برقراری عدالت با استقرار پنجره واحد ملی خدمات

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات در گفتگو با برنامه صبح بخیر ایران در شبکه یک سیما درباره پنجره واحد ملی خدمات دولت هوشمند توضیحاتی ارائه کرد.

مجری: بحث های خدمات الکترونیک در کشور از چند سال پیش مطرح شد شاید بالای ده سال شده و بصورت جدی دفاتر مختلف خدمات الکترونیک بوجود آمدند، پلیس + ۱۰و چیزهایی که ملموس بود و بعد این مطالبه کم کم بیشتر شد و الان که بستر اینترنت توسعه پیدا می کند چه بسا برای کنترل ترافیک و کم کردن خیلی از مشکلات که درنظام بروکراسی گذشته و سنتی وجود داشت خدمات الکترونیک بنا شد که دستگاههای مختلف بتوانند بده بستان هایی که با مردم را دارند بتوانند بصورت الکترونیک داشته باشند. پنجره واحد خدمات هوشمند نکته جدیدی است که همه دستگاهها موظف هستند و بودند که بیایند کل خدمات خودشان را از این پنجره واحد ارائه کنند منتها بازه زمانی مختلفی ، قرار بود۳۰ شهریور باشد بعد عقب افتاد و آقای رئیس جمهور پنجشنبه گذشته در بیست و پنجمین جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات کشور هشداری هم دادند و وقتی هم دادند که تا آخر اسفند باید همه دستگاهها همه خدماتشان را داشته باشند و آنهایی که زودتر از این بازه آمدند تشویق شوند و آنهایی که ماندند باید بیایند بررسی شود و اگر احیانا به قولی آن توجه لازم را نداشتند و مغفول مانده هم توبیخ شوند. آقای موحد کجای کار هستیم؟ این خدمات به چه شکل و روی چه بستر امنی و چه حوزه هایی دقیقا می خواهد خدمات خودش را بدهد؟

آقای مهندس جواد موحد , معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: اشاره خوبی به تاریخچه کردید از نقطه شروع اقدام ، مصوبه ای بود که در ماده واحده قانون بودجه ۱۴۰۱ فراهم شد مقدمات فنی کار سال گذشته انجام شده از سوی وزارت ارتباطات و مقرر شد که پنجره واحد ملی خدمات دولت هوشمند در کشور شکل بگیرد بعنوان اقدامی نو که در سطح دنیا از سوی کشورهای پیشرو هم صورت گرفته و تقریبا تمام خدمات دولت را در یک درگاه واحد یا درقالب یک آیکون در دسترس مردم قرار می دهند که مردم بتوانند با استفاده از دو مولفه اساسی پنجره واحدها در دنیا این است که با احراز هویت یکپارچه و ورود یکپارچه بتوانند به هریک از خدمات دولت در بخش های مختلف از جمله قضایی ، مالی ، بانکی، فرهنگ، بهداشت و ... ورود پیدا کنند و خدمات را دریافت کنند.

مجری: از سال ۷۷ فکر می کنم کارت ملی وشماره ملی اختصاص پیدا کرد به هر شهروند ایرانی، جای بحث بود که طرف شماره شناسنامه دارد داستان کدملی چیست و اساسا دادن کدملی و بعد بنا شد کارت های جدید هم که صادر شد اینگونه بود که حالا ما با این شناسه و کدملی کل اطلاعات را بتوانیم احراز کنیم و نیاز به دریافت خیلی از این مدارک نباشد و بعد بانک ها مکلف شدند که نیاز نیست مدارک را بگیرید و کپی کنید و اینها قدم هایی بود که در جهت توسعه آن اتفاق افتاد. الان ما کجا هستیم؟ چه نوع خدماتی به چه ترتیبی تا الان داده می شود و خیالمان راحت است که این اتفاق دارد می افتد و چرا چه دستگاههایی هنوز نیامدند و چرایی آن الان مهم می شود؟

معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: در مصوبه قانونی تا پایان شهریور ماه دستگاهها مکلف بودند که پنجره واحد خدمات خودشان را راه اندازی کنند، این به این دلیل بود که ما درسطح دستگاهها به یک یکپارچگی عمودی برسیم یعنی دستگاههایی که دارای گستره ساختاری بودند، مجموعه های ۱۰، ۱۵ تا زیرمجموعه سازمان کلان داشتند کاربر وقتی مراجعه می کرد به درگاه آن سازمان، با سامانه های مختلف و درگاههای مختلفی مواجه می شد اقدام اول برای این بود که در خود آن دستگاهها شما با یک درگاه واحد مواجه شوید و نهایتا همه اینها متصل شود به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، تا پایان شهریور ماه بخشی از دستگاههایی که پیشرو بودند از سالهای گذشته اقدام به الکترونیک کردن خدمات خودشان کرده بودند در آن بازه زمانی متصل شدند, بخشی با تاخیر مواجه شدند به واسطه این بود که سامانه هایشان دارای معماری بود به گونه ای که باید این تغییرات را اعمال می کردند و متناسب با معماری جدید به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند متصل می شدند تا این لحظه حدود ۷۸ درصد دستگاهها متصل شدند به واسطه اینکه یا پنجره واحددستگاهشان را متصل کردند یا سامانه های ملی که متولی آن بودند، شش درصد از دستگاهها ما جلساتی فنی را برگزار کردیم در مرحله اتصال هستند ۱۶ درصد هم از دستگاهها طبق آن زمانبندی عقب هستند که ما در کمیته نظارتی که درشورای اجرایی فناوری اطلاعات تشکیل دادیم برای اجرای موضوع، اینها تا پایان آذرماه زمان بندی دادند که تا آن زمان پیاده سازیشان تکمیل می شود و متصل خواهند شد .این با تاکید بر این بوده که ۳۰ درصد خدمات حتما در این بازه ارائه شود که در جلسه آخر آقای رئیس جمهور دستور دادند که این باید تکمیل شود و ما انشاالله تا سال بعد شاهد این باشیم که ۱۰۰ درصد خدمات دستگاهها از طریق پنجره ملی ارائه شود یعنی خدمتی نباشد که الکترونیکی نباشد و از طریق پنجره ملی ارائه نشود این پذیرفته نیست انشاالله تا سال آینده باید این ۱۰۰ درصد تکمیل شود.

مجری: مدارک و دریافت اطلاعات بصورت واحد یک جا وجود دارد؟

معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: بله به واسطه اینکه ما در این پنجره سه سطح احراز هویت دیدیم که سطح اول احراز هویت پایه است که تطبیق اقلام هویتی شما با اقلام هویتی که در پایگاه ملی ثبت احوال وجود دارد، سطح دوم سطح احراز هویت زنده سنجی یا بیومتریک است که عکس سلفی شما و تصویر شما با تصویر کارت ملی هوشمند تطبیق داده می شود در پایگاه ملی ثبت احوال و سطح سوم هم امضای الکترونیک است یعنی برای اسنادی که نیاز است شما حتما امضا داشته باشید به واسطه اینکه آن سند استناد پذیری داشته باشد در مراجع و محاکم، سطح سه هم پیاده سازی شده و از این به بعد متناسب با نوع خدمت ، کاربر می تواند مراجعه کند به درگاه ملی و به آن سایت یا سامانه دستگاهی وارد شود و خدمات را دریافت کند.

مجری: چیزی که مثل سامانه ثنا مثلا وکالتی را می دهیم میگیریم به همان ترتیب امضای الکترونیک اتفاق می افتد؟

معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: بله تا این لحظه پنجره ملی قوه قضائیه متصل شده تا الان این در دسترس واقعا مردم نبود به واسطه الان ثبت نام در پنجره ملی شما می توانید وارد خدمات قضایی شود، وارد خدمات انتظامی فراجا شوید، وارد سامانه های ۱۷ تا وزارتخانه اصلی و بیش از ۱۳۷ دستگاه اصلی هم ورود پیدا کنید.

مجری: اتصال یک نکته است ، پایداری نکته دوم و نکته سوم اینکه چه خدمات محسوسی را بتوانیم ارائه دهیم ، مثلا یک دستگاه بگوید من وصل شدم اما اینکه چقدر پایداری در آن شبکه وجود دارد و به این اتصالی که به این پنجره واحداست و آن میزان خدماتی است که دارد ارائه می کند شما فرمودید ۱۰۰درصد الان شاید یک دستگاه وصل شده باشد ۱۰ درصد ولی ادعایش این است که من وصل شدم، بماند که زیرساخت هایی هم در آن مجموعه و نیروی نخبگانی که باید بیاید آن سامانه را مدیریت کند اینها هم مسائلی است که فکر می کنم باید به آن توجه کرد.

معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: بله همین الان در وضعیتی که دستگاهها متصل شدند ما این اتصال را براساس چند شاخه رتبه بندی می کنیم طبیعتا دستگاهی داریم که مثلا شش درصد از نظر ما متصل شده ، دستگاهی را داریم که از نظر ما ۱۰۰ درصد اتصال دارد این ۱۰۰ درصد براساس چند شاخص است یکی اینکه آیا همه زیرمجموعه هایش حضور دارنددر آن پنجره واحدی که راه اندازی کرده؟ آیا به نسبت تمامی خدماتی که شناسنامه دار شده و در سازمان اداری استخدامی ثبت شده آن نسبت را رعایت کرده یعنی ۳۰ درصد یا ۵۰ درصد یا۱۰۰ درصد خدماتش را به شکل الکترونیکی ارائه می کند؟ اینها همه امتیاز دارد در مجموع الان ما سازمان های پیشرویی که از نظر ما اتصالشان بالای 90 درصد است سازمان مناطق آزاد است، فراجا ، سازمان محیط زیست به ترتیب دستگاههای بعدی درصد کمتر می شود وزارت راه ، وزارت رفاه، سازمان محیط زیست جزو دستگاههای پیشرویی هستند که امتیازشان بالاتر است به واسطه اینکه خدماتشان بیشتر الکترونیکی شده و زیرمجموعه ها هم بطور کامل در درگاه واحدشان حضور دارند و دستگاههایی داریم که امتیازاتشان پایین تر است که باید تکمیل کنند و همه خدمات و سامانه هایشان را به این پنجره متصل کنند.

مجری: مسئله ای که اینجا مطرح است ، بحث امنیت داده ها است و اطلاعاتی که آنجا وجود دارد اطلاعات هویتی یک بخش است و یک بخش اطلاعاتی است که با توجه به زندگی روزمره و خدماتی که کاربر باید از دستگاههای مختلف بگیرد باید از آن صیانت شود ما تجربه هک و حمله هکری هم به زیرساختهای مختلف کشور داشتیم و آنجا می طلبد صیانت از امنیت جدی گرفته شود .چقدر الان این مردم باید اطمینان داشته باشند نسبت به این نکته این فضای امنی است و این پنجره باید صیانت لازم در آن اتفاق بیفتد و اگر تهدید مانند هجوم هکری برایش اتفاق بیفتد چه ؟

معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: در حوزه امنیت با توجه به تقسیم کاری که شده در حوزه امنیت دولت الکترونیک در چتر پایش و رصد سه دستگاه اصلی است سازمان پدافند و افتا و مجموعه مرکز ماهر سازمان فناوری اطلاعات است که به شکل ۷ در ۲۴ پایش می شود و اقدام کاملا به شکل هوشمند و الکترونیک صورت می گیرد و دستگاهها در صورتی که اشکالی در کار باشد سریعا به دستگاه ارجاع داده می شود برای رفع اسیب پذیری و امنیت هم به این شکل نیست که بگوییم الان ما به یک مرحله ای برسیم تمام امنیت را داریم ، نه یک فعالیت مستمری است که باید به شکل مداوم مورد رصد و بروز رسانی قرار بگیرد که انشاالله خللی نداشته باشیم در این امر و ما در پنجره واحد از طریق مرکز ماهر تمام سامانه هایی که الان متصل شدند در چتر پایش هفت در بیست و چهار قرار دارند.

مجری: این پایش مثلا دستگاهی می خواهد خدماتش را توسعه دهد از صفر به صد درصد برساند توسعه خود آن وزارتخانه در این حوزه خودش مهم است و نیرویی هم که دارد آنجا جذب می شود و می خواهد کار کند به لحاظ هم میزان اطلاعات و تراز نخبگی که باید حاذق باشد و خود اطمینانی که فرد باید داشته باشد این ها الان به چه شکل است و دستگاهها چطور توسعه می دهند در ادارات و وزارتخانه های مختلفی که قرار است که این خدمات را داشته باشند؟

معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: برای همین امر که بالاخره دستگاهها هم متناسب با این شرایطی که تمام خدماتشان را به شکل الکترونیک ارائه می کنند و توسعه زیرساختهایشان بتوانند پایداری داشته باشند و پشتیبانی مناسبی داشته باشند قانون گذار هم برای این تدبیر کرده در مصوبات همین شورای اجرایی است که تکلیف شده همه دستگاهها ذیل بالاترین مقام مسئول مرکز فناوری اطلاعات و هوشمندسازی و امنیت فضای مجازی را تاسیس کنند و نیروهای حوزه فناوری را براساس رشته های شغلی که در حوزه فناوری اطلاعات است مثلا فرض کنید گروه امنیت را باید حتما راه اندازی کنند کارشناس مسئول امنیت را باید داشته باشند همه اینها در مصوبات شورای اجرایی ابلاغ شده در مصوبه جلسه ۲۴ و دستگاهها ملزم شدند با همکاری سازمان ادارای استخدامی این ساختار را آنهایی که نداشتند تشکیل دهند و آنها که داشتند باید اصلاح و بروزرسانی کنند که متناسب با این بنیانی که الان در حوزه دولت هوشمند دارد پایه ریزی می شود بتوانند خدمات را ارائه کنند.

مجری: میگویند مشق ننوشته غلط ندارد وقتی مینویسی غلطهایش بیرون می آید ، ما یک سبقه ای هم داشتیم ولی الان داریم بصورت پنجره واحده خدمات کل حاکمیت را و ارتباطش را با مردم روی این پنجره قرار می دهیم آیا مشکلاتی وجود داشته؟ میزان رضایت مردم ، سنجشی شده که ما بتوانیم عیار آن را بسنجیم؟ احیانا گپی یا مشکلی وجود داشته است؟

معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: یکی از محورهایی که درست اشاره کردید بحث رضایت سنجی مردم است آیا مردم رضایتی از این خدمات دارند که این هم پیرو دستوری بود که آقای رئیس جمهور دادند که مردم بتوانند در مراجعه به دستگاهها در مورد تک تک کارمندان دولت اظهارنظر کنند این سرویس الان در پنجره ملی قرار گرفته و مردم می توانند هم برای خدماتی که به شکل الکترونیک الان در پنجره ملی ارائه می شود بازخوردشان را ثبت کنند و هم در مورد کارمندانی که ما در سطح دستگاه های اجرایی داریم یک بارکد دو بعدی الان مقرر شده روی میز همه پرسنل ثبت شود واز طریق اسکن آن بارکد بتوانند در مورد آن کارمند و خدمتی که دریافت کردند نظر دهند تا الان هم حدودا با توجه به اینکه ابلاغ عمومی نشده برای اجرا به شکل پایلوت در سطح چهار دستگاه، سازمان ثبت احوال، سازمان بازنشستگی، شرکت ملی پست و یک دستگاه دیگر تقریبا بیش از ۵۰۰ نظر از سوی مردم ثبت شده بود برای اظهار نظر در خصوص پرسنل این دستگاهها .

مجری: خود سامانه چطور و خود پنجره و میزان رضایتش و کارکردش تا الان آن مقبولیت لازم را داشته؟

معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: دیتای نظرسنجی و داشبورد آن در اختیار سازمان اداری استخدامی قرار گرفته برای اینکه براساس این بازخوردی که مردم ارائه کردند نسبت به مثلا اصلاح فرآیند آن خدمت در آن دستگاه یا تصمیم گیری در مورد خود آن دستگاه و ارائه بازخورد یا تذکر یا تشویق آن دستگاه سازمان اداری استخدامی اقدام لازم را انجام دهد. این داشبورد در اختیار سازمان اداری استخدامی قرار گرفته است.

مجری: آقای رئیس جمهور که صحبت می کردند دو وجه داشت ، مجموعه هایی که آمدند تشویق شوند و آنهاییکه نیامدند بررسی شود و آنهایی که اهمال کردند با آنها برخورد شود و توبیخ شوند. چراباید یک دستگاه امتناع کند و علاقه نداشته باشد که حضور داشته باشد در این پنجره واحد و خدمات خودش را الکترونیکی بدهد؟

معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: بحث پرهیز از اتصال اگر واقعا بخاطر دلایل فنی باشد این دلایل فنی درآن کمیته مورد بررسی قرارگرفت ، کمیته نظارتی که در آئین نامه اجرایی همین مصوبه ماده واحده قانون بودجه 1401 در شورای اجرایی تشکیل شد ما دلایلی که از سمت دستگاهها مطرح شد عمدتا بخش هایی به خاطر این بود که بعضی از دستگاهها آن زیرساخت لازم را برای پنجره واحد هنوز تدارک ندیده بودند با تاخیر آمده بودند به سمت اجرای پنجره واحد و تعهدی که در آن کمیته از سوی دستگاهها داده شد تا پایان آذرماه بود یک بخشی از آن بخاطر مسائل و مشکلات فنی زیرساختی بود یک بخشی هم دردستگاهها جدیت بالاترین مقام دستگاه خیلی مهم است اینکه اعتقاد داشته باشد که این ابزار الان در این برهه زمانی بنیان ارائه خدمات است و برای اینکه شفافیت را به دنبال دارد و نظارت را به دنبال دارد که بر فرآیندهای ارائه خدمت با دقت بیشتری نظارت کنند و عدالت دسترسی را هم فراهم می کند اینکه یک کاربری که در پایتخت است و کاربری که در روستا است به راحتی از یک عدالت برخوردار می شوند و امکان دسترسی به آن خدمت را فراهم می کند این جدیت بالاترین مقام دستگاه هم در این مسیر کمک می کند که بالاخره فرآیندهای پیاده سازی و اتصال خیلی سریعتر انجام شود و در اولویت های کاری قرار بگیرد ، اگر در اولویت کاری نباشد با همین تاخیر زمانی ما مواجه خواهیم بود.

مجری: انشاالله تا پایان۱۴۰۱همه دستگاهها باید قانونا متصل شوند.

معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات: بله همین 16 درصد هم تا پایان آذرماه اینها طبق زمان بندی که مشخص کردند تعهد دادند که انشاالله بحث اتصال را به سرانجام برسانند.

مجری: ممنون از شما