کشاروزان خوسفی این روزها در حال برداشت پنبه مله در ۶ هکتار از اراضی شهرستان خوسف هستند .
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز خراسان جنوبی،مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خوسف گفت:
سید مهدی خبیری با اشاره به اینکه ارزش اقتصادی پنبه مله ۲.۵ برابر پنبه سفید است افزود : ارزش محصول امسال ۵۴۰ میلیون تومان است.
برداشت پنبه مله در خوسف تا پایان آبان ادامه دارد.
قدمت کاشت پنبه مله در خوسف بیش از ۳۰۰ سال
پنبه مله دارای قدمت کاشت بیش از ۳۰۰ سال در منطقه خوسف خراسان جنوبی است .
کشت این رقم به صورت بوته‌های پراکنده بسیار اندک و در بین پنبه‌های سفید محلی بوده است.
پس از چندبرگی شدن حدود یک ماه الی یک ماه و نیم آبیاری را قطع تا ریشه گیاه مستحکم و قوی شود بعد به فاصله ده روز یکبار آبیاری و از زمان باز شدن غوزه‌ها فواصل آبیاری را افزایش و در مرحله شروع رسیدگی غوزه‌ها آبیاری را قطع می‌کردند.
این رقم محلی انحصاری منطقه خوسف در خراسان جنوبی است و در هیچ منطقه‌ای از ایران تا کنون گزارش نشده است.
اتمام طرح خالص سازی مقدماتی و توسعه کشت پنبه مله ایران تا پایان سال
طرح خالص سازی مقدماتی و توسعه کشت پنبه محلی خود رنگ مله در راستای حفاظت از ذخایر ژنتیکی گیاهان بومی استان و ارتقاء کیفیت زراعی آن تا پایان سال به اتمام می‌رسد.
پژوهشگر ذخایر ژنتیکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه این طرح با نظارت موسسه تحقیقات اصالح نهال و بذر، به بررسی صفات مرفولوژیکی و خالص سازی مقدماتی توده بومی پنبه مله، در راستای حفاظت ازذخایر ژنتیکی گیاهی بومی استان و دستیابی به بذر با کیفیت همراه با حفظ اصالت رقم در حال انجام است گفت: این طرح در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی از سال ۹۸ شروع و تا پایان سال ۱۴۰۱ ادامه دارد.
آزیتا نخعی افزود: با توجه به فرسایش ژنتیکی این توده محلی طی ۳۰ سال گذشته در اثر کاشت ارقام تجاری و بی توجهی به این خزانه ژنتیکی با ارزش، بذر این رقم طی سال‌های ۹۵ و ۹۶ مطابق دستورالعمل سازمان جهانی ذخایر ژنتیکی گیاهی IPGRI از مناطق احتمالی رویشی، جمع آوری شد.
وی گفت: طی سال ۹۸ بذور این رقم در مساحت ۲ هزار متر مربع با رعایت فاصله ایزوالسیون از سایر ارقام پنبه، کشت شد و تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت با نهایت دقت و نظارت کارشناسان متخصص زراعی، آفات و بیماری‌ها و تحقیقات ثبت و کنترل گواهی بذر انجام شد.
پژوهشگر ذخایر ژنتیکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی گفت: تمام صفات مرفولوژیکی و زراعی ثبت و ارزیابی شد.
نخعی گفت: پس از مدت سه سال بذور منتخب برداشت شده برای کشت در منطقه در اختیار کشاورزان متقاضی و الیاف آن در اختیار میراث فرهنگی خوسف برای رونق و توسعه بافت پارچه‌ی سنتی ارزشمند و کمیاب مله قرار گرفت.
وی دستیابی به بذر یکنواخت و با کیفیت پنبه مله همراه با حفظ صفات ژنتیکی، قطعا بستری مناسب و پر بازده برای کشت و توسعه این رقم فراهم می‌کند.
کشت پنبه مله علاوه بر حفظ سرمایه ملی و فرهنگی، در توسعه صنایع دستی و پارچه بافی استان نقش بسزایی دارد.
پژوهشگر ذخایر ژنتیکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی گفت: با توجه به عملکرد پایین این رقم در مقایسه با ارقام تجاری پنبه سفید، حمایت نهاد‌های دولتی از کشاورزان، در زمان خرید محصول و قیمت گذاری درست و به صرفه می‌تواند، کشاورزان را ترغیب به کشت این گنجینه‌ی با ارزش نماید.
از این پنبه پارچه‌ای بسیار گرانبها و ارزشمند با ارزش معنوی و اعتقادی فوق العاده به نام پارچه مله، با دست بافته می‌شده است که پس از ۴۰ سال بافت آن توسط میراث فرهنگی شهرستان خوسف احیاء و در حال رونق گرفتن است.
تولید بیش از ۸۴۰ متر پارچه مله ایران در خراسان جنوبی
در نیمه نخست امسال ۸۴۰ متر پارچه مله در شهرستان خوسف، شهر پنبه مله ایران تولید شد.
علی صالحی افزود: ارزش اقتصادی این میزان پارچه ۲۵۵ میلیون تومان است .
بعد از چیدن پنبه صنعتگران، جداسازی غوزه و چله کشی پنبه را انجام میدهند و وقتی پنبه را چوب می‌زنند نخ مرغوبی به دست می‌آید و برای بافندگی آماده می‌شود.
صفر تا صد تولید پارچه مله ایران در خراسان جنوبی
مسئول میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خوسف گفت: صفر تا صد تولید پارچه مله ایران در خراسان جنوبی انجام می‌شود.
صالحی افزود: حدود ۹۰ نفر در چرخه مله بافی در بخش‌های حلاجی، نخ ریسی، بالشت زنی، رنگرزی سنتی، چله کشی مله، بافت، رودوزی‌های سنتی و تبدیل به محصول نهایی با هدف جلوگیری از خام فروشی مشارکت دارند.
وی با اشاره به اینکه بخاطر سختی تولید بیشتر هنرمندان در کنار پارچه بافی و حوله بافی، مله بافی را هم انجام میدهند، گفت: چون محصول نهایی قیمت بالایی دارد اغلب هنرمندان بصورت سفارشی تولیدات را انجام میدهند.
پرونده شهرملی پارچه بافی مله در انتظار جهانی شدن
این رقم محلی پس از سال‌ها نا آشنا بودن به همت مسئولان استان در تیر ماه ۹۷ به شماره ۱۶۲۳ در فهرست میرات معنوی کشور ثبت ملی و در ۳۱ تیر ۹۸ شهر خوسف به عنوان شهر مله بافی ثبت ملی شد.
پرونده شهرملی پارچه بافی مله درقالب کتابچه‌ای به دوزبان فارسی و انگلیسی برای جهانی شدن راهی میراث فرهنگی استان شده است ودر انتظار جهانی شدن است.
پارچه‌های مله در صندوقچه‌های قدیمی
بانوان این خطه کویری تولیدات پارچه مله را در گذشته‌های دور در صندوق‌های جهیزیه نوعروسان می‌گذاشتند و رسمی مرسوم بود.
مسئول میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خوسف با اشاره به سختی چرخه تولید و تبدیل به نخ مله گفت: افراد صاحب ایده می‌توانند با طرح‌های جدید ما را یاری کنند تا کار با سرعت بیشتری انجام شود.
صالحی افزود: علاقمندان به تولید و فعالیت در چرخه مله می‌توانند به خوسف خیابان مطهری ۱۵ دبیرخانه مله مراجعه کنند.