ضرورت تعیین فرمولی ۲۰ ساله برای نرخ خوراک پتروشیمی‌ها

به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، فرهاد ذاتعلی‌فرد مدیر سرمایه‌گذاری شرکت هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس گفت: وضعیت بازار سرمایه در چند ماه گذشته وضعیت مطلوبی نبوده و از ابتدای امسال حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان خروج نقدینگی حقیقی‌ها از بازار سرمایه داشتیم. این حجم خروج نقدینگی حقیقی‌ها از بازار، نشان دهنده ماندگاری پایین سرمایه‌ها در بازار سرمایه است و البته که یکی از نشانه‌های رونق در بازار سرمایه، ماندگاری سرمایه‌ها در این بازار است.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بودجه در این سال‌ها یک ریسک بالقوه برای بازار سرمایه ما بوده است. چند نکته در بودجه برای بازار سرمایه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نکته اول پیش‌بینی قیمت نفت در بودجه توسط دولت است. بازار سرمایه با توجه به قیمت پیش‌بینی شده نفت توسط دولت و آنالیز هزینه‌های آن، روایتی از کسری بودجه دولت ارائه خواهند کرد و این روایت غالب چشم انداز میزان کسری بودجه دولت را تا حدود زیادی برای فعالان بازار سرمایه روشن می‌کند. نکته بعدی نرخ سوخت و نرخ خوراک صنایع کشور است. کاش زمانی که قرار بود نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بر اساس فرمول نشات گرفته از نرخ چهار هاب تعیین شود، نگاه بلند مدت‌تری نسبت به این موضوع داشتند. امیدوارم وضعیت فعلی پتروشیمی‌ها درس عبرتی برای سایر صنایع تولیدی کشور شود تا از دولت بخواهند هرگونه فرمول و قیمت‌گذاری به صورت بلند مدت (حداقل ۲۰ ساله) باشد و ثبات بلند مدت را قربانی منافع کوتاه مدت نکنند. نکته بعدی، بحث معافیت‌های مالیاتی و جوایز صادراتی است که تمامی شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
مدیر سرمایه‌گذاری هلدینگ خلیج فارس ضمن تأکید بر ضرورت اصلاح سقف نرخ گاز و خوراک پتروشیمی‌ها عنوان کرد: در صنعت پتروشیمی سال خوبی را پشت سر گذاشتیم؛ ولی به دلیل شرایط خاص بازار سرمایه، افزایش حاشیه سود شرکت‌ها در قیمت سهام متبلور نشد. اما با توجه به وضعیت فعلی و احتمال رکود در بازار‌های جهانی و همین طور افزایش ایندکس دلار، قیمت محصولات پتروشیمی مقدار ریزش داشته و این ریزش قیمت محصولات در گزارش شرکت‌های پتروشیمی ما هم محسوس بوده است. بررسی قیمت محصولات پتروشیمی در بورس کالا در پایان شهریور ماه نسبت به ابتدای فروردین ماه سال جاری نشان می‌دهد قیمت پلی‌اتیلن سنگین ۱۰ درصد؛ PVC حدود ۳۵ درصد؛ اوره ۲۰ درصد؛ استایرن مونومر ۱۵ درصد و پروپان ۱۸ درصد کاهش داشته است. حال آنکه نرخ دلاری که مبنای قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی در بورس کالا توسط دفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی است، افزایش ۱۲.۵ درصدی داشته است.
وی افزود: میانگین نرخ گاز ۴ هابی که نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بر اساس آن تعیین می‌شود نسبت به اوج، حدود ۷۰ درصد کاهش داشته؛ اما نرخ خوراک پتروشیمی‌ها همان ۵ هزار تومان است. اینجاست که این باور را تقویت می‌کند که صاحبان صنایع خیلی اوقات منافع کوتاه مدت را به ثبات بلندمدت ترجیح داده‌اند. امیدوارم شرکت‌های فعال در حوزه پتروشیمی و همین طور متولیان و تصمیم‌سازانی که تصمیمات آن‌ها در بازار سرمایه مؤثر است، در بودجه با دولت تعامل داشته باشند تا یک فرمول حداقل ۲۰ سال برای شرکت‌های پتروشیمی تعریف شود تا فعالان بازار سرمایه هم امکان تحلیل چشم انداز حداقل ۵ ساله شرکت‌ها را داشته باشند.
وی همچنین با انتقاد از برخی سیاست‌هایی که بر بازار سرمایه ما حاکم است، گفت: علاوه بر ریسک‌های کلانی که بر بازار سرمایه ما تحمیل شده به برخی سیاست‌گذاری‌ها هم انتقاداتی وارد است. سیاست‌گذاری‌ها در بازار سرمایه این روز‌ها بیشتر بر روی ارائه ابزار‌های تضمین محور از جمله صندوق تضمین اصل سرمایه و اوراق تبعی بیمه سهام متمرکز شده است. البته که در همه جای دنیا، چنین ابزار‌هایی برای سرمایه‌گذاران ریسک گریز وجود دارد؛ اما با توجه به وضعیت فعلی بازار سرمایه شاید سرمایه‌گذاری در بورس به هر نحو ممکن برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز جذابیتی نداشته باشد و سپرده‌گذاری در بانک یا خرید اوراق همین مقدار بازدهی را با اطمینان خاطر بیشتر برای این گروه از سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد. بهتر بود نهاد‌هایی که به دنبال ابزارسازی در بازار سرمایه هستند، به جای تمرکز بر روی ابزارسازی جدید به تقویت ابزار‌های موجود بازار یا برخی ترکیب‌ها در آپشن‌ها که ریسک سرمایه‌گذاران را محدود کند یا فروش استقراضی و... بپردازند.
وی ادامه داد: شاید اگر در منفی‌ها، ابزار فروش استقراضی در بازار سرمایه ما وجود داشت شاهد این حجم خروج نقدینگی از بازار نبودیم. به هر حال طبیعی است که در بازار سرمایه، گروهی اعتقاد به رشد سهمی دارند و گروهی نیز پیش‌بینی افت قیمت سهمی را می‌کنند. باید ابزار کافی وجود داشته باشد تا اشخاص با هر طرز فکر و تحلیلی بتوانند از این بازار بازدهی کسب کنند. در حال حاضر تنها ابزاری که در اختیار اشخاصی که پیش‌بینی ریزش قیمت سهم‌ها را می‌کنند قرار دارد، فروش سهام است. ضمن اینکه به دلیل ضعف در برنامه‌ریزی نتوانستیم سرمایه‌هایی را که در سال ۹۹ وارد بازار سرمایه شد در بازار اولیه سرمایه‌گذاری کنیم و فرصت طلایی که بازار سرمایه به صنایع و بنگاه‌های تولیدی کشور داد، از دست رفت. در اخبار و تصمیماتی هم که بعد از آن توسط متولیان بازار سرمایه اتخاذ شد، چندان توجهی به این موضوع مشاهده نمی‌شود. همچنین معتقدم شرکت‌های فعال در بازار سرمایه باید به طور جدی از بخشی نگری دوری کنند. در هر صنعتی اگر فقط بخشی از زنجیره تولید مورد توجه قرار بگیرد، کل صنعت از این لوپ آسیب خواهد دید.
وی در ادامه بیان کرد: به نظر می‌رسد بخشی از ریزش‌های بازار سرمایه در یکی دو ماه اخیر نیز ناشی از برخی تصمیمات سازمان خصوصی‌سازی بوده است. اولین تصمیم تصمیمی بود که موجب توقف نزدیک به ۲ ماهه نماد دو شرکت شد. حال آنکه سازمان خصوصی‌سازی با تعامل بهتر با سایر نهاد‌های حاکمیتی می‌توانست از بروز این مشکل جلوگیری کند. دومین مورد اظهارنظر‌های سازمان خصوصی‌سازی در مورد عرضه سهام خودروسازان در بازار سرمایه بود. سازمان خصوصی‌سازی در یکی از مصاحبه‌های خود گفت: "چه کسی حاضر است سهام شرکت‌های زیان ده خودرویی را بخرد" و این اظهار نظر، سیگنال بدی برای بازار سرمایه بود. عدم ثبات در تصمیم‌گیری‌ها، سمی برای بازار سرمایه است. شاید سیاستگذاران و تصمیم‌سازان اگر فقط چند روز در شرکت‌ها و هلدینگ‌های بورسی حضور داشته باشند و آثار منفی تصمیمات‌شان را در بازار سرمایه مشاهده کنند، کمی در رفتار خود تجدید نظر کنند.