید من همکارانم در سازمان شهرداری ها و دهیاری ها شبانه روز مشغولند و آئین نامه هایش رو تنظیم بکنند یقین بدانید که تحولی را در حوزه شهرداری ها خواهیم داشت در بحث درآمدهای پایدار

مجری: آئین نامه هایش چه وقت تدوین وابلاغ می شود؟

آقای دکتر جمالی نژاد معاون عمرانی وزارت کشور: الان خیلی هایش آماده شده یک سری آن آماده شده یک سری می رود دولت که تصویب بشود.

مجری: یک مقدار جزئیاتش را می فرمایید؟ یعنی وقتی که می فرمایید درآمد پایدار یعنی مثلا از محل مخابرات و برق

آقای دکتر جمالی نژاد معاون عمرانی وزارت کشور: بله دقیقا، اگر جرائم رانندگی هست مستقیم به سمت شهرداری ها

مجری: به خرج خود شهرداری

آقای دکتر جمالی نژاد معاون عمرانی وزارت کشور: بله ،یک نکته ای که خیلی خبر خوبی است که ما سال گذشته این اتفاق مبارک برای شهرداری هایمان افتاد وارزش افزوده از 3 درصد شد 4 درصد مثلا عنوان می شود حدود 30 هزار میلیارد که به شهرداری افزوده شد این مبلغ و ما در وزارت کشور آن سهمی که وزارت کشور باید پرداخت بکند، آن سهمی که امور مالیاتی پرداخت می کند، همه مستقیما به حساب شهرداری میرود .

مجری: تخصیص اش جای خود، آیا تامین هم شده؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: بله، یک نکته ای که ارزش آلایندگی ها و ارزش افزوده این هست که پول نقد است، دیگر اسناد خزانه و مشارکت نیست یعنی قسطی نیست که نگران بشوند که آیا پرداخت می شود یا نه .

مجری: یعنی دولت می تواند نگه دارد و واریزنکند به حساب شهرداری؟

آقای دکتر جمالی نژاد معاون عمرانی وزارت کشور: نخیر

مجری: بدون هیچ تاخیری ؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: یک میزانی از این را پرداخت می کنند به وزارت کشور وتعادل بخشی چون قرار نیست که همه اینها برود برای شهرهای بزرگ وشهرهای میانی ما برای شهرهای کوچک که برای بحث  تعادل بخشی و توزیع عادلانه خدمات و توزیع متوازن جمعیت سیاست اصلی دولت و کشور هست به شهرهای کوچک و روستاها هم کمک می کنیم. این میزانیش که می آید در وزارت کشور بند الف ماده 39هست،... اینها همین طور دارد پرداخت می شود یک سری آن ماهیانه دارد پرداخت می شود. براساس یکسری شاخص یکسری آن هم به مرور که پرداخت می کند، امور مالیاتی ما هم پرداخت می کنیم به شهرداری های کوچک و شهرهای میانی .

مجری: چون گفتین خبرهای خوش می خواهید بدهید، چون ملموس باشد این مناسبت یک چند تا عدد و رقم ملموس بفرمایید که ما چه تغییراتی در کلان شهرها خواهیم داشت تا پایان سال؟ حالا اگر مصداقی بفرمایید که خیلی بهتر است.

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: اول این اتفاقاتی که در این دو سه سال اخیر افتاده، ما 327 هزار میلیارد تومان یارانه بلیط را پرداخت کردیم به اتوبوسرانی هایمان. ما برای بحث اربعین چون نیاز است اتوبوس هایمان فعال است. آن موقع هم ما کمک شان می کنیم، از اعتبارات اربعین که باز می تواند کمک بشود، به شهرداری های کشورمان ما حدود 1250 میلیارد تومان کمک کردیم، به شهرداری ها بر ای بحث بازسازی اتوبوس هایمان که این هم عدد قابل توجهی است 2 هزار دستگاه اتوبوسمان  بازسازی شده اینکه گفتم نوسازی 92 هزار دستگاه تاکسی را داشتیم. همین هفته آینده ما داریم در شورای عالی ترافیک باز داریم، یک تسهیلات خوبی می گیریم برای نوسازی ناوگان تاکسی، خیلی از تاکسی هایمان الان پراید، پژوهای فرسوده است که انشالا داریم تصمیم می گیریم که اگر بشود یک مدل خودروی دیگر را به ناوگان تاکسی رانی اضافه بکنیم و خودروهایمان رو نو بکنیم. در سطح کشورمان  را بحث اوراق مشارکت ما امسال 12 هزار میلیارد که می دهیم یعنی دقیقا یک میزان قابل توجهیش برای خرید اتوبوس می رود که این می رود به حساب شهرداریها خود شهرداری ها هم این را مستقیم می خرند غیر از آن میزان قراردادی است که بهشو آنهان تحویل می دهیم.

مجری: یک نکته بحث اتوبوس های دسته دوم  که مطرح شد برای تهران بحث واردات آن، آیا منتفی شد ؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: ما همیشه بحثمان این است که با یک تیر، دو نشان بزنیم. هم بتوانیم ناوگان را جوان و تحرک و چابک بکنیم. همین که خودروسازهای داخلی را فعال بکنیم آن طرف وزارت صمت به ما قول داده که می تواند این ناوگان مورد نیاز شهرداری ها را خودش تامین بکند ولی بعضی جاها می بینیم که مورد نیاز تهران را الان در کوتاه مدت حدود 4،5  هزار دستگاه است. اگر بخواهیم ساخت داخل را مدام فعال کنیم خوب چند سال طول می کشد. دوستانمان در شهرداری تهران پیشنهاد دادند که به چند دستگاه مجوز داده بشود که مثلا از خارج از کشور وارد شود.

مجری: حالا چرا دست دوم؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: هم قیمت هایشان پایین تر است حالا میشود دست دوم نه اینکه چند سال کار کرده باشد دو سه سال کار کرده باشد.

مجری: وزارت کشور موافقت کرد؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: ما راستش بردیم در کمیسیون های دولت، فعلا آنجا دارد بحث می شود یک جلسه در مجلس گذاشتند و یک نایب رئیس اول گذاشتند آقای نیکزاد که جلساتی را داشتیم که ببنیم چیکار کنیم.

مجری: در حال بررسی است؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: بله در حال بررسی است.

مجری: سوال آخر اینکه پلیس راهور در همین برنامه صبح بخیر ایران گفتند که سرویس های حمل و نقل عمومی که جمع شد قرار بود صرفه توسعه حمل ونقل بشود، اما نشد. این بودجه اش کجا رفته است؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: یکی از موضوعات هم همین است. امسال در حوزه های مختلف حالا این موضوعی که گفتید یقینا لحاظ می شود. اتفاقات بسیار مبارکی در حوزه حمل ونقل خواهد افتاد، هم در کلان شهرها، هم در بحث های شهرهای کوچکمان، هم شهرهای میانی هم قرار است اتفاقات خوبی بیفتد در زمینه شهرداری ها و دهیاری ها. مستحضر هستید که اخیرا آئین نامه استخدامی دهیاری ها را تصویب کرد مجلس و عرض بکنم همکارانمان در سازمان شهرداری ها و رئیس آن سازمان و مجموعه شان خوب دارند در این حوزه کار می کنند. امیدوار هستیم خبرهای خوبی را عنوان بکنند. اما وزارت کشور هم به عنوان یک دستگاه میان بخشی تمام دستگاه ها را به خط کردیم که انشالا در بحث آلودگی هوا تلاش کنیم آن  دغدغه ای که شهروندانمان داشتند در بحث پاییز و تابستان را به حداقل برسانیم.

مجری: جواب سوال آخرم را دقیق نگرفتم، یعنی آن بودجه ای که برای این کار بود؟

آقای دکتر جمالی نژاد معاون عمرانی وزارت کشور: در واقع وزارت کشور و مجموعه ما نیست، ما بیشتر بحثمان حمل ونقل درون شهری هست.

مجری: از کجا پیگیری کنیم ؟

آقای دکتر جمالی نژاد، معاون عمرانی وزارت کشور: دستگاه های ذیربط بالاخص سازمان برنامه و بودجه و دوستانی که در این عرصه هستند پاسخگو باشند واین را من خودم به عنوان وزارت کشور دنبال می کنم که انشالا نتیجه بگیرد.

مجری: خیلی متشکرم.