اشتباه کردن یک امر معمول و عادی برای رشد و پرورش کودکان است. هیچ کودکی نیست که کارهایش را مطابق انتظار والدین انجام دهد و همه آن‌ها اشتباهاتی انجام می‌دهند. اما آنچه اهمیت دارد، نحوه برخورد والدین با اینگونه اشتباهات است. چرا که باعث عبرت آموزی و تــغییر رفتار صحیح کودکان می‌شود.
برخورد با اشتباهات کودکان، اصولی دارد که با رعایت آن‌ها می‌توانید به بهترین نحو به کودک خود پاسخ دهید و او را تربیت کنید.
اشتباه کردن یک امر معمول و عادی برای رشد و پرورش کودکان است. هیچ کودکی نیست که کارهایش را مطابق انتظار والدین انجام دهد و همه آن‌ها اشتباهاتی انجام می‌دهند. اما آنچه اهمیت دارد، نحوه برخورد والدین با اینگونه اشتباهات است. چرا که باعث عبرت آموزی و تــغییر رفتار صحیح کودکان می‌شود.
مغز کودکان پیام‌های منفی را درک نمی‌کند. مثلا وقتی که به کودک می‌گویید "جیغ نزن" به ندرت حرف گوش می‌دهد و ممکن است احساس کنید که با شما لجبازی می‌کند. در حالی که این طور نیست و لازم است که نحوه بیان خود را تغییر دهید. مثلا می‌توانید در برخورد با جیغ زدن کودک از جمله "لطفا آروم تر صحبت کن" استفاده کنید.
همان طور که گفته شد، اشتباه در کودکان یک امر عادی است و بدون اشتباه کردن، بزرگ نمی‌شوند و یاد نمی‌گیرند. برخورد با اشتباهات کودک، اصولی دارد که با رعایت آن‌ها می‌توان اشتباهات کودکان را به درستی تصحیح کرد و گامی بزرگ در جهت تـربیت کودک به شیوه ای صحیح و اصولی برداشت. این اصول موارد زیر را در بر می‌گیرد.
فریاد زدن بر سر کودک به اندازه تنبیه بدنی و کتک زدن مخرب است و آسیب جدی بر شخصیت و اعتماد به نفس کودک وارد می کند. این کار تاثیر آن چنانی نیز ندارد و حتی والدین نیز متوجه می‌شوند که داد زدن نتیجه معکوس می‌دهد و کودک توجه چندانی به آن نمی‌کند. کودکانی که در مقابل اشتباهات کوچک تنبیه می‌شوند دچار کمبود اعتماد به نفس می‌شوند و و با احـساس گناه و سرزنش، رشد پیدا می‌کنند.
بهتر است که قدرت خود را از طریق تحکم صدایتان به کودک نشان دهید و از فریاد کشیدن خودداری کنید. چرا که داد زدن سر کودک علاوه بر تاثیرات منفی باعث بی توجهی کودک نیز می‌شود. محکم و با قدرت صحبت کنید اما هرگز فریاد نکشید. همچنین در هنگام برخورد با اشتباه، بهتر است که خم شوید تا به قد کودک برسید. بالای سر کودک نایستید چرا که ترکیب بلندی قد و محکمی صدایتان برای او ترسناک است.
دقت داشته باشید که متناسب با اشتباه کودک به او پاسخ دهید. مثلا اگر اشتباه کودک این است که روی تخت می‌پرد، نیازی نیست که به سختی با او دعوا کنید. تنها یک تذکر کوچک برای این اشتباه کافی است. برخوردهای بزرگ و جدی باعث می‌شود که کودک در مقابل آن‌ها مقاوم شود و زمانی که لازم است تا با جدیدت با او برخورد شود، فایده‌ای نداشته باشد و منجر به جر و بحث با کودک شود.
زمانی که کودک به حرف شما گوش می‌دهد و کار خود را متوقف می‌کند، از او تشکر کنید. به این صورت متوجه می‌شود که کار درست نیز به اندازه کار اشتباه پیامد دارد و از انجام آن لذت می‌برد. همچنین تشکر از کودک باعث تــشویق کودکان به انجام امور درست و افزایش اعتماد به نفس او می‌شود.
اگر کودک به حرف شما گوش نداد و کار خود را تکرار کرد، هشدارهای خود را تکرار نکنید. چرا که بسیاری از کودکان دوست ندارند مورد امر و نهی واقع شود و پس از مدت کوتاهی از شنیدن هشدار، کار خود را متوقف می‌کنند. در صورتی که شما هشدار خود را ادامه دهید، کودک نیز از انجام کار خود دست نمی‌کشد و شما نیز لحظه به لحظه عصبی تر می‌شوید.
زمانی که کودک پس از کار اشتباه خود از شما عذرخواهی کرد، عذرخواهی او را بپذیرید و موضوع را تمام کنید. ممکن است فکر کنید که با نبخشیدن، او را بیشتر تنبیه می‌کنید و این باعث می‌شود که از کار اشتباه خود بیشتر عبرت بگیرد، اما این کار به غرور کودک لطمه می‌زد و به تدریج باعث تجربه حس ناخوشایند تحقیر شدن در کودکی شده و احساس می‌کند که عذرخواهی کردن هیچ فایده ای نخواهد داشت.
توجه داشته باشید که به هیچ وجه اشتباهات کودک را بر گردن دیگران نیندازید. مثلا نگویید که "نه پسر من نبود و پسر همسایه این کار را انجام داد" ممکن است که شما به دلیل محافظت از کودک خود یا آرام کردن او از این عبارات استفاده کنید، اما توجه داشته باشید که این برخورد باعث می‌شود کودک مسئولیت پذیر نشود و هیچ گاه نتواند مسئولیت کارهای خود را به عهده بگیرد.
به طور معمول، والدین زمانی ناراحت و عصبی می‌شوند که احساس کنند کودک شان رفتار بی ادبانه‌ای انجام داده و بی احترامی کرده است و یا زمانی که کاری مطابق با میل آن‌ها انجام نداده باشد. در این زمان‌ها باید با خود این طور فکر کنید که رشـد روانی و عاطفی کودک شما کامل نشده است و کارهایش از سر بی ادبی نیست و قصد ندارد که شما را خجالت زده کند. دلیل این کارها این است که مغزش به طور کافی رشد پیدا نکرده است.
با این طور فکر کردن، می‌توانید انتظار خود را پایین بیاورید و کمتر عصبی شوید. والدین لازم است از هرگونه تنبیه بدنی و فریاد زدن بر سر کودک خودداری کنند. توجه کنید که رفتار شما باید با توجه به نوع رفتار اشتباه کودک باشد. سعی کنید یک ارتباط عاطفی قوی میان خود و فرزندتان شکل دهید تا کودک نیز حرف شنوی بیشتری از شما داشته باشد. در صورتی که کودک اشتباه خود را پذیرفت شما نیز رفتار درستی را با کودک داشته باشید. علاوه بر این کمک گرفتن از یک مشاوره کودک در راستای برخورد صحیح با اشتباهات کودک کمک کننده است.