ایجاد سامانه مالی مشترک و استفاده از ارزهای منطقه ای برای توسعه تجارت، ایجاد ساز و کار تجارت، تبادل و امنیت انرژی، اجرای سامانه مدیریت یکپارچه مسیرهای حمل و نقل و همکاری در زمینه تامین امنیت بین‌المللی اطلاعات بین کشورهای عضو، از جمله پیشنهادات مخبر در این نشست بود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی معاون اول رئیس جمهور، محمد مخبر، امروز سه‌شنبه در بیست و یکمین نشست نخست وزیران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که به‌صورت مجازی برگزار شد، با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره بر ضرورت مقابله با اقدامات قهرآمیز یکجانبه تأکید داشته است، گفت: ایران، توسعه همکاریهای اعضای سازمان همکاری شانگهای، به‌ویژه در حوزه اقتصادی و تجاری را ابزار مناسبی برای تعمیق رویکرد چندجانبه‌گرایی و مقابله با سیاست‌های منسوخ و رفتارهای یکجانبه‌گرایانه می‌داند.
معاون اول رئیس جمهور اظهار داشت: دولت جمهوری اسلامی ایران با اولویت قراردادن سیاست توسعه همکاری‌ها و تعمیق روابط با کشورهای همسایه و پیرامونی و همچنین بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و ترتیبات منطقه‌ای و بین‌المللی خود، ضمن تأکید بر اهمیت مؤلفه‌های امنیت ساز در منطقه، خواستار تقویت مناسبات منطقه‌ای و ایجاد الگوی پیشرفته از همگرایی پایدار، به ویژه با اعضای سازمان همکاری شانگهای است.
ایجاد سامانه مالی مشترک و استفاده از ارزهای منطقه ای برای توسعه تجارت، ایجاد ساز و کار تجارت، تبادل و امنیت انرژی، اجرای سامانه مدیریت یکپارچه مسیرهای حمل و نقل و همکاری در زمینه تامین امنیت بین‌المللی اطلاعات بین کشورهای عضو، از جمله پیشنهادات مخبر در این نشست بود.
متن کامل سخنان معاون اول رئیس جمهور به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای لی کچیانگ، نخست‌وزیر محترم جمهوری خلق چین؛
نخست‌وزیران محترم
جناب آقای ژانگ مینگ، دبیر کل محترم سازمان همکاری شانگهای
رؤسای محترم هیئت‌های بلندپایه؛
در ابتدا مراتب قدردانی خود را از نخست وزیر محترم جمهوری خلق چین و همه دست‌اندرکاران، برای برگزاری این نشست مهم، اعلام و از حمایت‌های صورت گرفته اعضا برای عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای، تشکر می‌کنم.
همان گونه که مطلع هستید، سند «یادداشت تعهدات» جمهوری اسلامی ایران در اجلاس سمرقند به امضا رسید و این امر، گام مهم دیگری در راستای عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای بود.
بررسی اسناد سازمان در دستور کار قوه مقننه جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است و امیدواریم در کوتاه ترین زمان ممکن، شرایط تکمیل عضویت در سازمان فراهم شود.
در همین زمینه، با توجه به اهمیت سازمان همکاری شانگهای به‌عنوان یک ساز و کار موفق منطقه‌ای در توسعه و تعمیق مناسبات درون‌گروهی و نیز ایجاد فضایی سازنده از همکاریهای توسعه محور بنا بر ظرفیت‌ها و نیازمندی‌های متقابل اعضا، جمهوری اسلامی ایران نیز آماده نقش‌آفرینی فعالانه و حضور مؤثر در فعالیت‌های سازمان و مشارکت در پیشبرد اهداف سازمان و توافقات صورت گرفته میان اعضا است.
همکاران گرامی؛
اکنون که نظام بین‌الملل با تهدیدها و فرصت‌های پیچیده‌ای روبرو شده است، برای حفظ صلح و امنیت و پیشبرد توسعه و رفاه بشری، علاوه بر استفاده از ترتیبات کهن، باید کوشش‌های جمعی جدیدی متناسب با شرایط و دغدغه های تازه، سامان داد.
از این رو، سازمان همکاری شانگهای، بستر مناسبی برای ارتقاء همکاریهای منطقه‌ای در راستای منافع کشورهای عضو و یافتن راهکارهای پایدار مبتنی بر منافع مشترک جمعی است.
عالیجنابان؛
دولت جمهوری اسلامی ایران با اولویت قراردادن سیاست توسعه همکاری‌ها و تعمیق روابط با کشورهای همسایه و پیرامونی و همچنین بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و ترتیبات منطقه‌ای و بین المللی خود، ضمن تأکید بر اهمیت مؤلفه‌های امنیت ساز در منطقه، خواستار تقویت مناسبات منطقه‌ای و ایجاد الگوی پیشرفته از همگرایی پایدار، به‌ویژه با اعضای سازمان همکاری شانگهای است.
در این راستا آمادگی داریم با اشتراک گذاشتن ظرفیت‌های ژئوپلتیکی و ژئواکونومیکی خود، از جمله: زیرساخت‌های ترانزیتی، انرژی، فنی و مهندسی، پیشرفت‌های علمی و فناوری، نقشی شایسته در تأمین نیازهای متقابل اعضا داشته باشیم.
جمهوری اسلامی ایران همواره بر ضرورت مقابله با اقدامات قهرآمیز یکجانبه تأکید داشته است و توسعه همکاریهای اعضای سازمان همکاری شانگهای، به‌ویژه در حوزه اقتصادی و تجاری را ابزار مناسبی برای تعمیق رویکرد چندجانبه‌گرایی و مقابله با سیاست‌های منسوخ و رفتارهای یکجانبه‌گرایانه می‌داند.
حضار گرامی؛
گسترش همکاریهای منطقه‌ای از راه پیمان‌های اقتصادی گوناگون با بهره‌گیری از راهکارهای مختلف مانند تجارت بر مبنای ارزهای محلی و یافتن راهکارهای پرداخت مالی جایگزین که در بیانیه سمرقند نیز به آنها اشاره شده است، در اولویت کاری جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.
برای تحقق این موضوع، پیشنهاد می‌کنم که تأمین مالی طرح های پشتیبانی و تسهیل‌کننده تجارت و توسعه زیرساخت‌های مالی به همراه آسان شدن فرایندهای مسیر سبز گمرکی، با تمرکز بر بهره‌مندی از ظرفیت‌های سامانه مالی مشترک و استفاده از ارزهای منطقه‌ای و مشترک، مورد توجه ویژه قرار گیرد.
بانک‌های مرکزی عضو پیمان شانگهای می‌توانند ابتکار ایجاد یک رمز ارز با ثبات جهانی و غیرمتمرکز را در این بستر ایجاد کنند که در تجارت میان کشورهای عضو مورد استفاده قرار گیرد.
از نکات مهم دیگر در این عرصه، توجه به استفاده از ساز و کار تهاتر و اهتمام جدی‌تر نسبت به کاهش هزینه‌ها است.
همچنین، پیشنهاد نوشته شده در «بیانیه امنیت انرژی» در سمرقند، مبنی بر اقدام کشورهای عضو برای هماهنگی سیاست های انرژی خود، بسیار ارزنده بوده و جمهوری اسلامی ایران آماده است به تحقق آن کمک کند.
ما آماده‌ایم در چارچوب ابتکار پیشنهادی رئیس جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای رئیسی، به کشورهای صادر کننده گاز، موسوم به ابتکار «گاز در خدمت بازیابی اقتصاد جهانی در دوره پس از کرونا» گفتگوی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در سازمان همکاری شانگهای را پی‌ریزی کنیم.
همچنین پیشنهاد می‌کنیم «ساز و کار تجارت، تبادل و امنیت انرژی سازمان همکاری شانگهای» ایجاد شود و حوزه های سوخت فسیلی، برق و انرژی های تجدید پذیر را پوشش دهد.
عالیجنابان؛
ماه گذشته، تهران میزبان وزرای حمل و نقل کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی، شامل ۴ عضو سازمان همکاری شانگهای بود. در آن نشست، قرار شد که الگوهایی برای اجرای سامانه مدیریت یکپارچه مسیرهای حمل و نقل از مبدأ کشورهای محصور به بازارهای جهانی از راه جمهوری اسلامی ایران تدوین شود.
زمینه مناسبی فراهم است که این توافقات به سطح سازمان همکاری شانگهای برده شود و سایر کشورهای محصور و دارای حمل و نقل عضو پیمان شانگهای نیز در آن مشارکت کنند.
جمهوری اسلامی ایران در این زمینه، گام های مهمی در قالب مسیر بین‌المللی شمال ـ جنوب برداشته است که با تحقق کامل آن، دسترسی‌های تجاری و اقتصادی از حوزه جنوب و شرق آسیا به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز، روسیه، دریای سیاه و اروپا آسان خواهد شد.
در همین زمینه، تأمین مالی مشترک زیرساخت مسیر «شمال ـ جنوب» و همچنین مسیر «چین ـ غرب آسیا ـ دریای مدیترانه» و نقش‌آفرینی مشترک در اجرایی کردن آنها را می‌توان به عنوان یک راهکار در قالب سازمان همکاری شانگهای دنبال کرد.
شبکه حمل و نقل جمهوری اسلامی ایران، ظرفیت‌های بندری در دریای خزر، خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند، از مزیت‌های اقتصادی مهمی است که ضمن تقویت شبکه های تجاری، کاهش در وقت و هزینه‌ها و نیز آسان شدن دسترسی برای جابجایی کالا و انتقال خدمات را برای اعضای پیمان شانگهای فراهم می کند.
دوباره لازم است تأکید کنم که تجارب همکاری بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های اقتصادی و تجاری و امکانات موجود برای تأمین بخشی از نیازها در عرصه انرژی و پتروشیمی و فضای مستعد برای سرمایه‌گذاری در این زمینه، فرصت ارزشمندی است که حاضر هستیم برای تقویت همگرایی اقتصادی و دستیابی به اهداف سازمانی، به کار گرفته شوند.
همکاران محترم؛
امنیت بین‌المللی اطلاعات و فضای سایبری، یکی دیگر از حوزه‌های مهم همکاری در سازمان همکاری شانگهای بوده که با امضای «موافقتنامه همکاری در زمینه تأمین امنیت بین‌المللی اطلاعات بین کشورهای عضو» در سال ۲۰۰۹ مدون شده است. جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل خود را برای همکاری عملی با کشورهای عضو سازمان برای رفع تهدیدات ذکر شده در این موافقتنامه اعلام می‌کند.
افراطی‌گری و تروریسم که مقابله با آن ها از ابتدا در دستور کار سازمان همکاری شانگهای قرار داشت، همچنان ثبات و امنیت منطقه ما را تهدید می‌کند. همان طور که مطلع هستید، اخیراً نیز به دست یکی از عوامل وابسته به جریان‌های تروریستی ضد بشری و تکفیری، جنایت وحشتناکی در یکی از مراکز دینی و مذهبی ما در شهر شیراز صورت گرفت که موجب از دست دادن عده ای از هموطنان ما اعم از کودک، زن و افراد بی گناه شد که ضرورت توجه و اهتمام جدی‌تر اعضای جامعه جهانی برای مقابله با این فجایع انسانی و وحشت‌آفرین در کنار مبارزه با سایر اشکال و جرائم سازمان یافته بین‌المللی را یادآور می‌سازد.
جمهوری اسلامی ایران در این زمینه، ضمن تشکر از ابراز همدردی کشورهای مختلف، به عزم جدی خود برای مجازات مسببان این جنایت تروریستی تأکید می‌کند.
ما همواره نسبت به گسترش موج افراط‌گری و تروریسم در جهان هشدار داده‌ایم و حمایت‌های پنهان و پیدای آمریکا و برخی کشورهای اروپایی از چنین تفکراتی برای رسیدن به مقاصد سیاسی خود را عامل گسترش تروریسم در جهان می‌دانیم.
از جمله عوامل گسترش تفکر تروریسم در جهان و توسعه ناامنی در منطقه غرب آسیا، ترویج تروریسم دولتی از سوی رژیم صهیونیستی اشغالگر است که سال‌ها به طور رسمی به جنایت علیه مردم فلسطین، به‌ویژه زنان و کودکان، می‌پردازد.
در پایان، ضمن تشکر دوباره از همه مسئولان عالی‌رتبه و دست‌اندرکاران برگزاری این نشست، امیدوارم نتایج آن، موجب افزایش روزافزون همبستگی، رفاه و آرامش ملت‌های ما شود و نقش‌آفرینی و ارتقاء جایگاه سازمان همکاری شانگهای در نظام بین‌الملل را فراهم آورد.